PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Kabinet vraagt sport
Moskou te boycotten
J
Hoechst moet dicht bij
verbod van fosfaten
CARTER ZAL ZONODIG INGRIJPEN
IN GEBIED VAN PERZISCHE GOLF
Moskou: Sacharov
is een verrader
EG torpedeert wet op
iravesteringsrekening
■do&ilte-
KoJF~f KQw autnadria
SPORTWERELD WOEDEND OVER GEBREK OVERLEG
vandaag
SUBSIDIESTOP PROJECTEN
Wodka-oorlog in VS
DIRECTEUR H.P. VAN HEEL
VAN VESTIGING VLISSINGEN:
Paus naar
Brazilië
Voorbereidingen voor opnieuw invoeren dienstplicht
Vakantie pagina 11
223e jaargang no. 20
Donderdag 24 januari 1980
DEN HAAG - De regering wil het Nederlands Olympisch Comité verzoeken geen atleten naar de
Olympische Spelen in Moskou te sturen uit protest tegen de Russische inval in Afghanistan en de
arrestatie en verbanning van de vooraanstaande Russische dissident Andre.i Sacharov. Premier
Van Agt, minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken en staatssecretaris Wallis de Vries van
CRM hebben besloten het voorstel tot een boycot van de Spelen vrijdag in de ministerraad aan de
orde te stellen. Dat werd woensdagmiddag uit betrouwbare bronnen vernomen.
Met dit standpunt - waarvoor Van Agt
tracht steun te vinden bij EEG- en NA-
VO-partners - gaat de Nederlandse re
gering beduidend verder dan de Ameri
kaanse president Carter, die in eerste
instantie pas een boycot wil als de Rus
sische troepen zich medio februari nog
niet uit Afghanistan hebben terugge
trokken. Voor Van Agt. Van der Klaauw
en Wallis de Vries heeft de arrestatie en
verbanning van Sacharov uiteindelijk
de doorslag gegeven.
De Tweede Kamer steunt in grote
meerderheid het voornemen om de
Olympische Spelen te boycotten. De
Kamer vraagt de regenng vandaag om
volgende week een verklaring over de
Olympische Spelen af te leggen. Vol
gende week donderdag zal de Kamer
daar dan een debat aan wijden
Ook het comité Olympische Spelen en
Mensenrechten, waarin alle politieke
partijen zijn vertegenwoordigd, sprak
ach woensdagmiddag uit tegen Neder
landse deelname aan de Spelen in Mos
kou. „Alleen als in de komende weken
een ommekeer in het optreden van de
Sowjet-autoriteiten zal plaatsvinden,
dan zou alsnog heroverwogen kunnen
worrlpn om in plaats van de boycot de
dialoog weer tot uitgangspunt te kie-
zen", aldus het bestuur van het comité.
De Nederlandse sportwereld heeft in
een eerste reactie woedend gereageerd
'op het standpunt van de regering. Dr.
Wim van Zijll, secretaris van de Neder
landse Sport Federatie (NSF), noemt
een boycot veel te voorbarig. „We be
gaan dezelfde flater als in 1956. Toen
nam Nederland niet deel aan de Spelen
in Melbourne uit protest tegen de Rus
sische invasie in Hongarije. Die boycot
heeft niets geholpen. Integendeel. We
hebben toen alleen maar onbegrip en
ergernis gekweekt".
Met de betrokken sportorganisaties,
het Nederlands Olympisch Comité en
de Nederlandse Sport Federatie, heeft
de regering nog geen overleg gepleegd
De regering moet eerst vrijdag na af
loop van de ministerraad haar stand
punt bekend maken Pas volgende
week zal het overleg met de sportorga
nisaties op gang worden gebracht. Wim
van Zijll „We worden dan geconfron
teerd met het regeringsstandpunt. Van
een open overleg is dan geen sprake
meer".
Partijen
Alle grote partijen. PvdA. CDA. WD en
D'66, hebben woensdag laten weten dat
zij voorstander zijn van een boycot De
PvdA wijkt van de algemene lijn af
doordat zij een definitief besluit pas in
april wil nemen Partijleider Den Uyl
zal op 5 en 6 februari in de Socialistische
Internationale bepleiten dat belangrij
ke personen uit die organisatie met
Sowjet-autoriteiten gaan overleggen
Dat zou ertoe moeten leiden da t zodani -
ge wijzigingen in de situatie plaatsvin
den dat deelname aan de Spelen toch
nog gerechtvaardigd zou zijn. De PvdA
Slot zie pagina 13 kolom 2)
'Van onze correspondenti
BRUSSEL - De Europese Commissie
heeft de toepassing van de WIR I Wel op
de Investerings Rekening) vooreen be-
veerboten
Minister Tuijnman van verkeer en wa
terstaat is niet van plan tot de vaste
oeververbinding over de Westerschel
de gereed zal zijn extra veerboten in te
zetten om het verkeersaanbod op de
Westerscheldeveren op te vangen.
PAGINA 3
rechtop
De Joegoslavische president Ttto ge-
neest zo snel dat verwacht wordt dat (1
lil) zijn werk over enkele weken alweer ij
kan hervatten. De Joegoslaven rea- ij
geerden met grote vreugde toen een
foto van de rechtopzittcnde Tito op de i;
televisie werd vertoond
PAGINA 11
langrijk deel lamgelegd. Het gaat om
het verlenen door de regering van sub
sidies voor grote investeringsprojec
ten waarmee ook veel arbeidsplaatsen
kunnen zijn gemoeid. Het „dagelijks
EG-bestuur" heeft fundamentele be
zwaren tegen deze subsidies, de zoge
naamde grote-projectentoeslagen, zo
als ze in de WIR worden genoemd.
Voor het toekennen van deze toeslagen
is goedkeunng van de Europese Com
missie nodig. Tot nu toe is één aanvraag
afgewezen, als zijnde strijdig met de ar
tikelen 92 en 93 van het EG-verdrag. die
gericht zijn tegen concurrentieverval
sing in de Gemeenschap Van de in to-
iSlot zie pagina 8 kol. 4)
NEW YORK - De Chinees-Russische tegenstellingen openbaren zicli ook op
het terrein van de loodkaconsumphe. In de Verenigde Slaten is een wodka
oorlog ontbrand, ivaarbij het gaal tussen Russische en Chinese merken De
Chinezen maken natuurlijk handig gebruik van de verkilling lussen Ameri
ka en Rusland en van het feit dat steeds meer Amerikanen 'njet' zeggen
tegen de sterke drank uit de Sowjet-Ume
'.out verdrag
De 84 drinkwaterleidingbedrijven in
Nederland en de andere Rijnoeversta
len die verenigd ziin in de 1AWR. eisen,
ondanks de vele bezwaren onmiddel
lijke ratificering van het zoutverdrag
door het Franse parlement
PAGINA 15
verlies
Het Oranje-elftal heeft de vriend
schappelijke wedstrijd tegen Sparoe ln
Viro met 1-0 verloren
MOSKOU - De schoonmoeder van AndreJ'Sacharov. Ruth Bonner in en een
vriendin. Natalya Gessa. zijn de hele nacht opgebleven wachtend op nieuws over
de belangrijke Sowjel-dissident Sacharov
WESTEN VERONTWAARDIGD
i Van o
e redactie buitenlandi
MOSKOU-PARIJS-WASHINGTON -
Via het regeringsdagblad Izwestia
heeft het Kremlin zich woensdag voor
het eerst gerechtvaardigd voor de ar
restatie en verbanning van dissiden-
teuleider Andrei Sacharov. De Nobel
prijswinnaar en kernfysicus- die dins
dag door de geheime politie op straat
werd aangehouden - wordt in een com
mentaar, geschreven in ronkende
Kremlin-retoriek. een verrader ge
noemd en beschuldigd van hel door
spelen van „staatsgeheimen" naar het
Westen.
In ae westelijke wereld is woensdag met
woede en verontwaardiging gereageerd
en wordt de arrestatie besehreven als
een grove schending van de mensen
rechten m de Sowjet-Unie De kans op
een internationale boycot van de Olym
pische Spelen, deze zomer in Moskou
neemt, daarenboven hand over hand
toe.
De Izwestia beschrijft Andrei Sacharov
als een ..ljdele en verwaande" natuur
kundige. die genoeg kreeg van zijn oor
spronkelijke beroep (hij geldt als de va
der van de Russische waterstofbom -
red) en daardoor ..een grote vis" werd
.in de netten van anticommunistische
(Slot zie pagina 13 kolom 2)
VLISSINGEN-OOST - Als de ministers
Ginjaar van volksgezondheid en mi
lieuhygiëne en Tuynman van verkeer
en waterstaat aan hun plannen vast
houden om in 1985 het gebruik van fos
faten in wasmiddelen te verbieden,
kan dit ernstige gevolgen hebben voor
de vestiging van Hoechst Holland NV
in Vlissingen-Oost. In dit bedrijf wordt
fosfor en natriumtripoiy-fosfaat ge
produceerd en de directie vreest dat er
een aanzienlijk overschot aan deze
produkten zal ontstaan als de verwer
king van fosfaten in wasmiddelen la-
boe wordt.
Directeur ir H. P. van Heel van de Vlis-
singse Hoechst-vestiging en ir M L
Blanken van Hoechst Holland NV in
Amsterdam hebben goede hoop dat de
beleidsvoornemens van de ministers
niet zullen worden uitgevoerd, maar
winden er geen doekjes om dat de Vlis-
singse vestiging van het bedrijf kan
worden afgeschreven als de ministers
hun zin krijgen.
Ir Van Heel „Indien deze beleidsvoor
nemens worden gerealiseerd ontstaat
er een overcapaciteit in de fosfaatpro-
duktie. Er moet dan ernstig rekening
worden gehouden met stillegging en
sluiting van het hele bedrijf En dan
spreken we over een bedrijf met 900 me
dewerkers
„Ik geloof er nog niet ln dat het zal ge
beuren en ik houd mijn goede hoop.
maar we mogen onze ogen niet sluiten
voor de mogelijke consequenties. We
hebben deze zaak daarom ook al uit
voerig besproken met de onderne
mingsraad aldus ir Van Heeldie er op
wijst dat het Vlissingse bedrijf momen-
BRASILIA iAFPi - Paus Johannes
Paulus de tweede zal op 9 juli een
officieel bezoek brengen aan Bra
zilië, zo heeft de Braziliaanse rege
ring woensdag in een communique
meegedeeld.
Aanvankelijk werd de paus op 20
juli in Brazil té verwacht om het
Braziliaanse nationale eucharisti
sche congres in Portaieza te beslui
ten. Door het vroegere tijdstip van
zijn bezoek ziet de nationale bis
schoppenconferentie zich gedwon
gen het congres tussen 9 en 13 juli
te houden, aldus een woordvoerder
yan de conferentie.
Rogier van Otterloo volgt. Dolf van der
Linden op als chef-dirigent van het
Metropole-Orkest, 'Ik zal goed voor ze
wrgen. ook al zijn het mijn Jongens
Nieuws uit Zeeland: 2. 5. 7
en 9.
Binnen- en buitenland: 3.
11 en 13.
Opinie: 4.
Sport: 14 en 15.
Radio en televisie: 17.
Financiën: 19.
WASHINGTON - President Carter wil
de Perzische Golf en het Midden-Oos
ten inlijven bij de gebieden die voor de
VS van vitaal belang zijn. Dit betekent
dat Amerika militair zal ingrijpen
wanneer een vreemde mogendheid
daar zou aanvallen.
Ter bescherming van dit ..vitaal be
lang'dat hel gebied wat Amerika be
treft op dezelfde leest schoeit als West-
Europa. zou Carter een strijdmacht van
100 000 man. een vloot van 18 oorlogs
bodems en zes squadrons gevechts
vliegtuigen willen formeren, die de na
tionale veiligheid van de VS en de daar
mee nauw samenhangende olievoorra
den moeten beschermen
In Washington waar Carter de afgelo
pen nacht onze tijd zijn aan een nieuwe
en harde strategie voor de jaren tachtig
gewijde State of the Union-toespraak
heeft gehouden wordt het voor moge
lijk gehouden dat de VS troepen en
voorraden uit West-Duitsland naar de
Perzische Golf en het Midden-Oosten
zullen moeten overbrengen teneinde
daar snel een duidelijke militaire aan
wezigheid op te bouwen Carter zou
daarover maandag hebben gesproken
met de Westduitse minister van buiten
landse zaken Genscher.
De vrees dat het Kremlin na de brutale
invasie in Afghanistan nieuwe harde
acties voorbereidt, ligt ten grondslag
aan een zeer wezenlijke wijziging in het
Amerikaanse politieke denken, die ver
gaande en kostbare militaire verster
king eist. De VS hebben de laatste we
ken in koortsachtige diplomatie onder
handeld over bases m de onmiddellijke
nabijheid van het gebied van de Perzi
sche Golf. daarbij ook nog onder druk
gezet door een uitgelekt geheim CIA-
rapport dat traditionele regiems zoals
dat van Saoedi-Arabie nog maar een
bestaan van een jaar of vijf toedenkt
De crisissfeer, die in de VS vrijwel met
de dag toeneemt, wordt onderstreept
door Carters voornemen om registratie
voor de dienstplicht weer in te voeren.
De VS hebben nu een vrijwilligersleger
(dat niet de vereiste mankracht kan le
veren) en de dienstplicht bestaat niet
meer sedert Nixon de registratie na de
oorlog in Vietnam afschafte De regi
stratie betekent geen dienstplicht voor
alsnog. maar een administratieve voor
bereiding ertoe De kaarten zijn in de
afgelopen dagen in grote hoeveelheden
gedrukt
Dun.
Volgens zijn huidige militaire bondge
nootschappen zijn de VS verplicht bij
stand te verlenen aan de NAVO. Japan
en Korea, als zij worden aangevallen
'Zoveel later
als nodig is'
"ppositie voeren is soms
aandoenlijke vorm van
bravourachtig fietsen met
losse handen zonder achter
om te kijken. Het Zeeuwse
PvdA-tweede kamerlid Peter
Roels heeft de afgelopen dagen een
paar staaltjes van die politieke acroba
tiek ten beste gegeven bij de behande
ling van de begroting-1980 van het de
partement van verkeer en waterstaat.
Roels was door zijn fractie de vergader
zaal Ingestuurd om een bedrag van
100 miljoen aan bezuinigingen weg te
halen bij de uitvoering van de Ooster-
scheldewerken. De PvdA had die be
snoeiing nodig om een eigen 'arbeids
plaatsenplan' financieel rond te krij
gen. een plan dat op hetzelfde departe
ment in het openbaar vervoer en in de
verkeersveiligheid voor ongeveer 2200
man werk zou moeten scheppen. Roels.
in het verleden al vaker 'benut' om
vreemde kastaryes uit het vuur te ha
len. ging dit keer even opgewekt als
overtuigd ongeloofwaardig te werk met
allerlei toverformules Zo rekende hij de
kamer voor dat de bezuiniging op het
Oosterscheidekarwei in 1980 eigenlijk
twee keer uitgegeven kon worden.
Eerst voor dat bewuste PvdA-arbeids-
plaatsenplan en aan het eind van de
jaren tachtig om uiteindelijk toch de
door bijna iedereen gewenste, maar fi
nancieel niet haalbare grootste ope
ning in de half open Oosterscheldedam
- die van 20.000 vierkante meter - te be
talen. Terecht zijn bij de behandeling
van de waterstaatsbegroting in de ka
mer de fabels van Roels (die hij op het
laatst ook zelf niet meer geloofde door
geprikt. Serieuze berekeningen van de
kant van het ministerie toonden name
lijk aan dat aanpassing van de werken
in de monding van de Oosterschelde tot
het niveau van die grootste doorlaat-
mogelijkheid het hele project een half
miljard gulden duurder zou maken.
Tot geruststelling van Zeeland heeft
minister Tuijnman van verkeer en wa
terstaat er in het kamerdebat geen twij
fel over mogelijk gelaten: de Ooster-
scheldewerken zullen niet worden ver
traagd om te bezuinigen, de regering zal
ervoor zorgen dat de in 1974 genomen
beslissing over de bouw van de pijler-
dam onverkort zal worderi uitgevoerd.
'De evolutie in het denken bij de PvdA',
zoals Roels het noemde, die zijn fractie
ertoe had gebracht te pleiten voor een
nieuw uitstel van de werken met dne
jaar en een 'lokkertje' in de vorm van
een groter dooriaatvermogen van de
dam. werd achter de regeringstafel uit
gelegd als een vorm van 'onbehoorlijk
bestuur'. Er zijn destijds tussen het ka
binet-Den Uyl en de meerderheid van
de tweede kamer sluitende afspraken
gemaakt. Eén ervan was dat de half
open dam in het jaar 1985 kant en klaar
zou worden opgeleverd. Volgens Roels
heeft de PvdA aan de toen moeizaam
bereikte overeenstemming geen bood
schap. Het is goed dat even nadrukke
lijk te noteren. Bovendien is het goed
dat Roels bij zijn bokkesprongen stevig
de pas is afgesneden
teel de sterkste pijler van Hoechst Hol
land is. De directie van Hoechst heeft
weinig goede woorden over voor de ant
woorden die de bewindslieden hebben
gegeven op een reeks vragen uit de vas
te kamercommissie voor de milieuhy
giëne. De commissie komt 4 februari
bijeen om zich verder over de antwoor
den en beleidsvoornemens uit te spre
ken.
Zoals bekend is men op beide departe
menten al geruime tijd bezig maatrege
len voor te bereiden tegen de steeds ver
dergaande vervuiling - onder meer door
fosfaten - van het oppervlaktewater
Een van die maatregelen zou kunnen
zijn de totale fosfaatloosheid van was
middelen. Omdat Hoechst-Vlissingen
de enige fosfaat producent in ons land is
- het concern heeft ook nog een fosfaat-
fabriek in hel Westduitse Knapsack -
zou een dergelijke maatregel naar de
mening van de directie noodlottig zijn
De heer Van Heel Wij maken ons zor
gen omdat niet alleen onze boterham
zou kunnen worden aangetast, maar
ook om de onzorgvuldige wijze waarop
beide ministeries deze zaak tot nu toe
hebben behandeld. Fosfaten zijn de
zondebok, terwijl allerminst aange-
i Slot zie pag. 7 kol. 1>
Ov
De politieke omstandigheden van het
ogenblik die alle plannen voor bijvoor
beeld demiiltarisering van de Indische
Oceaan onmogelijk maken, dwingen de
VS hun strijdkrachten breed en dun uit
te smeren Aan die situatie moet binnen
het raam van Carters plannen voor mi
litaire versterking en het aanknopen
van stevigqr en als het kan ook militaire
banden met Derde-Wereldlanden een
eind worden gemaakt.
Tot op langere termijn de „vliegende
brigades" beschikbaar zijn die snel
overal waar dat nodig is en steunend
op bij voorbaat aangelegde voorraden,
kunnen worden ingezet.
'verigerts: zo pertinent als minister
Tuijnman was in zijn uitspraken over
de verdere voortgang van de werk
zaamheden in de monding van de Oos
terscheid e. zo aarzelend en ondoorzich
tig liet hij zich uit over de stand van
zaken rondom de bouw van de vaste
oeververbinding Westerschelde Dc re
geringsbeslissing van nu twee laar gele
den dat 'in het voorjaar van 1981 of zo
veel eerder als de situatie op de kapi
taals- en arbeidsmarkt dat toelaat' met
de bouw zou worden begonnen begint
meer en meer op een halve beslissing te
lijken Steeds opnieuw is er nu al een
laar aan een stuk vanuit de kamer bij de
bewindsman op aangedrongen, nu ein
delijk eens een datum van de start van
de werkzaamheden aan de VOW te noe
men Maar steeds opnieuw heeft de mi
nister juist die mededeling achter zijn
kiezen gehouden. Voortdurend is aan
gevoerd dat de uitvoering van twee van
dergelijke grote waterstaats-klussen'
in Zeeland tegelijk problemen kan ople
veren. In een periode van loonpauze.
noodzaak om extra te bezuinigen en
stijgende energieprijzen tikken argu
menten om de bouw van zo'n dure ver-
keersvoorziening zo lang mogelijk uit te
stellen zwaarder aan dan ooit. Tot het
voorjaar van 1981 heeft het kabinet nog
gelegenheid om vaag te blijven doen
over de bouw van de vaste oeververbin
ding Westerschelde
Trouwens. - dat 'zoveel eerder als mo
gelijk' zou onder de druk van allerlei
omstandigheden best wel eens kunnen
veranderen in zoveel later als nodig'.
Tot nu toe is in Den Haag altijd spijker
hard ontkend dat er een koppeling be
stond tussen de extra uitgaven voor de
half open dam in de Oosterschelde en
de bouw van de vaste oeververbinding
Westerschelde De ervaringen van de
laatste paar jaar wijzen anders uit. Fi
nancieel. uitvoenngs-technisch en uit
een oogpunt van een evenwichtige ver
deling van de werkgelegenheid in de
publieke sector staan beide projecten
haaks op elkaar In het kamerdebat van
deze week over de begroting van ver
keer en waterstaat is duidelijk geble
ken dat de regenng de hoogste voor
rang geeft aar. de Oosterscheldedam.
En die halfslachtigheid van de beslis
sing over de vaste oeververbinding
Westerschelde komt in de nijpende om
standigheden van onze economie ken
nelijk goed van pas Een stukje uitstel
zonder dat je daarover echt harde ver
wijten kunnen worden gemaakt is na
tuurlijk nooit weg.
vdM
