PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Gijzelaars onder de hoede
van Revolutionaire Raad
r
VERDERE ACTIES FNV
INZET VAN KORT GEDING
Overval op
geldtransport
Strenge veiligheidseisen bij
vervoer van LPGEurogas
POSITIE IRAANSE PRESIDENT VERSTERKT
Vragen Albeda
over 'Udink'
vandaag
Eerste
vrouwelijk lid
Academie
Francaise
Aangespannen door metaalwerkgevers
J
DADERS SPOORLOOS
Gezin 'pijler'
Pagina 13
223e jaargang no. 57
Vrijdag 7 maart 1980
Goes, Dr. AP. Phüipsstraat li teL 01100-21222
Open: ma. t/m vr. 8.30-17.00,
do.avond 19.00-21.00. ra. 10.00-13.00 uur
Van onze redactie buitenland
DEN HAAG - Een oplossing van het gijzelingsdrama in Teheran is donderdagavond onverwacht
een stap dichterbij gekomen. De Iraanse studenten hebben „onder druk van de regering" besloten
de vijftig gijzelaars, die zij al sinds 4 november in de Amerikaanse ambassade vasthouden, over te
dragen aan de Revolutionaire Raad.
Dat gebeurde op het moment dat de vijf leden van de commissie van onderzoek van de Verigde
Naties op het punt stonden het land te verlaten zonder de gijzelaars ontmoet te hebben. Dit laatste
zal nu één van de komende dagen alsnog gebeuren, zodat zij door minister van buitenlandse zaken
Gbotbzadeh overgehaald konden worden hun bezoek aan Iran met enkele dagen te verlengen.
Waarnemers noemen deze plotselinge wending vooral een overwinning voor de gematigde lijn
van de pas gekozen president Bani-Sadr.
Radio Teheran zond gisteren ook het
bericht uit dat alle bevoegdheden zijn
overgedragen aan de gekozen presi
dent. behalve die op het gebied van reli
gieuze zaken. Dit zou een verdere ver
sterking van de positie van Bani-Sadr
betekenen, die onlangs al tot opperbe
velhebber van het leger is benoemd.
Donderdag eerder op de dag had presi
dent Bani-Sadr een onderhoud met de
zieke religieuze leider van Iran, ayatol
lah Chomeini. In dat gesprek moet de
president van de 79-jarige imam het
groene licht hebben gekregen voor de
definitieve „afrekening" met de studen
ten in de Amerikaanse ambassade, die
door Bani-Sadr eerder al waren beticht
van het vormen van een tweede rege
ring naast de wettige regering. De Re
volutionaire Raad had eerder deze
week besloten dat de VN-commissie de
gijzelaars allemaal te zien moest krij
gen.
Over dit besluit ontstond een menings
als over de toekomstige verblijfplaats
van de gegijzelden.
Voorzichtig
verschil met de ambassade-bezetters,
die zich er niet mee konden verenigen.
Daarom boden zij donderdag, kenne
lijk de onmogelijkheid van hun positie
inziend, aan om de verantwoordelijk
heid voor de „gijzelaars, dat wil zeggen
Amerikaanse spionnen" over te dra
gen aan de Revolutionaire Raad. Dit
gebeurde volgens een woordvoerder
van de bezetters „onder durk van de
regering".
De militante studenten zeiden dat zij
„niet verwikkeld willen raken in een
zaak die in het belang is van onze vij
and". Over wie die vijand was lieten zij
geen onduidelijkheid: .Aangezien het
voorstel voor de ontmoeting tussen VN-
commissie en de gijzelaars uit Amerika
kwam, de grote satan, en niet van het
Iraanse volk, hebben wij het afgewe
zen". De bezetters hebben hun kritiek
altijd tot Amerika beperkt, ook na de
Russische inval in Afghanistan. Dit in
tegenstelling tot president Bani-Sadr,
die zich zeker zulke grote zorgen maakt
over de bedoelingen van de machtige
noorderbuur.
Het voorstel van de studenten werd
donderdagavond door de Revolutionai
re Raad aanvaard. Minister Ghotbza-
deh verklaarde dat inmiddels een spe
ciale commissie in het leven is geroe
pen. die de verantwoordelijkheid over
de Amerikaanse gijzelaars op zich moet
nemen. Vandaag komen zij bij elkaar
om een en ander te regelen. De rol van
de bezetters lijkt hiermee te zijn uitge
speeld, hoewel hierover geen bijzonder
heden te verkrijgen waren, net zo min
In Washington is vooralsnog voorzich
tig positief gereageerd op de berichten
uit Teheran. Een woordvoerder vertel
de dat het nieuws „welkom" is. maar
dat nog afgewacht moet worden wat de
werkelijke betekenis ervan is. Er werd
in Amerika nog gewezen op een eerdere
uitspraak van ayatollah Chomeini. dat
het deze maand te kiezen parlement de
uiteindelijke beslissing moet nemen
over wat er gebeurt met de gijzelaars.
De commissie van de Verenigde Na
ties, die nu nog een aantal dagen in
DEN HAAG (ANP) - Minister Albeda
van sociale zaken heeft zich tot de raad
van commissarissen van de OGEM ge
wend in verband met de aan hun vroe
gere president B. J. Udink gegeven
gouden handdruk tot een bedrag van
ongeveer twee miljoen gulden.
Dit blijkt uit het antwoord van de mi
nister op vragen van het kamerlid Ver-
brugh (GPV).
Teheran blijft, om de gijzelaars alsnog
te kunnen ontmoeten, is sinds 23 fe
bruari in Iran. De vijf juristen, afkom
stig uit Algerije, Venezuela, Frankrijk,
Syrië en Sri Lanka, onderzoeken in op
dracht van secretaris-generaal Wald-
heim de iraanse aanklacht tegen de
verdreven sjah en bekijken de moge
lijkheid om de crisis in de betrekkin
gen tussen Iran en Amerika op te los
sen.
bomen
In de Zak van Zuid-Beveland worden
op grote schaal zonder de vereiste
'aanlegvergunning' landschappelijk
waardevolle boomdijken kaalgescho
ren. Met name in de omgeving van
Kwadendamme en Ovezande zijn lan
ge rijen populieren omver gehaald.
PAGINA 3
Q>
Toni Boltlni, vorige maand zestig jaar
geworden, stopt aan het einde van het
komende seizoen definitief met hetcir-
cuswerk. Nederlands grootste circus
aller tijden zal dan na een bestaan van
bijna veertig jaar in feite ophouden te
bestaan.
PAGINA 7
natuur
Ad Schoutens van het Instituut van
natuurbeschermlngseducatle vindt de
Zeeuwen maar weinig natuur bewust.
'Ze vinden het wel leuk om erin te fiet
sen of te wandelen, maar daadwerke
lijk helpen bij het onderhoud zien de
meesten niet zitten. Of het zou betaald
moeten zjjn.'
PAGINA 16 en 17
amateurs
Zaterdag gaat in Nederland het wieler-
selzoen voor de amateurs serieus van
start met de klassieke wegwedstrijd de
Ster van Zwolle. In Zeeland staan die
dag de gezamenlijke clubkampioen-
schappen van de twee wielerverenigin
gen Theo Middelkamp en Zeeuwsv-
laanderen op het programma In Elle-
woutadijk. Twee pagina's voorbe
schouwingen bij de start van een
nieuw seizoen.
Nieuws uit Zeeland: 2,5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie: 4.
Sport: 14, 15, 16 en 17.
Kunst en cultuur: 19.
Radio en televisie: 21.
Financiën: 23.
Plan Pakistan
voor oplossing
Afghaanse kwestie
ISLAMABAD (AFP) - De Pakistaanse
president Zia Oei Haq heeft de Sowjet-
Unie donderdag drie voorstellen ge
daan om te komen tot een oplossing
voor het Afghaanse dilemma. Hij heeft
deze bekendgemaakt op een congres
voor plaatselijke bestuurders.
Zia wil een internationale troepen
macht In Afghanistan. Deze zou de Af
ghaanse crisis tot een vreedzaam einde
moeten brengen. De troepenmacht
moet samengesteld worden uit islami
tische landen, niet-gebonden landen, of
door de Verenigde Naties. Voorts moet
een internationale organisatie de kani-
pen van Afghaanse vluchtelingen in
Pakistan inspecteren om Moskou en
Kaboel ervan te overtuigen dat Paki
stan niet de opstand aan de andere
kant van de grens steunt met wapens.
Het derde voorstel van Zia is dat de re
gering in Kaboel de grens van Afgha
nistan afgrendelt. Als dit met 90.000
Sowjetsoldaten niet mogelijk is moet
de Sowjet-Unie volgens Zia meer solda
ten naar Afghanistan brengen.
Bij schietpartijen en bomaanslagen
zijn woensdagavond en donderdag tien
mensen gedood en 24 gewond, aldus de
Turkse politie. Premier Demirel zei dat
uit de geweldpleging blijkt dat de linkse
terroristen zich ervan bewust worden
dat de politie hen op de hielen zit en „de
anarchie bijna onder bedwang heeft
(Van onze correspondent
PARIJS - De schrijfster Margueri
te Yourcenar is als eerste vrouw
toegelaten tot de Academie Fran
caise. Hoewel een van de grootste
schrijvers van ons cultuurgebied
werd haar kandidatuur heftig
door de veelal 80-jarige heren van
de „Academie" bestreden. Zelf ge
boren in 1903, woont Marguerite
Yourcenar in de Verenigde Staten.
President Giscard zond haar na
het bekend worden van de verkie
zingsuitslag een felicitatie-tele
gram. De president behoort tot de
bewonderaars van Yourcenar's
boeken: „De herinneringen van
Hadrianus" en „l'Oeuvre au noir".
De Academie Francaise werd in
1635 opgericht door koning Lode-
wijk xni op voorstel van kardinaal
Richelieu. Tot de voornaamste ta
ken van de academie zou behoren
het verbeteren en zuiveren van de
Franse taai.
Veel grote Franse schrijvers wer
den nooit tot de academie toegela
ten, anderen weer weigerden een
voudig zich kandidaat te stellen
Ook Marguerite Yourcenar stelde
zich niet zelf kandidaat, maar ze
werd voorgedragen. Het techni
sche probleem in haar geval was
bovendien dat ze - als Marguerite
Crayennourt In België uit een Fran
se vader en een Belgische moeder
geboren - de Amerikaanse nationa
liteit heeft. Met grote ijver bezorg
den de Franse instanties haar toen
een nieuw Frans paspoort. Ook de
beroemde schrijver Julien Green -
sinds '71 lid van de Academie Fran
caise - beschikt over een Ameri
kaans en een Frans paspoort.
TEHERAN -Er heerste gisteren een opgewekte stemming tijdens het gesprek tussen de Iraanse minister van buitenlandse
zaken Ghotbzadéh midden) en de leden van de VN-commissie, nadat bekend was geworden dat de Revolutionaire Raad zich
had ontfermd over de gijzelaars in Teheran.
VLISSINGEN - OOST - Het vervoer
van LPG over weg en rail vanaf de
LPG-terminal van Eurogas BV in Vlis-
sien-Oost zal straks onder zeer strenge
veiligheidsmaatregelen gebeuren. Als
de terminal in gebruik wordt genomen
komen er zowel voor het vervoer van
het vloeibaar gas op het water en de
weg als via de rail stringente veilig
heidseisen. Functionarissen van de Ne
derlandse Spoorwegen en het Korps
Controleurs Gevaarlijke Stoffen zul
len controles uitoefenen op de toepas
sing van de veiligheidseisen.
De Nederlandse Spoorwegen hebben
een speciale afdeling die het vervoer per
rail van gevaarlijke stoffen nauwkeurig
volgt. Daarnaast zijn er bij NS speciale
controleurs in dienst die steeksproefs-
gewijs de tankwagons aan een onder
zoek onderwerpen. Een woordvoerder
van de Nederlandse Spoorwegen in
Utrecht: 'Wij kunnen ons best voorstel
len dat men met gemengde gevoelens
denkt over goederentreinen waarin ke
telwagens met LPG zitten. Zeker als
die, zoals in op de goederenspoorlijn
van het Sloe naar Goes langs bebouwde
kommen rijden of. zoals in Goes, op het
stationsemplacement terecht komen.
Maar wij geloven wel dat het vervoer
van LPG met het spoor één van de vei
ligste manieren van transport is. Dat
geldt trouwens ook voor een heleboel
andere gevaarlijke stoffen'.
De tankwagons - ketelwagens in NS-
jargon - die straks met LPG worden ge-
(Slot zie pagina 7 kolom 2)
WASSENAAR (ANP) - In Wassenaar is
donderdagochtend een gewapende
overval gepleegd op een geldtransport
van Van Gend en Loos. Het transport
bevatte geldcassettes bestemd voor
vier banken. Hoeveel geld er is meege
nomen wilde Van Gend en Loos niet
meedelen.
Volgens de politie waren bij de overval
twee mannen betrokken, waarvan pe-
pen gewapend meteen pistool. De over
vallers, vermomd met zwarte panties
over het hoofd, spraken Duits tijdens de
overval. Gisteravond ontbrak nog elk
spoor van de daders.
Volgens een politiewoordvoerder vond
de overval plaats kort voor tien uur. De
geldauto was op weg van Den Haag
richting Amsterdam, toen op de afslag
naar Leiden de geldauto aan de achter
kant werd aangereden. Voor de be
stuurder van de geldauto en zijn bijrij
der een reden om te stoppen waarna
één van hen uitstapte.
Onder bedreiging van een vuurwapen.
(Van onze redactie economie
AMSTERDAM - De rechter moet ver
dere (stakings)acties in de metaalin
dustrie verbieden. De werkgeversor
ganisatie in de metaal (FME) heeft
daartoe een kort geding aangespannen
tegen de Industriebond FNV. Het ge
ding dient vanmiddag voor de presi
dent van de rechtbank in Amsterdam.
De metaalwerkgevers eisen een
dwangsom van een miljoen gulden per
overtreding. Gisteravond besloten
FNV-leden bij de scheepswerf Wilton-
Fijenoord desondanks tot een staking
van drie dagen die maandag moet be
ginnen. Zij volgt op een driedaagse sta
king bij de Rotterdamse Droogdok
Maatschappij en is onderdeel van een
„stakings-estafette" van de Industrie
bond FNV in Rotterdam.
De voorzitter van het Verbond van Ne
derlandse Ondernemingen, mr. Chris
van Veen. verwacht dat het niet bij het
kort geding van vanmiddag zal blijven
en dat er nog meer (gerechtelijke) stap
pen zullen worden ondernomen „om de
vakbeweging tot de orde te roepen". Hij
veronderstelt dat ook in andere secto
ren dan de metaal korte gedingen zul
len worden aangespannen om stakin
gen verboden te krijgen. Hij sluit even
min uit dat via de rechter vergoeding
zal worden geelst van schade die door
stakingen wordt geleden"
Vorige maand liepen de onderhandelin
gen over de metaal-cao na twee dagen
vast op de eis van de bonden dat niet
getornd mocht worden aan de prijs
compensatie per 1 juli. De metaalwerk
gevers waren niet bereid dit vooraf toe
te zeggen.
Ondertussen heeft de FNV na een extra
vergadering van de federatieraad laten
weten dat de acties tegen de aanstaan
de loonmaatregel doorgaan en dat de
federatie vooralsnog niet zal meewer
ken aan hervatting van overleg op cen
traal niveau tussen regering en werkge
vers- en werknemersorganisaties, zoals
het kabinet deze week heeft verzocht.
De FNV wil pas weer met de regering
praten, als zij eerst duidelijk antwoord
geeft op de vragen wat er nu precies
gaat gebeuren met de prijscompensatie
(Slot zie pagina 6 kolom 2)
KK: Verlaging
prijzen moet
worden opgelegd
DEN HAAG (ANP) - Volgens het
Konsumentenkontakt (KK) moet
de regering een strakker prijsbe
leid voeren. Onderdeel daarvan
zou moeten zijn dat minister Van
Aardenne (economische zaken)
prijsverlagingen oplegt in bepaal
de branches. Dit schrijft het KK in
een brief aan de minister.
Volgens KK dreigt de prijsontwik
keling in ons land volledig uit de
hand te lopen Op grote schaal vin
den sluipende prijsverhogingen
plaats. Bovendien geeft" Van Aar
denne te makkelijk toestemming
voor verhoging van prijzen. De
tweede kamer zou er naar de me
ning van KK een debat over moe
ten houden, zo ernstig is de zaak.
Prijsverlagingen zijn volgens de or
ganisatie geboden in de volgende
sectoren: banken, levensverzeke
ringen. geneesmiddelen en vakan
tiebungalows. Prijsverhogingen
worden veel te snel toegestaan voor
onder andere benzine.
Bezorgdheid na
sergeanten-coup
§De in de tweede kamer aan-
genomen motie over de Ne
derlandse houding tegenover
de politieke situatie in Suri
name na de sergeanten-coup
van anderhalve week geleden
vertolkt een grote bezorgdheid over de
volstrekt ongewisse toekomst van het
nog geen vijfjaar geleden onafhankelijk
geworden koninkrijksdeel. Volgens het
draaiboek van de weggejaagde regerin-
g-Arron zouden er eind deze maand par
lementsverkiezingen worden gehouden
in Suriname. Meteen na de staatsgreep
vanuit de Membre Boekoe-kazeme in
Paramaribo was al duidelijk dat de
stembus voorlopig gesloten zal blijven.
En daarmee is de parlementaire demo
cratie - of wat daar na 25 november 1975
voor doorging - via het ingrijpen van de
militairen in ieder geval tot nader order
opgeschort. In de eerste dagen na het
geweld in de straten van de Surinaamse
hoofdstad leek het erop dat de opstan
dige onderofficieren erop uit waren om
zo snel mogelijk een militaire dictatuur
te vestigen met een sterke man aan het
hoofd. De Surinaamse gemeenschap in
Nederland, vol van kritiek op wat er de
afgelopen jaren onder het bewind-Ar-
ron in Paramaribo allemaal was misge
lopen, koesterde grote verwachtingen
van de ommekeer De welwillende hou
ding hier ten opzichte van de nieuwe
machthebbers werd gevoed door het
optimistische vooruitzicht dat er ach
ter de greep naar de macht een groot
stuk inspiratie van de jeugd in Surina
me stak. Maar dat beeld werd al snel
verstoord door het verzoek aan de zeer
omstreden radicale politicus mr. Eddy
Bruma om een eerst zogenaamde 'bur-
gerraad' en later tot 'regering' omge
doopt gezelschap te formeren dat het
voorlopig in het land voorliet zeggen
moet krijgen
M,n
vermoedelijk een lüger werd de man
door één overvaller gedwongen weer in
te stappen en terug te rijden richting
Den Haag. Ter hoogte van Den Deyl
werden de bestuurder en zijn bijrijder
gedwongen te stoppen op een doodlo
pende weg. De mannen konden niet
zien of zij werden gevolgs. Op de dood
lopende weg werden de bestuurder en
zijn bijrijder geboeid en werd de zijdeur
van de geldauto opengebroken en de
geldcassettes uitgeladen.
De overvallers waren blijkbaar goed op
de hoogte van het transport, omdat le
ge geldcassettes werden achtergelaten.
Nadat de geldcassettes waren uitgela
den zagen de bestuurder en zijn bijrij
der de daders vertrekken in een blauw
Toyota-busje.
Linister Van der Klaauw (buiten
landse zaken) heeft deze week ln de
tweede kamer gezegd dat Nederland
zich 'terughoudend' zal opstellen ten
aanzien van het nieuwe bewind in Para
maribo. Zeker in de huidige omstandig
heden wil het kabinet niet het verwijt
krijgen dat het op wat voor manier dan
ook bevoogdend optreedt. „Wij probe
ren de ontwikkelingen in Suriname niet
te storen; de Surinamers moeten zelf
een oplossing vinden. Als het kan moe
ten we een bijdrage leveren, maar niet
hinderen of vooroplopen aldus de Ne
derlandse bewindsman. Is er de laatste
jaren steeds al zeer voorzichtig gema
noeuvreerd vanuit Den Haag binnen de
Nederlands-Surinaamse verhoudingen
(ook toen er zeer ernstige bedenkingen
rezen over de besteding van de 3,5 mil
jard ontwikkelingshulp), nu de zaken
op scherp staan kan Iedere Nederland
se uitspraak in de onzekere situatie ver
strekkende gevolgen hebben. Toch
wordt er internationaal met argusogen
naar de Nederlandse officiële opstelling
gekeken. Met uitzondering van het
eveneens tamelijk radicaal geregeerde
buurland Guyana heeft nog geen enkel
land het sergeanten-bewind in Surina
me erkend. Nederland heeft langzamer
hand de helft van de Surinaamse bevol
king binnen zijn grenzen. Wanneer het
de militairen ernst is als ze zeggen dat
er in Suriname een voedingsbodem
moet komen voor een sociaal-econo
misch klimaat dat de terugkeer van
veel jongeren naar het moederland kan
bevorderen, is het van groot belang dat
de Surinaamse gemeenschap hier ver
trouwen krijgt in de ontwikkelingen
ginds.
De
'e uitspraak die de tweede kamer
heeft gedaan over het belang van drie
zeer wezenlijke beginselen in Suriname
(herstel van'de democratie, eerbiedi
ging van de mensenrechten en zo snel
mogelijk parlementsverkiezingen) is
een gebaar dat in Paramaribo bepaald
niet dubbelzinnig kan worden uitge
legd. Er spreekt een stuk bezorgdheid
uit. waaraan de militairen met al hun
idealen over uitbanning van corruptie,
over heropvoeding van andersdenken
den en onduidelijk 'Surinamisme' nie
zomaar voorbij kunnen gaan. Trou
wens, met hun bezoek aan de Suri
naamse president Ferrier - een man
groot gezag en een politiek onafhanke
lijke instelling - hebben de leden van de
Nationale Militaire Raad te kennen ge
geven dat zij willen proberen een be
wind te installeren dat in ieder geval
binnen de regels van de Surinaamse
grondwet moet gaan werken. Het is dui
delijk dat in de nieuwe regering een rui
me plaats zal worden ingeruimd voo
maatschappelijke groeperingen die he
buiten de traditionele politieke partij
en. sinds 1975 aan de macht, zwaar te
verduren hebben gehad. Bruma za
getwijfeld allerlei figuren uit de vak
bondswereld en de tot nu toe onfortuin
lijke, kleine radicale politieke partijen
naar voren schuiven. Maar of het Suri-
name-van-morgen zichzelf in een derge
lijk bewind zal herkennen is voorlopig
zeer de yraag. Iedere schok in Suriname
heeft tot nu toe een heel traag vervolg
gekregen.
vdM
De wettelijke rente wordt per l april
verhoogd van tien tot twaalf procent
per jaar, aldus een persbericht van het
ministerie van justitie. V/ettelijke rente
kan een schuldeiser krachtens de wet
eisen van een schuldenaar die zijn ver
plichtingen niet is nagekomen dooreen
betalingstermijn te laten verstrijken.
De wettelijke rente schommelde van
1971 tot en met 1979 tussen de 8 en 10
procent.
