restatieloop
geen wedstri;
olgeschoten door Tscheu La Ling
stopper
WBBBÊÊ
PZC/sport
37
DE BLESSURE
«Jan Jansma is het wachten beu! Tien maanden geleden kwam
de atleet van Zeeland Sport uit Vlissingen op de wachtlijst van
de Hilversumse professor Hermans, de sportchirurg bij uitstek,
om behandeld te worden aan zijn door een blessure als een rijpe
appel gezwollen rechterenkel. Ondanks twee ongeduldige tele
foontjes van de kant van de 28-jarige Vlissinger en medewerker
aan de alluminiumproduktie bij de KMS is hij nog steeds niet
aan de beurt.
In normale doen heeft Jansma nauwelijks hinder van de bobbel
op zijn enkel, als trainer van het damesbasketbalteam van Ma
rathon (waarmee hij afgelopen seizoen promoveerde naar de
landelijke tweede divisie) doet Jansma het meeste werk, maar
voor de atletieksport is het been onwillig. „Er zit geen souplesse
meer in het been. Als ik doorzak, zit het op slot", maakt de
Zeeland Sporter duidelijk.
Zo af en toe doet Jan Jansma mee aan
een prestatieloop van de Zeeuwse atletiekclubs. om te testen
wat hij kan en wat zijn conditie is. maar dan vliegen de trimmers
aan alle kanten langs hem heen.
Voordal de Vlissingse sportman in
contact kwam met prof. Hermans was
hij van de ene naar de andere arts of
fysiotherapeut gelopen, want de bles
sure dateert al van eind april 1978. nu
anderhalfjaar geleden dus. Middenaf-
standsatleet Jansma werkte juist
plannen uit om zijn persoonlijke pres
taties op zijn favoriete afstanden. 800
en 1500 meter, te verbeteren -Hij
blaakte van zelfvertrouwen, het ge
volg van zijn succesvolle 'voorstellin
gen" tijdens de atletiekwedstrijden op
de avonden van de minivoetbalshows
in Rotterdams Ahovhal. waar hij sa
men met zijn maat Niek Flipse van AV
'56 Goes voor spectakel zorgde
Onvoorbereid
Met de atletieksport had de blessure
overigens niets te maken. Jansma:
„Het gebeurde tijdens een bas
ketbal wedstrijd in Terneuzen, waar
ik als coach met de damesploeg
kwam. Daar vroeg een incompleet
Axels team of ik wilde meespelen. Ik
kon geen nee verkopen, maar ik was
totaal onvoorbereid en mezelf ken
nende ging ik voluit. Totdat tijdens
een lay-out mijn rechterenkel dub-
belvi
wde".
In een Terneuzens ziekenhuis kreeg
Jansma gips om de enkel, die niet ge
broken was. „Twee broeders hielden
mijn voetondereen hoek van negentig
graden, omdat ik anders een spitsvoet
zou krijgen. Vijf minuten hielden ze
mijn voet zo vast. totdat het gips hard
was Ik moest, op de voet blijven lopen
Anderhalve week later zag de Vlis
singse arts Stumphius me stumperen
en» die gaf me de raad naar chirurg
Krediet te gaan. Nog dezelfde dag kon
ikbij de chirurg terecht, het gips ging
er af en er kwam een blauw, geel en
groene voet tevoorschijn"
Jansma moest meteen naar de fysio
therapeut. waar gedulgd geeist werd
Dat raakte op. ik wilde al met alles
stoppen. Via mijn huisarts kwam ik bij
een nieuwe fysiotherapeut terecht,
totdat ik in Ahoy. waar Niek Flipse
inmiddels met Jan Eversdijk de show
stal. sportarts Ab Rozijn ontmoette,
die me doorverwees naar prof. Her
mans.
Ik deed daar bijna een jaar over. Ruud
Krol misschien maar een half uurtje"
Verkalking
Uit het onderzoek in Hilversum kwam
aan het licht, dat er verkalking is op
getreden in een bot en dat twee pezen
te lang uitgerekt zijn. Jansma ..Er is
volgens prof Hermans een kans. dat
het beter wordt. Ik had echter niet
verwacht, dat het zo lang zou duren
voordat ik aan de beurt zou zijn In het
afgelopen jaar raakte ik los van de at
letiek. de interesse ebde weg en ik
Foto boven JAN JANSMA van atleet
naar prestatieloper
Foto links De ene enkel is de andere
niet bij Jansma vertoont de rechter
een enorme bobbel, waarvan de dok
ter zei: die voet kan nooit meer bre
ken...
denk er sterk over om tegen Hermans
te zeggen ddt ik niet meer zo nodig
hoef'.
De Vlissingse atleet vervolgt: Want ik
moet eerst maar afwachten of ik goed
op mijn rechtervoet kan lopen en te
rug kan keren tot mijn oude niveau
net onder de Zeeuwse top. Want je
moet daar veel voor laten en ik denk.
dat ik dat niet meer op kan brengen.
Daar ben ik eerlijk in. Ik heb er vooral
in hel begin moeite mee gehad. Voor
mijn omgeving was ik bijzonder hu
meurig. gelukkig kan ik me nu nog
uitleven in het basketbal en ontmoet
ik de atleten regelmatig dankzij mijn
activiteiten als free-lance medewer
ker voor juliie krant".
Makkelijk voorbij
En sinds kort tijdens prestatielopen
Waarop de top van de tnmmers een
pure wedstrijd uitvecht en atleet.
Jansma, die in die momenten alles uit
de kast haalt ondanks zijn handicap,
zonder meer achter zich laat. Deze top
van de prestatielopers kan hef mak
kelijk opnemen tegen de voorsten van
de middenmoot van de wedstrijdlo
pers.
Het gebeurt overigens regelmatig, dat
deze prestatielopers overkomen naai
de clubs Wim Hofman, voorzitter var
de afdeling atletiek van Marathoi
Vlissingen. kan er zo tien noemen, die
als ex-trimmer aan de wedstrijdlopen
meedoen, maar vele anderen pikken
hun wekelijkse cross zonder aan een
club gebonden te willen zijn,
Jan Jansma haakt hierop in ..Als ze
zich dan ook maar eens lieten keuren
door een arts Er zijn er maar een paar.
die dat doen. De eigen huisarts van
vele prestatielopers weet dan niet
eens. dat ze vier maal in de week 20
kilometers lopen Voor zo'n groep is
het erg belangrijk otn te weten wat ze
kunnen".
Geen wedstrijd
Deze lieden zijn echter ook op door
deweekse dagen in training. Wat te
denken van de grote massa trimmers,
die alleen op zaterdag hun portie ki
lometers komt 'innen'. Jansma: .Deze
mensen hebben nauwelijks conditie,
ik weet zeker, dat ze hun eigen arts
nauwelijks raadplegen over hun
trimbezigheden. Slechts een enkeling
zie je aan het begin V3n een pres
tatieloop aan warming-up doen. zich
even losmaken door wat oefeningen
te doen en een kwartiertje warm te
lopen. Het gros gaat op het moment
van starten 'koud' aan de streep slaan
en, pats. weg". Met klem stelt zowel
Jan Jansma als Wim Hofman, dat een
preslatieloop heslist niet als een wed
strijd g«zien moet worden, dat het
niet de bedoeling is om je voorganger
kost wat kost in te halen of een paar
seconden sneller te 'zijn op hetzelfde
traject als het jaar tevo'ren...
Naar huisarts
Bij verschillende clubs kunnen trim
mers een gerichte training volgen. Bij
Marathon is Gerard Rodts er de leider
van. Van hem krijgen de trimmers
meteen bij hun komst een stencil,
waarin ze aangeraden wordt om eerst
naar de huisarts voor een keuring te
gaan Hqfman .Eigenlijk zouden we
als club een eigen arts moeten hebben
maar binnen de financiële mogelijk
heden lukt dat niet. Ook zouden meer
fysiotherapeutenmeer dan be
roepsmatig belangstelling moeten
hebben voor de atleet of trimmer mei
problemen. Het beste zou natuurlijk
zijn als het sportmedisch advies
centrum van de Zeeuwse sportraad zo
snel mogelijk van de grond zou ko
men"
Jan Jansma is er zich over wel van be
wust. dat de arts bij een medische
sportkeuring te veel mensen op een
avond moet afwerken.Als topsporter
kun je dan beter naar. Papendal gaan.
waarvoor je weliswaar 130 gulden
moet neertellen, maar dan ook de ge
hele dag grondig wordt onderzocht."
Zes weken rust
Veel ernstig geblesseerde sportlui
(Jansma: „zeker niet de minsten
ook")latcn hun blessures niet goed
genezen. De Vlissinger zegt: „De dok
ter schrijft vaak zes weken rust voor.
dat maak ik ook bij mijn basketbal-
sters mee. maar de atleet wil zo gauw
mogelijk weer sporten. Ze kruipen
onder de fysiotherapie-apparatuur
maar daar hebben ze ook niet altijd
baal bij.
Het was een doorlopend ongemak het
laatste anderhalf jaar ook voor Jan
Jansma. zonder dat hij zelfs tus
sentijds probeerde weer atletiek te
doen, en nu is het moment daar. dat hij
aan stoppen denkt ..Er is in feite een
absurd eind aan gekomen, zonder dat
ik het zelf wilde", omschrijft de Vlis
singer zijn vertrek uit de Zeeuwse top-
atletiek.,.Waarschijnlijk had ik niet zo
lang gelopen als Bertus Walker maar
ik had toch nog wel een aantal jaartjes
meegekund"
Nooit verschuilen
Met Jan Jansma verliest de Zeeuwse
atletiek een figuur, die het sportieve
gevecht nimmer schuwde. Hij was al
tijd 'in' om het wedstrijdelement te
.ontwikkelen. Met recht mag de Vlis
singer pochen „Ik zal me ook nooit
verschuilen in een wedstrijd zelfs als
ik weet niet bij de eerste drie te zullen
eindigen"
Hoewel Jansma baanloper was kwam
hij m de crossen uitstekend voor de
dag. In de Mosselloop van Delta Sport
in de Schouwse Westhoek, toch een
cross over een zeer geaccidenteerd ter
rein. werd de Zeeland Sportatieet en
kelejaren geleden zelfs tweede achter
d£ toen nog furore makende Thole-
naar Kb van de Griek, aangesloten bij
Marathon Vlissiiigen en in de Boule
vardloop werd hij een keer vierde.
Jansma: „Als ik terugkijk op mijn at-
Ietiekjaren. dan is de Ahoytijd zon
dermeer een plek. maar toch ook nijn
prestaties als jeugdatleet" Hij werd
opzijn sterkste nummer in die periode,
de steeple-chase. gekozen in de Ne
derlandse jeugdploeg en maakte drie
nationale jeugdkampioenschappen-
mee. die hem drie medailles opleverde
Zilver veroverde hij als B-junior op
de 1500 meter steeple achter Bert Hil-
ien. "Ik viel in de waterbak tijdens de
laatste doorkomst, anders was ik Ne
derlands kampioen geworden".
Brons veroverde de Vlissinger op de
400 meter horden jongens A met een
tijd van 58.4. en een bronzen plak eiste
Jan Jansma ook op tijdens de 1500 me
ter steeple jongens A. waarop hij ach
ter Jos Hermens en Bert Hillen in een
bijnummer van de Enschedese mara
thon in het Diekmanstadion eindigde.
Basketbal
De atleet heeft nu voor het basketbal
gekozen. Vroeger combineerde hij die
balsport met de atletiek („dat, viel niet
mee, als Individuele sporter in een
team. zodat ik tenslotte maar een cur
sus voor trainer volgde", maakt Jans
ma duidelijki maar dankzij de atletiek
bleef er een groep basketbalsters bij
Marathon over. die keihard wilde trai
nen Zij. die het niet op konden bren
gen. vielen af De resultaten bleven
echter niet uit.
Dal het Jan Jansma zwaar valt om als
atleet te stoppen, blijkt als hij er aan
het etnd van het gesprek voor de derde
maal op tetugkomt. ..Ik kan er moeilijk
afstand van doen. maar ik zie me toch
met meer terugkomen. Je moet er zo
ontzettend veel voor doen en laten om
terug te komen En als tk terug zou
komen, wil ik dat op het vroegere ni
veau. Dan moet ik vlak onder de top
eindigen Met een twintigste plaats
kan ik geen genoegen nemen"
iDoor Nico Scheepmakeri
Wat beweegt een mens om naar Ajax-Omonia te
gaan. de beroemdste club ter wereld tegen de be
roemdste club van Cyprus? Niet alleen gemakzucht.
Lekker dichtbij. Niet een halve dag onderweg voor
anderhalf uur voetbal, op tijd terug voor Studio
Sport. Op de perstribune was ik gewoon maar er
gens gaan zitten, maarv ik werd weggestuurd door
Bobby Vosroaer en Hans Erkens, ik zat op bun
plaats.Ja, maar ik ben al een heel oud sportjourna
liste. slecht ter been", probeerde ik in een poging
hen te vermurwen, terwijl ik me plotseling herin
nerde hoe ik, als aankomen sportjournalist, ook een
keer. toen de perstribune overbelast was, door een
oudere ANP-collega werd verjaagd omdat ik op zijn
legitieme plaats zat. Opeens besefte ik dat Bobby en
Hans nog veel slochter ter been zijn dan ik, en
grootmoedig ben ik eigens anders gaan zitten, ik
weet hoe het hoort. Ik hoef er tenslotte niet echt over
te schrijven, over zo'n wedstrijd tussen de kampioen
van Nederland (14 -miljoen inwopers) en de kam
pioen van Cyprus (600.000 inwoners), dus omgere
kend tussen de kampioen van Nederlanden de kam
pioen van Friesland, SC Carabuur dus.
Ik kwam alleen maar om naar Tscheu La Ling te
kijken, in een wedstrijd waarin hij technisch zo supe
rieur zou zijn aan zijn tegenstanders dat hij. ook al
zouden die hem hard willen aanpakken, tegen Om-
onia ongeveer net zo zou kunnen spelen als tegen
Nederlandse eredivisiespelers die hem niet met un-
feire middelen probeerden af te stoppen. Schreef
Joop Niezen het niet deze week nog in Voetbal Inter
national" „Want de tactiek is een keurslijf geworden,
in het veld overheersen de plichten, de mandekking
wordt tot vervelens toe uitgevoerd, de tackles zijn
meedogenloos Het gevolg van dit alles is dat er geen
ruimte meer is voor creatieve voetballers. Pas als de
omstandigheden een beetje meezitten blijkt de
creativiteit van Ling wèl op te bloeien. En bovendien
effectief'
Victoria Regia
Welnu, de tacklès van de Cyprioten waren NIET
meedogenloos, die jongens speelden heel matig maar
ook heel sportief, een feit dat door de drie gele kaar
ten die ze desondanks toebedeeld kregen ten onrech
te versluierd werd. en Ling (of la Ling, dat weet ik nog
steeds niet) kreeg inderdaad de ruimte Zijn creativi
teit bloeide gedurende die ene avond op als een Vic
toria Regia, en hij was nog effectief ook. Hoeveel
doelpunten heeft hij dan gescoord van die tien. zult u
willen weten? Niet één dus Een fraaie knal met zijn
linkervoet tegen de paal. althans tegen de bal die
vervolgens tegen de paal knalde dat was zijn
dichtstbijzijnde doelpunt Maar het gaat bij Ling niet
om het maken van het doelpunt, maar om het maken
van de opening naar het doelpunt, net als bij Coen-
Moulijn indertijd
De passeertechniek van Ling kent verschillende fa
cetten. Hu gooit de bal vanuit stilstand langs zijn
tegenstander en glipt deze dan op pure startsnelheid
voorbij. Hij stopt in volle ren abrubt af. waardoor de
hem achtervolgende tegenstander machteloos dooi-
boldert. of. zoals zijn Cyprische tegenstander, nog
meters doorglijdt over de uitlun om pas tegen de
afrastering tot stiltstand te komen Verder beschikt
hij over een schijnbeweging die ik een ander nooit
heb zien volvoeren, en die ook tamelijk ingewikkeld
in elkaar zit. Het is een soort dansje over de stil
liggende bal heen. er zit een beweging naar rechts m
itegenstander trapt er niet in), gevolgd door een be-
weging naar links (DIT IS HET MOMENT!, denkt de
tegenstander, en hij hapt gretig toe), waarna Ling de
bal toch nog met de rechtervoet, als besluit van zijn
slangedansje. rechts langs de tegenstander weet te
plaatsen.
Ontredderd
Maar misschien toch nog het meest efficiënte in zijn
passeertechniek is, dat hij zijn opmars langs de lijn
het liefst een beetje van de zijlijn af begint, zodat hij.
bij het op snelheid passeren van zijn directe tegen
stander, de bal niet alleen rechts langs deze naar
voren plaatst, maar ook nog een beetje naar rechts,
naar de zijlijn toe, zodat die tegenstander de bal niet
alleen niet kan toucheren omdat hij net iets «e laat
komt. maar ook. als hij wèl alert reageert, met zijn
uitgestoken been een decimeter te kort komt omdat
de bal een beetje van hem vandaan werd geplaatst
Ling zwenkt dan even mee naar rechts en laat de
tegenstander ontredderd achter in het koele gras.
Ik ben ook nog een keertje Volgeschoten, u kent dat
wel de ogen schieten opeens vol tranen Bij voetbal
heb ik dat. als ik het goed heb uitgerekend, eéns in de
tien jaar. In de bioscoop eens in de tien films, en
verder natuurlijk eens in de tien bladzijden van het
boek „Koot graaft zich autobio van Kees van Koo-
ten. De eerste voetbalkeer was bij Abe Lenstra, en
heb ik in een gedicht beschreven
„In het Stedelijk Museum
hangt een Klee
Ik vind liet mooi
maar ik kan er niets rhee doen.
Een warme violist
speelt Handel
in 't Concertgebouw
Ik vind het mooi
maar ik kan er mets mee doen
Alleen als Abe Lenstra
zwijgend speelt
met tegenstanders en een oerbesef.
laat ik een traan
op 't asfalt van de kunst
Want ik vind het mooi
ik kan er niets aan doen
En dan ai die regeltjes onder elkaar De bundel
waarin het verscheen is van 1957. de ervaring van die
traan op t asfalt van de kunst zal van iets vroeger
hebben gedateerd, toen Abé nog In topvorm was
Omstreeks 1970 heb ik die ontroering bij de een of
andere actie van Johan Cruijff wel weer eens onder
vonden. al herinner ik me het moment niet meer.
maar wel weet ik dat ik het weer had toen Panenka in
de beslissingswedstrijd West-Duitsland-Tsje-
chosiowakije bij het strafschoppen nemen na afloop
de beslissende strafschop midden door het doel met
een tergend langzaam boogje over Sepp Maier heen
lepelde, wel wetend dat Suffe Seppie een machtige
auik naar een der beide hoeken zou nemen. Ik denk
dat dat toch wei mijn allermooiste moment als
voetbalkijker is geweest
Glitterlicht
En afgelopen woensdagavond had ik het dus weer.
tijdens het voorspel van Ajax' achtste doelpunt.
Tscheu La Ling dolde alle hem omringende Cyprio
ten. ging in zijn kleine achtertuintje bij de cor-
nervlag een paar keer heen en weer, ijsberend met
de bal. gaf nog nel bijtijds af. voorzet volgde en
I.erby scoorde 8-0. Opeens zag ik veld en spelers in
glitterlicht. maar ik zag nog wel hoe alle Ajacieden
niet naar Lerby toeholden. maar naar Tscheu La
Ling, hoew el die niet eens dc „assist", de beslissende
voorzet had gegeven. Daaruit blijkt dus wel, dat die
Ajaxspelers verstand van voetbal hebben!
