Oosterschelde kost tot
nu toe reeds één miljard
Kamer wil haast met debat
over nota ramp-Harrisburg
Vlissingen kan heropbouw van
Van Dishoeckhuis' niet betalen
PZC/provincie
KOSTEN BLIJVEN BINNEN DE RAMINGEN
almanak
'J I I
fcmn ei matron
ekKer
ZEEUWS BIOLOGISCH MUSEUM OOSTKAPELLE
Scholiere 20.000ste bezoeker
tentoonstelling Oosterschelde
/cfjipper
lommel
^inoccfïïo
KAMERCOMMISSIE VREEST LANGER UITSTEL
B. EN W. IN BRIEF AAN MINISTER VAN CRM:
Aanlegplaatsen
Schelde-Rijnkanaal
VRIJDAG 14 SEPTEMBER 1979
i Van onze Haagse redacteuri
DEN HAAG - De totale kosten van de Oosterscheldewerken blijven binnen de ramingen die de
Tweede Kamer in 1976 heeft vastgesteld. Tot eind 1978 is er al bijna zo'n 1 miljard gulden
uitgegeven; totdat de zeearm met een half-open dam zal zijn afgesloten, is er nog een bedrag van
4900 miljoen gulden nodig, op basis van het huidige prijspeil. Dat blijkt uit het Voortgangsrapport
Oosterscheldewerken, dat minister Tuijnman van verkeer en waterstaat donderdag aan de
Tweede Kamer heeft gestuurd. Het rapport behandelt de werken in de eerste helft van dit jaar.
Voor het eerst heeft minister Tuijnman
ook een financieel overzicht aan de
Kamer gezonden. Hij is van plan dat
voortaan elk halfjaar te doen. Al in no
vember '78 had de Kamer op een zin
niger rapportage aangedrongen, met
alleen een overzicht van zaken die al
achter de rug waren.
Het ziet er nog steeds naar uit dat het
werk in 1985, zoals afgesproken, klaar
is. Er hebben zich wel wijzigingen voor
gedaan in de planning, zo blijkt uit het
rapport, maar die hebben geen invloed
op de opleveringsdatum. „Het kritieke
pad in de planning in hetzelfde geble
ven, maar op sommige punten is het om
zo te zeggen minder kritiek geworden
staat in het Voortgangsrapport, opge
steld door Rijkswaterstaat's Del
tadienst. te lezen. Voornaamste wijzi
ging in de planning Is - zoals eerder ge
meld - het feit dat er meer pijlers in een
kortere tijd in de monding van de Oos
terschelde kunnen worden neergezet.
Dat geeft Rijkswaterstaat wat meer
ruimte voor het maken van de sleuf
voor het funderingsbed en voor de uit
voering van grondverbeteringen.
Alle Oosterscheldewerken, inclusief de
pijlerdam, de compartimenteringswer-
ken,
Alle Oosterscheldewerken, inclusief
de pijlerdam, de compartimen-
teringswerken, de dijkverhogingen en
alles wat erbij hoort, kosten de
schatkist op basis van de huidige prij
zen een bedrag van 5876 miljoen gul
den. In 1976 ging men nog uit van 4857
miljoen, plus een extra van 100 mil
joen, nodig voor de grotere doorlaat-
opening, waarvoor de Tweede Kamer
inmiddels heeft gekozen. Het verschil
komt neer op een stijging met 18 pro
cent, een stijging die volgens verkeer
en waterstaat normaal is: als er geke
ken wordt naar de normen die voor
andere waterstaatswerken gelden,
dan was een stijging met 19 procent
logisch geweest, was men afgegaan op
cijfers vap het Centraal Bureau voor
de Statistiek, dan was een stijging met
25 procent nog te verdedigen geweest.
Vooral de kosten van de partiële dijk
verhogingen zijn in de achterliggende
driejaar fors gestegen. Dat komt, blijkt
uit de financiële bijlage, doordat er na
'76 strenge eisen aan de dijken werden
gesteld: zij zouden niet langer berekend
mogen zijn op een overstromingskans
van eens in de 250 jaar, maar moesten
uitgaan van een norm van eens in de 500
jaar. Meerkosten zijn ook ontstaan door
duurdere oplossingen die moesten
worden gekozen om belangen van na
tuur. milieu en landbouw zoveel moge
lijk te ontzien.
De pijlerdam zelf is nauwelijks
duurder gewörden, afgezien van de
jaarlijkse prijsstijgingen. Verkeer en
waterstaat rekende in '76 op 2780 mil
joen, nu op 3344 miljoen, ondanks het
Geslaagd
VUSSINGEN - Aan de school voor fy
siotherapie in Vlissingen zijn de vol
gende kandidaten geslaagd voor het
eindexamen:
S. van Egeraat, Bergen op Zoom; mej.
L. Paasse, Westkapelle; mevr. M. van
Dijk-Kole, Wolphaartsdijk; mej. L.
Glas. Rilland-Bath; R. Saat. Epe: mej.
M. Graaff. Middelburg; R. l'Honoré Na-
ber. Bilthoven; mevr. I. van
Hoeve-L.OUS. Vlissingen; mej. E. Mun
ter, Kats; T. van Stuyvenberg. Rot
terdam.
Advertentie
Betaalbaar zijn de
mantels en japonnen
van maat 38 tot 54!
Modehuis Allemekinders
L. Kerkstraat 14 - Goes
tel. 01100-16903.
ZEEUWSE
Bezoek
Nu men het badseizoen voor geslo
ten kan houden, ziet het er naar uit,
dat menigeen de zondagmiddag
weer zal vu Hen uit het met vrouw en
kinderen ontspannen rondrijden
over de Zeeuwse wegen.
Het ritueel schrijft daarbij door
gaans voor. dat er aan het eind van
zo 'n tripeen bezoek dient te worden
gebracht aan een -verre vriend,
verwant of kennis.
Het gewoontegebaar vonden wij
treffend geïllustreerd in een ver
haal, dat wij deze week hoorden.
Die familie uit Goes was vorige
weekend al aan een zondagse
rondrit begonnen.
Het gebeuren eindigde in Middel
burg en de man bij wie ze zouden
langsgaan, stond voor het raam.
toen hij een hem bekende auto zag
naderen En daar hij geen bezoek
van deze kennissen bliefde op dat
moment, duwde hij zijn vrouw in de
keuken en begaf zichzelf onder ta
fel
En vanuit die positie hoorde hij de
bezoekende man, na driemaal bel
len. opgelucht zeggen
..Gelukkig, ze zijn niet thuis."
feit dat gekozen is voor een andere uit
voering van de pijlerconstructie.
„Technisch superieur aan het oude
ontwerp", zegt Tuijnman erover.
De compartimenteringsdammen zijn
duurder geworden doordat voor Phi
lips- en Oesterdam andere tracés zijn
gekozen. Extra werken bij Hansweert
hebben ook de kosten opgejaagd, van
1175 tot 1524 miljoen voor wat de totale
compartimenteringswerken betreft.
Andere posten, zoals de aanpassmgs-
werken, zijn goedkoper uitgevallen,
waardoor de totale prijsstijgingen bin
nen de aangegeven marges blijven.
De ontwerpers van de pijlerdam heb
ben zich in het afgelopen jaar vooral het
hoofd gebroken over de drempel, waar
op de pijlers komen te staan, een drem
pel die aan grote krachten weerstand
moet bieden. De studies zijn kort gele
den afgerond, en er is gekozen voor een
kunststofmat. opgevuld met filterma
teriaal. die als een soort loper over de
drempel wordt uitgerold. Er zijn al
proeven op ware grootte genomen met
de mat.
Zwaar weer
De aandacht van de ontwerpers gaat
nu uit naar de manier waarop de pij
lerdam bij zwaar weer met schuiven
moet worden gesloten. Er is nog onder
zoek gaande naar de trillingen die
worden veroorzaakt in de schuiven,
door de grote kracht waarmee golven
op de dam beuken. Eind van dit jaar
moet Rijkswaterstaat kiezen of voor
een hydraulisch systeem, of voor een
tandbeugelsysteem.
In het afgelopen jaar is er. op de plaats
van de dam. bijna 40.000 m2 bodem
bescherming opgebaggerd Bodem
bescherming die werd neergelegd in de
jaren dat men nog aan een complete
afsluiting van de Oosterschelde dacht.
Er is 360.000 m2 blokkenmat afgezon
ken.
Een van de belangrijkste werken in de
tweede helft van '79 is om het werkei-
land Neeltje Jans aan te passen aan de
nieuwe loop van de stroomgeulschaar,
die zichzelf in zuidwestelijke richting
heeft verplaatst. Een deel van de
oeverbescherming en van het dam-
lichaam van de kop van Neeltje Jans
wordt weggehaald.
Een ander groot karwei is het leegzui
gen van het funderingsbed. Rijkswa
terstaat gebruikt er een, zoals zij zegt,
overmaatse stofzuiger voor.
Het overleg tussen de provincie Zee
land en Rijkswaterstaat over de pro
vinciale weg over de Philipsdam is bij
na klaar, zegt het Voortgangsrapport.
De 700 meter lange overbrugging van
de sluizen moet. werd tijdens het over
leg besloten, smaller worden dan eerst
de bedoeling was.
De vormgeving van de stormvloedke
ring in engere zin wordt bepaald door
de technische eisen, zegt het Voort-
gangsrapport. Als er echter ergens in
het ontwerp vrijheden zijn, dan worden
bouwkundigen en landschapsarchitec
ten ingeschakeld om de stormvloedke
ring zo vorm te geven, dat hij min of
meer in het landschapsbeeld past. De
groep ontwerpers richt zich daarbij op
de door de Stuurgroep Oosterschelde in
haar verkenningen opgenomen be
stemmingen van omliggende terreinen
De verschijning van het Voortgangs
rapport. dat al enkele weken in druk
klaar lag. is tot gisteren opgehouden
door het financiële overzicht dat mi
nister Tuijnman en de zijnen nog
moesten produceren. Het rapport is
met name bedoeld voor de leden van de
Tweede-Kamercommissie voor ver
keer en waterstaat. Die hebben echter
ook het Voortgangsrapport over de
tweede helft van 1978 nog niet be
handeld.
I Advertentie)
bij ons een grote
collectie tegen
verrassend lage prijzen!
Langevielesingel 34, Middelburg
Tel.: (01180) 25253
Nanja Scholtens neemt uit handen van conservator-beheerder W. J Phaff het boek 'Op de grens van zoet en zout'in
ontvangst.
OOSTKAPELLE - De Oosterschelde-tentoonstelling in
het Zeeuws biologisch museum in de Oranjerie van
Kasteel Westhove te Oostkapelle kreeg donderdag
morgen de twintigduizendste bezoeker. De gelukkige
was een leerling van een groep scholieren van de Sca-
rabee-mavo uit Tilburg die deze week een werkbezoek
aan Walcheren brengt. Het gezelschap verblijft in de
jeugdherberg te Veere.
Dc scholieren werden na een bezoek aan de filmzaal
opgewacht door conservator-beheerder W. J. Phaff. Hij
toonde zich verheugd met de grote belangstelling die de
Oosterschelde-expositie in korte tijd heeft gekregen.
Precies twee maanden geleden huldigde het museum de
tienduizendste bezoeker. Namens de school nam Nanja
Scholtens een geschenk in ontvangst: het boek 'Op de
grens van zoet en zout', van Jan van de Kam en Wim
Wolff.
Deze week is het museum voor het laatst ook op werkda
gen geopend. Voortaan kan men alleen in de weekeinden
een bezoek brengen aan het museum en de Ooster-
scheldetentoonstelling. Deze expositie maakt geleide
lijk plaats voor een nieuwe tentoonstelling, die het vol
gend seizoen in het museum te bezichtigen is.
Gedacht wordt om deze nieuwe expositie over de wal
visvaart te laten handelen. Conservator Phaff heeft al
heel wat attributen over de walvisvaart en alles wat er
mee te maken heeft in zijn bezit. Als dit voornemen niet
doorgaat wordt een tentoonstelling ingericht die relatie
en de verschillen tussen de afgesloten en open zeearmen
moet weergeven, aldus de heer Phaff.
^djoenmaherty
Oudemarkt24. Vlissingen
telefoon 01184-13858
Gespecialiseerd in
SCHOENEN
i Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - De Tweede-Kamercommissie voor de kernenergie wil dat de regeringsnota over de
bijna-ramp met de kerncentrale in het Amerikaanse Harrisburg meteen na de algemene beschou
wingen over de miljoenennota wordt gehouden, in de week van 15 oktober. De kamercommissie
heeft haast, zeker nu de nota al tweemaal van de kameragenda is afgevoerd, maar het wachten is
nog steeds op de antwoorden van de regering op de waslijst van vragen die de kamerfracties na het
verschijnen van de nota-Harrisburg hebben afgevuurd.
„Ik heb zo het idee", formuleert me
vrouw Lambers-Hacquebard van D'66
de vermoedens van vele kamerleden,
„dat de regering het niet erg vindt als de
zaak wat op de lange baan wordt ge
schoven. Ze denken: we gaan wat scha
ven en poetsen, en we laten de zaak nog
maar een poosje sudderen".
Mevrouw Lambers wil tot hooguit
maandag wachten; heeft de regering
dan nog niets van zich laten horen, dan
moet de kamercommissie maar een
brandbrief verzenden. „Als het te lang
gaat duren moeten we erover gaan
rommelen", zegt. zij. ..Alleen, je kunt ze
geen boete opleggen
De kamercommissie heeft hij het pre
sidium van de Tweede Kamer de pe-
KOSTEN BIJNA
ELF MILJOEN
VLISSINGEN - Het is voor de gemeen
te Vlissingen een 'onmogelijkheid' de
sloop en heropbouw van het Van Dis
hoeckhuis voor eigen rekening te ne
men. Dit schrijft het college van b en w
In een brief aan de staatssecretaris van
CRM als reactie op de afwijzing door
CRM op het verzoek subsidie toe te
kennen in de herbouwkosten van dit
gebouw. Volgens b en w moet ver
plaatsing van het Van Dishoeckhuis nu
opportuun worden geacht in verband
met de noodzaak de ondergrond van
dit monument te betrekken bij de ter
reinen van de koninklijke maat
schappij 'De Schelde'.
De kosten van herbouw en restauratie
van het hoofdgebouw en koetshuis be
dragen 10.750.000.-. Hierin zijn niet
begrepen de uit te voeren civieltechni
sche werken en de grondkosten. Een
architektenbureau te Goes heeft de
kosten van opmeting en demontage ge
raamd op 2.025.000,-.
Als de totale verplaatsings- en her
bouwkosten subsidiabel gesteld zou
den worden kan het gemeentelijk aan
deel, zeggen b en w, worden gesteld op
ruim drie miljoen gulden ma aftrek van
de uitkereing van de vergoeding krach
tens de verfijningsregeling') Zouden
de kosten van de verplaatsing onver-
hoop niet als subsidiabel worden aan
gemerkt, dan zou het gemeentelijk
aandeel gesteld kunnen worden op
achtmiljoen gulden
Verval
De materiële toestand van het gebouw
maant, aldus het college, tot beslissin
gen op korte termijn: „In een ontwik
keling tot verval treedt gewoonlijk in
een bepaald stadium een versnelling
op". Zoals bekend zijn er enige tijd ge
leden natuurstenen beelden verwij
derd die dreigden van het dak van het
gebouw naar beneden te storten. Lek
kages veroorzaken schade aan het in
terieur en ook het buitenhoutwerk
wordt steeds zwaarder op de proef ge
steld.
Bestemming
Burgemeester en wethouders sluiten
vrijwel uit dat voor het te herbouwen
Van Dishoeckhuis een bestemming kan
worden gevonden met een volledig
economisch verantwoorde exploita
tiemogelijkheid Dit gezien de pogin
gen die al in die richting zijn genomen.
Het initiatief van de Bond van Neder
landse Militaire Oorlogsslachtoffers
iBNMO), het Van Dishoeckhuis te be
trekken in een woon- en recrea
tieproject voor militaire invaliden en
oorlogsweduwen, moet, zo staat in de
brief, ais een mogelijkheid worden aan
gegrepen voor een nieuw gebruik van
dit gebouw. Al zal volgens het college
ook deze oplossing geen economisch
verantwoorde exploitatiemogelijkheid
geven. Inrichting van het Van Dis
hoeckhuis voor het door de BNMO
beoogde doel zal nog een investering
van 630.000,- vergen. Het Jaarlijks on
derhoud zou op 50.000,- komen.
B en w zeggen het in hoge mate te be
treuren, dat eigenlijk tot dusver geen
echte medewerking van andere over
heden en overheidsinstanties Is on
dervonden in het streven naar een
nieuwe bestemming van het monu
ment.
Zoals bekend prefereert het anderhalf
jaar geleden opgerichte 'Comité"her
denking Van Dishoeckhuis in Vlissin
gen' een heropbouw van het monument
nabij de Vissershaven. Als ge
bruiksmogelijkheden voor het gebouw
werden genoemd: het Stedelijk Mu
seum, een scheepsbouwkundig mu
seum, een waterstaatmuseum, een par
ticuliere verzameling, een bibliotheek
en een bedrijf (kantoorfunctie). Huis
vesting in dit gebouw van een biblio
theek werd later echter niet reëel
geacht. Ook is vast komen te staan, dat
het Van Dishoeckhuis niet in aanmer
king kan komen voor de huisvesting
van «een deel van) de Rijkswaterstaat.
Dc raadscommissie voor onder meer
culturele zaken vergadert dinsdag
middag onder meer over dit onder
werp. Deze vergadering, in het stad
huis, begint om 17.00 uur.
riode vlak na de algemene beschou
wingen geclaimd. Vast staat dat dk
beschouwingen op 9, 10 en 11 oktobw
worden gehouden zodat Harrisburg op
16, 17 of 18 oktober aan de orde kan
komen. Dan moet de regering echter
wel haar antwoorden hebben gepu
bliceerd, want anders valt er niet te
debatteren.
Worden er nu geen erg duidelijke al
spraken gemaakt, dan is de kans groot
dat de Harrisburgnota wordt verplet
terd onder de stapel van begrotinger
van de diverse ministeries, die dinsdag
(Prinsjesdag) bij de Kamer worden ge
deponeerd, en op de lange baan terecht
komt.
Borssele
De kamercommissie beseft dat er,bij
voorbeeld in Zeeland, in spanning u?
het kamerdebat wordt gewacht fc
uitkomsten zijn bepalend voor de tot-
komst van de kerncentrale in Borssolr.
de vraag - moet de centrale dichl c!
moet-ie open blijven - moet door de
Tweede Kamer worden beantwoord
De regering is tot de conclusie geko
men dat een ongeluk als in Harrisburg
in de Borsselse centrale niet kan voor
komen, en dat de centrale dus rustig
door mag blijven draaien.
Provinciale staten van Zeeland wille
half december over Harrisburg gas
praten, maar alléén als de Tweede Si
mer zich al heeft uitgesproken. Wordte
na de algemene beschouwingen g«r
gaatje voor de Harrisburg-nota geel
den, dan lijkt het waarschijnlijk dat ia',
minstens een maand of twee gaatdura
voordat er zich een nieuwe gelegenheid
voordoet. Mevrouw Lambers heeft het
vermoeden dat de regering daarop aan
stuurt.
KAMERLEDEN VVD:
r Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - De VVD-Tweede-Kam»
leden drs. Ed. Nijpels en J. van de V»
willen dat er langs het Schelde-Rfr
kanaal aanlegfaciliteiten
schippers worden geschapen. Zij be*
ben de haven van Tholen in hun te
dachte als een voor dat doel erg te-
schikte plaats, zo blijkt uit vragend):
zij aan minister Tuijnman en staatsse
cretaris Smit-Kroes, beiden van ver
keer en waterstaat, hebben gesteld.
Uit him vragen: „Delen de bewindslie
den de mening van scheepvaart-
deskundigen dat de haven op Tholec
heel goed voor deze doeleind*
bruikbaar zou zijn. waardoor ook
middenstand van Tholen van het af
doen van deze haven zou kunnen pn»
teren?".
Nijpels en Van de Ven denken aan-«r
voorbeeld - stijgers waar schipper*
kunnen meren om „zakelijke zowel aa
gezinsaangelegenheden" af te doen NU
gebeurt dat bijna alleen op bunk*'
schepen. „Is er bij de planning vanh*
kanaal", zo vragen de beide kamevf
den zich af. „op geen enkele wijze re*f
ning gehouden met die voorzien»
gen?"
Tuijnman en SmiUKroes moeten z»
volgens hun partijgenoten in de Twe*
de Kamer maar eens over dat problees
buigen: „Zijn de bewindslieden bert»
om het probleem van adequate aah
mee (-voorzieningen met bijbehoren
faciliteiten aan het Schelde-RUnkana®
nader te bestuderen?"
