PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VAKBEWEGING WEIGERT
STEUN AAN LOONPAUZE
Resolutie Afghanistan
in V.-raad verworpen
Waldheim vangt hot in Teheran
NAVO handhaaft
raketbeshiit
PZEM geïnteresseerd in fabriek kolenvergassing
CNV en FNV handhaven hun eisen
Extra beraad
kamer over
CPB-cijfers
RUSSEN SPREKEN VETO UIT
Oranje-pot
pagina 13
223e jaargang no. 6
Dinsdag 8 januari 1980
MIDDELBURG - De Provinciale
Zeeuwse Energie Maatschappij
(PZEM) heeft, evenals het gemeente-
energiebedrijf in Amsterdam en het
gemeentelijk gasbedrijf Groningen
met het electriciteitsbedrijf Gronin-
gen-Drenthe, belangstelling ge
toond voor de bouw van een proeffa
briek voor een nieuw procédé voor
kolenvergassing. Motief voor de
eventuele bouw van een dergelijke
fabriek in Zeeland is uitsluitend -
naast uiteraard het feit, dat over
dertig of veertig jaar het aardgas op
zal zijn - de aanwezigheid van een
zeehaven (Vlissingen) die een een
voudige aanvoer van kolen mogel i jk
maakt. Hetzelfde motief geldt ook
voor Amsterdam en Groningen
(Eemshaven).
Veg-Gasinstituut nv in Apeldoorn
heeft een contract getekend met het
Institute of Gas Technology <IGT) in
Chicago voor de aankoop van een
procédé voor kolenvergassing. Bo
vendien zijn onderhandelingen gaan
de met British Gas. Het betreft het
zogenaamde U-gas-proces voor ko
lenvergassing en de vergassing van
LPG. Dit deelde Ir J. Kraak, direc
teur van Veg-Gasinstituut nv maan
dag mee tijdens zijn nieuwjaarsrede.
Verwacht wordt, dat niet eerder dan
over twee en een halfjaar een besluit
kan worden genomen over de bouw
van een proeffabriek. Volgens ir M. D
Dalebout, directeur van de PZEM.
zal het dan waarschijnlijk nog maar
gaan om een klein fabriekje. Er zullen
nog wel wat jaren overheen gaan
voordat met de bouw van grote fa
brieken wordt begonnen
Besparing
In Kraak deelde verder mee. dat het
Gasinstituut een studie wil laten ma
ken aan de hand waarvan gemeenten
en bedrijven voldoende inzicht kun
nen krijgen om te kunnen kiezen uit
kapitaalintensieve mogelijkheden
tot energiebesparing, zoals stadsver
warming. nieuwe verwarmingsappa
ratuur. isolatie, warmtepompen of
combinaties van deze mogelijkhe
den. Voor de aanloopperiode wil Veg-
Gasinstituut twintig warmtepomp
projecten starten. Daartoe zal het be
drijf binnenkort samen met de Gasu
nie en de Neom een gezamenlijke on
derneming. Warmtepomp bv. oprich
ten Voor de aanloopverliezen van de
twintig projecten is zeven miljoen
gulden nodig, waarvan het ministe
rie van economische zaken er drie
voor zijn rekening neemt, aldus ir
Kraak. Hij zei te verwachten dat de
uiteindelijke energiebesparing zeer
aanzienlijk zal zijn.
Van onze redactie economie)
DEN HAAG - De vakbeweging, FNV zowel als CNV, is tegen een loonpauze van enkele maanden,
zoals door minister Albeda van sociale zaken is gevraagd. Ook is de vakbeweging tegen een
ingreep in de loononwikkeling. Hiermee heeft Albeda gedreigd, als de vakbeweging niet bereid
was vrijwillig een loonpauze in acht te nemen.
Volgens FNV-voorzitter Wim Kok is een loonpauze een voorbarige stap, omdat nog nergens in de
bedrijfstakken de cao-onderhandelingen behoorlijk op gang zijn gekomen. „De regering moet de
werkgevers en werknemers eerst maar eens laten onderhandelen, om dan te bekijken hoe de stand
van zaken is", zo zei hij na afloop van de federatieraad van de FNV,
in de bedrijfstakken maar eens met de
werkgevers moeten overleggen. „De re
gering moet maar zien wat daar ui-
komt. Deze regering past toch op de
winkel en staat toch voor de eigen ver
antwoordelijkheid van organisaties in
de samenleving en is toch tegen betut
telen?". zo zei hij.
Volgens CNV-voorzitter Harm van der
Meulen zou tijdens een loonpauze een
actiegroep, zoals bijvoorbeeld in de ha
vens en in de vleeswarenindustrie, vrij
spel hebben. „Daar hebben de vakbon
den dan geen enkele greep meer op",
aldus de CNV-voorzitter. Bij ingrijpen
in de lonen vreest Van der Meulen een
inhaaleffect, zoals eerder ls gebeurd na
dat het kabinet Den Uyl de loononwik
keling aan banden had gelegd.
PAGINA 2
vertraging
De aanleg van het kabeltelevisienet in
de gemeente Sluis wordt aanzienlijk
vertraagd Deltakabel verwacht pas
eind maart de aanleg van het net ln
Sluis te hebben voltooid.
PAGINA 3
meerderheid
De partij van Indira Gandhi heeft bij
de verkiezingen in India de absolute
meerderheid behaald.
centralistisch
De Nederlandse theoloog Schllle-
beeckx is van mening dat het bestuur
van de rrooms katholieke kerk te veel
ls gecentraliseerd in de persoon van de
paus.
Een gelelde loonpolitiek is thans niet
realistisch meer. te meer omdat de
macht van de werkgevers- en werkne-
merscentrales te zeer ls afgebrokkeld,
om op centraal niveau de overheid nog
voldoende tegenspel te kunnen bie
den.
rminft lo
herstel
Na een forse zege (6-2) tegen India
heeft het Nederlands hockeyteam de
opgaande HJn weer te pakken
De Tros brengt de speelfilm Pastorale
'43 - nu onder de titel Nederland '43 -
als vierdelige serie op het televisie
scherm.
Nieuws uit Zeeland: 2, 5, 6
en 7.
Binnen- en buitenland: 3,9
en 11.
Sport: 12 en 13.
Radio en televisie: 14.
Financiën: 15.
Het CNV zal de looneis van 1 percent
handhaven. „Door de huidige economi
sche gegevens is de modale werknemer
met een loonsverbetering van 1 percent
toch op de minlljn terecht gekomen. Wij
hebben ons altijd gematigd opgesteld
in onze looneisen en zitten al lager dan
de FNV, die 12 percent vraagt. Er is
geen reden om van dat beleid af te wij
ken", aldus Van der Meulen, die eraan
toevoegde dat de modale werknemer er
AMSTERDAM (ANP) - Morgenmiddag
komen op initiatief van de tweede-ka
merfractie van de Partij van de Arbeid
de vaste kamercommissies voor econo
mische zaken, sociale zaken en finan
ciën bijeen. Dit ter bespreking van het
verzoek van de PvdA-fractie nog die
zelfde middag overleg te vocreH met de
drie betrokken ministers over de re
cente nota van het Centraal Planbu
reau over de verslechtering van de so
ciaal-economische ontwikkeling en de
daarop geënte brief van de minister
van sociale zaken aan organisaties van
werkgevers en werknemers.
De PvdA-fractie is van oordeel dat de
cyfers van het CPB op de kortst moge
lijke termijn nadere toelichting en op
heldering behoeven, mede gelet op de
zwaarwegende consequenties, die de
regering daaraan lijkt te willen verbin
den. aldus een woordvoerder van de
PvdA.
nu een half percent op achteruit zal
gaan. „Maar in het licht van de sombere
cijfers accepteren wij dat".
De GNV-voorzitter verwierp om nog een
andere reden de door Albeda voorge
stelde loonpauze. „In het overleg met
de werkgevers en de regering draait het
niet alleen om de hoogte van de lonen.
Ook andere zaken, zoals het arbeids
marktbeleid, komen aan de orde, maar
zouden nu blijven liggen". Hij verweet
minister Albeda de vakbeweging alleen
de vraag te hebben voorgelegd van de
adem- en loonpauze, zonder dat de be
windsman een echt beleid uitstippelt.
.We weten niet wat ons boven het hoofd
hangt. Over de looningreep, die nu het
meest voor de hand ligt. zei Van der
Meulen: „Dat is geen goede methode. Ik
heb overigens wel de indruk dat de mi
nister de ingreep al heeft klaar liggen".
Koopkracht
De federatieraad van de FNV vindt dat
juist door de sombere cijfers van het
Centraal Plan Bureau de noodzaak tot
handhaving van de koopkracht is ver
sterkt- Als de ontwikkeling in 1980
werkelijk zo ernstig blijkt als nu
wordt voorspeld, zal echter ook de
FNV niet kunnen ontkomen aan een
herweging van haar doelstellingen.
FNV-voorzitter Wim Kok ziet evenwel
geen aanleiding voor paniekreacties,
d ie ernstige ec onomische en sociale ge
volgen kunnen hebben.
Een loonpauze en een daarop volgende
loonmaatregel vindt de FNV heilloos en
zij ls dan ook niet van plan daaraan
steun te verlenen. Kok vindt dat de re
gering thans voor haar beurt spreekt,
omdat zijns inziens de vakbonden eerst
Onduidelijk
De opstelling van de werkgevers
noemt Kok tot nu toe onduidelijk. Wel
is uit het gesprek van 20 december ge
bleken dat zij van de regering keiharde
toezeggingen willen hebben. Komen
die er niet. dan zien ook de werkgevers Model
geen enkele ruimte om tot een zinvol
arbeidsvoorwaardenoverleg op cen
traal nivau te komen, aldus Kok.
Kok: „Als het parlement dat niet doet,
zullen wij het wel doen".
Sprekend over de handhaving van de
koopkracht zei Kok het een heel be
langrijke vraag te vinden wat de over
heid doet aan de evenwichtige verde
ling van de lasten over alle Inkomens
groepen. Hij zei zich te kunnen voostel
len dat het huidige beschikbare mate
riaal over de dit Jaar te verwachten eco
nomische situatie aanleiding geeft van
de hogere inkomens grotere offers te
vragen.
Hij verwijt de regering wel met cijfers te
komen, maar niet aan te geven welk be
leid zij denkt te gaan voeren op basis
van die cijfers. Kok noemt alles vaag,
zoals de achtergrond van de cijfers, de
toelichting daarop en het door de rege
ring te voeren beleid. Volgens hem is
meer nodig dan de nu geproduceerde
globale cijfers. Hij meent dat het parle
ment dan ook om een beleid zal vragen.
De FNV-voorzitter verklaarde dat de
federatieraad had besloten de eis tot 2
percent loonsverhoging te handhaven.
Toen hem werd voorgehouden dat dit
de werkloosheid zou doen stijgen, zei
Kok: „Dat is een model van het Cen
traal Plan Bureau. Er is ons altijd
voorgehouden dat een laag inflatieper
centage zou leiden tot een verminde
ring van de werkloosheid. Dat was ook
Slot zie pag. 11 kol. 5)
NEWYORK-De Russische ambassadeur bij de Verenigde Naties. Oleg Troyanovs-
ky, leest de óntioerpresolutie die tegen het Russische ingrijpen in Afghanistan is
ingediend.
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK-WASHINGTON-KA-
BOEL - In de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties is een resolutie, die
onmiddellijke en onvoorwaardelijke
terugtrekking van de Russische troe
pen uit Afghanistan verlangde, maan
dagnacht door een Sowjet-veto ver
worpen. Bij de stemming bleken er
VERPLICHTING BONDGENOTEN
BRUSSEL (AFP) - De NAVO-raad, bijeen op het niveau van ambassadeurs, heeft
maandag in Brussel, 'een gedachtenwisseling gevoerd over de negatieve Russi
sche reactie op het aanbod van de NAVO te gaan onderhandelen over beperking
van de Eurostrategische kernwapens in het kader van SALT-III'. Dit blijkt uit
een officieel communique dat na ailoop van de bijeenkomst in de Belgische
hoofdstad is gepubliceerd.
De NAVO-bondgenoten, zo wordt in het communiqué onderstreept blijven totaal
verplicht tot het in praktijk brengen van deze moderniseringsbeslissing. Deze
beslissing, die op 12 december in Brussel werd genomen, omhelst het in Europa
stationeren van 108 Pershing-II en 464 Cruise.raketten. De SowjetrUnie had afge
lopen vrijdag, als antwoord op het NAVO-aanbod tot onderhandelingen te komen,
de els gesteld dat het Atlantische bondgenootschapd de modernisertngsbeslissing
van december ongedaan maakt, alvorens rond de onderhandelingstafel te gaan
zitten.
KABOEL - Drie Russische tanks nemen posities in even bulten Kaboel
VS NIET TEGEN ONDERZOEK HANDELINGEN EX-SJAH
NEW YORK (AFP/DPA/RTR - VN-sec-
retaris-generaal Kurt Waldheim heeft
maandag in een rapport aan de Veilig
heidsraad over zijn recente bezoek aan
Iran benadrukt dat hij geen oplossing
voor 'dit delicate en ingewikkelde
probleem' kan aanbieden.
Waldheim zegt in het rapport dat Iran
vrijlating van de gijzelaars nog steeds
verbindt aan uitlevering van de ex-sjah
en teruggave van zijn bezittingen
Wel zou volgens de secretaris-generaal
van de VN de Instelling van een inter-
nationaalonderzoek naar de misdaden
van het regime van de ex-sjah de weg
kunnen banen voor de vrijlating van de
gijzelaars in de Amerikaanse ambassa
de ln Teheran. Irans minister van
buitenlandse zaken. Ghotbzadeh. zou
tegen Waldheim hebben gezegd dat de
vrijlating van de gijzelaars 'een van de
gevolgen van deze procedure zal zijn.''
Waldheim zegt in het rapport ook dat
hij de Iranièrs heeft meegedeeld dat het
gijzelen van Amerikaans diplomatiek
personeel in de Amerikaanse ambassa
de een schending ls van de internatio
nale overeenkomsten en wetten
Over eventuele economische sancties
tegen Iran zou Ghotbzadeh tegenover
Waldheim hebben verklaard dat deze
nutteloos zijn.
Geen verzet
De woordvoerder van het Witte Huis
zei maandag dat de VS zich niet langer
verzetten tegen instelling van een VN-
commissie van onderzoek naar de
klachten van de autoriteiten in Tehe
ran tegen de ex-sjah. Het werk van die
commissie, of elk ander forum, mag
echter pas beginnen nadat de gijze
laars in Teheran zijn vrijgelate, zei hij.
Waldheim en Carter hebben enkele
nieuwe gedachten besproken die voor
uitgang zouden kunnen brengen in de
verhouding tussen VS en Iran. maar
eerst moeten de gijzelaars vrij, aldus de
woordvoerder.
Aanhangers van ayatollah Shariat-
Madari. tegenstander van de Iraanse
leider Khomeini, zijn maandag vrijwel
algemeen ln staking gegaan in de stad
Tabriz De onrust ln het Turksspreken-
de gebied duurde ook na het weekeinde
voort De ongeregeldheden begonnen
vorige week met een mislukte aanval
op het huis van Shariat-Madari in de
heilige stad Qom en sloegen daarna
over naar Tabriz, waar de ayatollah de
grootste aanhang heeft. De meeste
scholen, kantoren en winkels ln de stad
bleven maandag dicht terw^l groepen
mensen op straat demonstreerden voor
hun geestelijk leider, aldus verslag
gevers ln het gebied Een deel van hen
kwam bijeen bij het plaatselijke kan
toor van de Islamitische Republikeinse
Volkspartij, de voornaamste politieke
groepering die trwou ls aan Shariat-
Madari. om zijn steun te betuigen aan
de partij ondanks de opdracht van de
ayatollah de groepering op te heffen.
Shariat-Madari die onder steeds grote
re druk kwam van de regerende geeste
lijkheid. maakte vorige week bekend
dat hij zijn steun aan de partij terugtrok
die naar hij zei. was ontbonden.
Masoud Rajavi, leider van de radicale
Islamitische „Moejahedln-e-Khalq"-
beweging en kandidaat voor de presi
dentsverkiezingen op 25 januari, is
maandag ernstig gewond toen politieke
tegenstanders hem aanvielen tijdens
een herdenkingsplechtigheid op een
begraafplaats in Teheran. Dit heeft het
Iraanse persbureau Pars bekend
gemaakt Het persbureau deelde geen
verdere bijzonderheden mee
Rajavi bracht tijdens het bewind van
de sjah bijna acht jaar in de gevang
enis door. Nadat hij in 1972 ter dood
was veroordeeld werd zijn straf om-
geaet in levenslang vanwege de inter
nationale protesten.
dertien stemmen vo'or te zijn en twee
tegen: die van de Sowjet-Unie en de
DDR. De Oostduitse ambassadeur leg
de zijn stemverklaring af in het Rus
sisch.
Met het argument dat de ontwerpreso
lutie ,jn feite het Afghaanse volk be
rooft van de middelen om zijn eigen vei
ligheid te verzekeren, heeft de Russi
sche ambassadeur bij de VN. Oleg
Troianowski, zijn opstelling verklaard.
De Franse voorzitter van de Veilig
heidsraad heeft de vergadering ver
daagd voor „overleg". Overwogen
wordt de kwestie Afghanistan nu te ver
wijzen naar de Algemene Vergadering,
waar dan dezelfde resolutie ter sprake
zal komen. Gegeven de uitslag van de
stemming in de Veiligheidsraad is het
waarschijnlijk dat de Sowjet-Unie dan
formeel zal worden opgeroepen zich uit
Afghanistan terug te trekken, omdat de
Algemene Vergadering geen veto kent.
De nu verworpen een resolutie was op
gesteld door vijf nietrgebonden landen
Bangladesj, Jamaica. Niger, Zambia en
de Filippijnen. Daarin werd de gewa
pende actie van „buitenlandse troe
pen" ernstig betreurd en de onmiddel
lijke terugtrekking van die troepen
geëist. De SowjetrUnie werd echter uit
drukkelijk niet met name genoemd.
Invasie
Tijdens het aan de stemming vooraf
gaande debat keerden de hele westerse
wereld en vrijwel alle derde-wereld
landen zich in felle bewoordingen te
gen wat doorgaans als een onversne
den invasie werd beschreven. De Sow
jet-Unie wist zich slechts gesteund
door eigen satellietstaten.
Woorden van afkeuring waren vrijdag
avond te horen van de Westduitse am
bassadeur, Ruealcher von Wechmar,
die zei „dat voor de militaire interventie
van de Sowjet-Unie geen enkele
rechtvaardiging denkbaar is. Het poli
tieke en militaire verzet van het Af
ghaanse volk geeft er duidelijk blijk van
hoe men daar over de invasie en het
door Rusland geïnstalleerde regime
denkt"
De Westduitse ambassadeur sprak van
een grote klap voor de ontspanning in
de wereld. „De situatie, die de Sowjet-
Unie nu heeft geschapen heeft ons de
hoop doen vergaan dat de ontspanning
enige praktische betekenis zou krij
gen". zei hij.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft maandag be-
(Slot zie pag. likol. 1)
