Ghotbzadeh: Waldheim niet
in Iran als bemiddelaar
Krachtig pleidooi Paus
tegen bewapeningswedloop
Mogelijk slappen Westen
tegen de Sow jet-Unie
Saoedi-Arabische
olie niet duurder
Nenni (88)
overleden
Aardbeving op
de Azoren:
zeker 25 doden
Veel steun voor
theoloog Kiing
NIET OGEN SLUITEN VOOR ATOOMOORLOG
Nederlandse
fotograaf in
Kaboel vast
Vier doden door
verkeersongeval
in Middelharnis
WOENSDAG 2 JANUARI 1980
|PZC/binnen -buitenland
VN-RAAD DREIGT IN RESOLUTIE MET ECONOMISCHE SANCTIES
TEHERAN (UPI/AFP/REUTER/DPA)- VN-secretaris-generaal Kurt Waldheim is dinsdag in Tehe
ran aangekomen 'met het doel de weg te banen voor een oplossing van de crisis' die ontstaan is
door de gijzeling van Amerikanen op de ambassade op 4 november. De Veiligheidsraad aanvaard
de maandag met 11 stemmen bij vier onthoudingen een resolutie waarin gedreigd werd met
economische sancties indien de gijzelaars op 7 januari nog niet zouden zijn vrijgelaten.
De Iraanse minister van buitenlandse
zaken. Ghotbzadeh. heeft dinsdag op
een persconferentie in Teheran ver
klaard dat VN-secretaris-generaal Kurt
Waldheim niet naar Iran komt als "be
middelaar tussen Iran en de VS', maar
slechts 'om de toestand te evalueren'.
Ghotbzadeh beklemtoonde dat Iran
met de ontvangst van Waldheim in Te-
Goud uitverkocht
in West-Duitsland
HAMBURG (UPD-In West-Duitsland
was het goud dinsdag uitverkocht. De
invoering van een goudbclasting van
13 procent in het nieuwe jaar leidde in
het hele land tot een goudkoorts op
maandag toen de banken op de laatste
ochtend van het jaar 1979 open bleven.
Banken in Hamburg, West-Berlijn.
Frankfort. Dusseldorf en andere grote
steden hingen voor hun ramen borden
met de mededeling 'goud uitverkocht'
nadat lange files kopers hun voorraad
uitgeput hadden. 'De mensen kochten
als gekken', zei een woordvoerder van
de 'Deutsche Bank' in Frankfort waar,
naar hij zei, het kostbare metaal voor
960 tot 970 mark (ca. 1.100 gulden) per
ounce verkocht werd. Een kleine bank
in Freiburg verkocht Zuidaffikaanse en
Canadese munten met een goudge
wicht van een ounce (de Kruger-rand en
het Ahomblad) ter waarde van meer
dan 100.000 mark binnen het uur.
Vermiste Nederlander
dood aangetroffen
in Verenigde Staten
ROCKPORT (WASHINGTON, V.S.) -
Op eerste kerstdag is. naar dinsdag pas
bekend geworden, bij de Amerikaanse
plaats Rockport, dicht bij de Canadese
grens in de staat Washington, het stof
felijk overschot gevonden van de 26-
jarige Ben Kistemaker uit Wieringer-
meer, aldus lieeft het ministerie van
buitenlandse zaken desgevraagd be
vestigd. De jongeman werd sinds half
september vermist. Hij is overleden
aan schotwonden, aldus heeft de lijk
schouwing uitgewezen.
Twee jagers die op eerste kerstdag in de
buurt van Rocport, in het noordwesten
van de Verenigde Staten het lichaam
van de jongeman vonden.
ROME (AFP/REUTER) - Pietro Nenni,
de ere-voorzittcr van de socialistische
partij van Italië, is in de nacht van
maandag op dinsdag overleden als ge
volg van een hartaanval. Hij was 88
jaar oud.
Nenni. die in 1970 was benoemd tot se
nator voor het leven, maakte 60 jaar
lang deel uit van het kader van de Ita
liaanse socialistische partij (PSI) Als
partijvoorzitter trad hij af in 1969. In
1963 zorgde hij ervoor dat de socialisten
met de christen-democraten gingen re
geren. Een coalitiekabinet van christe
n-democraten en socialisten heeft
sindsdien met korte onderbreking Ita
lië geregeerd.
De nestor van de Italiaanse socialisten
was goed bevriend met de president
van de republiek, de 82-jarige socialist
Sandro Pertini. Beiden verbleven ten
tijde van het fascistisch bewind van Be»
nito Mussolini als balling in het buiten
land.
Zijn anti-fascistische opvattingen voer
den hem (1933-34) naar Duitsland waar
hij het nationaal-socialisme bestreed
en later naar Spanje, waar hij (1936-38)
Franco en diens aanhangers bevocht.
Nadat Franco de burgeroorlog gewon
nen had, woonde Nenni enige tijd in
Frankrijk. Het Vichy-regime leverde
hem aan de Duitsers uit. die hem in
april 1943 naar Italië overbrachten.
Bij de bevrijding koos de PSI Nenni op
haar eerste congres in 1944 tot voorzit
ter. In de eerste twee na-oorlogse kabi
netten was hij belast met het opstellen
van een grondwet. In 1946 werd hij de
eerste minister van buitenlandse zaken
van de republiek Italië.
In de drie kabinetten-Moro (1963-68)
was Nenni. die uitgesproken voorstan
der was van een centrum-linkse rege
ring. drie keer plaatsvervangend pre
mier. Onder Rumor, die evenals Moro
tot de christen-democraten behoorde,
was Nenni in 1969 opnieuw minister van
buitenlandse zaken.
heran 'niet bezweken is voor Ameri
kaanse druk'. Hij herinnerde er in dit
verband aan dat Iran Waldheim niet
heeft uitgenodigd, maar de secretaris
generaal van de VN op 12 december zelf
heeft gevraagd naar Iran te mogen ko
men. Ghotbzadeh verwierp hiermee in
direct beschuldigingen van de studen
ten in de Amerikaanse ambassade dat
Waldheims bezoek door de VS zou zijn
geregeld.
Ghotbzadeh uitte zich er dinsdag opti
mistisch over dat het ook na 7 januari
niet totsancties zou komen. Hij zei aan
wijzingen te hebben dat enkele landen
die aanvankelijk niet tegen strafmaat
regelen waren, zich tenslotte niet daar
voor zouden uitspreken. De bezetters
van de ambassade lieten weten dat de
gijzelaars in geval van economische
maatregelen tegen Iran onmiddellijk
voor het gerecht gedaagd zouden wor
den.
Gevechten
Bij felle gevechten tussen Koerdische
guerrillastrijders en leden van de re
volutionaire garde zijn in Iran hevige
gevechten geleverd. Ziekenhuisfunc
tionarissen in de Koerdische stad Sa-
nandaj maakten melding van een dode
en vijf zwaar gewonden. Het aantal
slachtoffers was naar men vreesde ech
ter veel hoger daar ambulancevoertui-
gen niet de gewonden konden bereiken
vanwege de ernstige schietpartijen die
in verschillende delen van de stad
voortduurden.
De gevechten waren uitgebroken on
danks een bestand tussen regerings
troepen en de machtige Koerdische De
mocratische Partij die autonomie
wenst. De KDP eiste terugtrekking van
de revolutionaire garde uit Sanandaj.
De in Iran regerende Islamitische Re
publikeinse Partij (IRP) heeft dinsdag
een betrekkelijk onbekende hoogleraar
kandidaat gesteld voor de presidents
verkiezingen die later deze maand wor
den gehouden. Het is de 47-jarige Djala-
leddln Farsi. die onder het bewind van
de sjah acht jaar als balling in Libanon
heeft gewoond. Hij was verbindings
man tussen de Palestijnse bevrijdings
beweging (PLO) en de Iraanse vrijwilli
gers die samen met de PLO tegen Israël
strijden.
De Verenigde Staten hebben de leiders
in Teheran aangemoedigd, via Ameri
kaanse rechtbanken het vermogen van
de afgezette sjah op te eisen. De onder
minister van buitenlandse zaken David
Newson zei dinsdag voor de zender 'De
stem van Amerika', dat Washington de
Iraanse leiders heeft laten weten, dat de
Amerikaanse justitie 'openstaat voor
hun vorderingen inzake het vermogen
van de gewezen sjah'.
Tot dusver had de Amerikaanse rege
ring steeds geweigerd over welke wen
sen van Iran dan ook te praten, zolang
de gijzelaars in de ambassade in Tehe
ran niet zijn vrijgelaten. Waarnemers
in Washington leggen verband tussen
deze verzachting van het Amerikaanse
standpunt en de gebeurtenissen in Af
ghanistan. In Washington heeft men de
indruk dat ook binnen de Iraanse revo
lutionaire raad de gedachte veld wint
dat Iran niet door de VS, maar door de
communisten in Afghanistan wordt
bedreigd.
Russische soldaten patrouilleren in de straten van Kaboel.
f
m m
j jr
lH§^BflHHftKEÉiMËÉIS^' - WSmKSê
Kurt Waldheim (links) in gesprek met Sadegh Ghotbzadeh.
Admiraal Sudomo, hoofd van de In
donesische veiligheidsdienst, heeft za
terdag verklaard, dat de vrijgelaten
communistische Indonesische ge
vangenen hun vroegere werkzaamhe
den mogen hervatten, mits zij niet meer
aan politiek doen.
LISSABON (RTR/UP1/AFP) - Een
krachtige aardbeving heeft dinsdag op
de Azoren aan zeker 25 mensen het le
ven gekost. Alle slachtoffers vielen op
het eiland Terceira, waar een belang
rijke Amerikaanse luchtmachtbasis is.
Volgens in Ponta Delgada, de hoofd
stad van deze in het noorden van de
Atlantische Oceaan gelegen eilanden
groep, ontvangen berichten zijn tal van
dorpen op drie van de negen eilanden
getroffen.
Telefoon- en telegraafverbindingen
met de andere getroffen gebieden wa
ren gisteravond verbroken. De Portu
gese luchtmacht heeft vliegtuigen ge
stuurd om hulp te verlenen. De beving
bereikte een kracht van 7 op de schaal
van Richter.
De Azoren worden bewoond door bijna
300.000 mensen.
Volgens het Portugese persbureau
ANOP zijn vooral de eilanden Sao Mi
guel en Santa Maria getroffen.
BEIROET - Saoedi-Arabié zal haar olieprijs voor het mo
ment niet verhogen. Dat werd dindsdag na een kabinetszit
ting in Riaad bekendgemaakt door de Saoedische minister
van voorlichting, dr. Mohammed Abdo Yamani. Hij zei er
niet bij, voor welke termijn de Saoedische olieprijsbevrie
zing gold.
De bekendmaking van de Saoedische minister Yamani (niet
te verwarren met olieminister sjeik Yamani) wordt als reac
tie gezien op een - achteraf - onjuist bericht, afkomstig van
het in oliezaken gezaghebbende blad Middle East Economie
Survey. Hierin werd gemeld dat Saoedi-Arabiè op het punt
stond haar olieprijs met 2 dollar te verhogen tot 26 dollar per
barrel.
In de Arabische wereld wordt algemeen aangenomen dat
Saoedi-Arabië - als grootste olieproducent ter wereld - het
goede voorbeeld wil geven, met als argument dat te scherpe
olieprijsverhogingen de wereldeconomie schade zouden
kunnen toebrengen, met als gevolg een terugslag die ook in
het zich snel ontwikkelende Saoedi-Arabië voelbaar zal zijn.
Daarnaast hebben de Saoedi's met hun milj arden investerin
gen in de Verenigde Staten natuurlijk ook belang bij- een
stabiele dollar.
Nigeria heeft met ingang van 1 januari de prijs van zijn
ruwe olie gebracht op 35 dollar per vat, zo maakte de Nige-
riaanse nationale petroleum corporatie (NNPC) dinsdag be
kend. De prijs van de Nigeriaanse ruwe olie is thans meer
dan twee maal zo hoog een jaar geleden. Het land is de
grootste olieproducent van het Afrikaanse continent en de
vijfde van de wereld.
(Slot van pagina 1)
was gekomen in de verhoudingen tus
sen de VS
en de Sowjet-Unie. De verklaring die
Carter naar Moskou had gezonden over
de kwestie-Afghanistan was de scherp
ste die hij ooit tijdens zijn nu tweee-
neenhalf jaar oude ambtstermijn had
gestuurd.
Islam
Ook in de islamietische wereld is fel
gereageerd op het Russische optreden
in Afghanistan. De conferentie van Is-
TUEBINGEN (DPA) - De katholieke
theoloog Hans Küng, die door het vatï-
caan uit zijn leeropdracht voor dogma
tiek en oecumene is ontslagen, krijgt
een stroom van solidariteitsbetuigin
gen uit alle lagen van de bevolking, en
uit zowel de katholieke als de evange
lische kerk in Duitsland. Küng ver
klaarde dat hij zeer bemoedigd is door
deoverweldigende reeks blijken van
sympathie.
Sinds het Vaticaan hem op 18 decem
ber van zijn leeropdracht onthief waren
tussen de 1.500 en 2.000 brieven en tele
grammen binnengekomen, waaronder
slechts een dertigtal afwijzende reac
ties. Bij veel brieven zaten bovendien
lange handtekeningenlijsten. De 51-ja-
rige Kung zei dat er vooral een verras
send groot aantal theologen, priesters,
kloosterlingen en godsdienstleraren
onder de sympathisanten waren.
Kardinaal Joseph Höfïner, voorzitter
van de Westduitse bisschoppenconfe
rentie, heeft maandag nogal scherp ge
reageerd op de kritiek van de theoloog
Hans Küng op de gang van zaken die
leidde tot intrekking van zijn kerkelijke
leeropdracht. Kardinaal HófTner noemt
Küng onredelijk als hij beweert dat
men met het verbod nog langer R.-K.
theologie te doceren een lastige criticus
tot zwijgen heeft willen brengen. Het
kerkelijk besluit, aldus de kardinaal, is
alleen genomen omdat Küng ondanks
alle inspanningen van de Vaticaanse
congregatie voor de geloofsleer die tien
jaar in beslag hebben genomen, niet be
reid is geweest het geloof van de R.-K.
kerk, voor zover het fundamentele
kwesties betreft, op ondubbelzinnige
wijze openlijk te belijden.
VATICAANSTAD (DPA/AFP'RTR) -
Paus Johannes Paulus II heeft in zijn
traditionele nieuwjaarstoespraak een
krachtig pleidooi tegen de wapenwed
loop gehouden. De enige oplossing
wordt gevormd door bi- en multilate
rale gesprekken, aldus de heilige vader
tot 20.000 gelovigen in de St.-Pieters-
kathedraal. Deze onderhandelingen
hebben echter alleen zin indien ze uit
gaan van wederzijds vertrouwen.
Daarvoor zijn concrete stappen nodig,
aldus de paus.
De paus had zich kortgeleden door en
kele wetenschapsmensen laten voor
lichten over de gevolgen van een oorlog
met atoomwapens. De voornaamste
zijn: „De dood van 50 tot 200 miljoen
mensen: een drastische vermindering
van de voedselvoorraad als gevolg van
radio-activiteit; gevaarlijke genetische
mutaties bij de overlevenden en bij flo
ra en fauna; de ozonlaag wordt ingrij
pend veranderd, wat onbekende geva
ren voor de mensheid inhoudt".
Reeds 200 van de 50.000 kernkoppen en
atoombommen, die er nu zijn. kunnen
de meeste grote steden verwoesten, al
dus de paus. De volkeren mogen de
ogen niet sluiten voor de gevolgen van
een atoomoorlog. ..Willen wij op deze
weg voortgaan zo vroeg hij zich af. De
katholieke kerk vierde op 1 januari de
wereldvredesdag, die dit jaar het motto
droeg 'De waarheid is de kracht van de
vrede'.
In de jaren tachtig zal de in 1975 door
Nederland toegezegde financiële hulp
uitgeput raken. Daarom moet Surina
me tegen die tijd zijn eigen economie
zo opgebouwd hebben dat de opbreng
sten groter zijn. De Surinamers moe
ten zich gaan instellen op een ander
consumptiepatroon, waarin meer ei
gen produkten en steeds minder geïm
porteerde waren worden gebruikt. Dat
heeft de president van Suriname, dr. J.
H. E. Ferrier, maandagavond in Para
maribo verklaard in zijn nieuwjaars
toespraak.
Parlementsvoorzitter Wijntuin zei in
een toespraak tot het Surinaamse volk
dat aan het eind van '79 de vlucht uit de
jonge republiek, aanrandingen, onvei
ligheid op straat,ja zelfs in het eigen
huis", gemakzucht en negativisme in
de ontwikkeling en gedragingen van
Suriname de boventoon hebben ge
voerd.
Denemarken
Denemarken blijft afzien van de toe
passing van kernenergie. De premier
van dat land, Anker Jörgensen, zei die-
aangaande in een nieuwjaarstoe
spraak: „Wij zullen geen kernenergie
hebben zolang hierover zoveel onze
kerheid en vrees bestaat."
Jörgensen riep de Denen op zuinig te
zijn met energie en hij waarschuwde
dat hel nog lang zal duren voordat men
de beschikking heeft over andere ener
giebronnen dan de huidige.
Nadrukkelijk sprak de premier zich uit
voor beperking van de strategische be
wapening en hij verklaarde zich voor
stander van voortzetting van de ont-
spanningspolitiek. „De wedloop om
steeds modernere en vreeswekkende
wapensystemen moet tegengehouden
worden", zei hij.
Iamietische landen in Tunis riep, bij
monde van haar secretaris-generaal,
de Tunesier Habin Chatty, op tot actie
tegen de ingreep van de Russen, die
vooral schijnt te zijn gemotiveerd door
ontevredeheid over het falen van de
regering-Amin bij het neerslaan van
de opstand van islamietische stammen
in noordoost Afghanistan, aan da
grens met Pakistan.
Intussen schijnt in de Afghaanse hoofd-
Hubert van Es
De uit Hong Kong afkomstige Ne
derlandsefotograaf Hubert van Es
die voor het Amerikaanse week
blad Time werkt, wordt in het hotel
Intercontinental in de Afghaanse
hoofdstd Kaboel vastgehouden. Dit
heeft dinsdag de correspondentie
van Time in New Delhi, Marcia
Gauger, meegedeeld. Volgens haar
verkeert Van Es in goede gezond
heid. De Nederlandse fotograaf
had zondag geweigerd met andere
journalisten uit Afghanistan naar
New Delhi te vertrekken. Samen
met 20 collega's was hij die dag met
een lijnvliegtuig uit de Indiase
hoofdstad in Kaboel aangekomen.
Het gezelschap werd enkele uren
op de luchthaven vastgehouden.
Toen tenslotte de journalisten te
horen kregen dat zij niet zouden
worden toegelaten, en zij op een
vliegtuig naar New Delhi werden
gezet, was Van Es nog in discussie
met de Afghaanse politie.
'Proces tegen
Westerling nodig
voor correcte
geschiedschrijving
t Van onze correspondent)
JAKARTA - Een proces tegen ex-KNIL
kapitein Raymond Westerling is nood
zakelijk voor een correcte geschied
schrijving, zo meent de waarnemend
fractievoorzitter van de Democrati
sche Partij van Indonesië (PDI) V. B.
Dacosta, tevens lid van de commissie
van justitie van het parlement. Dacos
ta verklaarde onlangs een krantebe-
richt te hebben ontvangen uit Neder
land waarin Westerling zegt bereid te
zijn om naar Indonesië tc komen om
een proces tegen hem bij te wonen.
In zijn reactie zei Dacosta verder dat de
Indonesische regering elk jaar tijdens
de herdenking van de slachtoffers in
Zuid-Celebes Westerling een groot mis
dadiger noemt omdat hij in 1949 daar
zich schuldig heeft gemaakt aan een
moordpartij waarbij 40.000 mensen
zouden zijn omgebracht.
De waarnemend fractievoorzitter van
de PDI verklaarde niet te weten of de
regering inderdaad van plan is om Wes
terling te berechten voor wat hem ten
laste zou kunnen worden gelegd. Vol
gens Dacosta is de regering er zelf niet
zeker van dat Westerling en zijn Rode
Baretten in Zuid-Celebes de 40.000
mensen hebben omgebracht. Wester
ling zelf zegt: „Maar 9000 mensen te
hebben gedood". In ieder geval omwille
van de geschiedenis moet hierin klaar
heid worden gebracht, aldus Dacosta.
stad Kaboel de rust min of meer te zijn
hersteld. Volgens de schaarse berichten
die uit het land komen zijn de Russi- j
sche soldaten heer en meester in de f
hoofdstad. Daarbuiten zou nog gevoch-
ten worden. Een woordvoerder van de
opstandigde Afghaanse moslems ver- j
klaarde gisteravond in Karachi (in Pa-
kistan) dat de Russen napalm gebrui- j
ken tegen de opstandelingen, en dat j
daarbij al honderden doden zijn geval-
len. Volgens andere bronnen zouden de
Sowjets zelf al rond 250 man hebben
verloren bij gevechten in en rondom
Kaboel.
Protest Franse
dienstweigeraars
op Eiffeltoren
PARIJS (AFP) - Twee Franse dienst
weigeraars hebben van zondag tot
maandagmiddag aan de Eiffeltoren in
Parijs gehangen uit protest tegen de
houding van de Franse overheid ten
aanzien van gewetensbezwaarden. Zij I
waren van plan tot nieuwjaarsnacht j
in deze oncomfortabele positie door te
brengen, maar het werd te koud.
De actie begon zondag toen een dertig
tal dienstweigeraars de Eiffeltoren be
zette. Na enige tijd besloten vier van
hen, allen doorgewinterde alpinisten
die voorzien waren van hun bergbe
klimmersuitrusting, op dertig meter
hoogte aan de toren te gaan hangen.
Tegen middernacht moesten er al twee
afhaken. Zij werden naar een politiebu
reau gebracht en vervolgens overgedra
gen aan de justitiële autoriteiten.
Beiden waren deserteur.
Daarvoor hadden de actievoerders een
communiqué uitgegeven, waarin 'uit
stel van opkomst voor dienstweige
raars' en 'het. recht van dienstweigeren
voor iedereen' werd geëist.
Brand in clubhuis
in Canada: minstens
achtenveertig doden
CHAPAIS (UPI) - Een brand, veroor
zaakt door een man die 'voor de grap'
een kerstboom in brand stak heeft op
nieuwjaarsdag een clubgebouw in de
Canadese plaats Chapais in de as ge
legd en aan tientallen mensen het le
ven gekost.
Volgens de politie zijn tot dusver 41 lij
ken uit de verkoolde resten van het
houten gebouw geborgen. Zeven ande
ren stierven later aan hun verwondin
gen. De brand ontstond toen een jonge
man een aansteker hield bij een kerst
boom in het clubhuis, waarop dat mo
ment ongeveer 300 mensen bijeen wa
ren voor de nieuwjaarsviering. De poli
tie heeft de man aangehouden. Aange
zien een nog onbekend aantal bezoe
kers wordt vermist vreest de politie dat
het dodencijfer verder zal stijgen. Een
aantal deels zwaar gewonde mensen is
naar ziekenhuizen vervoerd.
MIDDELHARNIS (ANP) - Bij een ver
keersongeval op de Parallelweg in
Middelharnis zijn in de nacht van
maandag op dinsdag vier mensen om
het leven gekomen. Zij reden met hun
personenauto door nog onbekende oor
zaak met volle snelheid op een stil
staande laadschop.
De slachtoffers zijn de 25-jarige be
stuurster Lijntje Knóps, de 30-jarige Jo
hannes van der Weijden en de 25-jarige
Willem Karei van Egmond uit Middel
harnis en de 20-jarige Edith Marianne
van den Ouden uit Sommelsdijk. Alle
slachtoffers overleden ter plaatse, al
dus de politie
Andere verkeersongevallen in het hele
land hebben op oudejaarsavond en
nieuwjaarsdag aan tenminste zeven
mensen het leven gekost.
Van der Klaauw naar
Mexico en Venezuela
DEN HAAG (ANP) - Minister Van der
Klaauw vertrekt vandaag voor bezoe
ken aan Venezuela en Mexico, en daar
tussen in aan Curagao waar een confe
rentie van Nederlandse ambassadeurs
in Latijns-Amerikaanse landen wordt
gehouden.
