BONDEN TEVREDEN
OVER 'ACTIEDAG'
«Sautn adria
Regering kan plannen
voor VDSM uitvoeren
Tweede kamer onthoudt zich van oordeel
over contracten verwerking kernafval
Seen chaos in het openbaar vervoer
MOTIE VAN DER HEK VERWORPEN
Brief
■pagina 12
(22e jaargang no. 143
20 juni 1979
Manzoriistr.lGoesTel.nilDCraCkMD*
als het nm auto's gaat
Ï558SJ KBM HK
Ifem W Ut
i,2"3»
het scj,
ndtuii
team 7,
•degree
nvanhj
Hpubfc
loegTo
tnslai
'Ifertrj
'ten
nvan;-.
me: ij
nu j(
de wit
ioeta
aaina;
■k ha
gdehet
vers&j
iLyteu
groot
lietToio
ITRECHT - De actiedag van de FNV tegen de bezuinigingsplannen van het kabinet-Van Agt heeft
,e|e tienduizenden mensen op straat gebracht. Brandpunt van de acties van dinsdag was Utrecht
laarnaar schatting zo'n vijftigduizend demonstranten lieten weten het met de regeringsplannen
premier Van Agt niet eens te zijn. De actie werd verder gevoerd met stakingen - vooral in het
jlreekvervoer en het vervoer in de grote steden - en met bezettingen van onder meer het ministerie
CRM.
Set grootste deel van de acties vond
psats in het Westen, waar de effecten
r,® wel voelbaar waren, zonder dat er
strigens sprake was van een chaos. De
i\V noemde de dag een groot succes,
aar had wel bezwaren tegen het „on-
ïïdjg harde" politieoptreden met na-
je m Den Haag en Amsterdam. Een
wordvoerder van de bonden veroor-
j^lde vooral het aanhouden van een
nübondsbestuurder die pamfletten
itM'ï ctdeelde voor een bedrijf in Am-
w jïrdam. ..De politie heeft zich voor het
_jj bnetje van de werkgevers laten span-
Sportj, sn,"aldus de FNV-zegsman.
[W-voorzitter Wim Kok haalde in
llrecht fel uit naar de regering-Van
Sri en de bezuinigingsplannen zoals
(kzijn vastgelegd in Bestek'81 en het
uwdoi wenaarnde 1 juli-pakket. .Als de
uaarta eerderheid in de Tweede Kamer het
opgtj l-joli-pakket aanvaardt, betekent dat
politieke steun voor de oorlogsverkla
ring van het kabinet-Van Agt aan de
nkbeweging. Dat vraagt dan om een
keiharde confrontatiepolitiek van de
Unt van de FNV tegenover het beleid
Tin het kabinet".
Sok zei tot op het bot getergd te zijn
jxirwat hij noemde het „asociale ga-
londichtenplan".
Orer de aftopping van de prijscom-
eigendom
krachtproef
De eerste grote krachtproef voor pre
sident Mot van Kenia moet nog ko-
protest
Protest van milieugroepen tegen de
walraderketen op de Westerschelde.
vragen
Kamervragen over dwangmaatrege
len tegen zwakzinnigen.
kort geding
vingertje
EO-directeur Doorenbos "Het bezwe
rende vingertje moeten we niet heffen',
radio- en televisieprogramma's strips.
vergunning
Vergunning voor LPG-terminal m
Europoort aangevraagd: beurs en fi
nanciën
pensatie - een van de vier, wat Kok
noemde „onzalige plannen" zei hij: „De
regering van het overleg ontziet zich
niet om hiervoor eenzijdig de cao's
open te breken. Dat is de vakbeweging
beroven van haar eerstgeboorterecht:
het recht op vrije onderhandelingen.
Dat is inbraak in cao's. En inbraak
moet worden gestraft".
Kok liet overigens doorschemeren dat
de FNV eventueel nog wel een gedwon
gen aftopping van de prijscompensatie
wil pikken mits er dan ook een werkge-
legenheidsfonds komt waann de vrij
komende gelden worden gestort. Als
dat niet gebeurt dan moet het toch elke
werknemer en Nederlander duidelijk
zijn dat de zorg voor de werkgelegen
heid bij het regeringsgetrouwe deel van
het parlement meer schijn dan wer
kelijkheid is. aldus de FNV-voorzitter
Volgens Kok probeert het kabinet zijn
financiële problemen op te lossen over
de ruggen van de kleine mensen. „De
sociale zekerheid wordt afgebroken,
juist nu we als werknemers zozeer door
de werkloosheid worden getroffen en
van de sociale zekerheid op aan moeten
kunnen".
De regering, zo ging Kok verder, geeft
geen leiding aan het gevecht tegen de
werkloosheid. „Zij durft het niet aan om
de werkloosheid echt gericht en fron
taal te lijf te gaan. Want als zij dat doet,
dan kom je aan de gevestigde belangen
van de grote jongens. Dan moe te., on
dernemers meer rekening gaan houden
met de maatschappij en minder met de
beleggers".
Volgens de FNV-leider maken de leden
van het kabinet zich op zijn minst
schuldig aan een staaltje gewiekste
volksmisleiding als ze het hebben over
de hoogte vkn de uitkeringen Hij zei
iedere verdachtmaking dat de FNV de
feiten onjuist zou presenteren, met de
grootst mogelijke kracht van de hand
te wijzen. „Ik daag ongeacht welk lid
van het kabinet uit mij aan te tonen dat
het niet waar zou zijn dat door het ka
binetsbeleid de netto aow-uitkering
straks twee tientjes per maand lager is
en een neto wao-uitkering vijfentwintig
gulden", aldus de vakbondsleider
Acties
Op tal van plaatsen werd dinsdag het
openbaar vervoer voor enkele uren
stilgelegd. Tot grote drukte op de we
gen leidde dat. tot verrassing van de
Verkeersdienst van de rijkspolitie,
vrijwel nergens. Alleen rond Rot
terdam. waar het streekvervoer gedu
rende de ochtendspits was stilgelegd,
waren wat meer ff les dan gebruikelijk.
Erg veel moeilijkheden voor de pas
sagiers die gewoon zijn per openbaar
vervoer te reizen, waren er ook niet te
melden. Het publiek bleek over het al
gemeen goed op de hoogte van de mati-
neuze werkonderbreking, aldus de
busmaatschappijen De wachtenden
die bij bushaltes werden aangetroffen,
waren voornamelijk buitenlandse
werknemers
De staking is niet overal met evenveel
enthousiasme verlopen. Amsterdamse
(Slot zie pagina 12 kolom 2)
UTRECHT - In de demonstratieve stoet tegen het juli-pakket van de regering
liepen in Utrecht meer dan 50.000 mensen mee.
(Van onze redactie economie)
DEN HAAG - De regering kan haar eigen plannen inzake de VDSM-scheeps-
nieuwbouw uitvoeren. Een motie van de socialist Van der Hek. waarin de rege
ring nogmaals uitdrukkelijk werd verzocht in haar besluitvorming de grote
scheepsnieuwbouw en drijvende off-shoreprojecten bij de VDSM te handhaven,
haalde geen meerderheid.
In het kader van de protestacties tegen het bezuinigingsbeleid van de regering
staakte dinsdagmorgen het openbaar vervoer in Amsterdam. Dc bovenste foto is
genomen juist voor het moment van de staking. De onderste foto toont het plein
voor het Centraal siation twintig minuten nadat de staking begon.
De christen-democraat Piet van Zeil.
gesteund door de liberaal Huub Jacob-
se. diende een eigen motie in. Daarin
wordt de regering uitgenodigd uit te
gaan van het behoud van capaciteit
voor de grote scheepsnieuwbouw, de
bouw van groot off-shorematerieel en
assemblage-activiteiten. In een toe
lichting op zijn motie verklaarde Van
De Amerikaanse staatssecretaris
Cyrus Vance en de Portugese demis
sionaire minister van buitenlandse za
ken. Freitas Cruz. hebben gisteren een
nieuw akkoord getekend over het Ame
rikaans gebruik van de luchtmachtba
sis Lajes op de Azoren-eilanden
De precieze inhoud van het Portugees-
Amerikaanse akkoord is overigens ge
heim Wel is bekend dat het gebruik van
de luchtmachtbasis niet aan politieke
voorwaarden is gebonden
Zeil uitdrukkelijk aan de in de motie
gestelde volgorde te willen vasthouden.
Minister Van Aardcnne (economische
zaken) zag echter kans aan de motie
van Van Zeil zijn eigen interpretatie te
geven, die neerkwam op een openhou
den van de VDSM als assemblagewerf.
Van CDA-zijde volgde daarop geen en
kel protest.
Bij het stemmen over de motie-Van der
Hek stond op de tribune voor genodig
den de delegatie van VDSM-werkne-
mers eveneens op om op die manier een
laatste wanhopig gebaar te maken. Het
mocht met baten. Districtsbestuurder
Herman Berkhout van de Industrie
bond FNV verklaarde diep teleurge
steld te zijn In de houding van het CD A.
„Wij praten nu niet meer. Wij gaan
naar de rechter en we zullen dit beleid
laten toetsen aan eerdere uitspraken
van deze regering over de VDSM-
seheepsnieuwbouw". aldus Berkhout,
voor wie het overigens nog steeds een
raadsel is waar de regering nu eigen
lijk naar toe wil met de VDSM.
iZie ook pagina 3)
Per l september 1980 wordt com
modore D Klik gouverneur van de
K M A Koninklijke Militaire Acade
mie) in Breda Hij volgt de huidige
gouverneur generaal-majoor M. H. von
Meijenfeldt op die met pensioen gaat.
Commodore Klik is sous-chef per
soneelszaken van de koninklijke
luchtmacht. Hij wordt de 35ste gouver
neur van de K M A.
BEIROET (AFP. REUTER. UPI) - Nederland staat niet zo
zeer boven aan de zwarte ltjst van Arabische landen, als wel -
samen met Groot-Britannlê - onder aan de lijst van landen,
die de Palestijnse bevrijdingsbeweging PLO steunen Dat
heeft Faroek Khadoumy. chef van de politieke afdeling van
de PLO dinsdag gezegd in Beiroet
Khadoumy ontving dinsdag de Nederlandse delegatie, die
maandagavond is aangekomen in de Libanese hoofdstad
Beiroet De delegatie heeft dinsdag ook een bezoek gebracht
aan het Libanese parlement en is daarna per helikopter ver
trokken naar het Unlfll-gebied. in Zuid-Libanon
Zware Israëlische artillerie heeft dinsdagmiddag Libanese
dorpen in het zuiden van het land beschoten, zo hebben ter
plaatse gestationeerde correspondenten meegedeeld
Het zwaartepunt van de beschieting lag bij de dorpen
Auchijeh. Rihan en Jormok, op een paar kilometer van Na-
batljeh, het bolwerk van de linkse Palestijnse troepen
Journalisten in het zuiden van Libanon hebben meegedeeld
dat een zwaar artilleriebombardement heeft plaatsgehad
in het gebied van Kawkaba, waar onderdelen van het Liba
nese leger en van de vredesmacht van de Verenigde Naties
(het Nenalese bataljon) gelegerd zijn.
Mick Jagger heeft
de duurste kus...
LONDEN - Bij Christie's m Lonaen
zijn kussen van beroemde per
soonlijkheden .onder de hamer
geweestDe zoen van de Rolling
Stone' Mick Jagger bracht de
hoogste prijs op 3.200 gulden
Mariene Dietrich was goed voor
2 400 gulden. Mohammed Ah 'The
Greatest' deed 2 300 en David Bo
wie kreeg een eigenares voor
1.300 gulden Het ging om papie
ren kussen, die door een Engelse,
die bij een lippenstiftfirma werkt,
gemaakt waren en voor het goede
doel verkocht werden. De totale
opbrengst van deze 'hete' veiling
beliep meer dan 20 000 gulden. Het
bedrag komt ten goede van de kin
derhulp-organisatie 'Save the
children'
De NSM en haax
onbeholpenheid
§De even plotselinge als op-
vallende overheveling van
een van Zeelands grootste
bedrijven, de Nederlandse
Stikstof Maatschappij (NSM)
in Sluiskil heeft de afgelopen
dagen in de Zeeuws-Vlaamse kanaal
zone voor de nodige onrust en onzeker
heid gezorgd Dat schijnt de nare bij
werking bij dit soort transacties te zijn
En het moet maar weer eens opnieuw
vastgesteld: een dergelijke gang van
zaken is funest voor het psychologische
en sociale klimaat waarin bedrijfsover
names als deze zich afspelen Vakbon
den staan op hun achterste benen, een
ondernemingsraad voelt zich overrom
peld en het personeel van een onder
neming als de NSM (het gaat tenslotte
om 1200 man) blijft met een reeks on
beantwoorde vragen zitten. Het Is on
begrijpelijk dat de top van het Italiaan
se multinationale chemieconcern Mon
tedison tot de beslissing overgaat om
het merendeel van het aandelen
pakket- NSM Sluiskil over te dragen
aan het Noorse concern Norsk Hydro
zonder duidelijk opening van zaken te
geven over de consequenties daarvan
NSM is een in Zeeuwsch-Vlaanderen
geworteld bedrijf met een bestand aan
werknemers dat in veel gevallen ge
hecht ls aan streek en onderneming.
Wanneer zich in dergelijke arbeids
verhoudingen ingrijpende veranderin
gen voordoen waarbij iedere werkne
mer zeer nauw is betrokken behoort een
zorgvuldig voorlichtingsbeleid te wor
den gevoerd, dat het personeel het ge
voel geeft dat niet over en zonder hen
wordt verhandeld
Of
zich dar nu in de top van
NSM-SIuiskil en bij de Montedison-
concemleiding m Milaan realiseert ol
niet. - de volstrekt onbeholpen informa
tie over de overname van het bedrijf
wordt losgelaten in een gebied met een
uiterst zwakke en kwetsbare arbeids
markt De laatste tijd zijn in Zeeuwsch-
Vlaanderen al verschillende klappen
gevallen Komt bij dat de kanaalzone
een vrij eenzijdige werkgelegenheidssi
tuatie heeft door de aanwezigheid van
enkele grote chemische bedrijven. Bij
NSM is bovendien de op- en neergang in
deze bedrijfstak ook met ongemerkt
voorbijgegaan Ooit was er een per
soneelsbestand van 1600 man. maar de
laatste jaren zfjn - onvermijdelijk - en
kele honderden arbeidsplaatsen na het
vertrek van oudere werknemers niet
meer opgevuld. Wanneer dan in de al
jarenlang niet zo rooskleurige mark
tomstandigheden van de wereldchemie
plotseling verrassende en onvolledige
mededelingen loskomen over wijzigin
gen in de eigendomsverhoudingen van
een groot chemisch bedrijf in de eigen
streek is het logisch dat emoties ont
staan en is het niet te verwonderen dat
op basis van gissingen - die al snel een
eigen leven gaan leiden - snelle en waar
schijnlijk niet minder ongenuanceerde
conclusies worden getrokken
ZA VAN AARDENNE: SLUITING CENTRALES LOGISCH GEVOLG
CDA ONVERWACHT
OOK ACHTER DE
MOTIES D'66
(Van onze Haagse redacteur)
DEN HAAG - De tweede kamer heeft
dinsdagavond met ruime meerderheid
twee D'66-moties aangenomen, waarin
de regering wordt gevraagd om geen
ingrijpende besluiten over kernener
gie te nemen zonder voorafgaand over
leg met de kamer, dat ondanks het vol
le gewicht waarmee minister Van
Aardenne van economische zaken zich
in de strijd wierp door de beide moties
ten sterkste te ontraden. Volgens de
minister is sluiting van de kerncentra
les in Borssele en Dodewaard het logi
sche gevolg van het aannemen van de
motie. „Onzin", reageerde mevrouw
Lambcrs-Hacquebard, indienster van
de moties, en andere woordvoerders.
De beide moties vloeien voort uit het
contract dat de PZEM over de verwer
king van gebruikte splijtstofstaven
heeft afgesloten met dc Franse nu
cleaire opwerkingsfabriek Cogema. De
notawisseling over het contract PZEM-
Cogema tussen de Nederlandse en de
Franse regering is kortgeleden afgeslo
ten. zonder dat de kamer daarvan op de
hoogte was
De kamermeerderheid bestond uit
D'66. PvdA. de kleine linkse partijen en
het CDA. Tot op het laatste moment
bleef het onduidelijk of alle CDA-ieden
de harde, dreigende woorden van Van
Aardenne naast zich neer zouden leg
gen Na drukke discussies werd de frac
tie op èen lijn gebracht en stemde zij
uiteindelijk voor. iets waar mevrouw
Lambers niet meer op had gerekend. Zy
had in het begin van de avond haar bei
de moties wat verzocht om het CDA
voor zich te winnen, in ruil voor de
steun van die partij
De kamer wil niei vooruitlopen, sprak
zij in de moties uit. op de brede maat
schappelijke discussies die over alle
aspecten van kernenergie moet worden
gehouden De afgesloten contracten
zijn enkel voor de verantwoordelijkheid
van de contractpartners en mogen geen
enkele belastende rol spelen in die dis
cussie. aldus de kamer
Van Aardenne stelde dat aanname van
de moties inhoudt dat Engeland en
Frankrijk (afnemers van de splijt
stofstaven uit Dodewaard en Borssele)
nu zonder meer zullen concluderen dat
goedkeuring door het parlement van
gesloten contracten er niet meer inzit.
Zuiver
Ook dat is, aldus mevrouw Lambers,
niet het doel van haar moties. Dat doel
is slechts de komende discussie op een
'zuivere manier' te kunnen voeren,
zonder dat er al vergaande besluiten
genomen zijn.
Het CDA zei bij monde van het kamer-
(Slot zie pag. 9 kol. 4)
Do,
'oor het eerste schot aan de vak
bonden te laten (zoals onverbeterlijk
steeds in dit soort gevallen) heeft de
huidige leiding van NSM duidelijk een
kans gemist en misschien voor onnodi
ge paniek helpen zorgen. Er is bi] vitale
beslissingen van deze aard niets dat
meer argwaan wekt dan zwijgen en af-
houderige reacties in de trant van 'geen
commentaar'. De huidige top van het
bedrijf laat zich bovendien met infor
matie in de tweede linie dringen (de
vakbonden vertellen tenslotte hun
mensen wat ze weten) en ziet zich aldus
geplaatst voor de ondankbare taak om
eerdere onduidelijkheden, veronder
stellingen en mogelijk voorbarige me
dedelingen om te buigen en te ontze
nuwen. Dat is allemaal met nodig wan
neer men zoveel mogelijk opening van
zaken geeft en het personeel duidelijk
inzicht verschaft over de nieuwe, toe
komstige verhoudingen, in welk sta
dium van voorbereiding men zich ook
bevindt. Tenslotte kan men. met in
achtneming van de spelregels die daar
voor gelden, zelf bepalen welke infor
matie en hoe geformuleerd naar bulten
kan worden gebracht. De knullige ma
nier van doen waarvan men zich tot nu
toe heeft bediend zal zijn sporen zeker
nalaten
Op
'pvallend is intussen wel dat een
woordvoerder van Norsk Hydro, het
Noorse bedrijf waarbij NSM dan ken
nelijk wordt ondergebracht, de onge
rustheid al wat heeft gesust Elders in
deze krant is een verklaring vanuit Oslo
te vinden, waaruit kan worden afgeleid
dat de Noorse onderneming zich be
roept op haar goede en vooruitstreven
de sociale beleid Gaandeweg wordt nu
de conclusie getrokken dat de hele
transactie in de toekomst wel eens
duidelijke voordelen zou kunnen heb
ben Een vooruitgeschoven post van
een jonge industrie uit een land dat be
kend staat om vooroplopende arbeids
verhoudingen zou op de duur betere
perspectieven kunnen bieden dan een
NSM die zich meer en meer blok aan het
been gaat voelen van Italiaans concern
met allerlei interne spanningen Norsk
Hydro zal het waar moeten maken De
start is haar overigens door de verwar
ring van de laatste paar dagen niet een
voudig gemaakt
vdM
De kleine mensen in Zwitserland
hebben dinsdag hun recht opgeëist om
te mogen dienen in de krijgsmacht,
zoals alle gezonde mannen Hun bond
noemde weigering om hen te laten die
nen omdat ze de voorgeschreven lengte
niet halen, achterstelling.
