een kind nemen kan ook excuus
zijn voor een aantal dingen5
ik wil een kind
in m'n eentje
zaterdagkrant
MAATSCHAPPELIJK WERKSTER ALEID ROSINK:
ZATERDAG 15 MAART
PZC
angst
Een jonge politieagent die
voor het eerst de straat op
wordt gestuurd, doet het bij
na in zijn broek van angst,
(pagina 20)
bezeten
Pop: ^Margriet Markerink is
bezeten van miLziek. (pagi
na 25)
papaver
Papaver, de plant waaruit
heroine wordt bereid. Nieu
we heroïnelijnen hebben
hun weg gevonden naar
dealers en gebruikers in
West-Europa, (pagina 21)
rwanda
De plaats van de vrouw in
het arbeidsproces van de
Afrikaanse staat Rwanda,
(pagina 22).
vondel
„Wondel bij gelegenheid",
het eerste deel in de nieuwe
reeks van de 'Leuvense Stu
diën en Tekstuitgaven'pa
gina 23)
van: ach wat zielig, dat meisje blijft
achter. Die jongen laat haar in de
steek. En: als het een goeie jongen is,
dan trouwt-ie alsnog met haar".
BOM-vrouwen willen bet. ijzen dat je
niet afhankelijk hoeft te zijn van een
man. Dat werpt weer reacties op. Vrou
wen van de groep van Bewust Onge
huwde Moeders constateerden dat
mannen zich ineens, gebruikt voelen.
Merkwaardig, vonden die vrouwen. Ci
taat uit het BOM-boekje: ..Dezelfde
mannen, die doorgaans nooit vragen
of je de pil of iets dergelijks gebruikt,
vielen ineens over een voor hen even
tueel tot niets verplichtend vrijpartij
tje! Het is altijd onze zorg geweest als
we zwanger werden: hadden we maar
beter moeten weten! Gebakken peren
jacques cats
en zoek het zelf maar uit! En nu we
inderdaad zeggen- nu is het onze zorg,
is het dat ineens niet meer. Nu ineens
voelen ze zich allemaal verantwoorde
lijk voor hun zaad, voor de gevolgen,
wat ze tot schade en schande van velen
van ons. nooit eerder gedaan hebben".
Het BOM-vrouwenverschijnsel is nog
maar zo jong, dat er geen cijfermate
riaal bestaat. Waarover FIOM-meae-
werkster Rosink wel beschikt is een
registratie van het aantal buiten-ech
telijke geboortes. Uit recente berich
ten blijkt dat het in Amerika een
beetje modisch wordt dat hele jonge
meisjes van twaalf, dertien jaar be
wust in verwachting willen raken. Het
is een streven om bij volwassenen te
horen. „Voor meisjes van die leeftijd is
een kind vaak niet meer dan een leven
de pop", zegt Aleid Rosink. ..Gelukkig
van positieve en
De rubriek 'kleintjes' op een advertentiepagina van de PZC
van zaterdag 8 maart. Er wordt een fritesverkoper gevraagd,
iemand biedt een groene amazonepapagaai aan (met nieuwe
kooi/500,-), een schildersbedrijf vraagt binnen en buitenwerk.
En ook adverteert er nog een vrouw, dat ze een kind wil...
Het staat er niet in met zoveel woorden, maar het komt er wel
op neer. De annonce heeft de volgende inhoud: ik zoek contact
met vrouwen, die net als ik bewust kiezen voor 't ongehuwd
moeder zijn of dit overwegen. Doel: ervaringen uitwisselen,
elkaar steunen en samenwerken bij 't oplossen van de prakti-
sfhe problemen. Tel 01184-15355.
[Achter het telefoonnummer gaat Jan-
Kschuil. Janne wil een kind. Zonder
echtgenoot of vaste vriend. Daarin
sat Janne niet alleen. Het komt de
iatste tijd meer voor. dat vrouwen wél
ea Mnd willen, maar dat kind niet
reisen binnen een huwelijk of vaste
ifijtie. Statistische gegevens over de
cavang van deze nieuwe ontwikke-
fcgzijnniet bekend. Maar er bestaat
B.N'fderland al wel, sinds enkele jaren,
KnBOM-groep. een groep van Onbe-
Ongehuwde Moeders. Janne is op
naar gelijkgestemde zielen in
nd. Vandaar ook haar adverten-
M beweegt Janne? Dit is haar
ftrliaal.
flauwekul. Maar ik wil graag. Ik vind
kinderen erg leuke wezens. Op bijna
elke leeftijd hebben ze wel iets aan
trekkelijks".
Een kind krijgen zoals Janne het wil is
niet de gemakkelijkste manier. Zij is
het zich bewust dat het moeilijkheden
zal geven. Daarom zoekt ze ook hou
vast bij gelijkgestemden die elkaar in
moeilijke omstandigheden kunnen
helpen. „Ik heb er best behoefte aan
om met mensen die in hetzelfde
schuitje zitten er over te praten en ook
voor practlsche situaties die kunnen
ontstaan een oplossing te zoeken". Tot
op heden heeft zij haai- mening alleen
veel nagedacht over haar
houden dat je zo'n
vijftien jaar moet ver-
Dat is beslist geen
kennen we die situatie hier niet. Naar
verhouding komt het in Nederland erg
weinig voor dat zulke jonge kinderen
kinderen krijgen. Ik heb het zelf hier in
Zeeland, maar twee of drie keer meege
maakt. En ik werk hier inmiddels al
weer zes jaar in deze provincie." Prak
tijkgevallen tonen aan. dat het zo jong
zwanger willen worden, een middel is
om een moeilijke thuissituatie te ont
vluchten.
Uit de cijfers van het centraal bureau
voor de statistiek blijkt dat het aantal
geboortes is gezakt sinds 1970. Dit kan
te maken hebben met de in 1970 be
gonnen activiteiten van abortuskli
nieken, waar men terecht kon voor
ongewenste zwangerschappen. Het
aantal buitenechtelijke geboortes
daarentegen is sinds 1975 sterk stij
gend. „Wij denken", zegt de Zeeuwse
FIOM-medewerkster. „dat dit te ma
ken heeft met het feit, dat er minder
getrouwd wordt. Een kind is geen re
den meer om te trouwen. Een onge
huwde moeder is veel meer geaccep
teerd geworden in de maatschappij.
Voor bewust, ongehuwde moeders vor
men de juridische aspecten van hun
stap een hoofdstuk apart. Zo is er een
reeks van maatregelen die samen han
gen met de oude huwelijkswetgeving.
Om een voorbeeld te noemen de jonge
moeder krijgt een aantal instellingen
op haar dak zonder daar om gevraagd
te hebben. Kantonrechter, raad voor
de kinderbescherming. FIOM. Dat
blijkt onontkoombaar te zijn De toe
ziende voogdij moet geregeld worden.
Bij minderjarigheid komt ook de voog
dij daar nog bij Wantzo'nvrouwisdan
wel moeder, als minderjarige heeft ze
niks te zeggen over haar eigen kind. In
juridische zin heeft ze zelfs nog niets
over zichzelf te vertellen.
excuus
„Toch denk ik dat een heleboel dingen
in de praktijk best los zullen lopen"
zegt de maatschappelijk werkster. In
deze zin zou ze niet willen reageren
met een: weet wel waar je aan begint,
beste BOM-vrouw. Wel in andere zin:
„Het is erg goed om, voordat je in zo'n
plan stapt, voor je zelf duidelijk te
maken wat de beweegredenen zijn om
een kind te nemen. Een kind nemen
kan ook een excuus zijn voor ccn aan
tal dingen. Om bijvoorbeeld niet
meer te hoeven werken. Wanneer je
dat kind gaat zien als een wezen, dat
je problemen op zou kunnen lossen,
dan is dat fout. Voor het kind. En voor
de bewust ongehuwde moeder. Als j^
al je verwachtingen voor de toekomst
en je geluk in je kind gaat zetten, kom
je zeker moeilijk te zitten".
Het is al eerder opgemerkt Binnen een
huwelijk in verwachting raken, is vol
slagen normaal, maar als je als vrouw
alleen een kind wil krijg je allerlei vra
gen te beantwoorden- En moetje in de
verdediging. „Dat is eigenlijk een
beetje oneerlijk", vindt mevrouw Ro
sink „Niet dat die vragen worden ge
steld. Maar dan moetje ook in het hu
welijk de vraag stellen waarom Je een
kind wil".
Uit de advertentie blykt - en Janne
heeft dat ook zo toegelicht - dat ze
graag van gedachten wil wisselen met
gelijk gestemden. Een goed streven,
vinden ze bij het FIOM. Deze instelling
heeft inmiddels twee op een wat brede
re basis opererende zogenaamde zelf
hulpgroepen aan het werk gekregen.
Het zijn groepen van alleenstaande
ouders, die geheel selfsupporting zijn,
eigen gespreksleiders aanstellen en
thema's kiezen Ook vrouwen, die be
wust een kind willen, zouden op een
dergelijke manier hun problematiek
kunnen bespreken Aleid Rosink:
„Het blijkt dat men elkaar in een aan
tal gevallen soms beter kan helpen,
dan professionele instellingen die op
beperkte uren beschikbaar zijn. dat
kunnen Het is ook een goede zaak dat
mensen zich bewust worden van hun
eigen moeilijkheden. En er ook ver
trouwen in krijgen. En zijn er dan din
gen waar ze met elkaar niet uit kunnen
komen dan zijn daar de instellingen
die deskundige hulp kunnen verle
nen".
BOM-vrouwen: een nieuw verschijn
sel. Zeker in Zeeland. Weer een teken
van veranderde normen? Straks vra
gen we het ons nog af hoe was het ook
weer met dat liedje? In Holland staat
een huis. En in dat huis daar woont een
heer. En die heer die kiest een vrouw.
En die vrouw die kiest een kind, ja ja.
Van je singela, singela hopsasa...
maar kunnen slijten aan vrienden en
bekenden. „De meesten staan er niet
negatief tegenover", zo heeft Janne
voor zichzelf vastgesteld. In eigen fa
miliekring heeft ze de zaak nog niet
aangekaart. „Ik ben er een beetje hui
verig voor om de kritiek van de familie
aan te kunnen. Niet dat ik niet stevig
genoeg in m'n schoenen zou staan
waar het gaat om mijn plannen. Maar
de zaak ligt nog teveel geemotioneerd.
Ik denk dat ik tezeer gekwetst zou ra
ken door bepaalde uitspraken".
ml anti-man
-Mal erg lang een kind. Zeker al
vtfjur.Vroeger, ik ben nu 38, wilde
ik ook erg graag een man erbij. Maar
durhtbik nu niet zo sterk meer be-
hotfitui Niet dat ik anti-man ben.
Eurilrie een relatie op lange ter-
oiijaoirtzo zitten. Een verbond voor
leren zeker niet En omdat mij
etówbeiding voor een kind ook erg
udelig lijkt, wil ik een kind in m'n
wijt. Misschien is het wel ontzet-
tend fgoistisch en de mensen zullen
«anchijnlijk zeggen dat ik door zo'n
opstelling dat kind weer andere din-
rm aandoe, die men als negatief ziet
Eüitoch wil ik graag dat kind al
ten.
lase beeft zich zelf er meer dan eens
opbetrapt dat ze jaloers was als ande-
een kind kregen. „Daar stond ik
erg dicht bij". Nu wil ze zelf een
fed. ..ik wil niet zeggen dat je geen
now bent wanneer je geen kind hebt
phad Maar ik wil het gewoon meema
ken".
Eerderhad Janne een relatie, maar die
durfde de verantwoordelijkheid niet
ain.
De advertentie van vorige week zater-
dagleverde Janne behalve enkele tele-
fontjes van gelijkgestemde bouwen
«keen paar reacties van mannen op.
vervelende reacties", zegt Janne.
laaie daarover: „Ik kies de verwekker
ja m'n kind niet via een advertentie,
fever zou ik een goede vriend inscha
len. Daar zou je dit soort dingen mee
tanen bespreken. Kunstmatige inse-
featie? Nou, het lijkt me naar voor
i K mens als je niet weet wie de vader
s ft zou het zelfs prettig vinden als
sa kind ook een soort relatie heeft
W zijn biologische vader. Maar het
1 ®etwel zo z(jn dat ik voor het kind
kt Alleen
stem erin toe dat die man de ver
is als hij er in toestemt dat 't
is. Daarnaast kan hij toch
vervullen. Ik
als hij daar behoefte
niet het genoegen van het
~*""len ontnemen. Maar we
tevoren duidelijk moe-
dat, hij zich niet met de
moet bemoeien".
Janne is zoals gezegd 38. Die leeftijd
speelt ook een belangrijke rol, dat
haar gedachten om een kind te willen,
steeds vastere vorm krijgen. Ze weel
het: zo'n verlangen kun je niet te lang
uitstellen. Maar moet ze blijven
wachten tot ze eventueel alsnog een
geschikte partner vindt? Wat ze om
haar heen ziet, vindt ze ook niet zo
bemoedigend. „Hoeveel mensen le
ven er niet samen, maar leven met z'n
tweeèn naast elkaar in één huis, Zo'n
huwelijk kabbelt maar voort, zonder
dat die relatie intensief is. Maar er
zijn natuurlijk wel mensen die daar
vrede mee hebben. Uitstekend. Leven
en laten leven. En als men dan mij
eveneens laat leven, zoals ik het pret
tig vindt, ben ik ook gelukkig".
IJe zeventiger jaren werden gekenmerkt door een grote emancipatiegolf. Niets is de mensen
meer vreemd. Dolle Mina, Baas in Eigen Buik, Blijf van m'n lijf, vrouwencafé's, vrouwenfilms,
lesbisch front. Hoe zullen de tachtiger jaren er gaan uitzien? Gaat dat zo nog even door?
Gezinssociologen houden er rekening mee, dat in de jaren tachtig zestig procent van de gezinnen
niet meer voldoen aan de norm: twee gehuwde ouders met één of meer kinderen. Verwacht wordt
dat andere samenlevingsvormen de overhand zullen krijgen. Alleenstaande ouders, ouders die
samen wonen zonder getrouwd te zijn, leefgemeenschappen ook. En mensen als Janne.
Voor beroepsbegeleiders als maat
schappelijk werkster Aleid Rosink
van de Zeeuwse instelling voor hulp
verlening bij zwangerschap en alleen
staand ouderschap, een van de zoge
naamde FIOM-bureaus. is dat streven
van die zogenaamde BOM-vrouwen
een vrij nieuwe ontwikkeling. Vrou
wen die bewust een kind willen maar
er geen man op na willen houden, zul
len er beslist al wel langer zijn. maar
die nadrukkelijke manifestatie naar
buiten dateert nog maar van enkele
jaren terug. Het is een groep die aan
schopt tegen de norm dat je getrouwd
moet zijn om een kind te willen heb
ben.
niet nadelig
Het hoeft niet nadelig te zijn om hele
maal alleen een kind op te voeden",
zegt Aleid Rosink. „Het blijkt dat het
voor een kind persé niet negatief
hoeft uit te pakken dat het een vader
mist, mits de moeder er voor zorgt dat
er in haar omgeving mannen zijn met
wie het kind toch kan leren omgaan.
Een vooropgesteld, dat de moeder
voor zichzelf heeft verwerkt en geac
cepteerd dal ze dat kind alléén wil
opvoeden".
Maar omdat het buiten het gewone pa
troon is gaat iemand die dat wil wel op
hele gevoelige tenen staan. Je wordt
door je omgeving uitgedaagd om je te
verdedigen. Iedere andere, getrouwde
vrouw, die zwanger raakt, krygt felici
taties en reacties van. wat stik leuk
voor je. maar een alleenstaande vrouw
die een kind wil, wordt ter verantwoor
ding geroepen. Telkens weer. Die
krijgt vragen te beantwoorden in de
geest van: hoe had je dit dan gedacht
en: hoe denk je die zaken op te lossen.
Dat kan een ontzettende belasting
zijn", zegt mevrouw Rosink. „Maar"
bij alle normen en waarden die aan het
veranderen zijn past ook een ontwik
keling als die rond de BOM-vrouwen
Het is een bepaalde vorm van emanci
patie. Het gaat om het feit. dat je als
vrouw niet afhankelijk hoeft te zijn
van een man. Ik kan niet zeggen of ik
het verschijnsel van de BOM-vrouwen
nu al dan niet een goede ontwikkeling
is. maat wel vindt ik het een goede ont
wikkeling. dat vrouwen hun eigen le
ven in handen kunnen houden door
zelf dergelijke beslissingen te nemen".
'wat zielig'
De maatschappelijk werkster van het
FIOM weet het uit de praktijk: hel ge
beurt bij onbedoelde zwangerschap
pen wel eens dat een meisje zegt: trou
wen met die man zie ik niet zitten,
maar ik wil wel dal kind hebben.
Maar een heleboel mensen leggen dat
negatief uit. Die reageren in de trant