synoniem voor
basketbal
in Zeeland
Fortuna SC slachtoffer van Telstars ectoplasma?
stopper
PZC/sport29]
ZATERDAG 30 JUNI 1979
HENK BRAKER
VLISSINGEN - Het is niet helemaal misplaatst om sportleraar Henk Braker (45) uit Vlissingen er
van te „verdenken", dat hij de leerlingen van 'zijn' school (de scholengemeenschap Scheldemond
in zijn woonplaats) vooral de basketbalsport laat beoefenen tijdens de lessen lichamelijke oefe
ning. Want Henk Braker is in Zeeland zo ongeveer het synoniem voor basketbal. Vijftien jaar lang
hield hij zich intensief bezig met het georganiseerde basketbal in deze provincie. Het begon
allemaal in de zomer van 1965, toen deze tak van sport ook in Zeeland in een officiële competitie
werd gegoten. Henk Braker, die op dat moment aan de wieg stond van het georganiseerde
Zeeuwse basketbal, nam onmiddellijk één van de meest tijdrovende baantjes op zich: competi
tieleider, een functie, die hij om en nabij vijfjaar zou blijven beoefenen. Bijna tien jaar geleden
nam hij zelfs de belangrijkste post op zich van het district Zeeland van de basketbalbond:
voorzitter. Die functie heeft hij onlangs neergelegd, omdat de districten (15 in getal) werden
opgeheven en deze bond nu alleen nog rayons (5 in getal) kent. Kortom: Henk Braker was sinds
jaar en dag zo verweven met de basketbalsport in Zeeland, dat het bijna voor de hand ligt om te
denken: deze sportleraar zal zijn leerlingen wel heel vaak onder de basket verzameld hebben
Henk Braker lacht om die veronder
stelling en ontkent tegelijkertijd, dat
hij op school de meeste tijd steekt in
zijn favoriete tak van sport. Zijn weer
woord is zelfs verrassend: „Van de
zaalsporten besteed ik ongetwijfeld de
meeste tijd aan volleybal op school",
zegt hij, verrassend, omdat basketbal
en volleybal immer in een gezonde ri
valiteit gewikkeld zijn by het recrute
ren van talentvolle jongeren.
Steeds ruwer
Toch wil Henk Braker wel bekennen,
dat hy nog al tyd het meest wordt gefas
cineerd door basketbal, dat deze tak
van sport hem liever is dan alle andere
teamsporten ..Nu vraag je natuurüjk:
waarom? Het antwoord is moeily k. Met
handbal, en vooral zaalhandbal, heb ik
me ook veel bezig gehouden. Maar van
die sport heb ik me enigszins afgewend,
omdat zaalhandbal - en dan vooral ook
by de dames - steeds ruwer wordt".
Braker doceert verden „Bij basketbal
mag je elkaar formeel niet eens aanra
ken. Dat is natuurlijk theoretisch,
want enig lichamelijk contact is na
tuurlijk niet te vermijden. Maar een
feit is, dat het lichamelijk geweld in
een basketbal wedstrijd toch aanzien
lijk minder is dan in een zaalhand
balwedstrijd".
En Henk Braker steekt ook niet onder
stoelen of banken, dat juist basketbal
..als binnensport ideaal is voor de
scholen". Hy geeft de verklaring er by:
..Basketbal is zo byzonder geschikt als
schoolsport, omdat iedereen het kan
spelen zonder er by wyze van spreken
iets van te kunnen. Het is ongeveer te
vergelyken met voetballen, ook een tak
van sport die iedereen kan doen zonder
er bijzonder talent voor te hebben. Er
ligt een bal op de grond, je geeft er een
trap tegen en je ziet dan wel waar ie
terecht komt. By basketbal is het on
geveer ook zo. Je smy tde bal maar naar
elkaar toe en het is in het begin niet zo
erg belangryk of je die bal In de basket
kunt mikken"
Volleybal
En Juist daarom is sportleraar Henk
Braker op school nog het meest bezig
met volleybal: „Volleybal is technisch
een veel moeiiyker sport In die tak van
sport kost het veel meer moeite de bal
goed onder controle te krijgen, goed te
plaatsen, dan bij basketbal, waar het op
laag niveau vooral om vangen en gooi
en gaat en dat is gemakkelyker Daar
om besteed ik de meeste tyd aan vol
leybal. omdat het langer duurt om een
hele klas vertrouwd te maken met dat
spel."
Henk Braker kijkt daarbij nadrukke
lijk ook naar de toekomst van zijn leer
lingen. Weliswaar wordt het aantal
georganiseerde sportbeoefenaren in
Nederland steeds groter, maar er zijn
toch nog hele drommen, die „later"
niet aan wedstrijdsport gaan doen,
maar die zich wel met recrea
tiesporten bezig houden. Braker: „Vol
leybal is zonder twijfel een van de be
langrijkste recreatiesporten. Noem
maar op: er is huisvrouwenvolleybal,
er is bedrijfsvolleybal, er is strand-
volleybal. En dan vind ik, dat je als
sportleraar verplicht bent om op
school de nodige tijd er aan te spandc-
ren".
Er is nog een reden voor Henk Braker
om voor zyn favoriete basketbal niet
eerst en vooral aandacht te schenken
tydens de lesuren van zyn school: „Ik
vind niet, dat je als sportleraar één fa
voriete tak van sport moet propageren.
Er zyn wel sportleraren die dat doen en
er is ook wel iets voor te zeggen, omdat
die leraren de stelregel huldigen als je
iets doet. moet je het ook zo goed mo-
geUjk doen en dat bereik je alleen maar
door er heel veel aandacht aan te geven.
Maar myn opvatting is. dat je de leer
lingen met zoveel mogelyk takken van
sport in aanraking moet brengen. Op
die manier kunnen ze by voorbeeld hun
eigen talent voor een bepaalde tak van
sport ontdekken of ontdekken welke
tak van sport ze het liefst doen".
Kiem
Toch is de klem voor het georganiseer
de Zeeuwse basketbal op de scholen
gelegd. Henk Braker ..Dat ls onmis
kenbaar waar Maar niet uitzonderiyk.
Ook andere takken van sport zyn voor
namelijk via het onderwys geïntrodu
ceerd Byvoorbeeld het handbal, ik ge
loof al in de twintiger jaren, en later ook
het volleybal". De in het Groningse Ze
venhuizen geboren Henk Braker („er
zyn zeker zes plaatsjes van die naam m
Nederland") leerde het basketbal voor
al kennen aan de academie voor 11-
chamelyke oefening in de stad Gronin
gen („men noemde het in die tyd nog
liever de academie voor lichameUjke
opvoeding omdat daarmee nog hogere
waarden werden aangegeven"!
Zijn debuut als sportleraar maakte hij
in Slikkeveer, maar vier maanden la
ter - in januari 1960 - startte hij in Vlis
singen als gymnastiekleraar aan de lts,
een baan, die hij acht jaar zou uitoefe
nen. Na invoering van de mammoet
wet werd hij een van de sportleraren
aan de scholengemeenschap Schelde
mond. Aan de zeevaartschool gaf hij
ook nog „een paar jaar een paar uur per
week" les.
In het midden van de jaren zestig gaf
het plan voor de bouw van een sporthal
in Vlissingen de stoot voor het van de
grond komen van een officiële bas
ketbalcompetitie in Zeeland tof beter
gezegd: alleen aanvankelyk op Walche
ren - en nog beter gezegd aanvankelijk
alleen in Middelburg en Vlissingen)
Braker „Vooral takken van sport als
zaalhandbal en volleybal stonden na-
tuurlikk te dringen om gebruik te gaan
maken van die sporthal in Vlissingen.
Ik wist dat basketbal in de sporthal al
leen voet aan de grond zou krijgen als
we een officiële competitie konden in
stellen. Inmiddels werd op verschillen
de scholen basketbal gespeeld De nu al
gepensioneerde sportleraar Louis Soe-
ting was byvoorbeeld al voor my met
basketbal bezig aan de toenmalige
christeUjke hbs in Middelburg. Een of
ficiële oprichtingsvergadering is er
eigenlijk niet eens geweest. We staken
de koppen by elkaar en zetten een bas
ketbalcompetitie op met voornamelijk
schoolploegen. hoewel Matador, geen
schoolploeg dus, er ook al spoedig by
was. Die start van de Zeeuwse bas
ketbalcompetitie was dus in de zomer
van 1965 en twee Jaar later werd de Vlis-
singse sporthal in gebruik genomen,
waardoor ook de basketbalsport een
brok van de te verdelen tyd In de hal
kreeg".
District
Henk Braker en zijn mede-pionniers
van de basketbalsport in Zeeland heb
ben overigens het district Zeeland niet
opgericht. Braker daarover: „Vlak na
de Tweede Wereldoorlog - in 1947 -
werd de Nederlandse basketbalbond
opgericht- Het land werd door de bond
simpelweg in districten verdeeld.
Voor de gebieden buiten de randstad
werden de provinciegrenzen als gren
zen van een district aangehouden. En
zo kwam er dus ook het district Zee
land. Terwijl in de randstad gaande
weg meer districten kwamen. Om een
voorbeeld te geven: Haarlem alleen al
was een district. Goed, er was dus ook
een district Zeeland. Maar er was in
feite niks. Helemaal niets. Want er
werd hier niet gespeeld".
Kortom: pas in 1965 was Zeeland niet
helemaal meer een witte vlek voor de
basketbalbond In Middelburg (onder
meer dankzij sportleraar Piet Zuidweg)
en in Goes (onder meer dankzy sportle
raar Wlm Belzer) kwam de georgani
seerde basketbalsport ook snel van de
grond. De al genoemde Louis Soeting
was de eerste voorzitter van het Zeeuw
se district. Wat ziet Henk Braker als zyn
belangrijkste succes in al die jaren van
werken en organiseren voor de bas
ketbalbond: .Zonder twyfel de ver
breiding van deze tak van sport door
heel Zeeland. Er zyn byvoorbeeld nu
ook clubs in Zeeuwsch-Vlaanderen:
Voorwaarts uit Axel. Schelde Sport uit
Temeuzen. Operatie uit Oostburg en
Hulst. Omdat er by Mevo in Zierikzee
nu ook basketbal wordt gespeeld, heb
ben we ook vaste voet op Schouwen en
Duiveland en belangrijk is ook, dat er in
Kapelle een sterke club is ontstaan.
Ook in Kruunngen of Krabbendyke
moet een basketbalclub komen, omdat
in één van die plaatsen in de toekomst
ongetwijfeld ook een sporthal zal verrij
zen. Onze opzet is altijd geweest, dat er
een basketbalvereniging in een plaats
moest zyn op het moment dat er weer
een nieuwe sporthal in gebruik wordt
genomen. We kunnen dan ook zeggen,
dat in alle Zeeuwse sporthallen bas
ketbal wordt gespeeld"
Nu heeft Henk Braker een streep gezet
onder zyn basketbalactiviteiten Met
ingang van 1 juli zyn de districten op
geheven. Met Noord-Brabant en Lim
burg vormt Zeeland nu één rayon. Zee
land heeft nu de status van „regio",
waarin byvoorbeeld niet meer een ei
gen jaarvergadering wordt gehouden.
Wel is er een regiocommissie, die gro
tendeels bestaat uit het vorige dis-
trictsbestuur Henk Braker vond het
echter een gelegenheid by uitstek om
de estafette door te geven aan een an
der. En zo werd Johan Rynberg voorzit
ter van de regiocommissie. Braker: „Ik
kon dat besluit gemakkefijk nemen,
want er zyn zo langzamerhand vol
doende capabele mensen in de Zeeuwse
basketbalsport".
Henk Braker blijft overigens zijn
steentje bijdragen aan de ontplooiing
van de Zeeuwse sport. Niet alleen als
sportleraar, maar bijvoorbeeld ook in
drie commissies van de Zeeuwse
Sportraad: de commissie opleidingen,
de commissie accommodaties en de
commissie sportieve recreatie. Maar
de Zeeuwse basketbalsport gaat ver
der zonder deze Vlissingse gym
nastiekleraar. En dat zal wel lukken,
want Henk Braker en zijn mede-pio
niers hebben er een florisante tak van
sport in deze provincie van gemaakt.
laten ruiken. Zy produceerden het ene
poepie na het andere, maar Willem n
werd er niet bleek van om zyn neus en
toen het 1-0 werd, begon het liefdadig-
hcidsmechanisme van Telstar*te wer
ken. Waarom als gast. in het huis van
je gastheer, niet een aardig gebaar
gemaakt om de feestvreugde te verho
gen? O nee. zo dachten en redeneerden
ze natuurlyk niet, maar dat ging hun
ectoplasma denken. Wie verkeert
graag in het huis van de gehangene,
vooral als het zo eenvoudig is er een
huis van vreugde van te maken? Ze
wilden het helemaal niet. maar hun ec-
topiasma wilde het. en zonder erg werd
het toen 3-0. In Groningen was de
stand nog steeds gefijk. Willem H was
op papier al kampioen, dus waarom
dan nog aandringen, fel tacklen. uit
het sprintje iets meer persen dan erin
zit om een bal nog te achterhalen,
waarom de gastheer voor het hoofd
stoten? En zo werd Willem n eredivi-
sonist...
Voor Fortuna SC is het ook maar be
ter dat het niet in de eredivisie is ge
komen, want de kans bestaat dat het
het volgend seizoen precies de vijf
Colombain en Tini Ruys. Zij zijn of
ficieel transfervrij, omdat zij hun
nieuwe contract een dag te laat in de
bus kregen. Hun transferwaarde
wordt op anderhalf miljoen geschat.
Een ramp dus voor Fortuna SC, tenzij
het „zo'n vaart niet loopt".
Manager Joop Boekhorst stelt, dat al
die nieuwe contracten per aangete
kende op dezelfde dag. en op tyd, by
het postkantoor zyn afgegeven. Nader
onderzoek leerde dat sommige brieven
een dag te lang op een der postkanto
ren zyn blyven liggen, en terwyl in de
reglementen staat dat nieuwe con
tracten vóór 15 mei in handen van de
desbetreffende spelers moeten zyn ge
steld ien dan is 14 mei de uiterste da
tum). kregen de genoemde spelers de
aangetekende brief pas op 15 mei.
Manager Joop Boekhorst had de con
tracten op 12 mei op het postkantoor
afgegeven, dat was een zaterdag, en hy
had dus mogen verwachten dat ze op
14 mei, maandag, zouden worden be
steld. Hy wel Heeft zeker nooit eerder
een brief op de bus gedaan. Ik dacht
spelers voor niks niemendal kwij
traakt die zich in de nacompetitie het
meest hebben onderscheiden: topsco
rer eerste divisie Hans Engbersen,
Joop van Daele, Rob Hutting, Jean
dat iedere gezonde Nederlander nu
langzamerhand wel wist dat je een
brief, als je er een beetje haast mee
hebt, nooit en te nimmer per expres
moet sturen, en zeker niet per aange
Joop Castenmiller: trauma van zijn leven.
Willem U had de oudste rechten op
het eredivisieschap, dus wat dat aan
gaat mogen we tevreden zijn over de
afloop van de nacompetitie, maar
voor FSC-trainer Joop Castenmiller
moet deze ontknoping wel het trauma
van zijn leven zijn geworden. Dat uit
gerekend zijn oude club Telstar niet
in staat was Willem II op niet meer
dan twee doelpunten te houden,
kwam daar dan nog als een extra
speels dreuntje bij-
Of zou Telstar met 3-0 hebben willen
verliezen' Niet bewust, maar onder
bewust? Niet de spelers van Telstar,
maar hun ectoplasma. de onzichtbaar
naar buiten tredende materialisatie
van de geest die het lichaam in staat
stelt bulten zyn begrenzing toch al
lerlei rampen te veroorzaken? Een of
twee jaar geleden had ik meen Borus-
sia Monchengladbach in de laatste
wedstrijd van het seizoen een over
winning met negen doelpunten ver
schil nodig om nog geiyk te kunnen
komen met een andere ploeg in de
Bundesliga. en met hoeveel wonnen de
Borussen? Met 12-1 of zoiets, in ieder
geval met dusdanige cyfers, dat ze
toch nog kampioen werden.
De ware feiten zyn me ontschoten en
kan ik op dit ogenblik niet zo gauw
achterhalen, maar het kwam erop neer
dat het elftal dat geslacht moest wor
den, zich ook liet afslachten Telstar
hoefde maar met drie doelpunten ver
schil te verliezen, maar dat moet toch
ook nog een hele opgave zyn geweest
De IJmuidenaren begonnen natuur
lyk vanuit de mentaliteit, dat zy die
Tilburgers wel eens een poepie zouden
tekende. Een gewone brief met 55 cent
postzegel komt meestal de volgende
dag wel aan. maar zodra het men
senwerk wordt, een jongen op een
brommer, gaat het mis. Ik wed ook dat
ze by de posterijen, van de weerom
stuit zyn gaan denken o, een aange
tekende, daar is DUS geen haast by.
die kan nog wel een dagje blyven lig
gen Wie een brief per aangetekende
verstuurt geeft daarmee als het ware
te kennen dat het niet op een dagje
steekt, want de geadresseerde moet
thuis zyn om voor ontvangst te kun
nen tekenen, zo niet dan gaat er een
briefje in de bus dat er een poststuk
voor hem ligt kortom: zo'n aangete
kende loopt niet weg...
En dan uitgerekend op de maandag
bestelling te vertrouwen, dat is wel
heel naiefi Iedereen die gewend is
veel post te krijgen, weet dat de
maandag een windstille dag is. Van de
kranten die ik per post opgestuurd
krijg, is er eentje, waarvan ik de za
terdageditie vrijwel altijd pas op
dinsdag krijg, gelijk met de maanda
geditie. Als ik. dit alles wetende, en
ook nog beseffende dat het om vele
honderdduizenden guldens ging. ma
nager van FSC was geweest, dan bad
Ik mijn vrije zaterdag maar besteed
aan een rondrit langs de betreffende
spelers.
Aan de andere kant ls het natuurlyk
een stupide regel dat zo'n contract
vóór een vastgelegde datum in het be
zit moet zyn van de speler Wat ge
beurt er dan als die afwezig is. wie weet
met opzet is ondergedoken om onbe
reikbaar te zyn voor zyn club?
De altyd in geldnood verkerende Rus
sische schryver Dostojevski (1821-
1888) bedong by een luche uitgever een
voorschot op een door hem te schrij
ven roman. Voorwaarde: het manusc
ript moest uiterfijk op 14 mei (zal ik
maar zeggen) by de uitgever zyn inge
leverd. Tot een maand voor de fatale
datum had Dostojevski, bezig met een
ander boek. nog geen letter op papier
gezet, en dat was toch wel nodig, want
als hy zyn manuscript te laat inlever
de. vervielen alle rechten voor het be
treffende boek. én voor alle boeken die
hy daarna nog zou schrijven, aan die
louche uitgever! Het mes op de keel
dus Dostojevski huurde een stenog-
rafe. wat om twee redenen een prima
idee was. Al dicterend slaagde hy erin
de roman. De Speler, nog voor 14 mei
af te krijgen, en hy trouwde met deze
Anna Grigorjevna. waarmee hy, onder
ons gezegd, een lot uit de loterii trok.
Toen Dostojevski zich opgelucht op
de 14e mei met zijn manuscript naar
de uitgever begaf, bleek deze met de
noorderzon te zijn vertrokken. Kan
toor potdicht, geen adres achtergela
ten. Dostojevski had toen de tegen
woordigheid van geest het manusc
ript op het politiebureau te laten da
teren, als bewijs dat hij in ieder geval
op tijd was geweest. Dat heeft hem
gered. Om dezelfde reden is het rede
lijk, dat de aangetekende strookjes
met de datum 12 mei erop, FSC en
manager Boekhorst redden. Het re
glement is heel dom geformuleerd.
Het postkantoor kan wel uitbranden
met alle brieven erin. wat dan? Zijn
dan ineens alle spelers transfervrij?
