PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Weer lek Harrisburg
BEZUINIGINGSPLAN
UITERST MOEILIJK
Ginjaar omzeilt de
Borselse problemen
Tito gaat achteruit
BRITSE REACTOR NA
DEFECT STILGELEGD
Kabinet moet knopen doorhakken
Orang-oetanzuigeling
KRITIEK NA BRIEF KERNAFVAL:
'Pas 65' voor
samenwonende
ongehuwden
MANKEMENT NA TWEE UUR VERHOLPEN
Speurtocht
pagina 9
ARNHEM - De elfjarige Marga van Hoof, dochter van de directeur van
Durgers Dierenpark in Arnhem, is de vaste verzorgster van Klaasjeeen
twee maanden oude Orang oetan. die door zijn moeder werd verstoten.
Klaasje krijgt zes maal per dag defies en weegt nu drie kilo.
KEUKENCENTRUM
't HOEKJE VAN GOES
Koningstraat 9. tel 01100-14160
KELLER EN BOSCH
KEUKENSPECIALIST
JLn het weekblad 'Newsweek' van 4 fe
bruari constateert de columnist George
F Will, dat als er al een recept is voor
Kennedy's herstel, het aldus kan wor
den geformuleerd: Kennedy moet als
het om binnenlandse zaken gaat duide
lijk links van Carter gaan staan, maar
in de buitenlandse politiek dient de se
nator rechtser te zijn dan de huidige
president Als er al herstel is Dat zal
moeten blijken bij de eerste echte"
voorverkiezingen in New Hampshire,
die als een belangrijke politieke graad
meter gelden Als Edward Kennedy het
in deze staat, waar zijn broers John en
Robert respectievelijk in 1960 cn 1968
de voorverkiezingen wonnen, opnieuw
tegen Carter moet afleggen, kan hij ie
der uitzicht op het Witte Huis wel verge
ten De uitslag van Maine, waar Carter
toch waarlijk niet als 'de grote overwin
naar' uit de strijd tevoorschijn is geko
men. houdt mogelijk de belofte in. dat
de jongste van de Kennedy-broers op
de goede weg is. Dat de magie van de
naam Kennedy niet meer werkt, zal se
nator Ted inmiddels wel begrepen heb
ben Waar voorverkiezingen allemaal
niet voor kunnen dienen
Dim
Een hoge functionaris van het minis
terie van binnenlandse zaken heeft,
maandag tegengesproken dat een in
Cairo gestolen schilderij van Vincent
van Gogh in Koeweit boven water is ge
komen.
223e jaargang no. 36
Dinsdag 12 februari 1980
Voorverkiezingen
als graadmeter
§De politieke thermometer
van de Amerikaanse verkie
zingsstrijd vertoont de laat
ste weken grote schommelin
gen. Dat is voor zowel demo
craten als republikeinen geen
ongewoon verschijnsel in de lange aan
loopperiode naar de verkiezing van een
(nieuwe i president. En dat is goed ook,
want het leven zou wat saai zijn als dit
soort zaken met wiskundige zekerheid
kon worden voorspeld. Vele politici
hebben al ondervonden, dat de kiezers
hun gunsten soms uiterst grillig verde
len. De Amerikaanse presidentsverkie
zingen maken daarop geen uitzonde
ring. Toch zijn de tot nu toe gehouden
verkiezingsbijeenkomsten - de 'echte'
voorverkiezingen beginnen 26 februari
in New Hampshire - van groot belang
voor de kandidaten. Hun nationale
imago komt er voor een groot deel tot
stand. De politici, die op jacht zijn naar
de kandidatuur voor het presidentr
schap houden de stand van de thermo
meter nauwlettend in het oog Hun poli
tieke toekomst hangt er vanaf Edward
Kennedy bijvoorbeeld, de belangrijk
ste democratische uitdager van Carter
heeft tot nu toe niet kunnen imponeren.
Na zijn verpletterende nederlaag tegen
Carter in de graanstaat Iowa. kwam hij
dit weekend weer tekort in de als Ken
nedy-minded bekend staande staat
Maine in het noord-oosten. De overwin
ning van Carter was echter heel wat
minder indrukwekkend dan drie weken
geleden: met 45 procent van de stem
men tegen Kennedy 39 procent zal Car
ter ongetwijfeld zijn stategie moeten
bijstellen, wil hij over enkele maanden
gekozen worden tot de democratische
presidentskandidaat. De informele
voorverkiezingen van Iowa en Maine,
waar beide grote partijen tien keer zo
veel geld in hebben geïnvesteerd als
vier jaar geleden, brengt op die manier
zijn rente op. Voor de respectieve kan
didaten fungeren zij duidelijk als ther
mometer.
I^ennedy heeft de laatste weken alles
m het werk gesteld om het in Iowa ver
loren gegane terrein - vooral psycholo
gisch komt een twee tegen een neder
laag hard aan - terug te winnen. Kort
voor de gijzeling in de Amerikaanse am
bassade in Teheran vond negenenveer
tig procent van de democratisch stem
mende Amerikanen Kennedy de meest
geschikte kandidaat voor het presi
dentschap. Slechts negenendertig pro
cent koos voor Carter. Als één man
evenwel 'profiteerde' van de gebeurte
nissen In Iran dan was het wel de presi
dent van de Verenigde Staten. Dank zij
een soort nationaal reveil, aangewak
kerd door de inval van de Sowjet-Unie
in Afghanistan, werd het door binnen
landse problemen zwaar geschonden
blazoen van Carter danig opgepoetst.
Hij kon. bij wijze van spreken, geen
kwaad meer doen. Kennedy heeft dan
ook in de afgelopen weken vanuit de
positie van de underdog moeten reage
ren. Hoe moetje een rivaal aanpakken,
die zegt buiten de eigenlijke verkie
zingsstrijd te willen blijven, zolang de
gegijzelde Amerikaanse diplomaten in
Teheran worden vastgehouden? De se
nator heeft vanuit zijn tegen-de-muur-
positie getracht het politieke tij te ke
ren. maar veel speelruimte was hem
niet gegeven. Dat is de doem van Ken
nedy bij deze presidentsverkiezingen.
Gelukkig voor Kennedy en zijn schare
supporters heeft Carter ten lange leste
gereageerd op de lang niet malse kri
tiek van zijn rivaal. Daardoor is toch
nog enige kleur gegeven aan de tot dan
matte verkiezingsstrijd, die voorlopig
tot de kandidaten van dezelfde partij
beperkt blijft. Noch het één. noch het
ander heeft echter aantoonbare winst
opgeleverd voor Edward Kennedy, ten
zij de uitslag van de voor-voorverkie
zing - de Amerikanen spreken van cau
cuses - in Maine zó moet worden uitge
legd. dat Carter aan het inleveren is nu
hij is gezakt tot vijfenveertig procent en
zijn grote rivaal Kennedy op slechts zes
procent volgt-
PAGINA 17
rfw-fokker
Na lang beraad hebben de aandeel
houders van VFW-Fokker besloten de
combinatie te splitsen Eind februari
gaan VFW en Fokker weer zelfstandig
verder,
Nieuws uit Zeeland: 2. 7 en
9.
Binnen- en buitenland: 3
en 11.
Opinie: 4.
Sport: 12. 13 en 15.
Radio en televisie: 16.
Financieel: 17.
(Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG - „De brief van de minister is géén antwoord op onze brief'. Zo
karakteriseert Borsele's burgemeester drs. G. C. G. van den Heuvel het
antwoord van minister Ginjaar van volksgezondheid en milieuhygiëne op
de brief, waarin B en W van de gemeente half november regering en
parlement vroegen om snelle besluiten over de kcrnafvalproblemen rond
de Borsselse kerncentrale. Ginjaar doet weinig meer dan B en W venvijzen
naar de al uitgebrachte nota's en wetsontwerpen, en zegt dat hij de ge
meente „op de hoogte zal houden over de stand van zaken bij de verdere
besluitvorming".
Volgens de heer Van den Heuvel
omzeilt de minister de werkelijke
problematiek. Hij zegt: „Steeds
duidelijker wordt dat de Tweede
Kamer de kerncentrale niet onmid
dellijk wil sluiten, maar aan de an
dere kant het Cogema-contract
niet wil goedkeuren". Het door
draaien van de centrale zonder dat
het afval wordt afgevoerd, bete
kent volgens de burgemeester in
een eerste reactie dat er hoogwaar
dig kernafval overblijft „Wij vin
den het per se niet gewenst dat dat
in Borsele wordt opgeslagen".
De burgemeester: „Ik vind dat er
naast de twee besluiten over het al
dan niet doordraaien van de cen
trale en de ondertekeing van de op-
werkingscontracten nog een derde
besluit genomen moet worden: bin
nen welke tijd en waar er een {tefini-
tieve of semi-definitieve opslag
voor hoogwaardig radio-actief af
val wordt geschapen".
Opslag
De brandbrief van het dagelijks
bestuur van Borsele aan minister
Ginjaar werd ingegeven door de
angst voor de gevolgen van het
niet-bekrachtigen van het PZEM-
Cogema-opwerkingscontract; als
de kerncentrale daarbij gewoon
blijft doordraaien, dan zou dat in
hun visie kunnen betekenen dat
overblijvend, hoogwaardig afval,
in of bij de Borsselse centrale moet
worden opgeslagen. Uit hun brief:
„Indien de Nederlandse samenle
ving de zoutlagen in het noordoos
ten van ons land onvoldoende vei
lig vindt voor de opslag, dan kan
zij een langdurige opslag zeker
niet in Borssele toelaten. Er zou
dan met twee maten worden geme
ten".
Borsele mag niet met een probleem
worden opgezadeld dat niet ge-
veentelljk. maar veel eerder lande
lijk van karakter is, aldus de heer
Van den Heuvel maandagavond.
Giiyaars brief aan Borsele biedt
het gemeentebestuur géén ant
woord op de opgeworpen vragen.
De minister somt slechts de stuk
ken en nota's op die al verschenen
zijn. Voor wat het Cogema-contract
betreft, verwijst hij naar het zoge
naamde 'Goedkeuringswetje',
waarin de regering met veel nadruk
zegt dat de contracten onderte
kend moeten worden. Duidelijk
heid over de problemen die er ont
staan wanneer dat niet gebeurt, is
in het wetsontwerp niet te vinden
(Slot pagina 5 kolom 4)
TEHERAN (RTR/UPI/DPA) - In een
vraaggesprek met het Franse blad Le
Monde heeft de Iraanse president Ba-
ni-Sadr gezegd dat de gijzelaars in de
Amerikaanse ambassade in Teheran
binnen enkele dagen vrijgelaten kun
nen worden als er een internationale
commissie wordt ingesteld die de mis
daden van de sjah zal onderzoeken. I,e
Monde meende uit de woorden van Ba-
ni-Sadr te kunnen opmaken dat Iran
kennelijk niet langer de uitlevering
van de sjah eist als voorwaarde voor
een dergelijke vrijlating.
Toen de correspondent van Le Monde,
Eric Rouleau, de Iraanse president na
melijk vroeg of Iran eerst een uitspraak
van een internationale commissie als
mede de uitlevering van de afgezette
monarch zou afwachten alvorens de gij
zelaars in vrijheid te stellen, antwoord
de deze dat 'de twee zaken niet samen
hangen'
De uitlatingen van Bani-Sadr tegen
over Le Monde vloeien voort uit een
compromis, dat de revolutionaire raad
heelt uitgewerkt als mogelijke oplos
sing voor de slpenede gijzelingsaffaire.
Dit compromis zal worden voorgelegd
aan Chomeiny Vervolgens zou ook de
Amerikaanse president Carter zich
over het voorstel moeten uitspreken.
Inmiddels heeft de Amerikaanse rege
ring in eerste reactie op de uitspraken
van Bani-Sadr verklaard dat rij geen
schuldbetekentenls zal afleggen om de
vrijlating van de gijzelaars te bewerk
stelligen.
In Iran. waar maandag de eerste jaar
dag van de Islamitische revolutie
werd gevoerd, zijn bijeen militaire pa
rade drie mensen gedood, toen zij over
reden werden door een tank. Verschei
dene mensen werden hierbij gewond.
Op het 'Plein van de vrijheid' waren in
de stromende regen honderdduizenden
bijeengekomen om de militaire parade
te aanschouwen. Chomeiny mocht van
zijn artsen de parade niet bijwonen Wel
was als ere-gast PLO-leider Jasser Ara
fat aanwezig
Eerder op de dag was op het plein een
tribune ingestort, waarbij ten minste 57
mensen werden gewond
Jasser Arafat. Chomeiny's zoon Ahmad
Chomeiny en Bani-Sadr
woningbestand
In Zeeland werden vorig jaar 2.754 hui-
wil opgeleverd. Een aanzienlijke te
ruggang vergeleken met voorgaande
Juen. Volgens de jongste gegevens
un het ministerie van volkshuisves
ting is Zeeland toch één van de provin
cies met een betrekkelijke geringe wo
ningnood
PAGINA 3
auto
Een grote meerderheid van de tweede
kamer wil het gebruik van de auto aan
zienlijk verminderen. De kamer vindt
dat de onbeperkte aanleg van nieuwe
wegen maar eens voorbij moet zijn.
PAGINA 11
bankrekening
Een topman van de Indonesische
slaatsoüemaatschapplj Pertamina
blijkt op een bankrekening in Singa
pore eer. vermogen van maar liefst 80
miljoen Amerikaanse dollars te heb
ben nagelaten Familieleden en de In
donesische regering leveren strijd om
het bezit van dit gigantisch kapitaal.
PAOINA 15
lake placid
Schaatstrainer Kees Verkerk ver
wacht geen Nederlandse schaatssuc-
ccssen op de Olympische winterspelen
in Lake Placid. Verkerk, die de Zweed
se ploeg onder zijn hoede heeft, wij t dit
aan een wat minder serieuze Instelling
van de huidige generatie schaatsers.
GELGRADO (AFP/DPA) - De gezondheidstoestand van president Tito van Joe
goslavië. wiens linkerbeen ruim drie weken geleden werd afgezet, is onverwacht
slechter geworden, zo is maandagavond in Belgrado bekendgemaakt.
In een medisch bulletin wordt gezegd dat het hart van de 87-jarige Tito tekenen
van zwakte vertoont. Eerder was al melding gemaakt van een vertraging in het
genezingsproces doordat zich moeilijkheden hebben voorgedaan met Tito's nie
ren en spijsvertering
HARRISBURG (AFP/UPI)- In de kern
centrale bij Harrisburg in de Ameri
kaanse staat Pennsylvania is maandag
weer radioactief water ontsnapt. Vol
gens een woordvoerder liep er als ge
volg van een kennelijk defecte pomp
ongefveer 40 liter besmet water per mi-
DEN HAAG (ANP) - Twee duurzaam
samenwonenden, van wie een van bei
den tenminste 65 jaar is en de ander
tenminste 60, zijn gelijkgesteld met
een echtpaar voor het kunnen ver
strekken van de 'pas 65'. De samenwo
nenden moeten wel al een jaar op één
adres vertoeven.
'Pas 65' kan in het vervolg ook worden
verstrekt aan een gewezen i Nederlan
der die in het buitenland woont.
nuut in de installatie weg. Voorlopige
peilingen zouden aangetoond dat bui
ten het gebouw geen radioactiviteit is
vrijgekomen.
Na ongeveer twee uur had men het lek
gedicht. Het mankement betrof reactor
nr. 2 van de centrale die vorig jaar zware
schade opliep en sindsdien niet meer
werkt. Reactor nr 1 was ten tyde van
het ongeluk van vorig jaar buiten be
drijf in verband met het aanbrengen
van nieuwe splijtsstof. Ook deze reactor
is nog buiten bedrijf.
Het lek ontstond in een ruimte die
grenst aan het gebouw waar de reactor
staat. Een woordvoerder van de com
missie voor toezicht op de kerncentra
les NRCGary Sanborn.zeidathetom
het koelsysteem gaat. Er is een onder
zoek gaande om vast te stellen waar het
defect precies zit.
Naar woordvoerder Sanborn van de
NRC meedeelde, betekende het lek
geen bedreiging voor omwonenden. De
betrokken kerncentrale die op Three-
Mile-Island staat, was vorig jaar
maart het toneel van een ernstig onge
luk. De NRC sprak toen van de ernstig
ste situatie in de geschiedenis van het
vreedzaam gebruik van kernenergie.
Zodra maandatg het lek was ontdekt,
werd al het personeel van de centrale
geëvacueerd. Het mankement zou zijn
ontstaan toen een arbeider een pomp
in het koelwatersysteem had verwis
seld.
LONDEN (RTR'AFP) - De kerncentrale bij Bradwell, 110 kilometer ten noord
oosten van Londen, is stilgelegd nadat er defecten in het koelsysteem aan het
licht zijn gekomen. Dit heeft het Engelse elektriciteitsbedrijf laten weten. De
defecten waren ontdekt in reactor I van de centrale. Na overleg met de inspectie
voor kerncentrales is besloten ook reactor II stil te leggen.
(Van onze parlementaire redactie i
DEN HAAG - Het kabinet-Van Agt heeft tot diep in de nacht vergaderd ter afronding van de
bezuinigingsplannen, die drie tot vier miljard gulden moeten opleveren. De discussies werden in
Den Haag als uiterst moeilijk omschreven. „Het wordt een kwestie van knopen doorhakken",
heette het.
Rond middernacht zag het er niet naar
uit dat het kabinetsberaad spoedig zou
aflopen. Over de voortgang van het be
raad was toen nog niets bekend. Maan
dagochtend kwam het kabinet al voor
enkele uren bijeen. Het beraad werd te
gen de middag geschorst tot maandag
avond half tien, omdat enkele ministers
andere verplichtingen hadden.
Het kabinet wil de bezuinigingsvoor
stellen vandaag of anders woensdag
indienen bij de Tweede Kamer en de
sociale partners. Na de besluitvorming
in het kabinet zal op de ministeries nog
heel wat gerekend moeten worden
voor de plannen in cijfers zijn ver
taald.
Deze week nog wil premier Van Agt in
de Stichting van de Arbeid het overleg
met werkgevers en werknemers over
het arbeidsvoorwaardenoverleg hero
penen. Dat gebeurt vermoedelijk don
derdag.
Van dat overleg zal afhangen of de
loonpauze, die op 10 januari werd afge
kondigd, op 10 maart zal worden ge
volgd door een loonmaatregel voor de
rest van dit jaar. Indien de sociale
partners het, op grond van de bezuini
gingsvoorstellen, oens worden, kan die
maatregel achterwege blijven.
De kans daarop wordt overigens niet
SUIKER EEN
CENT DUURDER
DEN HAAG (ANP) - De minimumprijs
voor suiker is maandag met één cent
verhoogd tot 1,75 gulden per kilo. zo
heeft het Centraal Bureau Levensmid
delenhandel gemeld. Het vertelt er bij
dalde prijsverhoging een gevolg is van
de hogere prijs die de industrie aan de
hnndel in rekening brengt
hoog geschat. Minister Andnessen wil
dat niet alleen enkele miljarden op de
overheidsuitgaven worden bezuinigd,
maar dat ook de sociale uitkeringen, de
ambtenarensalarissen en alle inko
mens worden afgeremd Het kabinet
zou weinig mogelijkheden zien om de
koopkracht voor het modale Inkomen
dit jaar nog te garanderen
Minister Albeda (sociale zaken) heeft
zich daar tot maandagavondiin het ka
binet hevig tegen verzet Bezuinigen
én het aanpakken van de inkomens zal
de bestedingen volgens hem alleen
maar verminderen. Daar is, vindt Al
beda. het bedrijfsleven niet mee ge
diend.
Behalve Albeda kampt minister An-
driessen (financiën) met het verzet van
een flink aantal van zijn collega's die
niet of slechts weinig willen inleveren.
De grootste „dwarsliggers" werden
maandag de ministers Tuinman (ver
keer), Scholten (defensie), Ginjaar
(volksgezondheid) en Pais (onderwijs)
genoemd.
Dc regering ziet in elk geval geen aan
leiding om minder te bezuinigen, nu de
Organisatie voor Economische Sa
menwerking en Ontwikkeling (OESO),
de club van rijke landen, daartoe heeft
opgeroepen. De kritiek die de OESO
vorige week in een rapport op het Ne
derlandse beleid uitoefende, wordt
door Den Haag terzijde gelegd.
IndeLondensejuweliersuhjkHatton
Garden is maandagochtend uit een
winkel voor 800.000 pond ruim 3£ mil
joen gulden) aan juwelen gestolen. De
juwelier ivas door de daders van de rooj
vastgebonden en in de laadruimte van
een bestelwagen achtergelaten.