CURSUS VIDEO IN
DE KUIPERSPOORT
Oniro gooit hoge ogen
■■gnHBi
gÉfefe
Beeld en spel onder één noemer
Ko de Jonge:
'Stempelwerk'
GEBOEKT
Wie wat bewaart die heeft wat, wisten we allang. Dat gaat in
deze dagen zeker op voor de verzamelaars van zilveren guldens
en zilveren rijksdaalders. Die kunnen hun collectie nu voor een
leuke prijs van de hand doen Wie de advertenties erop naslaat,
constateert echter al meteen dat er wel enig verschil is in de
bedragen, die de opkopers er voor over hebben. In de PZC van
gisteren meldt H. Vis uit Oostburg: „Wij blijven kopen van
iedereen: zilveren guldens, 5,- per stuk, zilveren rijksdaalders
10,- per stuk, zilveren tientjes 20,- per stuk".
MevrouuElenbaas met haar prijswinnende kater Aspro Oniro.
Hans van Poliander weegt de zilveren munten.
Maar elders in de krant tref je dan een
kleine annonce aan. waarin adverteer
ders uit Vlissmgen 6.50 zelfs 7,50 ge
ven voor een zilveren gulden. En voor
een zilveren rijksdaalder heeft men
vijftien gulden over.
Hans van Pallander uit de Paul Krü-
gerstraat in Vhssingen is nu zelfs be
reid om 8.- voor een zilveren gulden
neer te tellen. Een zilveren rijksdaal
der brengt bij Hans 17,- op.
„En daarmee ben ik nog niet de hoog
ste bieder in Nederland", zegt de Vlis-
singer. „Die meneer in Oostburg
meent een enorme winst te moeten
tnaken. Een winst van veel meer dan
honderd procent. Dat is veel te veel.
Bovendien: bij de Nederlandse Mid-
denstandsbank kun je al dagenlang
7 - krijgen voor een zilveren gulden
en 16,- voor een zilveren rijksdaal
der". Dit bedrag kan overigens inmid
dels alweer zijn aangepast aan de nieu
we omstandigheden.
Leuk genoegen
Van Pallander vindt de winst die hij
als contactpersoon onstriikt al leuk
genoeg. Hij krijgt zelf ƒ23,- voor een
zilveren rijksdaalder en 11.- voor
een gulden. Maar hij moet dat zilver
geld dan wel ergens in Duitsland gaan
afleveren. Daar worden de rijksdaal
ders en de guldens gesmolten. Van
Pallander is niet geïnteresseerd in
gouden tientjes. De prijs die men
daarvoor geeft lijkt hem niet aantrek
kelijk. „De mensen kunnen die gou
den tientjes beter nog maar vasthou
den", meent hij. Uit de reacties, die de
Vlissingse opkoper krijgt leidt hij af,
dat er nog veel van dat oude geld on
der de mensen zit.
Ze brengen het in grote en kleine hoe
veelheden bij hem binnen. „Van de
,week kwam er nog een jongetje aan de
deur", vertelt Van Pallander. „Metéén
gulden. Die Was helemaal zwart. Is-ie
van van zilver, vroeg hij nog. Ik heb de
munt daarop gewogen. En het klopte:
7 gram. Daar heb ik 'm toen 6,50 voor
betaald. Allemaal kwartjes".
Dezer dagen kwam er nog iemand een
hele verzameling inleveren bij Van
Pallander. Hij kreeg er een flinke duit
voor terug. „Daar ga ik meteen van op
vakantie", zo liet de man glunderend
weten.
J.k weet niet hoe het bij u zit, maar
voor mij hebben de woorden 'kater'
en 'Aspro' een andere inhoud en sa
menhang dan blijkt uit het bericht uit
de krant van dinsdag, waarin wordt
gemeld, dat de kater Aspro uit Hein-
kenszand een hoge waardering heeft
gekregen op een grote internationale
tentoonstelling in Brussel. Voluit
heet het exemplaar, dat er volgens de
honorering 'uitmuntend één en beste
variëteit' best wezen mag Aspro Oni
ro, wat uit het Griekse vertaald zo
veel wil zeggen als "Witte droom'. De
achternaam de Kadmeia heeft betrek
king op de cattery van mevrouw J. J.
Elenbaas, eigenaresse van het prijs
winnende beest.
Onira. we houden het voor het gemak
maar even bij de roepnaam heeft een
vader om trots op te zijn. Dat is een
internationaal kampioen, vertelt me
vrouw Elenbaas. die bij elkaar zes Per
zen beheert Angorakatten, zoals de
volksmond ze hardnekkig blijft betite
len.
Die balen wol vormen een kostelijk en
kostbaar bezit. Mevrouw Elenbaas
fokt overigens niet uit winstbejag. Ik
doe het voor m'n plezier", meldt ze.
„En ik fok meer op een lief karakter
dan op schoonheid. Zijn ze daarnaast
dan nog beeldschoon, dan is dat na
tuurlijk wel mooi meegenomen".
De 'droppies' en 'schatjes' en hoe de
troeteldieren nog maar meer worden
genoemd door de eigenaresse, krijgen
een speciale voeding. „Op tijd kalk en
vitamine is enorm belangrijk", zegt de
fokster. „En je kunt ze niet met depot
laten mee eten. De langharige huisge
noten van mevrouw Elenbaas krijgen
als dagelijkse voeding paardenvlees,
hart en rundvlees. En ook een bordje
Brinta fietst er op z'n tijd best in.
Daarnaast vraagt ook de verzorging
van het vacht veel aandacht. Vóór een
wedstrijd - mevrouw Elenbaas loopt al
een jaar of veertien allerlei shows af -
gaan haar lievelingen eerst uitgebreid
in bad. om vervolgens met ongeparfur-
meerde talk te worden bewerkt om de
vacht zo los mogelyk te maken. Daar
na moet ze goed uitkyken dat, wat eer
der gebeurde, zo n gesoigneerde witte
droom niet even een wandelingetje
maakt door de open haard van huizen
Elenbaas...
„Ze zijn eigenlijk te lief vindt de fok
ster. Het zijn wel zulke akelige knuffel
dieren. Eigenlijk zijn het levende
speelgoedbeesten".
Tot zover Heinkenszand. Bij terugkeer
op de krant tref ik een bij de secreta
resse achter gelaten notitie aan. Af
komstig van het Souburgs echtpaar
Bouwman, dat wel even wil reageren
op dat bericht in de krant. „Die waar
dering van Aspro stelt eigenlijk prac-
tisch niks voor" meldt mevrouw
Bouwman, die ook katten fokt Onze
poes is pas nog de beste van de ten
toonstelling geworden.
Nog even contact opgenomen met me
vrouw Elenbaas. „Oh zegt die me
vrouw dat. Nou in mijn ogen stelt het
wel wat voor. Onira is hoogste in zijn
klasse geworden. Daarna krijg je nog
uitmuntend 2,3 en 4, dan heb je 'ge
woon uitmuntend' en daar weer on
der heb je nog een paar 'zeer goedjes'.
Afgunst van die mevrouw? Ik zou niet
weten wat het anders kan zijn. Trou
wens wie twijfelt aan de schoonheid
mag bij mij langs komen om het met
eigen ogen te zien".
MIDDELBURG - Het Zeeuws Instituut voor Kunstzinnige Vorming geeft in
I samenwerking met het Zeeuws centrum voor amateurtoneel een cursus video
voor beginners. De cursus die elke dinsdag gehouden wordt in het Kuiperspoort-
jebouw te Middelburg heeft het karakter van een 'workshop' op basis van spe-
limprovisaties.
De samenstellers van de cursus. Dlck
lampe. laatste-jaarsstudent aan de
Academie voor Woord en Gebaar te
Utrecht, en Ad van Noort, provinciaal
toneeladviseuse in dienst van het Ne
derlands Centrum voor Amateurto
neel, houden er rekening mee dat ze er
In die acht weken niet helemaal uitko
men en hebben alvast vier zaterdagoch
tenden als 'uitloop' gereserveerd.
Volgens de samenstellers, die al gerui
me tijd met dit plan rondlopen en het
Instituut voor Kunstzinnige Vorming
bereid vonden om er medewerking aan
te verlenen, is het niet de bedoeling de
deelnemers met teveel technische ken
nis op te zadelen. Dick Lampe zegt hier
over: „We proberen de mensen te leren
hoe ze met het apparatuur kunnen spe
len. Twee jaar geleden is er ook zo'n
cursus geweest maar daar werd meer
over de technische kant van het werken
met vldeo-apparatuur gedoceerd, zoals
kennis over scherptediepte en lenzen.
In deze cursus ligt veel meer de nadruk
op manipulaties met de camera: de ver
schillende wijzen waarop je naar iets
kunt kijken en dus in beeld kunt bren
gen. De taal van de camera of de beeld
taal kun je leren, net zoals je het alfabet
leert".
Ad van Noort heeft bij de cursus de taak
het spel of de expressie in goede banen
te leiden. Over de wijze waarop beide
grootheden onder één noemer gebracht
kunnen worden, zegt hij: „Op de plaats
is er de video als controlemiddel op het
spel van de mensen en op de tweede
plaats stuit je, achteraf naar jezelf kij
kend. op de vraag: hoe functioneer ik in
de groep? Manipulatie van de camera
en de manipulatie van jezelf dus. Wat
kies je als maker voor beelden, vanuit
welke hoek laatje het publiek kijken?".
Confrontatie
De cursus is bestemd voor ongetrainde
mensen. Een moeilijke situatie waar
van Van Noort zich voorstelt de deel
nemers direct met het gegeven te con
fronteren. „De cursisten worden direct
in het water gesmeten", zegt de toneel-
adviseur. „Hierdoor weten ze meteen
hoe de poel aanvoelt en leren ze sparte
lend welke kant ze op moeten en welke
eigen mogelijkheden ze moeten aan
wenden om zich in de gegeven situatie
prettig te Voelen".
Voor de uit Middelburg afkomstige
Lampe is dit het laatste stage-project.
Waarom hij nu juist Middelburg koos.
zegt hijNiet alleen omdat ik naar deze
stad terugkeer na mijn studie, maar
ook omdat er zoveel ongebruikte video
apparatuur in Zeeland ligt. is het nood
zakelijk zo'n cursus te geven. Een aan
tal jaren geleden woei er een ware vi
deo-hoos over het land en in Zeeland
deden de scholen, buurt- en clubhuizen
en anderssoortige Instellingen niet
voorelkaar onder bij de aanschaf van
kostbare apparatuur
Na verloop van tijd kregen de mensen
die eens enthousiast begonnen vanwe
ge de teleurstellende resultaten een
soort knoppenvrees. Niet dat deze cur
sus nou speciaal bedoeld is voor eige
naars van video-materiaal, maar het
zou jammer zijn als dat apparatuur on
gebruikt blijft liggen"
Om ook de mensen uit Zeeuwsch-
Vlaanderen in de gelegenheid te stellen
aan deze cursus deel te nemen, wordt
om half acht begonnen.
AMSTERDAM - Van 22 tot 28 maart
1980 geeft 'Stempelplaats' in Amster
dam een overzicht van het mail-art
projekt 'Directions for use'.
Dit project kwam tot stand - op initia
tief van Ko de Jonge - in samenwer
king met kunstenaars uit binnen- en
buitenland.
De tentoonstelling maakt deel uit van
de serie 'Stempelkunst in Nederland',
die de eerste vier maanden van dit jaar
te zien is in 'Stempelplaats. St -Oucièn-
steeg 25. Amsterdam.
Medewerkende kunstenaars zijn o.a.
Woody van Amen. Bernard Amiard.
Anna Banana. Vittore Baroni, Gianni
Becciani, Joseph Beuys, Julien Blaine,
Camega. robin Crozier. Deisier. L F
Duch. Hervé Fischer. Kees Francke.
Frangione. Johan van Geljwe. Klaus
Groh, Davi det Hampson, Miroslav Kli-
var, Leissl. Christoph Machert. Brian
Muldoon. J. K Musser, Muriel Olesen,
Pawel Petasz Schulz, Lon Spiegelman.
Chuck Steke. Rod Summers. BAlint
8zoihbathy. Endre Tót. Janos Urban,
Andrezej Wielgosz, Hoacio Zabala.
Stempelwerk van Ko de Jonge werd te
vens opgenomen in de collectie 1979
van de Nederlandse Kunstenaarsstich
ting.
ROTTERDAM - De Engelse dirigent
Simon Rattle is benoemd tot vaste
gastdirigent van het Rotterdams Phil-
harmonisch Orkest. Rattle, die binnen
kort 25 jaar wordt, is volgens het or
kest dan de jongste dirigent die ooit
aan het Philharmonisch Orkest ver
bonden is geweest. Edo de Waart was
bij zijn benoeming indertijd 'al' 26
jaar.
Johanna Kruit
Er
n boek over Dr Mesu verschenen, een Walcherse boerenjongen die
een pionier werd in de cultuurtechniek en baanbrekend werk heeft ver
richt bij de verkaveling van landbouwgronden. Dr Mesu, die leefde van
1889 tot 1978, heeft zelf zijn herinneringen genoteerd en Ir M. A. Geuze heeft
die mémoires bewerkt en ingeleid voor dit boek 'Het leven van een pionier'
Op het eerste gezicht lijkt dit boekje alleen vakmensen aan te spreken,
maar dat is niet het geval: 'Het leven van een pionier' geeft een boeiend
beeld van de tijd waarin Mesu werkzaam was. Hij moet een opgewekt man
geweest zijn; de herinneringen zijn soms erg vermakelijk. Wat de Zeeuwse
lezer vooral zal interesseren is de Jeugd van dr Mesu.
Hij werd geboren in Nieuw- en St.
Joosland. en beschrijft onder meer
het 'kakhuis' van de boerderij waar
hij woonde. Wanneer je je behoefte
gedaan had. kwam die terecht op
de mestvaalt, waar de varkens lie
pen. Zodra deze dieren het deurtje
van het 'kakhuis' hoorden, gingen
ze naar de plaats waar de uitwerp
selen terecht kwamen. „Zij knor
den dan vol verwachting en verlan
gen bij de opening. Voor ons was
dat geknor een vertrouw geluid.
Niet echter voor vreemde bezoe
kers". De domineesvrouw bijvoor
beeld kwam een keer zeer ge
schrokken het huisje uit.
Stroperij was in die dagen een nor
male zaak. ook werden wide gan
zen gevangen - iets wat Fernand
Mesu nooit lukte - en eieren ge
raapt. Toen Mesu veertien jaar was
ging hij naar de HBS In Middel
burg; hij moest elke dag naar
school lopen vanuit Nleuwland.
Eens kreeg hij de opdracht een op
stel te schrijven over 'De luie zon
dagmiddag'. Hij leverde zijn papier
blanco indat was het resultaat van
die zondagmiddag
Zijn belangstelling voor cultuur
techniek en waterbouwkunde is ge
wekt door zijn werkzaamheden op
de boerderij en doordat hij het her
stel aan de dijken na de overstro-
mingm 1906 meemaakte, schrijft Ir
M A. Geuze. Na zijn opleiding in
Wageningen raakt Mesu betrokken
bij werkverschaffingsprojecten in
Overijssel. De arbeiders mochten
naar huis als er te veel luizen in het
kamp waren, maar ze namen de
dieren mee uit de stad en lieten ze
los in het kamp te Staphorst. Een
collega van Mesu. die weer eens
met klachten over luizen van de te
werk gestelden geconfronteerd
werd. bekeek een wandluis en zei
„Mannen, dit is geen Staphorster.
dit is een meegebrachte Amster
dammer" „Maar meneer, het is een
Staphorster" „Waar zien jullie dat
aan?" „Och meneer, dat horen we
aan het dialekt"
In 1929 werd dr Mesu belast met. het
in cultuur brengen van de Wierin-
germeerpolder. De drooglegging
stuitte op veel tegenstand, en de
regering was zwak. zodat alles mo
gelijk van de grond kwam. Prins
Hendrik is bij het werk in de nieuwe
polder op bezoek geweest; hij en
Mesu zaten naast elkaar in de auto
„Opeens zei de Prins: „Hé, daar zie
ik een familielidOngelovig keek
Mesu hem aan. „Ja", zei hij. „Kijk,
daar staat een stoomgemaal en ik
ben een Prinsgemaal In 1935 werd
Mesu directeur van de Cultuur
technische Dienst; het vreemde is
dat deze dienst juist in de crisistijd
toen bijna geen enkele ruilverkave-
ling werd uitgevoerd en de regering
sterk bezuinigde, tot stand kwam.
Een enkele maal zijn er vergissin
gen in 'Het leven van een pionier
geslopen. Op pag. 35. waar verteld
wordt over een difterie-epldemie in
Nieuw- en St. Joosland, staat: „De
kerkelijken lieten de kinderen
inenten, de anderen niet". Dat zal
vermoedelijk juist andersom moe
ten zijn. Op pagina 72. als over de
opstand tegen de broodrantsoene
ring in 1918 wordt gesproken, is de
woordkeus mogelijk onbedoeld
grappig, als je bedenkt dat de on
rust om brood ging: „Als gevolg
van ernstige gisting onder de bevol
king...". Maar al met al vormen de
levensherinneringen van dr Mesu
een belangwekkend boek.
Het leven van een pionter, door Dr. Me
su. bewerking ir M A Geuze, f 18,50, uit
geverij Merlijn, Damplein 23, Middel
burg.
Gedichten
De nieuwe bundel van Johanna
Kruit heet: 'De nacht, een watervo
gel'.
Zoals reeds vaker opgemerkt: haar
gedichten hangen nog al eens tegen
voorbeelden (Lodeizen, Neeltje Ma
ria Min) aan. en dat is ook in deze
bundel weer het geval, als 'Het hart
van mijn vader...' 'Ik zag mijn moe
der. en 'Liefste die mijn naam ver
stond' Soms ontaarden de gedich
ten in rijmelarij; op stil moet gil vol
gen, op schuiven volgt wuiven en
op noem...noem (p. 15), De meeste
verzen in deze bundel van Johanna
Kruit zijn liefdesgedichten; vervul
ling is er niet. of nauwelijks. Liefde
is eenvoudig, „en verder mets en
meer is er niet nodig", schrijft ze
ergens, maar meestal is er enkel
weemoed. Een van haar beste ge
dichten is dat over hoe de maat
schappij over haar dichterschap
denkt „mijn dorp is spaarzaam
met woorden/ de mensen zuinig
met warmte/ zij rapen stug de zin
nen op die/ ik soms nog laat vallen/
zij denken mij verkwister".
De nacht, een watervogel, door Johanna
Kruit f 5.50. WEL. postbus 624. Bergen
op Zoom.
Documentair
Voor 'Zeeland Documentair' zul
len oude documenten over Zee
land worden gereproduceerd en
waar nodig worden toegelicht, zo
dat ieder die belang stelt in de ge
schiedenis van onze provincie, de
bronnen altijd bij de hand zal kun
nen hebben. De serie zal zes maal
per jaar in losbladige vorm ver
schijnen. Wie intekent, ontvangt
een opbergmap om de afleverin
gen in te bewaren. De eerste afle
vering van 'Zeeland Documentair'
is inmiddels uitgekomen en ziet er
keurig uit.
Het belangwekkendste document
is het, enigszins Ingekorte, verslag
uit 1850 van het proces tegen Jean
Baptiste de Loeil. heelmeester te
Koewacht. De Loeil heeft een gru
welijke misdaad begaan en voor
ons is dit document mogelijk nog
verbazingwekkender dan voor de
tijdgenoten. Gedurende lange tijd
heeft deze arts zijn vrouw op zolder
gevangen gehouden, gemarteld en
geketend tot zij tenslotte van hon
ger en door mishandeling stierf. De
koele, juridische taal van het pro
ces maakt de werkelijkheid niet
milder dan zij was, zoals dat in een
verhaal onvermijdelijk wel gebeu
ren zou Vreemd voor ons is dat in
heel de rechtszaak nergens over
motieven wordt gesproken, De
Loeil moet die toch gehad hebben,
zoiets doe je niet zomaar. Zelfheeft
hij beweerd dat zijn vrouw krank
zinnig was. altfoor viel en zichzelf
de verwondingen toebracht, zodat
hij haar wel vast moest binden. Het
allervreemdste van de kwestie is
wel dat veel inwoners van Koe
wacht wisten wat er gaande was -
sommigen hebben de uitgehonger
de vrouw eten gebracht en hebben
haar gezien toen ze naakt aan een
hondeketting lag op de vervuilde
zolder - maar niemand heeft er in
gegrepen.
De president van de rechtbank ein
digde de redevoering, waarin hij de
doodstraf tegen De Loeil uitsprak
met de woorden: „Een ieder spiege
le zich aan dezen man des doods.
Die staat, zie toe. dat hij niet vallei
Op 10 feb. 1850 wordt De Loeil aan
de galg in Middelburg terechtge
steld.
De Loeil staat ook vermeld in het
stuk over de gezondheidszorg in
Zeeland in 1827 Verder is er in deze
eerste 'Zeeland-Documentair' een
artikel uit 1911 over Zierikzee te
vinden, een artikel uit het blad 'Ei
gen Haard' van 1876 over de haven
van Vlissingen. 'de stad der Toe
komst'. die eigenlijk nooit de ver
wachtingen heeft waargemaakt.
„Iets over molens te Koudekerke"
en tenslotte een reproductie van
een pamflet uit 1645. waarin een
veldtocht van FTederik Hendrik en
de inname van Hulst wordt be
schreven. Dit pamflet is fraai in fac
simile gedrukt en aardig om te le
zen.
'Zeeland Documentair' is hiermee
goed van start gegaan
Zeeland Documentair, prijs per afleve
ring j 28.50 I verschgnt zes maal per
jaam. Uitgeverij Marlijn. Damplein 23.
Middelburg
H. W.
