Netten op non-actief
BEDEVAART NAAR BARTJE
Schouwen Duiveland Extra
De netten hangen er keurig bij. Opgeknoopt
aan de top van de mast trekken ze een spoor
van cirkels in de ruimte. Alleen enkele in de
mazen verdwaalde schelpen getuigen nog
van hun rooftocht op de bodem van het meer.
Is de vangst goed geweest? Of heeft de paling
zich niet laten verschalken?
De Bruse visser denkt al weer aan de dag van
morgen.
(Foto: Wim Riemens)
DONDERDAG 21 JUNI 1979
[ENEf
Er is veel te zeggen voor een vakantie in eigen land.
Drenthe, bijvoorbeeld, een avontuurlijke plek; niet,
soms? Tjaa, er zullen altijd mensen blijven die een
goed heenkomen zoeken in verre streken, daar veel
afzien en met een leeg hoofd zonder opgedane in
drukken weer terugkomen. Maar Drenthe is...er\fin,
hoort u maar.
De god van het toerisme in Drenthe is Bartje. De
hunebedden, schapenkudden, hei en bossen, het is er
allemaal, maar ze kunnen wat populariteit betreft
tegen het pover daglonerszoontje niet op. Con-
terfeitsels en afgietsels van het afgodisch vereerde
knaapje kom je overal van de vroege ochtend tot de
late avond tegen. Vrouwelijke toeristen roepen ont
roerd en altijd met een vertederde glimlach uit: Hè,
Bartje'. als ze er iets van zien. Wandborden, asbak
ken, suikerscheppen, koekjestrommels, theelepel
tjes, alles is met de beeltenis van Bartje versierd.
Naast de Bartje-cultuur is er een florerende Balije-
industrie ontstaan waarvan in menig huisgezin een
souvenir aanwezig is. Hoeveel prentkaarten met
Bartje zouden er per jaar verstuurd worden?
De schrijver Anne de Vries doopte zijn pen in goud
toen hij de streekroman Bartje schreef maar de re
venuen waren niet de zijne. De grote roem kwam pas
na zijn dood en niet door het boek maar door de film.
Talloze Bartje-fans denken niet aan een roman
figuurtje maar aan een ware geschiedenis van een
armelijk gezin waarin Bartje een opvallende rol
speelde. Voorts, dat eerst de film werd gemaakt en
toen pas het boek geschreven. Het oevre van De Vries
was niet zo groot, Bartje was zijn eerste werk, zijn
overige romans genieten geen ovenueldigende be
kendheid. Maar. wie weet, komt er nog eens een film
over 'Hilde', doch dit meisje moet dan wel heel goed
uit de verf komen, wil ze de evenknie van de kleine
rakker ivorden. Duizenden mensen, die een afkeer
hebben van boeken lezen, kennen niettemin de figuur
Bartje.
Drenthe, bossen, hei en veen, niet slecht bekeken
van de overheid om hier indertijd het instituut van
barmhartigheid, het bedelaarsgesticht Veenhuizen
te vestigen. Een goede streek om de spieren los te
maken. Het is er trouwens toch druk met de strafin
richtingen, Bankenbos, het boete-oord voor alcoholi
sche verkeersdelinquenten vind je hier ook. Toen we
er in de buurt reden zagen we enkelen aan het werk.
Jonge kerels die met ontbloot bovenlijf langs de bos
rand hakhout stonden te kappen Ze zwaaiden uit
bundig Gelukkig lag er tussen hen en de autobus een
tamelijk brede vaart. Gelet op het groot aantal we-
duwen dat zich in het reisgezelschap bevond, waren
de gevolgen misschien anders niet te overzien ge
weest. Ik ben sterk voor weekendverlof en dames
bezoek aan gedetineerden, dit laatste uiteraard zon
der de hinderlijke aanwezigheid van bewakers.
Drenthe is liefelijk en pittoresk, met de plaggehut-
ten heeft het de neergesmeten (zo lijkt het tenminste)
reuzekeien, de hunebedden. De hunebedden waren
er voor de doden, de bedsteden voor de levenden.
Deze staan hoog genoteerd en trekken veel bekijks
van het toerisme. Het gerief dat in vroeger dagen een
vitale menselijke behoefte diende en waar momenten
van plezier, rouw en inkeer werden beleefd, wekt toch
altijd de belangstelling Tenslotte slaapt iedereen en
we wilden wel eens weten onder welke omstandighe
den de modale Drenthenaar dit vroeger deed. Nu, dat
viel bitter tegen. Wel breed, maar veel te kort, zo'n
bedstee, geen wonder dat er in het verleden zoveel
kromgegroeide mannetjes en vrouwtjes rondliepen.
'Ik ben klein, maar vroeger waren ze toch ook niet
groot' zei een dame die een bezoek bracht aan de
oude boerderij waar de slaapstee te bezichtigen was.
En een oude Drenthenaar vertelde dat hij als kind
nog in het keldertje onder de bedstede waar zijn
ouders de nacht doorbrachten, geslapen had. Hij was
doodsbenauwd dat de planken boven zijn hoofd het
zouden begeven en zijn ouders met matras en al bo
venop hem zouden rollen Opeens werd me duidelijk
ivaarom er - in deze streek althans - geen seiuele
voorlichting op de scholen werd gegeven. Alle kennis
werd hier uit het leven gegrepen. 'Ik kreeg het be
nauwd'zei de man Maar niemand maakt mij wijs dat
zijn ouders wel lekker lagen' Er is nog veel meer te
beleven in Drenthe,jammer, deze rubriek is weer vol.
Janneke Dierx Harms
