GELUIDS FILM Een deur 'afhangen': niet zo ingewikkeld Licht in de donkere hoeken grenzen nog niet in zicht zijn in vrije tijd Houtsnijwerk weer in de belangstelling Soorten klimop V?; 1 v PZC/zaterdagkrant ZATERDAG 27 OKTOBER 1979 .01 28' De film die door een geluidsprojector snort, bevat een uiterst smal en dun geluidsbandje dat daarop is geplakt. Dat geluidsspoor wordt op precies de zelfde manier afgetast zoals dat door een bandrecorder of een cassettere corder gebeuït Iedereen die er op dit moment over denkt een filmprojector aan te schaffen doet er goed aan, als de portemonnee het toelaat, voor een re latief niet eens zo grote meerprijs een geluidsprojector te nemen. Ook al filmt hij of zij op dit moment nog „stom", dus zonder geluid. Want stomme films kunnen alsnog van een randspoor worden voorzien, en daarna - thuis - van geluid. Met diezelfde pro jector. Zelfs kunnen in een „stomme" camera zogenaamde voorbespoorde films na terugkeer uit de ontwik kelcentrale thuis direct van geluid worden voorzien. Smalfilmeri met geluid is vooral de laatste jaren sterk in opmars gekomen door de komst en verdere ontwikke ling van de geluidscamera, die het mo gelijk maakt om op vrij eenvoudige wijze beeld en geluid met één apparaat (die camera dus) op te nemen, de losse microfoon gemakshalve even niet meegerekend. In de bijbehorende projectoren bestaat tegenwoordig heel wat keus. Er zijn geluidsprojectoren waarop geen los kabeltje kan worden aange sloten, dus vraag uzelf tevoren af wat u precies wilt. Een handige fabrikant heeft overigens een zakje met losse kabeltjes in de handel gebracht, waarmee u de meest verschillende (Amerikaanse, Europese, e.a.) ap paratuur op elkaar kunt aansluiten, zowel gcluids- als filmapparatuur. Er bestaan geluidsprojectoren met een geluidssterkte voor huiskamer gebruik, maar er zijn ook duurdere voor een hele zaal. Sommige zijn niet, andere wel uitgerust met een losse luidspreker; er zijn er waarop een spoel van 120 meter past (gfoed voor 100 me- ter film. waarmee u bij een beeldsnel heid van 24 beeldjes per seconde uw publiek ruim een kwartier kunt bezig houden), maar er zijn ook duurdere projectoren voor grotere spoelen. Om maar enkele verschillen te noemen... Geluidsopname Zoals gezegd" kunt u achteraf allerlei geluiden op de film aanbrengen Het meest voor de hand liggen misschien muziek en gesproken woord U moet met uw gesproken commentaar in het begin toch wel even oppassen: zegt u niet: te veel? Zegt u geen overbodige dingen? Bent u wel verstaanbaar? En vooral komt u wel uit met de toege meten filmruimte? De mensen van het NOS-journaal bijvoorbeeld kampen dagelijks met deze problemen. Ook geluidseffecten horen tot de mogelijk heden, evenals speciale muziekfrag menten, desgewenst „ingeblikt" ver krijgbaar in platen- en fotozaken. Niet alleen „stomme" films kunnen aldus van geluid worden voorzien, maar ook films met geluid waarbij be paalde hiaten moeten worden opge- Voor het houtsnijwerk, dat in de „strakke meubelmodetijd" van kort na de oorlog helemaal uit de gratie scheen te raken, is de laatste jaren een sterk oplevende belangstelling te constateren. Die groeiende interesse loopt uiteraard parallel met onze nos talgische liefde voor dingen-van- vroeger, eep hang naar ambachtelijk gemaakt materiaal. Voor veel mensen is het zelf maken van houtsnijwerk bovendien een boeiende vrijetijdsbesteding. Daarvoor hoef je geen ware kunstenaar te zijn, hoewel menigeen door oefening en liefde voor de hobby tot heel boeiende resultaten kan komen. Voor die mensen is het pas verschenen boek „Houtsnijden, beeldhouwen en vergulden (door William Wheeler en Charles H. Hayward, vertaald door K C. M. van Berckel) een uitstekende gids. Het helpt de geïnteresseerde beginner op weg, maar zal ook de al enigszins ge vorderde sterk aanspreken. Laatst waren we bij vrienden die op een bepaald moment de filmprojector uit de kast haalden n een eigen geluidsfilm zouden laten zien. Zoiets maak je niet elke dag mee en dus bleef ik de voorbereidingen door de heer des huizes naarstig volgen. Het viel me op dat hij met een los kabeltje een verbinding maakte tussen geluidsprojector en stereo-installatie. Toen de projector even later draaide, maakte dat wel even een verschil met wat je doorgaans hoort! Onze gastheer zag kans om een behoorlijk groot volume uit het snorrende apparaat te halen èn op eenvoudige wijze de hoge en lage tonen bij te kunnen regelen. vuld of waarbij het geluid hier en daar voor verbetering vatbaar is. Bij het re gistreren van al die geluiden uit mic rofoon en-of recorder en-of platen speler kan eerdergenoemde set losse kabeltjes weer belangrijke diensten bewijzen. Waarbij - om de zaak nog interessanter te maken - nieuwe ge luiden over bestaande geluiden heen gemengd kunnen worden. Tot zover het éénbandsysteem, waar bij beeld en geluid op één (film)band staan opgetekend, Vele filmamateurs deinzen tegenwoordig niet terug voor het meer mogelijkheden biedende tweebandsysteem, waarbij het geluid geregistreerd staat op een losse re corderband. Na het montagewerk kan het geluid alsnog worden overge speeld naar het randspoor, zodat het dan toch weer een eenbandsysteem wordt. Bij uw fotohandelaar is over filmen met geluid allerlei lectuur aanwezig. Vele boeken en boekjes kunnen u in wijden in alle „geheimen" van dit inte ressante deel van de smalfilmhobby. Een hobby waar de grenzen nog lang niet zijn bereikt. Houtsnijden en beeldhouwen liggen vrij dicht bij elkaar. Dat ook aandacht wordt besteed aan de techniek van het verguien is een sterke pré van dit boek: voor zo ver we weten is dit het eerste boek waarin aan het vergulden aan dacht. wordt besteed. Hoewel er veel direct na te maken voorbeelden worden gegeven (met ontwerpen op een ruitjesachtergrond, zodat ze gemakkelijk kunnen worden overgenomen), sporen de schrijvers toch de lezer-gebruiker van het boek aan om wat het ontwerpen betreft het initiatief te nemen. Een zelf bedacht ontwerp is immers heel wat dank baarder dan een voorbeeld uit een boekje. „Houtsnijen, beeldhouwen en ver gulden", waarin ook ruim aandacht wordt besteed aan gebruik en onder houd van het speciale gereedschap, is uitgegeven door Kluwer Technische Boeken en kost f24,50. Omvang: 140 pagina's. In vele dhz-zaken en in bouwmarkten worden bin nen- en buitendeuren ver kocht. Zelfs (binnendeurko zijnen vormen tegenwoordig een gangbaar dhz-produkt. Niet iedereen zal er, zonder zich tweemaal te hebben be dacht, aan beginnen om een heel nieuwe deur „af te han gen", laat staan zelf een kozijn voor een deur te stellen. Wan neer je het nooit hebt gedaan, lijkt het allemaal wat inge wikkeld. Toch is het, ook voor iemand met betrekkelijk weinig ervaring, geen on haalbare zaak. De arbeidskos ten die daardoor bespaard worden, maken een serieuze poging in die richting alles zins verantwoord det enkele dingen moet vooraf reke ning gehouden worden. In de eerste plaats uiteraard de deurafmeting. Wanneer in een bestaand kozijn een nieuwe deur moet worden aange bracht, moet een deur van de passende afmeting worden gekozen. Deuren zijn verkrijgbaar in enkele standaardma- ten. De hoogte is meestal 201,5 cm; gangbare breedtematen zijn 73 en 83 cm. Maar er zijn vele variaties. Er zijn heel goedkope binnendeuren in ,,sandwich"-vorm: een regelwerk met aan twee zijden een plaat hardboard of triplex. Een aardig stukje duurder zijn de hardhouten deuren, zowel voor binnen- als buitentoepassing ge schikt. Ook een stuk mooier en aan zienlijk minder lastig wat het onder houd betreft. Scharnieren Alle „los" gekochte deuren moeten enkele bewerkingen ondergaan: de scharnieren moeten worden beves tigd, er moet een slot in worden aan gebracht. ze moeten veelal worden ge schaafd om precies in het kozijn te passen, ze moeten worden afgewerkt met verf of blanke lak enz. - Neem eerst de maat van het kozijn op en koop een deur van de juiste afme ting. (Wanneer u een zolderkamer maakt en zelf een kozijn stelt, koop dan deur en kozijn in overeenkomstige maten). - Past de deur niet precies in het ko zijn, ga dan voorlopig nog niet schaven of zagen. - Zet de losse deur in het kozijn, met een strookje dik karton tussen deur en drempel. - Teken dan de plaatsen voor de Scharnieren af. Die hebt u uiteraard meteen gekocht. Neem altijd drie scharnieren. Een scharniermaat van 75 x 75 mm is voldoende voor normale deuren; voor zware hardhouten deu ren is een grotere afmeting vereist. - De scharnieren komen niet op regel matige afstanden: de bovenste zit (met de bovenkant) op 11 a 12 cm vanaf de horizontale kozijnregel, de onderste op (met onderkant) op 16 17 cm van uit de drempel, de middelste enkele centimeters boven het lengte-midden van de deur. Hoger op hangpunt - Beschouw" die maten als algemene aanduiding; het komt echter niet op een paar centimeter aan. Het gaat er in principe om dat de scharnierbevesti- gingen aan de bovenzijde een wat ho ger ophangpunt hebben, om scheef uitzakken tegen te gaan. - Moet u een nieuwe deur in een be staand kozijn aanbrengen en u wilt de oude scharnierplaatsen vermijden, plaats dan het bovenste (nieuwe) scharnier boven de plaats van het ou de, het middelste eveneens, en even tueel het onderste onder de oude scharnierplaats. De oude inkepingen in het kozijn kunt u dan vullen met bijv. een passend stukje triplex; u loopt niet de kans dat een schroefgat voor het nieuwe scharnier gelijk valt met het oude (uitgelubberde) gat van een oud scharnier. - Leg hét scharnier, met de „pen" net buiten de rand, op het kozijn en teken de omtrek af. Hak met beitel en hamer een inkeping ter dikte van het scharnier uit Zorg ervoor dat het vlak van de inkeping goed egaal is, zodat het scharnier niet „hobbelt". - Schroef de drie scharnieren in het kozijn (met bij de scharnieren passen de schroeven; voorboren is noodzake lijk). Klap ze dicht en zet de deur in het kozijn. De breedte van het kozijn is nu een scharnierblad-dikte vernauwd, dus de deur zal waarschijnlijk niet in het kozijn passen. Klem hem dan zo veel mogelijk in, op zijn juiste plaats, met het reepje karton weer tussen drempel en onderkant van de deur. Afschrijfmal - Teken nauwkeurig met een scherp potlood de plaats van de scharnieren over op de voorkant van de deur. Haal de deur uit het kozijn en trek met een schrljfhaak de lijntjes over op de zij kant van de deur. Haal daartoe de pennen uit de scharnieren en gebruik de losse scharnierbladen als„af schrijfmal". Steek de inkepingen voor de scharnieren in de zijkant van de deur uit; controleer of de bladen pre cies in de inkepingen passen; als u ze erin legt, moeten ze precies gelijk val len met het oppervlak van de deurzij kant. - Schroef ze nu vast. Wanneer u s gemeten hebt, passen de twee bladen van elk scharnier precies in elkaar bij het inhangen van de deur. Dat vooraf exact afschrijven van de plaatsen voor de scharnieren op de deurzijkant is dus erg belangrijk. Steek de pennen in de scharnieren... De deur hangt. -Nu zal het wellicht nodig zijn de deur aan de slotkant nog wat te schaven, om hem precies in het kozijn te laten passen. Kijk waar er wat af moet en schaaf mondjesmaat. Telkens op nieuw controleren of de deur mooi strak in het kozijn valt, zonder klem men maar ook niet met te veel ruimte. - Een heel handig hulpmiddel is de zo genaamde „schamierbeitel", in twee maten verkrijgbaar (fabrikaat Stan ley) waarmee u de omtrek van de scharnier-inkepingen met een paar hamerslagen maakt... Op de juiste diepte, overeenkomend met de dikte van het scharnierblad. 'Planten met een doel' In het boek 'Planten met een doel' wordt door Richard Mabey gesproken over de praktische toepassingen van planten. Vertaler Bob Tadema-Spor- ry heeft vele 'verbeteringen' in het boek aangebracht, maar vergist zich soms in haar toevoegingen. Bijvoor beeld wanneer ze, naar aanleiding van de opmerking van de schrijver dat we door de oliecrisis en de stij gende kosten van synthetische vezels misschien weer vlasakkers te zien zullen krijgen, beweert dat in Neder land alleen in de Haarlemmermeer nog wel eens vlas wordt verbouwd. 'Planten met een doel' is een aardig boek. al blijken de meeste planten die worden besproken, niet echt nuttig te zijn, om van enig economisch belang nog maar te zwijgen. Van zeekraal wordt niet de heerlijke smaak ver meld. en dat zij als groente wordt ge bruikt, maar wel wordt verteld waar voor de plant vroeger diende. De plan ten, die veel geconcentreerde zouten binnen hun stengels hebben, werden verbrand cn dc ruwe as smolt met het zand samen tot een grof glas. 'Bijvoet' werd verkeerd vertaald: de schrijver bedoelde, getuige het register, de Ar temisia abrotanum, dat is Citroenk-i ruid of Citroenalsem. en het is déze plant die de Fransen 'garde-robe' noemen, en wel in kleerkasten ophan gen om motten te verdrijven, 'Planten met een doel', door Richard Mabey. Vert. B TademaSporry; 24,50, Hollandia, Baam. De herfst is het jaargetijde voor de knutselaar. Alle karweitjes die in de zomer zijn blijven liggen, worden nu opgepakt om nog vóór de feestdagen in december te worden afgemaakt. Sinterklaas houdt vele knutselaars avonden lang bezig. Het is leuk om zelf iets te maken en als geschenk wordt het dubbel gewaardeerd. Erg geschikt om zelf te maken, is de op de tekeningen afgebeelde lamp. Het ontwerp is heel eenvoudig en de lamp is licht genoeg om simpelweè aan het elektriciteitssnoer te worden opge hangen. y maakt deze lamp van j^out en een lap stof; deze natuurlijke mate rialen geven een sfeervol resultaat. Let wel: de lamp is niet bedoeld om boven de eettafel te hangen, waar u veel licht nodig heeft, maar voor donkere hoe ken waar u wat sfeerverlichting wilt hebben. Onderstaande beschrijving en de te keningen helpen u om de lamp in en kele uren tijd in elkaar te zetten. Het uitgangspunt van de lamp is een vierkant plaatje hout van 30 bij 30 cm en ongeveer 12 mm dik. U kunt triplex nemen, maar het is ook wel de moeite waard mooi hardhout uit te zoeken. De kleine afmetingen houden de kosten beperkt. Boor precies in het midden van het plaatje een gat, waar het elektrici teitssnoer net doorheen kan (figuur 1). Kies een stevig, dus vrij dik, snoer van bijv. 6 mm doorsnee. Werk nu eerst het plaatje mooi af, dus goed schuren en lakken. Neem 8 koperen schroefogen, waarvan de opening een doorsnede van ruim 10 mm heeft. Draal 4 van deze ogen in twee tegenover liggende zijkanten van het houten plaatje, steeds 5 cm uit de hoek. De vier overige ogen komen in de onderzijde, 1 cm uit de twee andere zijkanten en eveneens 5 cm uit de hoek (figuur 1). Textielgedeelte Hierna moet eerst het textielgedeelte van de lamp worden gemaakt. Kies een lap stof die goed in het interieur past en waar het licht mooi doorheen schijnt. U heeft 2 lapjes van 30 bij 46 cm en 1 van 30 bij 76 cm nodig (figuur 5,6 en 7). Naai in alle drie de lapjes een zoom van 3 cm in de korte zijden, zodat u lapjes van 30 bij 40, resp. 30 bij 70 cm overhoudt. De korte lapjes komen aan weerszijden van het plankje te hangen en de lange lap in een V-vorm er onder (figuur 2). Om de drie lapjes stof op te hangen, heeft u 7 ronde stokken met een diameter van 10 mm nodig; 4 stokken hebben een lengte van 34 cm en de overige 3 moeten 30 cm lang zijn. Schuif de 4 lange stokken in de zomen van de korte lappen. Houd deze recht voor de draaiogen. zodat u op de stof kunt aangeven waar deze moeten ko men te zitten. Haal de stokken er weer uit en maak op de aangegeven plaat sen een kleine snede in de zoom van de stof. Schuif nu de stokken opnieuw door de zoom en tegelijkertijd door de schroefogen. Dè ronde stokken in de onderzomen zorgen ervoor dat de lap mooi recht blijft hangen. Hang op de zelfde manier de lange lap in V-vorm onder aan het plankje. Het 7e stokje legt u onderin de lap stof, zodat de V mooi strak hangt (figuur 3 en 4). Steek het elektriciteitssnoer door het daarvoor gemaakte gat. Er zijn plastic huisjes in de handel om op de draad te schuiven en klemmend vast te draai en. Gebruik zo'n klem en laat hierop het houten plankje rusten, zodat de draad en daarmee de hele lamp mooi recht hangt. Bevestig een lampfitting aan het ene en een stekker aan het an dere einde van het snoer. Draai er ten slotte een gloeilamp in van circa 40 watt en de lamp is klaar om op te han gen... Of om weg te geven. De klimop of Hedera, zoals dit slacht eigenlijk heet, is in de eerv plaats bekend als een van de weinij groenblijvende en zelfhechtem klimplanten voor buiten. Maar halve als klimplant kunnen diezelfde soort ook als bodembedtl ker gebruiken en de familie der Hed ra's omvat ook wintergroene strull jes. Bovendien kan de plant behali onze winterse kou ook het klimaat onze centraal verwarmde kam« doorstaan. Kortom: een plant met' le mogelijkheden, vele voor- èn i kele nadelen. De meest bekende soort is de Hede; helix of gewone klimop. Deze plant ideaal als gevelbedekking; ze hed zichzelf met kleine hechtworteltj stevig vast aan de muur. groeit zelfs diepe schaduw en blijft ook 's winte groen. Behalve een fraaie „gen bedekking" is het ook een ideale plsi om een lelijk geworden schutting bedekken en als mooie groene achtc grond voor de border en als dichte: scheiding te fungeren. Het. is echt: wel zaak om tijdig in te grijpen alsj klimop een object nadert waar u ha liever niet in wilt hebben. U doet verstandig aan de klimop niet bij i. dakgoten en regenpijpen te laten ki men; die kunnen erdoor vernield wc den. Als de plant zijn hoogste punt berei! heeft, vormt hij automatisch ga hechtwortels meer, maar zogenaamj bloeischeuten. De bloeischeuten kr gen bovendien een anders gevora blad en hieraan komen ook geelgroene bloemen. De klimop isi ter ook heel goed te gebruiken alsb dembedekker, zeker op schaduwri]! plaatsen waar geen gras meer groeit Ui wil of in de diepe schaduw onder h |n, men en struiken, De bontbladige soorten willen mij graag een plaatsje in de halfschado en daarvan moet u groenwordeni twijgen steeds weghalen om te voo i komen dat deze het bonte blad gas overwoekeren. Er zijn enkele jjj rièteiten verkrijgbaar met een andf bladvorm zoals de „Hibernica" m'H grote, minder diep ingesneden blad ijj ren, de „Sagittaefolia" met pij vormig blad en de Argenteo Variet »r ta" met wit gevlekt blad. Hedera helix „Arborescens" is struikvorm die wel bloeit en bess er draagt. Deze soort ontstaat door stek te nemen van een bloeischtt Andere struikvormen zijn de laagb! vende „Conglomerata" en het ca. cm hoog wordende struikje „Erecl met rechtopgaande scheuten. Mind' 's bekend is de Hedera colchica, afkc stig uit de Kaukasus, Deze heeft dik leerachtig blad dat 15 tot 20 tl grot wordt. Deze soort heeft ooke ,e cultivar „Arborescens", die niet klè ."n en gestekt is uit de bloeischeuten.Oc hier is weer een variant met andersg vormd blad, de „Dentata". Dit blaii "t: groter, zachter groen en onregelroat getand. In de huiskamer Ook voor de huiskamer is de kil een makkelijke plant, die in vele: ten verkrijgbaar is. De verschillenzflhR ten in de bladvorm en in de kleurw het blad; ook hier weer groene m als bonte exemplaren. De groene soorten kunnen in een v komen zonloze kamer nog best s 1 dijen, hoewel ze een beetje licht te L' wel op prijs stellen. In een al te donk! *0 hoekje zal de plant minder mooi den. Het is ook heel verstandig edm plant die zich eenmaal aan de mm c-r heeft vastgehecht niet meer los te h len. Dit heeft altijd vrij veel bladverl) tot gevolg, De enige soort die geen hechtwofll vormt, is de Hedera helix canarieo! „Gloire de Marengo"; deze moeten? 01 een beetje helpen bij het klimmen.!) bonte soorten moeten echt op een lid ?c te plaats staan, maar verdrag: oir (evenals de groene soorten) besll geen direct zonlicht. Houd in de zomer de potgrond vochtig, maar zorg ervoor dat de pla niet in het water blijft staan, 's Wlntd wil de klimop het liefst in een vrij koe ruimte staan. Geef dan minder wal n en geen mest. Stekken gaat heel' voudig door toppen of zijscheuten Ijs het water te laten wortelen. dij De klimop maakt in korte tijd van ij schutting een 'in zomer en winll kijk- en winddlchte afscheiding.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1979 | | pagina 28