PERU WIL HULP
VAN NEDERLAND
WOO TO Dl
kms
EG vraagt vrijlating gijzelaars
DODEWAARD MAG MEER
SPLIJTSTOF OPSLAAN
De Schelde verwerft
order van 25 miljoen
Opvang van Cubaanse vluchtelingen
ANTI-FIDEL
Zigeuners gaan door
met staking in Dachau
VS: KRACHTIGER OPTREDEN TEGEN IRAN NODIG
IGll
8li'
DEN HAAG/LIMA (ANP/AFP) - Peru heeft Nederland hulp gevraagd voor de naar schatting
tienduizend Cubaanse vluchtelingen die zich op het terrein van de Peruaanse ambassade in
Havanna hebben verzameld, aldus heeft een woordvoerder van het ministerie van buitenlandse
zaken in Den Haag donderdag meegedeeld.
De Peruaanse ambassadeur In Neder
land heeft het ministerie woensdag ge
vraagd, medewerking te verlenen op
dat de vluchtelingen Cuba kunnen
verlaten. Ook vla de Nederlandse am
bassade in de Peruaanse hoofdstad Li-
wordt thans onderzocht, wat pre
cies de bedoeling van het Peruaanse
verzoek ls. Als het erop zou zijn gericht,
dat Nederland zich bereid verklaart een
aantal Cubaanse vluchtelingen toe te
laten, wil Nederland eerst contact op
nemen met het hoge commissariaat
voorde vluchtelingen van de Verenigde
Naties.
De Peruaanse ambassadeur in Brussel,
die een soortgelijk verzoek aan België
heeft gedaan, heeft in eerste instantie
I gesproken over toelating van vluchte-
Bngen, maar tevens gezegd dat trans-
portmiddelen die het de vluchtelingen
'lv"| Paus Johannes Paulus de tweede
OUDj heejlmqr.Arturo Rivera Y. Damas, de
g g t j 'beste vriend van de vermoorde aarts-
bisschop Oscar Romero, tot apostolisch
yuidmlnislrafor van het aartsbisdom
I ISan Salvador genoemd. De 57-jarige
I RArtriro Rivera Y. Damas, die besschop
m I ccs van Santiago de Maria, een plaats
■"Fop rond 100 kilometer van San Salva
dor, wordt als een progressief priester
I beschouwd vanwege zijn strijd voor de
toepassing van de mensenrechten.
vlasstof
Een fabrikant In Koewacht klaagt nu
eens niet over hoge energiekosten,
maar houdt zelfs energie over. Spaan-
platenfabrikant Unex kan energie
gaan verkopen. Het wonder heet vlas
stof
PAGINA 3
libanon
Libanon heeft om een spoedzitting
van de Veiligheidsraad gevraagd naar
aanleiding van een actie van Israëli
sche troepen in Zuid-Libanon. Israël
zou zijn eerder verworven posities in
het door Unifll gecontroleerde gebied
versterken.
PAGINA 13
iiekenhuizen
De kostenstijging in de ziekenhuizen
moet snel getoetst worden Wordt het
doelmatig gebruik van de middelen en
het medisch behandelen niet op korte
termijn doorgelicht, dan zal de over
heid zich misschien genoodzaakt zien,
reer ingrijpende maatregelen te ne
men Deze waarschuwing was donder
dag in Lelden te horen op de eerste dag
van de Boerhave-cursus over verbete
ring van het specialistisch handelen.
PAOINA 15
knetemann
°wne Knetemann heeft de Ronde
*»n België gewonnen De Nederlandse
Weirenner sloeg ln de laatste etappe
alle aanvallen op zijn leiderstrui af en
werd tweede achter de Belg Daniël
Wlliems. Dit goede resultaat was ruim
voldoende voor de eindoverwinning
Melkveehouderij
^bouwcombinatie Flnsterwol-
t.„ost'Gr°nlngen en de Savee-
ln Schiplulden bij Delft met res-
PKUevelljk 600 en 200 melkkoeien
hun poorten - Flnsterwolde
Pat dicht omdat de leiding van het
i„01, flnancieel-economische si-
toaile uitzichtloos acht
Nieuws uit Zeeland: 2, 5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie: 4.
Sport: 14 en 15.
Kunsfcultuur: 17.
Radio en televisie: 19.
financiën: 21.
mogelijk maken het land te verlaten,
thans het belangrijkste zijn.
De ministers van buitenlandse zaken
van de landen, aangesloten bij het An-
dcs-pact, zijn niet tot een akkoord ge
komen over het opnemen van een deel
van de duizenden Cubanen die naar de
Peruaanse ambassade in Havanna zijn
gevlucht.
Dit heeft een woordvoerder van het Pu-
ruaanse ministerie van buitenlandse
zaken donderdag in Lima meegedeeld.
In een gemeenschappelijke verklaring
zeggen de ministers van buitenlandse
zaken dat de landen-leden van het An
des-pact - Venezuela, Columbia,
Ecuador, Peru en Bolivia - tot dusver
alleen maar besloten hebben mee te
werken aan internationale acties die er
toe leiden dat de Cubaanse vluchtelin
gen hun land zo snel mogelijk kunnen
verlaten.
De Venezolaanse minister van buiten
landse zaken, Alberto Zambrano, zei
dat het vluchtelingenprobleem op
nieuw behandeld kan worden op de bij
eenkomst van de landen van het Andes-
pact die half april in Caracas zal worden
gehouden.
De Peruaanse minister van buiten
landse zaken, Arturo Garcia, liet eerder
weten dat zijn land bereid is duizend
Cubaanse vluchtelingen op te nemen.
Peru had om de buitengewone bijeen
komst van het Andes-pact verzocht in
een poging zo snel mogelijk tot een
hervestiging van de Cubanen te ko
men.
Sinds de Cubanen zes dagen geleden de
Peruaanse ambassade in Havanna
overstroomden zijn de omstandighe
den op het ambassadeterrein ernstig
verslechterd. De toiletgelegenheden
zijn veruit ontoereikend en de vrees
neemt toe dat onder de samengepropte
vluchtelingen epidemische ziekten uit
breken Fidel Castro kondigde al eerder
aan dat de vluchtelingen vrij zy n te ver
trekken zodra een land hun inreisvisa
heeft verstrekt.
Zie ook pagina 4)
DACHAU (DPA) - De twaalf zigeuners die al sinds zeven dagen op het
terrein van het vroegere concentratiekamp Dachau in Beieren in hon
gerstaking zijn, zullen hun actie niet opgeven, ondanks dringende verzoe
ken daartoe van de politieke partijen in het Beierse parlement.
,.wy hebben niets ter verliezen," zo zei de woordvoerder van de zigeuners,
Romani Rose, donderdag. „Wanneer we nu opgeven, dan geven we ook ons
recht op." aldus Romani Rose.
De zigeuners - 500.000 van hen zijn tijdens het Nazi-bewind om het leven
gebracht - willen met de hongerstaking een 'volledige rehabilitatie en een
morele schdeloosstelllng' verkrijgen. Het Beierse ministerie van bin
nenlandse zaken moet zich, zo zeggen de zigeuners, alsnog distantiëren van
het optreden van de vroegere 'zigeunercentrale' van de Beierse politie. Het
ministerie heeft dat tot nu toe steeds geweigerd.
Defensie-akkoord
tussen VS en Oman
MUSCAT (UPI) - De Verenigde Staten
en Oman zijn het in beginsel eens ge
worden over een verstrekkend mili
tair samenwerkingsverband, op grond
waarvan de VS toegang krijgen tot ba
ses bij de Perzische Golf in ruil voor
militaire hulp en de toezegging dat
Amerika de veiligheid van Oman ga
randeert. Dit is donderdag in westelij
ke diplomatieke kringen in Muscat
vernomen.
Er wordt echter nog over bijzonderhe
den onderhandeld, zo werd eraan toege
voegd. De samenwerking tussen de VS
en Oman is een gevolg van het streven
van Washington om sinds de machts
wisseling in Teheran en het Russische
ingrijpen in Afghanistan de beschik
king te krijgen over militaire bases in
het oliegebied van de Perzische Golf.
De VS proberen ook faciliteiten te krij
gen in Kenia en Somalia.
Cuba
™_-- I r SoviCT
r~ y/~rwl'">LOA'y
I f jONV
Demonstranten in Washington protesteren tegen het regime van Fidel Ca
stro en roepen op tot hulp aan de Cubaanse vluchtelingen.
Spanje en Engeland gaan onderhandelen over Gibraltar
LISSABON (REUTER/AFP) - Spanje
en Engeland hebben besloten onder
handelingen te beginnen over de kwes
tie Gibraltar, zo heeft de Spaanse mi
nister van buitenlandse zaken, Marce-
lino Oreja, bekendgemaakt.
Gibraltar, een rots van strategisch be
lang door zyn ligging aan de toegang
tot de Middellandse Zee. is vanaf 1704
een Britse kolonie. Spanje sloot in 1969
de landgrens van Gibraltar. Door de be
reidheid tot onderhandelen is volgens
minister Oreja de eerste stap gezet in de
richting van heropening van de grens.
Het besluit weer te gaan praten over
Gibraltar werd in Lissabon genomen
door Oreja en zijn Britse ambtgenoot
Lord Carrington. Zij bevonden zich in
de Portugese hoofdstad vanwege een
bijeenkomst van de raad van Europa.
Spanje heeft al eerder gezegd vastbe
sloten te zijn 's lands territoriale inte
griteit te herstellen, door teruggave
door Engeland van de rost
VLISSINGEN - De Koninklijke Maatschappij De Schelde'
in Vlissingen (KMS), een onderdeel van het RSV-concern,
heeft een opdracht ontvangen voor de bouw van een
stroomvoorzieningsinstallatie ten behoeve van een fabriek
die via een verdampingsproces zeewater in zoet water moet
omzetten. Met deze order van het ministerie van electrici-
teit en watervoorziening in Koeweit is een bedrag van on
geveer 25 miljoen gulden gemoeid.
Voor de uitvoering van het project rekent De Schelde op
100 000 manuren Dit komt neer op werk voor 22 maanden bij
de industriegroep ketel- en apparatenbouw. De Installatie
wordt zoveel mogelijk in eigen beheer bij deze groep ge
bouwd, maar zal, indien noodzakelijk, een uitstralingseffect
hebben op andere afdelingen binnen het RSV-concern, aldus
voorlichter A. P. van Bruggen van De Schelde. „De ketel-
bouw bewijst met het verwerven van deze order zijn be
staansrecht". aldus de heer Van Bruggen. De Schelde ver
wacht met het Inpassen van de order in de lopende opdrach
ten geen moeite te hebben. De installatie bestaat uit twee
Schelde-ketels met elk een capaciteit van 127 ton per uur. De
RS V-dochter moet het project met alle toebehoren volledig
bedrijfsklaar opleveren.
De Nederlandse Gasunie heeft Thomassen Holland in Rhe-
den. een werkmaatschappij van de proces- en energiegroep
van RSV, de bouw van een hogedruk luchtcompressies-
tation gegund.
Deze order heeft een waarde van ongeveer 10 miljoen gulden.
Zij betreft twee Elliotrcompressoren die door Thomassen in
licentie worden vervaardigd. Het luchtcompressiestation
moet er voor zorgen dat de verbrandingswaarde van Noord-
zee-gas gelijk wordt aan die van het Groningse aardgas De
Gasunie heeft zelf het ontwerp voor het station geleverd
WASHINGTON (REUTER/DPA/UPI) -
Amerikaanse functionarissen hebben
met instemming gereageerd op het
dringende verzoek van de leden van de
Europese Gemeenschap aan Iran de 50
Amerikaanse gijzelaars in Teheran
vrij te laten, maar zien hierin toch niet
meer dan een eerste stap die door een
krachtiger optreden gevolgd moet
worden.
De functionarissen lieten weten dat
president Carter druk blijft uitoefenen
op de bondgenoten van Washington om
hun steun te krijgen voor de Jongste
sancties van de V S. tegen Iran. Carter
wil dat ook zij krachtige maatregelen
nemen zoals een verbod op de uitvoer
naar Iran en terugtrekking van hun
ambassadeurs.
In een verklaring kondigen de EG-lan-
den aan dat ze onmiddellijk stappen
zullen zetten bij Iran teneinde de vrijla
ting te vragen van de Amerikaanse gij
zelaars. Deze stappen, die door de res
pectieve ambassadeurs zullen worden
gezet bij de president van de Islamiti
sche republiek Iran. zijn bedoeld om
van de Iraanse autoriteiten verduide
lijkingen en waarborgen te verkrijgen
aangaande de datum en de wijze waar
op deze vrijlating zal plaatsvinden, al
dus de verklaring.
De Italiaanse minister van buiten
landse zaken Emilio Colombo zette te
genover verslaggevers uiteen dat de
ambassadeurs van de negen de Iraanse
president Abdolhassan Bani-Sadr zul
len vragen een exacte datum vast te
stellen voor de vrijlating van de gijze
laars, en details van de wijze waarop
die vrijlating kan plaatsvinden. Dc
ambassadeurs zullen daarna verslag
uitbrengen aan hun respectieve hoofd
steden, aldus Colombo. De Italiaanse
bewindsman benadrukte wel dat dit
niet betekent dat de vertegenwoordi
gers van de negen uit Teheran zullen
worden teruggeroepen. Hij herinnerde
eraan dat de EG al eerder de detentie
van de gijzelaars in dc Amerikaanse
ambassade in Teheran heeft veroor
deeld.
Noorwegen heeft donderdag zijn am
bassadeur in Teheran voor overleg te
ruggeroepen De regering in Oslo deed
dit naar aanleiding van Carters oproep
tot solidariteit, zo zei minister van
buitenlandse zaken Knut Frydenlund
Voor zijn vertrek overhandigde de
Noorse ambassadeur de Iraanse autori
teiten een nieuwe protestnota.
Militante Iranièrs hebben donderdag
in een vraaggesprek voor de Ameri
kaanse televisie gedreigd de Ameri
kaanse gijzelaars in Teheran te doden
als Iran aangevallen mocht worden
door Irak, welk land zij omschreven
als een marionet van Washington.
Iran zond donderdag een marines
maldeel naar het noordelijke deel van
de Perzische Golf om. zoals Radio-Te-
heran meldde de bereidheid van Iran
te tonen aan elke invasie van die kant
het hoofd te bieden'. Het station gaf
geen bijzonderheden over de samen
stelling van het smaldeel.
DODEWAARD (ANP) - Het rijk heeft de kerncentrale in Dodewaard plotseling
toestemming gegeven voor de opslag van meer radio-actief materiaal dan voor
heen. Volgens dc oude vergunning van 1972 mochten er ln de centrale niet meer
dan in totaal 324 splijtstofstaven aanwezig zijn. Twee weken geleden heeft het
ministerie van economische zaken de vergunning uitgebreid tot in totaal 492
staven: 80 nog te gebruiken staven, IC j in de kern en 248 reeds gebruikte elemen
ten in het koelbassin.
De actiegroep Stop Dodewaard. die een kort geding voorbereidt om de sluiting
van de centrale te bewerkstelligen, is verontwaardigd over het plotseling verrui
men van de vergunningsvoorwaarden
Volgens de actiegroep is een en ander illegaal gebeurd, omdat de nieuwe vergun-
Haagse machten
kop in het zand
VtAIj Als druk bezige, soms over-
werkte parlementariërs het
niet allang wisten dan zullen
ËSgSj ze er na de deze week versche-
tegg nen studie naar de onderlinge
verhoudingen van de 'Haagse
Machten' geen illusies meer over heb
ben: de werkelijke invloed van de twee
de kamer op het overheidsbeleid ls veel
te klein Het zijn vooral de ambtenaren
op de departementen, die een erg be
langrijke vinger in de pap hebben, de
categorie nogal eens aangeduid met de
term 'de vierde macht'. Daarnaast
hangt het van de persoon van de minis
ter of staatssecretaris af hoever zijn of
haar arm in de beleidsvoorbereiding
reikt.
Een onderzoeksteam van de vakgroep
politicologie van de Vrije Universiteit
in Amsterdam onder aanvoering van
prof dr Jan van Putten heeft onderzoek
verricht naar de manier waarop in Ne
derland regeringsbeleid wordt 'gebo
ren' en daarbij gebruik gemaakt van
materiaal dat tot dan toe eigenlijk niet
publiek toegankelijk was: interne docu
menten van een reeks departementen
en inlichtingen uit de wekelijkse verga
deringen van het kabinet ln het Cats-
huis. Op grond van hun bevindingen
zijn de Amsterdamse politicologen ver
volgens tot een aantal tamelijk scherpe
conclusies gekomen. Niet dat die nu zo
wereldschokkend of onverwacht zijn,
maar ze bevestigen wel wat al jarenlang
als een sluipend verschijnsel in de prak
tijk werd ervaren. Bij werkelijk con
creet beleid komt het parlement er
steeds minder aan te pas. Machtsver
houdingen verschuiven. Terwijl het
proces van democratisering voort
schrijdt en openbaarheid van bestuur
meer en meer een ingeburgerd goed is
blijkt dat de volksvertegenwoordiging
bij het totaal van de besluitvorming
steeds verder naar de zijlijn wordt ge
manoeuvreerd.
He,
WERK VOOR 22 MAANDEN AFDELING KETELBOUW
let onderzoek van Van Putten c.s. is
beperkt, maar tegelijk vrij zeldzaam
omdat er op dit terrein nog weinig we
tenschappelijk materiaal voorhanden
is. De conclusies moeten daarom met
de nodige voorzichtigheid worden ge
hanteerd. Wel kunnen ze de aanzet ge
ven tot een meer diepgaande discussie
dan tot op heden is gevoerd over de in
wezen vrij amateuristische manier van
werken waarmee het parlement zijn
controlerende taak op het overheidsbe
leid moet uitoefenen. Volgende week
zijn er ln aansluiting op het nu versche
nen boek in Amsterdam twee congres
sen. Het ene gaat over die 'Haagse
Machten'; het andere over'de toekomst
van parlementaire democratie in de
verzorgingsstaat.
Een fraai staaltje van parlementair
schimmenspel heeft Nederland eind de
cember vorig jaar nog beleefd toen aan
het Haagse Binnenhof het debat over
de modernisering van de kernwapens
zich ontrolde. Het kabinet stelde toen
de tweede kamer voor de voldongen fei
ten waarmee het uit het Brusselse NA-
VO-beraad was afgereisd. Voor de twee
de kamer bleef niet veel anders over
dan het hoofd te buigen. Dat dergelijke
inkijkjes in de wezenlijke werking van
het vaderlandse politieke bedrijf de ge
loofwaardigheid ervan nu niet bepaald
bevorderen ls een feit dat zeker ls.
Schfjn en werkelijkheid laten zich er be
ter door onderscheiden Dat wël. En die
ontmythologisering mag bepaald ge
zond worden genoemd.
O,,
ning niet eens in de staatscourant heeft gestaan en er dus geen mogelijkheden
waren voor Inspraak. De actiegroep spreekt van een handelwijze van ccn kat in
nood
Stop Dodewaard is overigens van mening, dat het koelbassin van de centrale,
ondanks de nieuwe vergunning, nog altijd te klein is. omdat er ruimte moet zijn om
de gehele kernlading ln een keer op te slaan. Dat kan ook volgens de nieuwe
vergunning niet. De actiegroep zal daarom toch het kort geding doorzetten.
De tweede-kamer is volgens Stop Dodewaard niet ingelicht over de nieuwe
vergunning voor de centrale-exploitant, de Gemeenschappelijke Kernenergie
centrale Nederland GKN. De actiegroep vindt dat zeer vreemd, omdat de rege
ring nog een groot aantal kamers-ragen over Dodewaard heeft te beantwoorden.
'f overigens het beeld van de Haagse
machtsverhoudingen, zoals tn het in de
onderzoeksresultaten van Van Putten
c.s. onverhuld naar voren komt, aanlei
ding voor de direct betrokkenen zou
kunnen zijn om naar iets van een begin
van verandering te streven is waar
schijnlijk voor de grootste optimist nog
een vraag waarop hij alleen met aarze
lingen kan antwoorden. De Invloed van
het ambtenarenapparaat op het proces
van de politieke besluitvorming is on
gekend groot en neemt alleen nog maar
toe. Dat is de ambtenaren niet kwalijk
te nemen In het spel van krachten en
tegenkrachten tussen ambtenaren en
bewindslieden ontstaat vervolgens een
stuk aan besluitvaardig overwicht,
waartegen volksvertegenwoordigers
met hun eigen beperkte mogelijkheden
vaak niet opgewassen blijken te zijn.
Die ongelijke verhouding geldt niet al
leen voor Haagse parlementariërs,
maar evenzeer voor provinciale staten
en gemeenteraadsleden. Allerlei oorza
ken zijn daarvoor aan te wijzen. Tal van
maatschappelijke ontwikkelingen zijn
niet meer bij te benen. De overheidsbe
moeienis wordt steeds groter met als
gevolg dat meer en meer beslissingen
buiten de parlementaire controle om
worden genomen Er wordt ook steeds
meer op afstand - in internationale ver
banden - bedisseld. Door een overmaat
aan politieke partijen en verdeeldheid
neemt de machteloosheid toe. Kamer
leden spelen sterker dan vroeger op pu
bliciteit en korte-termijn-successen.
Kortom, het spel van de 'Haagse mach
ten' valt sterk ln het nadeel van het par
lement uit. Nogmaals: deze constate
ring ls niet nieuw. Maar in het politieke
bedrijf heeft men nogal eens de neiging
om de kop ervoor in het zand te steken.
vdM
De Russische ruimtevaarders Leo
nid Popov en Valery Ryoemin zijn er
donderdag in geslaagd hun Sojoez-35
te koppelen aan het ruimtestation Sal-
Joet-6. zo meldt het Russische persbu
reau Tass.