PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Spaanse ambassadeur in
San Salvador gegijzeld
PROCES TEGEN MENTEN
ZAL OPNIEUW BEGINNEN
Sb"
EG moet Moskou minstens
wijzen on mensenrechten
autn adria
POLITIEKE EISEN STUDENTEN EN BOEREN
Frisdranken
duurder
Directeur
Seveso-bedrijf
doodgeschoten
Hoge Raad verwerpt schorsing:
Stapje terug
pagina 15
223e jaargang no. 31
Woensdag 6 februari 1980
a V c
Ut.
GOES - Koningin Juliana brengt,
vergezeld van de Spaanse koning
Juan Carlos van Bourbon en konin
gin Sophie, vrijdag 21 maart een be
zoek aan Zeeland. Het koninklijk ge
zelschap bezoekt die dag in ieder ge
val de Oosterschelde-werken. Ver
der staat er een lunch in Middelburg
op het programma. Het bezoek van
de koningin aan Zeeland is meteen
het laatste werkbezoek dat ze in Ne
derland aflegt Ook is het de laatste
keer dat ze een staatshoofd uit het
buitenland ontvangt.
Volgens een woordvoerder van de
rijksvoorlichtingsdienst staan er niet
meer van dergelijke bezoeken op het
programma Dat is ook het geval voor
werkbezoeken van de koningin. Wel
zal ze, zo liet de voorlichter van het
ministerie weten, de lopende zaken
afhandelen, zoals het in ontvangst ne
men van geloofsbrieven van buiten
landse ambassadeurs.
Het bezoek van de Spaanse vorst aan
de Oosterscheldewerken past in een
driedaags bezoek aan Nederland.
voorafgegaan door een bezoek aan
Denemarken.
Op de laatste dag van dat driedaags
bezoek komt het koninklijk gezel
schap aan op het werkelland Neeltje
Jans, waarna een bezichtiging van de
werken volgt. Vervolgens vertrekt
men naar de Jacobahaven in Wissen-
kerke om de reis naar Middelburg
voort te zetten. Dezelfde dag gaat het
Spaanse vorstenpaar weer naar
Spanje.
De eerste dag van het Spaanse ko
ninklijk bezoek ls woensdag 19
maart. Op die dag staat er een bezoek
aan Amsterdam op het programma.
De tweede dag ls gevuld met een
rondleiding door het waterloopkun
dig laboratorium ln Delft, en een be
spreking met de regering in Den
Haag. Op de derde dag wordt Zeeland
aangedaan-
Voor het Spaanse echtpaar is dit de
eerste reis naar Nederland. Het volgt
op een bezoek, eerder in januari, van
de Nederlandse koningin aan Spanje.
(Van onze correspondent)
MADRID - De extreem-linkse studentenbeweging Volksliga van de 28e februari heeft dinsdag
middag de Spaanse ambassade in San Salvador bezet. Onder de 11 gijzelaars bevinden zich zeven
Spanjaarden, waaronder ambassadeur Victor Sanchez Mesas. De studenten eisen de vrijlating
van vier leiders van deze beweging, die op 3 februari door de politie werden gearresteerd, de
stopzetting van de onderdrukking door de regering en de verbreking van de Spaanse diplomatie
ke betrekkingen met de militaire junta van San Salvador.
De militaire regering van San Salvador
i heeft verklaard dat men, teneinde een
i soortgelijke tragedie als die in Guate
mala te voorkomen, het leger of de poll-
I tie niet zal inzetten.
Het commando bestaat uit studenten
en boeren onder leiding van een vrouw.
Volgens een van de woordvoerders van
de bezetters heeft de Spaanse ambassa
deur toegezegd dat hij alles in het werk
zal stellen om deze actie tot een geluk
kig einde te brengen. „We hebben juist
voor onze actie Spanje uitgezocht, om
dat dit land een democratische rege
ring heeft met prestige in Latijns-Ame-
rika. die zonder twijfel onze drijfkracht
achter de eisen begrijpt", aldus de leid
ster van de bezetters in een interview
met de Spaanse radio. Aanvankelijk
waren er 14 gijzelaars, maar om redenen
van persoonlijke aard hebben de bezet
ters drie personen vrijgelaten.
Het nieuws over de bezetting van de
Spaanse ambassade in San Salvador
werd door de ambassadrice persoon
lijk doorgebeld naar het ministerie
van buitenlandse zaken in Madrid. De
Spaanse ambassadeurs vrouw wilde
haar man voor de lunch op kantoor af
halen, maar toen zij de bezetting zag
keerde zij op haar schreden terug. De MlflisterW
bezetting van de diplomatieke post is
net zoals in Guatemala op vreedzame
wijze verlopen. De bezetters, die dit
maal ongewapend zijn, plaatsten een
bus dwars over straat vlak voor het
gebouw van de Spaanse ambassade,
teneinde een politie-ingrijpen uit te
stellen.
I geheimhouding
f Het college van b en w van Aarden-
burg heeft bü de officier van Justitie
een aanklacht ingediend tegen het
Aardenburgse raadslid H.C.A van Rle
I wegens 'schending van geheimhou-
ding'. De schending van de 'opgelegde
I geheimhouding" heeft volgens het col-
I lege betrekking op twee besloten
I raadsvergaderingen van vorig jaar,
I waarin het ontslag van een ambtenaar
1 werd besproken.
PAGINA 3
gelijk
BONN (DP A) - Door de hevige regenval
van de laatste dagen en de in Zuid-
Duitsland ingetreden dooi is de water
stand van de Rijn zo hoog opgelopen
dat in Bonn het gebouw van de Bonds
dag, gelegen aan een straat die direct
grenst aan de rivier, aan de achterkant
niet meer te bereiken is. Maatregelen
om te voorkomen dat hei gebouw door
het wassende water zal onderlopen,
zijn reeds getroffen.
Ook in Nederland staat de Rijn erg
hoog. Voor het weekend wordt een wa
terstand van 15 meter verwacht, nog
een een meter boven het huidige peil.
Naar de Westduitse politie te water liet
weten, is de waterhoogte van de Rijn op
dit moment 7,25 meter en zal nog stij
gen tot boven de acht meter. Bij Bonn
kent de rivier onder normale omstan
digheden een waterstand van twee tot
drie meter. Behalve de Rijn is ook een
van haar zijrivieren, de Neckar, buiten
haar oevers getreden.
Foto: vanwege het hoge water is deze
ondergelopen weg in West-Duitsland
voorlopig voor alle verkeer gesloten.
Tegelijkertijd met de overval op de
Spaanse ambassade gijzelden 300 leden
van de revolutionaire Salvadoreense
(Slot zie pagina 9 kolom 1)
SAN SALVADOR - De Spaanse ambas
sadeur in El Salvador, Victor Sanchez
Mesas Juste.
DEN HAAG - Met ingang van deze
week worden de frisdranken in de
winkel duurder. De gezamenlijke
frisdrankfabrikanten hebben hun
prijzen voor de handel verhoogd,
waardoor in de winkel de 1 liter
fles maximaal ongeveer 8 cent
duurder wordt, het blikje rond de
drie cent en een klein flesje onge
veer twee cent.
Volgens het Centraal Bureau Le
vensmiddelenhandel ls de prijsver
hoging veroorzaakt door een kos
tenstijging bij de industrie.
Paolo Paoletti
MONZA7ROME (RTR/APA/UPD - Bij
een aanslag van vermoedelijk stads-
guerrilla's in de Noorditaliaanse stad
Monza is dinsdagmorgen een topfunc
tionaris van het in Seveso gevestigde
chemische bedrijflemesa doodgescho
ten. Het slachtoffer de 39-jarige Paolo
Paoletti, werd voor de deur van zijn
woning doorzeefd door kogels, die wer
den afgevuurd door vier aanvallers,
onder wie een vrouw.
Paoletti was technisch directeur van Ic-
mesa, onderdeel van het Zwitserse che
mische concern Hoffman-La Roche,
waar in de zomer van 1976 bjj een onge
luk levensgevaarlijke gassen ontsnap
ten en zich in wolken verspreidden over
een dichtbevolkt gebied van enige hon
derden hectaren groot Een deel van de
bevolking werd daarop geëvacueerd.
Inmiddels heeft de terroristische orga
nisatie 'Prima Linea' zich verantwoor
delijk gesteld voor de aanslag op Pao
letti.
De regering wii dat prinsen bij de
I p troonopvolging niet langer voor prin-
'j sessen gaan. Dit is een gevolg van het
beginsel dat voor de vervulling van
ambten geen onderscheid gemaakt
mag worden tussen mannen en vrou-
kritiek
Het hoofdbestuur van de zuidelijke
landbouw maatschappij (ZLM) heeft
zware kritiek op het beleid van mlnls-
n ter Van der Stee van landbouw en vls-
Jj sefij. Naar de mening van de ZLMers
h zet de CDA-bewindsman zich pollUek
U onvoldoende in voor de land- en tuin-
U bouw.
J PAGINA 15
vertrouwen
P De uit Vogelwaarde afkomstige Edy
j! de Schepper heeft zich sinds de be
ruchte wedstrijd van vorig jaar tegen
Feyenoord een vaste plaats verworven
ln de basis-elf van NAC Ondanks de
niet zo florissante plaats die de Breda
se club momenteel op de ranglijst In
neemt. ls De Schepper vol vertrouwen
dat NAC zich ln de eredivisie zal hand
haven.
PAGINA 19
GEEN WOORD OVER SACHAROV IN PARIJS
(Van onze correspondenten)
BRUSSEL. PARIJS. WENEN, WASH
INGTON, DEN HAAG - De Europese
Negen moeten tegenover de Sowjet-
Unie benadrukken hoeveel helang ze
hechten aaD handhaving van de men
senrechten. Dit standpunt bracht mi
nister Chris van der Kiaauw (buiten
landse zaken) naar voren in het beraad
van de Europese Negen ter voorberei
ding van een gemeenschappelijke
Europese reactie tegenover de Sowjet-
Unie.
De Nederlandse bewindsman zei dit
nadat de ministerraad van de Negen die
dinsdag in Brussel bijeenkwam, op de
hoogte was gebracht van de Frans-
Duitse verklaring over de Russische In
val in Afghanistan. Deze verklaring
werd uitgegeven na het bezoek van de
Duitse bondskanselier Helmut
Schmidt aan de Franse president Gis-
card d'Estaing. Ze zwijgt over het op
treden van de Russische autoriteiten
tegen Sacharov en andere dissidenten.
De Europese Negen willen op 19 febru
ari in Rome de laatste hand leggen aan
een gemeenschappelijke verklaring
aan het adres van Moskou. Handhaving
van de mensenrechten, zoals vast
gelegd in de akkoorden van Helsinki
over samenwerking in Europa, moet
daarin worden opgenomen, aldus Van
bedrijfsauto
Van donderdag 7 tot en met zaterdag
16 februari wordt in de Amsterdamse
RAl-gebouwen de tweejaarlijkse ten
toonstelling van bedrijfsauto's gehou
den. De constructeurs hebben, naast
veiligheid en milieu, vooral oog gehad
voor energiebesparing.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5 en
7.
Binnen- en buitenland: 3
en 13.
Opinie: 4
Sport: 14 en 15.
Kunst en cultuur: 17.
Radio en televisie: 16.
Financiën: 18.
DEN HAAG - De zaak-Menten gaat
weer opnieuw beginnen. De Hoge Raad
heeft dinsdag de beschikking van de
bijzondere strafkamer van de Rotter
damse rechtbank vernietigd waarbij
de vervolging tegen Menten wegens in
1941 in Polen begane oorlogsmisdrij
ven werd geschorst. Volgens de Hoge
Raad heeft de rechtbank ten onrechte
aangenomen dat Menten in een dusda
nig slechte psychische gezond
heidstoestand verkeerde dat hij zich
niet behoorlijk kon verdedigen. De
rechtbank had zich bij de uitleg van
het wettelijke begrip krankzinnigheid
gebaseerd op eigen indrukken en op
het advies van drie deskundigen. Die
waren van oordeel dat Menten lijdt
aan een vergevorderd stadium van
aderverkalking in de hersenen.
De zaak-Menten zal nu opnieuw in Rot
terdam aanhangig moeten worden ge
maakt. De rechtbank zal allereerst een
nieuwe beslissing moeten nemen op het
verzoek van Mentens verdediger mr.
E.W.J.H. de Liagre Bohl om de vervol
ging te schorsen. Dat moet gebeuren
met Inachtneming van de uitspraak die
de Hoge Raad dinsdag heeft gedaan.
Die komt erop neer dat de Rotterdamse
rechtbank het begrip krankzinnigheid
in artikel 16 van het Wetboek van
Strafvordering veel te ruim heeft opge
vat
Volgens ons hoogste rechtscollege is
iemand voor de wet krankzinnig als hij
aan een zondanige geestesziekte lijdt
dat hij niet meer in staat is de strek
king van de tegen hem ingestelde ver
volging te begrijpen. „De wetgever
heeft niet aan de rechter ter beoorde
ling overgelaten om van geval tot ge
val te beslissen of na afweging van be
langen van de verdachte enerzijds en
van de strafvervolging anderzijds
schorsing nodig is."
Volgens de Hoge Raad is ln 1885 bij de
kamerbehandeling van het artikel in
het Wetboek van Strafvordering na
drukkelijk gesteld dat met krankzin
nigheid in het artikel niet gedoeld
wordt op ouderdomsgebreken en op
handicaps zoals doofheid en blindheid.
Derde cassatie
Met de vernietiging van de Rotterdam
se beschikking heeft de Hoge Raad
voor de derde keer sinds 1976 aandacht
besteed aan dc zaak-Menten.
Op 14 december 1977 veroordeelde de
bijzondere Strafkamer van de Amster
damse rechtbank Pieter Menten tot
vijftien jaar gevangenisstraf wegens
massamoord op ruim dertig inwoners
van het Poolse dorp Podhorodce in de
zomer van 1941. Op 28 mei 1978 vernie
tigde de Hoge Raad djt vonnis wegens
vormfouten en verwees de zaak naar de
Haagse rechtbank. Die stelde Menten
op 4 december 1978 in vrijheid na een
voorarrest van twee jaar.
De rechtbank achtte het aannemelijk
dat de toenmalige minister van justitie,
Donker, in 1952 Menten had toegezegd
dat hij niet meer vervolgd zou worden
wegens in Polen begane oorlogsmisdrij
ven Ook dat vonnis vernietigde de Ho
ge Raad bij de behandeling ln cassatie,
waarna de zaak werd verwezen naar de
Rotterdamse rechtbank.
Reacties
Mr. Hans Gelijnse van de Werkgroep
Recht en Openheid ln de zaak-Menten
zei dinsdagmiddag blij te zijn met de
uitspraak van de Hoge raad. De werk
groep en de verzetsbewegingen die hier
mee samenwerken, blijven echter
waakzaam
Of de zaak-Menten snel opnieuw zal
gaan beginnen, is overigens twijfelach
tig. De Rotterdamse hoofdofficier van
De fosfatenjacht
van Ginjaar
§^4lnlster Ginjaar van
volksgezondheid en mi
lieuhygiëne. die met zijn ta
melijk voorvarend beleid in
het opsporen en bestrijden
van allerlei milieubelastende
oorzaken vaak een kamerbrede onder
steuning krijgt, lijkt zich in zijn aan
kondiging dat er snel een eind moet
komen aan de fosfaten in de was
middelen de hand wat te overspelen. I
Enige tijd geleden heeft de bewinds
man zijn 'Fosfatennota' uitgebracht en
begin deze week is dat stuk in een
openbare commissievergadering van
de tweede kamer aan de orde geweest.
Het is duidelijk dat er bij de groeiende
aandacht in dichtbevolkt Nederland
voor verbetering van de kwaliteit van
het oppervlaktewater ln eerste aanleg
bijzonder instemmend wordt ge
reageerd wanneer een minister voor
milieuzaken zich sterk maakt voor de
verwijdering van fosfaten uit was
middelen. Immers: het fosfaatgehalte
in onze rivieren, kanalen, sloten, meren,
grachten en vesten is de laatste jaren
veel te hoog opgelopen: miljoenen
wasmachines pompen hun afvalwater
met opgeloste synthetische was
middelen door het riool; mede als ge
volg van die ontwikkeling ontstaat er in
dat oppervlaktewater een zodanige al-
gengroei dat veel schade aan het na
tuurlijk watermilieu wordt toege
bracht. Wanneer er grondig werk moet
worden gemaakt van een steeds
scherpere kwaliteitsbewaking van ons
oppervlaktewater mag zo'n grote in
vloed van een alledaagse bezigheid als
'de-was-die-witter-dan-wit-moet-wor-
den' niet onbesproken blijven. Een mi
nister, die zich voorneemt in dit opzicht
doortastend op te treden en onder een
breed publiek daarvoor begrip vindt, is
op voorhand in het voordeeL
J. och heeft het er wat de schijn van
dat minister Ginjaar in zijn en
thousiasme om de antifosfaatmaat-
regelen snel door te voeren een aantal
feitelijke gegevenheden over het hoofd
ziet. Of misschien moet er na het debat
in de tweede kamercommissie worden
gezegd: over het hoofd heeft gezien. Na
tuurlijk heeft de bewindsman gelijk
wanneer hij scherp laat uitkomen dat
de aanwezigheid van allerlei appara
tuur in de keuken van menig gezin, af
gestemd op het gebruik van fosfaat-
houdende wasmiddelen, geen belem
mering mag zijn om zo snel mogelijk
wettelijke maatregelen te nemen tegen
de schadelijke gevolgen van het wassen
met fosfaten. Natuurlijk heeft dezelfde
minister bij zijn pogingen om de ver
ontreiniging van het oppervlaktewater
tegen te gaan in principe geen bood
schap aan problemen op het gebied van
de werkgelegenheid die kunnen ont
staan bij een bedrijf - zoals Hoechst
Holland in Vlissingen-Oost - dat de ba-
sisprodukten voor fosfaathoudende
wasmiddelen op de markt brengt. Het
gaat hier om min of meer onverenigbare
zaken. Maar het is wél de vraag of het
van dezelfde minister nu wel zo ver
standig is de indruk te wekken dat hij
zijn eigen zaken voor elkaar heeft en dat
dus ook" het probleem zo goed als op
gelost is. In een dergelijke, wat over-op-
timistische bui zou er misschien meer
worden gesuggereerd dan er in wer
kelijkheid is bereikt-
der Kiaauw, die ook meent dat de ver
volgconferentie over Helsinki, die dit
najaar in Madrid zou plaatsvinden, ge
woon door moet gaan.
Boycot.
In de Italiaanse hoofdstad hopen de
Negen het ook eens te worden over een
lijn inzake de door Amerika voorge
stelde boycot van de Olympische Spe
len in Moskou. De standpunten zijn nu
nog verdeeld. Engeland vindt dat de
Spelen niet kunnen doorgaan omdat
de voorwaarden niet zijn vervuld.
(Slot zie pag. 9 kol. 2)
De
justitie, mr. de Jong, liet dinsdagmid
dag weten dat het wel enkele maanden
zal duren voordat de zaak-Menten her
vat zal worden. Volgens hem zal vooral
het oproepen van getuigen uit het bui
tenland veel tijd gaan kosten.
Mentens toegevoegde advocaat, mr. De
Liagre Bohl, verklaarde de aankondi
ging van de hoofdofficier voorbarig te
vinden. Eerst moet nog Mentens schor-
singsverzoek behandeld worden. Als
de Rotterdamse rechtbank dat verzoek
afwijst, is het in theorie zelfs nog mo
gelijk opnieuw naar de Hoge Raad te
gaan. „Dat hangt echter af van de be
slissing die de rechtbank neemt. Als
dat een puur feitelijke is, dan is cassa
tie niet mogelijk". Mr. De Liagre Bohl
verwacht dat de rechtbank mogelijk
een nieuw onderzoek door deskundi
gen zal laten instellen naar Mentens
gezondheidstoestand.
'e schrik die er bij de Nederlandse
leiding van het bedrijf van Hoechst en
bij de vakbonden is ontstaan over de
rechtstreekse gevolgen van de anti-
fosfaatmaatregelen voor de nu goed
renderende fosfaatproduktiepoot van
het bedrijf in het Sloegebied is begrij
pelijk. Het bedrijf is nog maar net be
komen van de moeilijkheden die in 1978
ontstonden, toen moest worden beslo
ten tot een afslankingsoperatie omdat
een stuk produktie wegviel. De per
soneelsbezetting moest bij die gelegen
heid met 200 man worden terugge
bracht. Uiteindelijk ls het allemaal
zonder gedwongen ontslagen afgelo
pen, maar de vergaande ingrepen die
dreigden te moeten worden gedaan in
de levensvatbaarheid van dit voor
Midden-Zeeland nog zo nieuwe en in
middels tamelijk belangrijke bedrijf
hebben veel onrust veroorzaakt. Uit
wat deze week via het debat in de ka
mercommissie over de 'Fosfatennota'
naar voren kwam werd volstrekt
duidelijk dat er nogal wat mankeert
aan het overleg tussen Hoechst en de
Nederlandse overheid, waar het de fos-
forproduktie in Vllssingen betreft Met
versimpelen of dramatiseren van de si
tuatie is niemand gediend. Wanneer het
beleid van dit kabinet erop is gericht de
fosfaten uit de wasmiddelen te halen,
dan zal datzelfde beleid moeten aange
ven wat er voor ln de plaats moet ko
men. Op het ogenblik wordt teveel de
Indruk gewekt dat de wasmiddelenin
dustrie hier uitsluitend en alleen een
taak heeft. De minister laat weten dat
de Industrie 'maar eens wat meer aan
innovatie, produktievemieuwing moet
doen'. Zo'n eenvoudige verwijzing
klinkt niet erg overtuigend. Overheid
en Industrie zullen een duidelijk sa
menspel moeten ontwikkelen. Geen
fosfaten? Wat dan wel? Voorlichting
aan het publiek is een eerste vereiste
Watervervuiling is in Nederland lang
zamerhand een vraagstuk geworden
dat veel mensen aanspreekt. Voor een
bewindsman die daarop gericht wil in
spelen. een goede uitgangspositie.
Maar hij moet natuurlijk niet gaan
gokken op een daaruit als vanzelfspre
kend volgend resultaat
vdM
