VEILIGHEID
de dijkwerkers
zijn klaar
§chouweir||l)uiveland Extra
DONDERDAG 17 JANUARI 1980
De Zuidbout
steld. De werkzaamheden aan de Oos-
terscheldedyken op Schouwen-Duive-
land hebben nauwelijks geleid tot bot-
singen met de natuurbeschermers.
Maar bij het maken van de plannen is
dan ook zoveel mogelijk getracht om de
waardevolle inlagen te ontzien.
Problemen
De streefdatum '80 is dus op Schouwen-
Duiveland met glans gehaald. Toch
hebben zich bij de uitvoering van de
werken nogal eens problemen voorge
daan. Zo rezen er bijvoorbeeld moeilijk
heden rond de verwerving van een aan
tal stukken grond. Zeer zeker in de tijd
dat de prijzen van de landbouwgronden
met sprongen omhoog gingen, waren de
boeren er niet bepaald erg happig op
om hun grond van de hand te doen. En
daardoor ontstond het gevaar, dat de
dijkversterkingswerkzaamheden ern
stige vertraging op zouden lopen. Dat
speelde met name bij de verzwaring van
de dijken tussen Viane en Bruinisse en
in de Westhoek van Schouwen-Duive-
land. De messen werden al geslepen om
de benodigde grond toch te kunnen be
machtigen. Maar uiteindelijk kon het
allemaal in der minne geschikt worden.
Dijkgraaf Geluk: „De onteigeningspro
cedures waren al op gang gekomen.
Maar voodat we de zaak verder moes
ten doordrukken, konden we tot over
eenstemming komen. Als we die proce
dures hadden moeten doorzetten, dan
had het heel wat langer kunnen duren".
Andere problemen deden zich voor bij
Burghsluis en Bruinisse, waar als ge
volg van de dijkverzwaring enige be
bouwingen tegen de grond moesten.
Geluk: „Zowel in Burghsluis als Brui
nisse zijn compromissen gesloten. En
daarbij hebben wij toch wel wat door de
vingers gezien wat betreft de hoogte,
het talud en de zwaarte van de dijk.
Hadden we dat niet gedaan, dan had er
nog meer bebouwing moeten worden
opgeruimd. Maar met de afsluiting van
de Oosterschelde met de stormvloedke
ring op de achtergrond konden we het
toch wel op deze manier oplossen. Maar
het waren toch wel heel duidelijke com
promissen. En ik moet zeggen: ik heb
dit eigenlijk toch wel de moeilijkste
punten gevonden".
Moeilijk
Het is volgens dijkgraaf Geluk erg
moeilijk aan te geven welke stukken ln
de zeewering langs de Oosterschelde nu
de zwakste plekken waren. „Dat is
moeilijk te zeggen. Dat hangt gewoon
heel sterk af van hoe een storm is en op
welk tijdstip bij hoogwater zo'n storm
op het hoogtepunt is. Je kunt eigenlijk
niet zeggen wat het zwakste was. Echte
slechte stukken, nee, die waren er niet:
wel stukken die gewoon niet verant
woord waren...,".
Dijkgraaf Geluk is - zoals alle Zeeuwse
dijkgraven - altijd een fervent voor
stander geweest van een totale afslui
ting van de Oosterschelde. „Afsluiting
is voor ons waterschap van levensbe
lang", was een van z'n (vele) uitspra
ken over de Oosterscheldeproblema-
tiek. Maar hij heeft zich geschikt in het
compromis, dat uiteindelijk uit de bus
is komen rollen. Aan de 'andere kant'
blijven stemmen opgaan die volhar
den bij een volledige open Oosterschel
de. Geluk: „Dat zal je altijd blijven
houden. Datzelfde had je met de
Zuiderzee en andere afsluitingen.
Maar ik vind, dat we aan die beslissing
nu niet verder meer moeten gaan zit
ten tornen. Wij hebben dit aanvaard.
En ik zou willen, dat ook de andere dat
deden. Laten we er nu toch samen ach
ter gaan staan...".
Morgen zijn de partiële dijkverzwa
ringswerkzaamheden op Schouwen-
Duiveland officieel gepiept. Vrijdag
ochtend om half elf zal minister Tuijn-
man in het waterschapsgebouw 's
Landskamer aan het Havenpark in Zie-
rikzee worden ontvangen. Ook Zee-
lands commissaris van de koningin, dr.
C. Boertien, zal erbij zijn Na de bijeen
komst in het waterschapshuis zal het
gezelschap rond kwart voor twaalf in de
autobus stappen voor een rondrit door
het waterschapsgebied. Er zal onder
meer een bezoek gebracht worden aan
het op te leveren dijkvak. Daar zal mi
nister Tuijnman dan nog de een of an
dere officiële handeling moeten verrich
ten. Rond een uur gaat liet naar restau
rant 'De Schelphoek' bij Serooskerke,
waar de lunch wordt gebruikt.
De Noordbout
Oijkgraetf a. m. Geluk:ik had er wel vertrouwen in.....
De Oosterscheldedijk tussen de Gouweveerpolder en de Vierbannenpolder.
Het werk van de dijkenbouwers is geklaard. De inwoners van
Schouwen-Duiveland kunnen zich weer een stukje veiliger voe
len achter hun dijken. Morgen (vrijdag) komt minister ir. D. S.
Tuijnman van verkeer en waterstaat naar Schouwen-Duiveland
om er de oplevering bij te wonen van de verbetering van het
dijkvak Zuidhoek/Gouweveer. En het bezoek van de minister
betekent dan tevens, dat er op Schouwen-Duiveland een officië
le punt gezet wordt achter de dijkverzwaringswerkzaamheden
rond de Oosterschelde.
Een primeur. Het waterschap Schou
wen-Duiveland is het eerste water
schap in het Oosterscheldegebied,
waarbinnen het omvangrijke werk aan
dezeeweringen gereed is gekomen. Op
de Bevelanden en Tholen zijn de werk
zaamheden nog ln volle gang. Maar de
kans is zeer groot, dat - als er tenminste
geen al te grote tegenvallers om de hoek
komen kijken - de werken daar nog in
de loop van dit jaar of anders in het
begin van 1981 afgerond kunnen wor
den.
De afgelopen vijf jaar is er op Schou-
wenDuiveland zo'n vijfentwintig kilo-
meter Oosterschelde verstevigd. Dat is
gebeurd in het kader van de zogeheten
'partiele dijkversterkingen Ooster
schelde'. Daartoe werd destijds beslo
ten nadat de regering voor een half
open Oosterschelde had gekozen, in af
wijking van het oorspronkelijke Delta
plan. Door die beslissing kon de 'Delta-
veiligheid' niet in 1978 maar pas in '85
bereikt worden. Om in die tussenlig
gende periode de veiligheid van de
Zeeuwen te vergroten, is besloten om
tot een gedeeltelijke dijkverzwaring
over te gaan. In 1980 zou die partiele
dijkversterking in het hele Oosterschel
degebied klaar moeten zijn. Die streef
datum is op Schouwen-Duiveland in
elk geval gehaald. Dijkgraaf A M. Ge
luk van het waterschap Schouwen-Dui
veland is er van het begin af aan bijna
van overtuigd geweest dat het op het
voormalige eiland zou lukken om bin
nen die tijdslimiet het karwei gereed te
hebben. „We zijn hier ook al heel snel
mee begonnen. In '75 al. Ik ben nooit zo
somber geweest, dat we het niet zouden
halen. Ik had er wel ver*rouwen in, dat
we een heel eind zouden komen"
binnendijks
'n 1975 pakten de dijkenbouwers dc
zeedijk ten zuiden van Zierikzee (Bor-
rendammej aan. Dat ging om een zee
wering van ongeveer 3.5 kilometer.
Het jaar daarop kon de toenmalige mi
nister Westerterp van verkeer en wa
terstaat naar Schouwen-Duiveland af
reizen om het feestje ter gelegenheid
van het gereedkomen van dat werk
mee te vieren. Vervolgens werden de
plannen ter versterking van de zeedij
ken tussen Bruinisse en Viane (zo'n 7,5
kilometer) en tussen Schelphoek en de
punt bij Westerschouwen (eveneens
een slordige 7 kilometer) in uitvoering
genomen. En tenslotte het dijkvak
Zuidhoek/Gouweveer, dat ook al een
lengte heeft van pakweg 7 kilometer.
Op een enkele afsnijding na. is de hele
dijkverzwaring op Schouwen-Duive
land binnendijks uitgevoerd. Dijkgraaf
Geluk: „We hadden daarbij voor, dat
het waterschap nogal vaak eigenaar
was van de binnenstroken. Dat was ccn
voordeel, omdat we die grond niet meer
in eigendom hoefden te krijgen". Een
buitendijkse verzwaring zou een veel
moeilijker en kostbaarder operatie zijn
geworden, onder meer als gevolg van de
aanwezigheid van dicht onder de oever
lopende stroomgeulen. Ondanks de
versteviging van de Oosterscheldedij-
ken. is de aantasting van de vooroevers
niet volledig tot stilstand gekomen.
Dat komt door de sterke stroming op
sommige plaatsen. „Dit eist een voort
durende aandacht en we zullen er ver
trouwen in moeten hebben dat het goed
blijft zitten, totdat de afsluitdam er ligt.
En dan zal het met die aantasting wel
niet zo'n vaart meer lopen", zegt de
dijkgraaf.
De partiele dijkverzwaring op Schou
wen-Duiveland heeft een bedrag van
om en nabij de vijfentwintig miljoen
gulden gekost. En daarbij zijn dan nog
niet allerlei bijkomende kosten opge-
arass»»
