Edo de Waart oogstte
zijn eerste boe-geroep
Tom Robinson gaat
terug naar de basis
Ruim 3000 bezoekers Bru-pop
Zang George Webb
'hartveroverend'
LOHENGRININ BA YREUTH PIJNLIJK
opera zoekt
een sponsor
Italiaanse
'Explosies'
Hans Koetsier
niet welkom
in Nijmegen
KEES HERMANS
EXPOSEERT IN
HET ZKC
Tentoonstelling
Johan Mekkink
bij Van Geyt
MAANDAG 13 AUGUSTUS 1979
PZC/kunst
6
vertrouwen scheen te hebben om al
thans haar uitbeelding overtuigend te
laten zijn. Dit laatste was nog wel het
geval met de demonische Ortrud van de
mezzo-sopraan Ruth Hesse, maar ook
haar stem bleek door de grote eisen die
deze rol stelt zwaar overbelast te zijn.
wat tot menig pijnlyk moment aanlei
ding gaf
De muzikale catastrofe werd compleet
doordat Peter Hoftnann. momenteel
een van de sterren van het Bayreuther
ensemble, in de lyrische titelrol zijn ba-
ritonale tenor niet kon ontplooien en
daardoor tot een matte en geremd klin
kende vertolking kwam. Goede presta
ties van Hans Sotin (Koning Helnrlehi. Charley Morgan 'drums i. Tom Robinson 'bas-zangi. Danny Kustow igitaartan Parker (orgel).
Leif Roar (Telramund en Bemd Weikl
(Door Paul Korenhof)
BAYREUTH - Voor de eerste maal in zijn carrière is dirigent Edo de Waart geconfronteerd met
boe-geroep. Dat gebeurde tijdens de Bayreuther Festspiele na afloop van de première van „Lo
hengrin". Voor de befaamde dirigent, die in het afgelopen seizoen met het Concertgebouworkest
nog een éclatant succes behaalde in de „Tannhauser", óók een opera van Richard Wagner, een
uiterst pijnlijke ervaring.
MILAAN (AP) - De Italiaanse
opera, die te kampen heeft met
groeiende kosten en steeds groter
wordende tekorten, zoekt een
sponsor om uit de problemen te
komen Veel operatie/hebbers zien
dit als een ontheiliging van de
operatempels maar volgens de di
recteur van de Scala. Carlo Maria
Badlni. is dit de enige mogelijkheid
om de artistieke actiixtteüen te
kunnen voortzetten De wereld
beroemde Scala In MUaan heeft
reeds besprekingen gevoerd met
een fabrikant van melkprodukten.
die ook al een formule-l raclng-
team sponsort.
Het regio-theater van Turijn heeft
zich tot de Italiaanse autofabrikant
Fiat en tot enkele andere bedrijven
en banken gewend in een poging om
de 220 miljoen lire (500.000 gulden)
los te krijgen die noodzakelijk zijn
om het volgende winterseizoen te
kunnen blijven draaien.
De operastichtingen hebben de
verzekering gegeven dal de pu
bliciteit discreet verwerkt zal wor
den om er zeker van te zijn dat de
zangers en orkestlieden geen le
vende reclamezuilen zullen worden
zoals dat het geval is m de (profes
sionele) uAelersport. aldus een
functionaris van de Scala
Een dergelijke sponsering is niet
nieuw voorde Scala ivlens rondirtp
door de Verenigde Staten driejaar
geleden,gefinancierdwerddooreen
sigarettenflrma.
Dezelfde maatschappij zal dit na
jaar opnieuw een dergelijke reis
mogelijk maken
In Italië echter kan zo'n com
merciële inmening rekenen op poli
tiek verzet De theaters worden
namelijk gefinancierd door dc re
gering en de politieke partijen Op
deze wijze hebben zij inspraak l/t de
programmakeuze, maar wanneer
de theaters geld uit andere fondsen
kunnen betrekken zouden zij die
macht wel eens kunnen JrirtJfra-
ken.
BRUINISSE- Ruim 3000 belangstellenden hebben zaterdag het popfestival 'Hru-
pop' in Bruinisse bezocht. Dit jaarlijkse popfestival wordt georganiseerd door
de stichting "Bru-pop' en vermeldde dit jaar als topattracties optredens van de
groepen Bram Tsaijkoffsky. Ian Gillan. Wilco Johnson. Verder werkten mee de
Nederlandsegroepen Diesel en Carlsberg.
Tom Robinson en Rock against. Ra
cism zijn twee namen die onlosmakelijk
met elkaar verbonden zijn. Met zijn
band speelde Tom in de afgelopen jaren
vele t ien tallen malen op festivals die tot
doel hadden om het toenemende ra
cisme in Engeland een halt toe te roo-
pen Meest opvallend waren de car
nivals die vorig jaar in I.onden werden
gehouden en vele tienduizenden toe
schouwers trokken
Hel doel was om de Engelsen te wijzen
op bijvoorbeeld het gevaar van het Na
tional Front, een nazistische groepe
ring in Engeland, die alle buiten
landers met een andere huidskleur het
land uit wil werken. De rockmuziek
van de Tom Robinson Band was daar
een goed middel tegen.
..He: werk van Rock against Racism
heeft de positie van het National Front,
in Engeland beslist nadelig beïnvloed.
Maar dat komt niet zozeer door die gro
te carnivals, maar vooral door het lo
kale werk. Op die carnivals kwamen de
mensen voor de muziekmaar als in een
kleine plaats woont en Je menden van
de RAR-beweging hebben iets georga
niseerd in een kerkzaaltje en de plaat
selijke band treedt op, dan weet je ver
domd goed waarom je daar bij bent".
Gav
Niet alleen anti-racisme krijgt de aan
dacht van Robinson. Denkend vanuit
de socialistische principes kan hij ook
enorm tekeer gaan tegen onderdruk
kend optreden van politie of regering
en tegen homofielenhatcrs. Tom heeft
er nooit een geheim van gemaakt dat
hij homofiel is. Zijn meest meegezon
gen nummer, lange tijd omstreden bij
Bayreuth met „Lohengrin" kan worden
aangevoerd, dat het orkest waarmee
Edo de Waart moest werken onvol
doende getraind was in het echte Wag-
ner-ldioom. Bovendien bleek het zowel
tijdens de repetities als tijdens de uit
voeringen voortdurend van samen
stelling te wisselen. De oorzaak daar
van heeft te maken meteen gebeurtenis
in Bayreuth drie jaar geleden. Toen
leidde de jubileum-uitvoering (100 jaar
Festspiele) van Richard Wagner's ..Der
Ring des Nibelungen" in de enscene
ring van de jonge Franse regisseur Pa
trice Chereau en onder muzikale lei
ding van Pierre Boulez tot een storm
van tegengestelde reacties: de ene helft
van het. publiek ervoer de voorstelling
als een aanslag op Wagner en de andere
helft als een verfrissende vernieuwing
De grote storm is inmiddels wat be
daard. maar de gevolgen worden met
het jaar duidelijker voelbaar en mogen
voor een groot deel verantwoordelijk
worden geacht voor het feit dat een
groot aantal ervaren orkestleden
Bavreuth de rug heeft toegekeerd,
waardoor De Waart het Inderdaad
moest stellen met mindere musici
Regie
Een andere handicap was de macht
spositie van regisseur Gotz Friedrich.
die behalve een statische en over de
gehele linie weinig overtuigende en
scenering ook een paar solisten mee
naar Bayreuth had gebracht die wel
voldeden aan zijn verlangens op to
neelgebied, maar die muzikaal nauwe
lijks of in het geheel niet tegen hun
(aak opgewassen bleken.
Zo was er een Elsa van Kar an Arm
strong die er wel beeldschoon uitzag,
maar zich moeizaam vibrerend door
haar party heen sloeg en van de weer
omstuit niet meer voldoende zelf-
GROTE KERK. VEERE
Zangrecital door de tenor George Webb m het
kader van 'Delta Cultureel'
De
9e organisatoren van 'Delta CuU
tureel' hadden voor het concert van za
terdagavond in de Grote Kerk te Vee re
een artiest van klasse geëngageerd: De
Wcstindische, uit Trinidad afkomstige
len met een Zeeuwse vrouw gebuwdei
zanger George Webb. Webb genoot zijn
muzikale opleiding in Londen, trad
onder meer op met de Duke Ellington
Band, en bezocht ons land - waar hij
than: woont - met de Porgy and Bess
Compagnie. In het eerste deel van het
programma deed bij zich al kennen als
een zanger met een fraai, licht tenor
geluid, niet groot van volume, maar
een tenor met een goede stembeheer-
sing, trefzekerheid, en vooral zuiver
heid, ook in het hoge en hoogste regis
ter. Ook zijn dictie mocht er zijn. Maar
zijn interpretatie, zijn voordracht
bleek zeer wisselend.
Vóór de pauze bracht Webb - op een
bescheiden, maar uitstekende wijze op
de piano begeleid door Bram Stel
lingwerf - eerst een drietal volksliedjes
uit Ierland. Schotland en Engeland, die
zeer aanvaardbaar werden vertolkt
Hierna zong hij een tweetal liederen
van Schubert: An die Musik' en Ave
Maria'. Het waren technisch uitsteken
de. maar qua opvatting wat matte ver
tolkingen. met alleen even een vonkje
van inspiratie in het 'Ave Maria
Wat meer overtuiging klonk er in de
liederen van de Engelse componist
Vaughan Williams (The Vagabond en
'Let beauty awake'en Sweet en Twen
ty van Peter Warlock op tekst van
Schakespeare.
George Webb raakte eigenlijk pas goed
in vorm na de pauze. Toen zong hij
liederen uit de Afro-Amerikaanse eD
aanverwante muzieksfeer. Na een
mooie piano-improvisatie van Bram
Stellingwerf kon men achtereenvol
gens 'highlights' uit Gershwins nege
ropera 'Porgy and Bess' beluisteren,
zoals 'Summertime'. 'A woman is a
somtime thing' en 'I got plenty of nut-
tin". Webb droeg deze werkjes spran
kelend, en uiteraaard meteen tikkeltje
swing voor.
Ontroerend en aangrijpend waren zijn
vertolkingen van een viertal negro-spi-
rituals. waarvan Were you There? wel
het hoogtepunt was. George Webb
trakteerde zijn publiek ook op enkele
volksliedjes uit zijn geboorteland Tri
nidad: liedjes waarin het Calypso-ritme
reeds goed te bespeuren was. Van 'No-
body's business' maakte hy zelfs een
'meezinger'. Dat gebeurde ook met het
laatste nummer van het programma, de
spiritual I'm gonna ride up in a char-
riot'
De soms wat geremde spontaniteit van
het Zeeuwse publiek In aanmerking
genomen slaagde Webb er vrij aardig in
van de vrij talrijke toehoorders in de
kerk een koor te maken, dat het refrein
meezong. Na de ovatie, die hij - welver
diend - voor zijn optreden kreeg <en
waarin hij zijn begeleider liet delen)
kwam hij nog met de toegift 'Jossuah
fought the battle of Jericho'. een fas
cinerend slot. van een hartveroverend
optreden.
(Heerrufer) konden het evenwicht niet
meer herstellen, en Edo de Waart stond
voor de onmogelijke opgave om met dit
ensemble toch tot een voorstelling op
festivalniveau te komen. Een zeer kori
beleefdheidsapplausje kon er nog net af
na die première op 25 juli, maar direct,
daarna gaf het publiek op niet mis te
verstane manier uiting aan zijn onge
noegen.
Zwak
Zoals gezegd was het met de tweede
voorstelling iets beter gesteld. De
zwakke samenstelling van het solis
tenteam maakte dat dc eerste akte nog
steeds mat klonk, ondanks het grote
aandeel van het Bayreuther koor o.l.v.
Norbert Balatsch. dat momenteel be
schouwd moet worden als het beste
operakoor ter wereld en dat voor de
indrukwekkendste ogenblikken in de
ze ..Lohengrin" zorgde. Tijdens de
tweede akte bleek echter dat De Waart
inmiddelseen sterke greep op de mate
rie had gekregen en werd er vanuit de
orkestbak gemusiceerd met een voor
treffelijke klankkleur, een grote mate
van alertheid en zoveel dramatische
spanning als met deze solisten moge
lijk was.
Bovendien was het publiek bij deze
tweede voorstelling gevoeliger voor het
grote theatrale raffinement dat zelfs de
minder geslaagde produkties van re
gisseur Gotz Friedrich tot een bele
venis kan maken. De statische opstel
ling van het koor zorgde m ieder geval
voor „mooie plaatjes", maar daarnaast,
waren er toch ook enkele schitterende
momenten, zoals de opkomst van Lo
hengrin in een zilveren lichtkegel en
diens weglopen na de „Gralserzahlung"
in de laatste akte. waarbij de schaduw
van zijn mantel het trage klapwieken
van een zwaan suggereerde
Minder gelukkig was Friedrich in de
slotscène, waar hij de verloren ge
waande hertog Gottfried liet opkomen
als een klein jongetje in een ruimte
vaartkostuum. Naast een aantal bra-
vo's was het boe-geroep dan ook wel
sprekend. Ook Edo de Waart was weer
middelpunt van gejuich en sterk nega
tieve reacties.
De Waart: „We stonden aan hel eind
van die tweede voorstelling allemaal
maar een beetje te lachen. P' zei tegen
Gotz Friedrich: kom. nu gaan u-ij sa
men een keer. uxznt ik wilde laten zien
dat ik mij niet van de produktie wilde
distantiëren. Als dat zo was. had ik er
halverwege uil moeten stappen. Dus ik
heb het overleefd. Ik zal het zelfs mus
sen, dat boe-en. te meer daar de. bravo's
toch minstens net zo sterk waren".
Gedurende het festival waren in acht optredens tg zien. die duurden van 12 00 tot
tegen 22 00 uur De grote belangstelling zaterdag voor het Schouwse vissersdorpje
leverde geen problemen op De organisatoren vermeldden dat het gebeuren geheel
naar wens verliep. (Foto. Wlm Riemensi.
Edo de Waart.: „Het was de eerste keer
in mijn leven dat lk boe-geroep te horen
kreeg Nu is me verteld dat er sinds 1963
In Bayreuth eigenlijk geen enkele
eerste produktie Is geweest, waarbij
zoiets niet gebeurde Maar je bent na-
turüjk toch geschokt Je zet je voor
honderd procent in en onwillekeurig
vraag je Je dan af: waarom reageren die
mensen zo? Vinden ze het te langzaam,
vinden ze het te mat of te nerveus? Wie
zijn die mensen die boe roepen? Zijn zij
nooit nerveus? Als het mensen zijn die
alleen maar honderd procent verwach
ten. kunnen ze natuurlijk heel erg lang
wachten, want er is altijd op iedereen
wat aan te merken. Maar het irriteert je
de eerste keer wel en het doet ook pijn
Pijn meer dan irritatie".
Bravo's
Bij de tweede voorstelling bleken de
kaarten overigens beter te liggen. Een
deel van het boe-geroep was nu ver
vangen door luide bravo's. Van een be-
leefdbeidsapplaus was ditmaal geen
sprake meer. Een kennelijk emotio
neel bij de uitvoering betrokken pu
bliek had een kwartier nodig om zowel
zijn positieve als negatieve reacties te
luchten. Edo de Waart: „Bij die tweede
uitvoering had ik dat gevoel van pijn
en irritatie totaal niet Ik wist dat het
binnen de mogelijkheden goed was ge
gaan. En als ze zeggen dat er geen dra
matische impulsen zijn. dan spijt me
dat verschrikkelijk, want dan weet ik
bet ook niet meer. Nog drama tischer
dan zoals wij het hebben uitgevoerd
kan niet Dan wordt het een lachertje.
„Lohengrin" is tenslotte geen „Tosca",
maar heel erg op traditie gestoelde
muziek, die het toch ook van prachtig
zingen moet hebben".
Ter verklaring van de mislukking in
en de dinsdag daarop waren we klaz
Hy had natuuriyk wel Invloed op te
technische geluid, maar de muad
stond al helemaal vast".
Het nummer Bully for you van des»
pee werd in Nederland net geeni*
Tom schreef het nummer samen
Peter Gabriel, met wie hy eerderoptes
voor de liefdadigheid. Tom; „We sp
goede vrienden, ik zie Peter vaakente
zit er best in dat onze vriendschapod
muzikaal weer vorm gaat krygen"
Tom Robinson is het srhoolvoorbed
van de tevreden mens: „Het feit date
niet veel exemplaren van die single®
verkocht, deert me ntet zo, Ik heb led
werk. kan de huur betalen en lk rijd A
een grijze Cortina..."
O ja. heb je eindelijk je Cortina? Tre
„Ja. het was net een visioen Tot kers
heb ik in een Honda 125 gereden. T«
kon ik me die Cortina veroorloven"
„One of my main ambitions in life is'
own a smoke-grey silver fox supr
deluxe supercharged 1600 E J" rep
teredfurlinedfour door Ford Cortina'
Tom Robinson op de hoes van Poire:
the Darkness -I
Pleter Sdi
NIJMEGEN - De Amsterdam*
beeldend kunstenaar Ha»
Koetsier krijgt waarschijnlijk
geen kans in het centrum van Nlj
megen in de openlucht zijn p-
luidscompositie 'Explosies' trt
gehore te brengen. Deze compos
tie bestaat uit 'ver verwijderden
dichtbije explosies van pisto<+
schoten' tot bomontploffingen'.
B en w van Nymgen hebbende
raad voorgesteld het. verzoek vat
Koetsier af te wyzen Ook de co»
missie Beeldende Vormgeving BI
de gemeenteraad is tegen de co»
positie, waardoor 'het publieke»
gevraagd fysiek en emotion^
wordt geconfronteerd met
•plosïegeluiden en de daarbij beho
rende associaties'. De Nijmeegs
gemeenteraad spreekt donderdag
over het kunstwerk
Koetsier vindt Nijmegen voorrijt
compositie de aangewezen pluk
omdat de stad in de tweede
reldoorlog samen met Arnhrt
fronts tad is geweest Het kunst
werk vormt volgens dc Am
sterdamse kunstenaar op die n»
nier een confrontatie mei geafW
explosies in het algemeen enntf
de oorlogshandelingen in Nijw
gen tijdens de tweede wereldo*
log in het bijzonder.
B en W van Nijmegen herinnen»
eraan, dat Koetsier naam maaktt
met opzienbarende projecten
Maar ook in esthetische zin. aidir j
het Nymeegse stadsbestuur,
hy goed werk geleverd, bijvoer
beeld In de aankleding van hetp
rokantoor in Arnhem
J
MIDDELBURG - Vanaf 18 august
in het Zeeuws Kunstenaarscentrn''
Middelburg een tentoonstelling
zichtigen zijn van werken
Hermans.
Hermans werd geboren in Hapert -
5-1935) en kreeg zijn opleiding
Eindhoven waar hij lessen volgde)'
de Akademie voor Industriële Vort
geving. Momenteel u oont en werkt»
in het Brabantse Vessem.
Deze kunstenaar trad pas betrekW
laat met zyn werk naai bulten,
eerste exposities waren in 1978.
De tentoonstelling duurt tot en nw
september en wordt geopend zatft»
18 augustus om 4 uur
De openingstyden van het ZKCS
dinsdag t-m vrijdag 10-12 en IH
uur: woensdag en vrydag 19-2130—
zaterdag 9-12.30 en 14-16 uur
HULST - Galerie Van Geyt te Hulst
houdt van 14 september tot 15 oktober
een eretentoonstelling van het werk
van de schilder Johan Mekkink bij ge
legenheid van diens vijfenzeventigste
jaardag.
Johan Mekkink werd geboren In Velp
en woonde en werkte in Velp en Ooster
beek Hy was leerling van de academie
van beeldende kunsten Kunstoefe
ning te Arnhem Hy schildert, aqua
relleert en tekent vooral portretten,
stillevens en landschappen. Daarnaast
was hy ook monumentaal werkzaam.
Vanaf 1954 was hy verbonden aan het
Gemeentemuseum in Arnhem, tot hy
er. als directeur, in 1969 afscheid nam
Johan Mekkink heeft zich sterk ingezet
voor de figuratieve kunstenaars in een
periode, dat zy elders nauwelijks 'voor
vol' werden aangezien
Vanaf eind 1969 is Mekkink weer als
vrij schilder werkzaam. Het is voor
namelijk werk uit deze tien jaar. dat op
deze expositie zal worden getoond. De
tentoonstelling zal worden geopend
door de dichter Anton van H'ilderode.
„XVock against Racism is een prima organisatie. Ik sta er ook nog steeds voor
honderd procent achter. Maar de opzet van de festivals van vorig jaar was te
groot- Het was een soort „Nnmberg Revisited". Zo'n raassaal gebeuren is aardig
voor een keer of twee, maar je moet dat niet te vaak doen. Het moet een speciale
gebeurtenis blijven. Nu gaan we terug naar de basis: kleine, onbekende groepen
spelen in lokale clubs. Zo wordt de strijd tegen het racisme wel degelijk voortge
zet".
zijn platenmaatschappij EMI. is nog
steeds Glad to be gay (..Blij dat ik een
homo ben").
Toch blijft voor Tom Robinson mu-
ziekmakenhet belangrijkste doel. „Dat
Is my n beroep Ik mag de mensen alleen
maar vragen om te betalen voor mjjn
concerten en platen omdat. Ik goede
muziek maak Maar lk heb het. recht om
te laten weten wat lk denk"
..Slechte muzikanten doen dat niet. die
hebben niets te vertellen Maar neem
Bob Dylan. Jonl Mitchell. Jackson
Browne. Johnny Rotten. Joe Stram
mer Ze zijn allemaal bezeten van lets
en als je dat kunt, verwerken heb je een
goede song".
Power in the Darkness was de eerste
elpee van de TRB. „Dat was een goede
plaat, sta Ik nog steeds achter. Alleen
denk ik dat de tweede elpee (TRB Two)
meer humor heefL Humor is erg be
langrijk. Als je dat niet hebt dan kom
je al gauw over als een uiterst serieuze
knaap, die de wereld wel even zal ver
anderen. Nou vergeet dat maar: pop
muziek kan de wereld niet verande
ren".
„Neem het geval van George Ince. On
danks alle demonstraties en brieven zit
hy nog steeds vast", George Ince zit al
enkele jaren in een Engelse gevangenis
op verdenking van moord. De bewijs
last tegen hem was erg minimaal
Daarom is een actiegroep zyn vrijheid
gaan bepleiten. Tom Robinson sprong
op deze zaak in door de achterkant van
zijn eerste single, 2-4-6-8-Motorway,
door middel van het nummer I shall be
released op te dragen aan Ince.
Op TRB Two komt een geval ter sprake
dat hier enigszins op lykt. Het nummer
Blue Murder (..To cry blue murder" be
tekent moord en brand schreeuwen),
gaat. over de electricien Llddle Towers.
Toen hy op een dag luidruchtig een
kroeg verliet, werd hy gearresteerd
door acht politiemensen De volgende
morgen mocht hy het politiebureau
verlaten, meer dood dan levend. To
wers overleed 21 dagen later.
„Het vreemde is dat. ik dé Engelse poli
tie toch nog de beste van de wereld
vind Maar dat is Juist de ironie, want
soms zyn ze toch verdomd afschuwe
lijk De politie moet de mensen dienen,
niet heer en meester over ze zijn". Ro
binson vindt dan ook dat. de commissa
ris van politie door de bevolking geko
zen zou moeten kunnen worden.
Rundgren
Todd Rundgren produceerde de twee
de TRB-plaat Maar van beïnvloeding
door deze Amerikaanse topmuzikant
kan volgens Tom geen sprake zijn.
„Daar had Todd geen tijd voor We be
gonnen op te nemen op een woensdag
