Ontwikkelingsprogramma
Suriname loopt niet goed
Beperkt burgerrecht China
Rotterdam en Rijnmond
steunen VDSM-personeel
MINDER GAATJES NA
SPOELEN MET FLUOR
Viljoen volgt
Vorster op
Overheid trekt
meer geld uit
voor recreatie
en toerisme
ACTIE BOVAG
EN RAI TEGEN
FILEVORMING
Brunner: uitbouw kern
en kolencentrales
'Benzine-cocktail
Huishouding zuiniger
Grondwater- verwarming
Gelderse stroom duurder
I
nONDERPAG 14 JUNI 1979
PZC/binnen-buiten land
15 i
DE KONING: NEDERLAND KAN WEINIG DOEN
<Van onze parlementaire redactie
BEN HAAG - Het ontwikkelingsprogramma van Suriname, waarmee een begin is gemaakt bij de
onafhankelijkheid van dit land, loopt niet goed. Nederland heeft in dit programma een bedrag van
2,7miljard gulden gestoken als ontwikkelingshulp. De Surinaamse overheid slaagt er echter niet
in dit bedrag binnen de aangegeven periode van tien tot vijftien jaar te besteden.
Minister De Koning (ontwikkelingssa
menwerking) zei dit woensdag in de
^rste Kamer. Volgens de minister
poeten Nederland en Suriname in
n-erieg proberen de besteding van het
telpbedrag op te voeren. Daarnaast
het zelfstandige produktiever-
-Ken van Suriname vergroot worden.
Anders valt de Surinaamse economie
Merop een lager niveau terug nadat de
Sulpovereenkomst met Nederland is
beëindigd.
Nederland heeft volgens De Koning
maar weinig mogelijkheden om de uit-
voering van ontwikkelingsprojecten te
versnellen. Ons land zet in dat verband
rtKua] deskundigen in die moeten hel-
Interpellatie over
tarieven voor
openbaar vervoer
iVan ome parlementaire redactie
DES' HAAG - Hel PvdA-Tweede Ka
merlid Ed van Thijn zal vandaag (don
derdag) minister Tuijnman (verkeer
fA waterstaat) interpelleren over het
nieuwe tarievenplan voor het
openbaar vervoer. Van Thijn wil dat
dt minister de invoering van de
nieuwe tarieven (per 1 oktober) uit
stelt zodat zowel de tweede Kamer als
"dt openbaar vervoersbedrijven zich
nog over het tarievenplan kunnen uit
laten.
LEVENSLANG VOOR
ONTVOERDERS VAN
JOHANNA BERBERS
BRUSSEL (REUTER/AFT) - E.n
rechtbank in Brussel heeft twee man
ia tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld en een vrouw tot twintig
par wegens het ontvoeren in 1976 van
md Nederlands meisje.
D» toen 13-jarige Johanna Berbers,
dochter van een zakenman, werd in
Brussel ontvoerd toen zij van huis op
weg ging naar school. Na vijf dagen
werd zjj vrijgelaten nadat haar vader
een losgeld had betaald van bijna 3,5
miljoen gulden. Van het losgeld is maar
een vijfde gedeelte achterhaald.
Devoomaamste verdachte, de 30-jarige
Belg David Hildesheim die bevriend
was met de familie Berbers, werd in
augustus 1977 in Brazilië aangehouden.
Vorig jaar werd hij aan België uitgele
verd. Zijn iwee medeplichtigen - de 42-
jarige Italiaan Pietro Micciche die
evenals Hildesheim levenslang kreeg,
de Belgische Murielle Florent die tot
20jaar werd veroordeeld - waren eerder
in België aangehouden.
KAAPSTAD (AFP) - De regerende na
tionale partij heeft woensdag de 63-ja-
rige Marais Viljoen aangewezen als
opvolger van de onlangs afgetreden
Zoidafrikaanse president John Vor
ster. Marais is sinds 1976 voorzitter
van de senaat.
VUJoen die al waarnemend staatshoofd
Vorster in verband met zijn
aandeel in het 'Muldergate-schandaal
op4 Juni aftrad, had dinsdag de minis
ter van vervoer, Louwrens Muller, ver
dagen die ook gegadigde was voor het
{residentschap. Hij zal officieel worden
ap een buitengewone vergade-
de twee kamers van het par-
op 19 juni. Dan moet hij het
veiiswaar opnemen tegen twee andere
'undidaten, de voormalige opposi
tieleider sir. De Villiers Graaff en prof.
G.R.Bozzoli, opnemen maar de uitslag
staat, gezien het grote overwicht van de
nationale partij, al vast.
WINTERSWIJK (ANP) - Staatssecre
taris Hazekamp van economische za
lm komt medio volgende maand met
«nnota over toerisme in ons land. In
<jie nota komt onder andere te staan,
M het bedrag, dat de rijksoverheid
%eeft aan toerisme en recreatie zal
'orden verhoogd. Dat bedrag is mo-
senteel 30 a 35 miljoen gulden per
Mr.
Ziekamp zei een en ander woensdag
fade opening van een zwembad op het
tsfaatieterreln 'De twee bruggen' in de
pffieente Winterswijk. Hazekamp ver-
Wde niet hoeveel geld meer ter be
schikking komt. De nota moet nog
'orden besproken in de ministerraad,
»zei hij. De bewindsman deed een be-
toop op de toeristische bedrijfstakken
sons land niet al te behoudend te zijn.
*et name hotels houden te veel vast
«n vaste calculaties. Ze zouden inven-
svermoetenzijn, vindt Hazekamp. De
ifaatssecretaris verklaarde dat, wil ons
^jd meer toeristen trekken, de kwali-
Van de recreatieve voorzieningen
^eten worden verbeterd. Het zit hem
pi in de hoeveelheid voorzieningen.
r**0 sommige gebieden nog best een
«ristische trekker zouden kunnen
pruiken. Hazekamp noemde in dat
jirband de Achterhoek en Zuid-Lim-
tag.
pen bij het uitvoeren en begeleiden van
projecten. De minister betreurde dat
het particuliere bedrijfsleven maar
weinig belangstelling toont om in Suri
name te investeren.
„Veel dingen lopen niet goed. maar de
toekomst van Suriname biedt zeker
perspectief, vooral als je het vergelijkt
met andere Zuidamenkaanse landen''
aldus de minister. Hij hoopt dat via het
ontwikkelingsprogramma Surinamers
die in Nederland wonen weer gestimu
leerd zullen worden om in hun eigen
land te gaan werken.
Mensenrechten
De minister zei er niets voor te voelen
om ontwikkelingslanden op het gebied
van mensenrechten anders t«
beoordelen dan andere landen. PvdA-
senator Broeksz had dinsdag voorge
steld dat de hulp aan ontwikkelings
landen alleen maar beëindigd zou mo
gen worden in geval van zeer ernstige
schendingen van de mensenreenten.
De doelstellingen op het gebied van de
mensenrechten, zoals die door de Ver
enigde Naties zijn vastgesteld, wil de
minister echter onverkort handhaven
Hij voegde eraan toe dat hij zeer terug
houdend wil zijn met het nemen var
maatregelen tegen landen die de men
senrechten schenden.
Kritiek
Nederlandse organisaties die kritiek
leveren op het beleid van ontwik
kelingssamenwerking mogen van de
minister toch gewoon subsidie van de
overheid krijgen, ook al is die kritiek
volgens hem soms niet gerechtvaar
digd. CD A-senator Von Meyenfeldt had
deze subsidies dinsdag ter discussie ge
steld.
Minister De Koning heeft geen zin om
een zelfstandig ministerie van Ontwik
kelingssamenwerking op te richten
PPR-Eerste-Kamerlid Fischer had dit
voorgesteld. De nauwe samenwerking
die nu bestaat tussen het beleid var
buitenlandse zaken en van ontwik
kelingssamenwerking is volgens minis
ter De Koning in het belang van recht
vaardige verhoudingen tussen arme er
rijke landen.
Unctad
De afgelopen wereldhandelsconferen
tie in Manilla (UNCTAD V) is volgens
de minister geen totale mislukking
geworden. Er waren enkele positieve
resultaten behaald. De ontwikkelings
landen hadden teveel van de conferen
tie verwacht In ieder geval vindt d<
minister dat de UNCTAD door moei
gaan. De ontwikkelingslanden steller
te veel prijs op dit overleg om er mee U
stoppen, vindt de minister.
Kwaliteitsregel
voor kroketten
RIJSWIJK (ANP) - Het bestuur
van het Produktschap voor Vee en
Vlees heeft woensdag een veror
dening inzake de kwaliteitscon
trole op kroketten, bitterballen en
frikadellen definitief vastgesteld,
nadat het concept twee maanden
voor een ieder ter inzage was ge
weest. De verordening moet nu,
voordat zij van kracht kan wor
den, nog de ministeriële goedkeu
ring krijgen.
Kroketten en bitterballen mogen
en moeten volgens de verordening
als vleeskroket of - bitterbal wor
den aangeduid als er op z'n minst
vijf procent grof vlees in zit. Het
percentage grof vlees moet ook
worden aangegeven. Er zijn daar
voor vier klassen: van vijf procent
of meer tot twintig procent of meer.
Vleeskroketten en bitterballen
mogen geen soj a-eiwit en dergelij
ke bevatten, en niet meer dan tien
procent vet. De frikadel krijgt drie
met het vetgehalte samenhangen
de kwaliteitsklassen
Vliegvakanties
weer duurder
DEN HAAG (ANP) - De vliegva
kanties worden per 1 juli weer
duurder omdat de brandstoftoe
slag voor chartervluchten dan
omhoog gaat. Volgens de Algeme
ne Vereniging van Reisbureaus
(ANVR) in Haarlem zijn alleen
voor juli de nieuwe tarieven vast
gesteld omdat men verwacht dat
de brandstofprijzen blijven stij
gen. De toeslag geldt niet voor
vliegreizen per lijndienst.
Over de omvang van deze tweede
verhoging dit jaar is volgens de
ANVR geen exact beeld te geven
omdat als basis voor de toeslag
dient de lengte van de vliegreis. De
reisbureaus hebben nieuwe lijsten
met de verhoogde toeslagen per
bestemming ter inzage.
SCHIPHOL - Alle vrouwelijke douane-ambtenaren zullen binnenkort in nieuwe
uniformen gekleed gaan. Het nieuwe uniform bestaat uit een jasje, een rok, een
pantalon, een witte blouse, een hesje, een bijpassende shawl en een nylon regenjas.
Een hoedje completeert de uitrusting. De kleurcombinatie groen-groenlgrijs van
het uniform is hetzelfde als die van het uniform van de mannelijke collega 's. Het
jasje iets donkerder dan de rok en de pantalon.
De helft van de PvdA-stemmers wist
op 7 mei niet dat Max van de Berg tioee
weken daarvoor was gekozen tot
nieuwe partijvoorzitter. Van hen dacht
acht procent dat het een ander was en
wist 42 procent er helemaal niets van.
Dat blijkt uit een NIPO-onderzoek on
der 1140 personen vanaf achttien jaar.
HENGELO (ANP) - Het spoelen met fluor door de school
jeugd. waarmee twee jaar geleden voor het eerst in Neder
land in de regio Hengelo is begonnen, blijkt bijzonder ef
fectief. Volgens een rapport van de Stichting tot Bevorde
ring van de Tandheelkundige Verzorging van de School
jeugd in Hengelo blijkt dat het aantal tandheelkundige ver
richtingen bij scholieren die aan het spoelen deelnemen, 43
procent minder is dan bij scholieren die er niet aan mee
doen.
Het resultaat van de proef heeft de verwachting van de stich
ting ver overtroffen. Directeur jhr. J. D. van Foreest van de
stichting verwacht op grond hiervan dat het fluor spoelen
landelijk veel navolging krijgt. De eerste symptomen hier
van zijn al merkbaar: enkele grote gemeenten zijn er al enige
tijd mee bezig terwijl tal van andere steden en provincies
plannen voor het spoelen in voorbereiding hebben. Boven
dien zijn fabrikanten bezig om een systeem te ontwikkelen
a at spoeien met fluor in gezinsverband mogelijk moet ma
ken.
Internationaal is deze wijze van het voorkomen van tand
bederf al geruime tijd bekend. Vooral in Scandinavië zijn er
goede ervaringen mee opgedaan. Het spoelen met fluor ge
beurt in de regio Hengelo in klasse verband. Moeders van
leerlingen zijn het onderwijzend personeel erbij behulpzaam.
Gunstig bij - effect van het spoelen is dat er in de gezinnen en
op school meer wordt gelet op andere manieren ter voorko
ming van tandbederf. Zo valt er een verandering ten goede
waar te nemen waar het om het snoepgedrag gaat.
De financiën hoeven naar de mening van jhr. Van Foreest
geen struikelblok te zijn: dankzij de vrijwillige medewer
king van ouders bedragen de kosten jaarlijks per kind 2,50
gulden. Als er niet zou zijn gespoeld dan waren de tan
dartskosten zeker zes keer zo hoog. De kosten van het fluor
spoelen in en om Hengelo komen overigens voor rekening
van de gemeenten en het ziekenfonds.
Op de Coolsingel in Rotterdam werd woensdag gedemonstreerd voor behoud van werkgelegenheid bij VDSM.
DEMONSTRATIE OP COOLSINGEL
ROTTERDAM (ANP) - Het college van
b. en w. van Rotterdam en het dage
lijks bestuur van het Openbaar Li
chaam Rijnmond hebben woensdag
hun steun toegezegd aan de acties, die
de werknemers van de werf VDSM in
Rozenburg voeren. Zij wensen behoud
van de werf. die een vitaal onderdeel
vormt van de economische bedrijvig
heid in dit gebied.
Dit deelden de burgemeester van Rot
terdam en de voorzitter van Rijnmond
woensdagmiddag mee tijdens een de
monstratie van de VDSM-werknemers
voor het stadhuis aan de Coolsingel in
Rotterdam. Bij sluiting van de werf zal
de werkgelegenheid in het Nieuwe Wa
terweggebied tot onaanvaardbare
hoogte stijgen, zo vinden de be
stuurders. Het gaat niet alleen om de
drieduizend werknemers van de VDSM,
maar ook om de vele toeleverings
bedrijven en alle andere ondernemin
gen die van het werk op de werf afhan
kelijk zijn. Het idee om de werf te ver
kleinen en slechts als assemblagebe-
drijf in stand te houden noemde Van
der Louw slechts uitstel van executie.
„Dit is broddelwerk zo zei de bur
gemeester die pleitte voor het instand
houden van zowel de nieuwbouw als het
werk aan buitengaatse installaties. „Er
mag geen gat vallen in de industrie in
dit gebied
Dringend beroep
De Industriebond CNV heeft aan de
vooravond van het debat over de toe
komst van de VDSM-werf een telex aan
de tweede kamer gestuurd, waarin
wordt gepleit voor het openhouden
van de nieuwbouwvverf. „Wij doen een
zeer dringend beroep op u, uit te spre
ken dat de nieuwbouwactiviteiten
voor ons land behouden moeten blij
ven", aldns voorzitter L. Ester.
Volgens de Industsriebond CNV is het
voornemen van het kabinet om de
VDSM te veranderen in een montage
bedrijf een heilloos voornemen dat in-
AMSTERDAM (ANP) - Bovag en RAI
zullen onder het motto „niet blij in de
rij" een actie gaan voeren, die is ge
richt op het fileprobleem. Beide or
ganisaties bepleiten een snellere aan
pak van dit probleem door de overheid
dan thans het geval is.
„Weliswaar heeft de minister van ver
keer en waterstaat verklaard de ern
stig
ste knelpunten te zullen opheffen, maar
het is de vraag of hij daarin zal slagen",
zo menen Bovag en RAL Een van de
voorwaarden om het file
probleem aan te pakken is dat de be
windsman over voldoende financiële
middelen kan blijven beschikken, doch
gezien de recente berichten over de be
grotingstekorten vrezen beide organi
saties dat dit niet zonder meer net geval
zal zyn.
Op de kerncentrale in aanbouw in
Lemoniz, Spanje, is woensdag een aan
slag met springstof gepleegd. Naar van
welingelichte zijde vernomen wordt,
werd een arbeider gedood en verschei
dene andere gewond
houdt dat de onderneming als
nieuwbouwbedrijf van de markt ver
dwijnt.
Ester heeft er bij premier Van Agt per
soonlijk op aangedrongen een posi
tieve beslissing te nemen over het
steun verlenen aan de VDSM, onder
deel van het RSV-scheepsbonw-
concem. In een brief aan Van Agt wijst
Ester op de 'brede sociale gevolgen' die
voortvloeien uit het beëindigen van de
grote scheepsnieuwbouw in ons land.
Het voorkomen van die gevolgen moet
hoge prioriteit krlicen
RUIMTE VOOR SAMENWERKING ANDERE LANDEN
PEKING (UPI) - Het nationale volks
congres dat maandag bijeenkomt, zal
voor de 960 miljoen Chinezen een be
perkt aantal burgerrechten vaststel
len en de weg effenen voor economi
sche samenwerking met kapitalisti
sche landen, zo heeft het Chinese pers
bureau Nieuw China meegedeeld.
Volgens de Chinese grondwet is het
volkscongres 'het hoogste orgaan bin
nen de staat'. Het komt slechts gedu
rende enkele dagen per Jaar bijeen en
bekrachtigt beslissingen van de leiding
van de communistische partij en de
permanente commissie van het volks
congres.
Chinese juristen hebben onlangs
buitenlanders verteld dat besloten is
tot Invoering van een nieuw wetboek
van strafrecht, waarin burgers gevrij
waard worden voor willekeurige ar
restatie en voor snelrecht door de ge
heime politie. Met de nieuwe wetgeving
wil de partij het vertrouwen van de bur
gers in de partij en regering herstellen.
Dit heeft flink geleden in de tien jaar
nadat wijlen Mao Tse-Toeng in 1966 de
stoot gaf tot de culturele revolutie
Arrestaties
Ook al is meer discussie mogelijk dan
onder Mao - d ie in 1976 stierf - openlij
ke kritiek op het communistische sys
teem of hoge partijfunctionarissen is
nog steeds uit den boze. Volgens di
plomatieke kringen in Peking zijn in
het afgelopen voorjaar dertig of meer
mensen gearresteerd toen de politie in
de Chinese hoofdstad in actie kwam
tegen mensen die door middel van
muurkranten hun mening gaven over
de ontwikkelingen binnen de partij.
Op economisch gebied zijn nieuwe wet
ten nodig nu de opvolgers van Mao af
stand genomen hebben van het denk
beeld dat China in het isolement tot
ontwikkeling gebracht moet worden.
Samenwerking met de Verenigde Sta
ten, Japan en West-Europa is aan de
orde van de dag, maar toch blijft China
een communistisch land met een cen
traal geleide economie.
Op dit moment hccfl China geen wet
ten waarin de patentrechten be
schermd worden van buitenlandse
maatschappijen die moderne indu
striële machines aan het land verko
pen. Elke aankoop van technische
kennis moet beschermd worden door
speciale clausules die uitvoerig in het
verkoopcontract worden opgenomen.
Er is op dit moment nog weinig of niets
te doen tegen misbruik van han
delsmerken of publicatie van boeken
van buitenlandse schrijvers.
BRUSSEL (ANP) - In 1996 zal 75
procent van de elektriciteit die de
Europese Economische Gemeen
schap nodig heeft, geproduceerd
moeten worden door kolen- en nu-
cleairecentrales. Dat betekent dat
het kolenverbruik in de EEG met
25 procent zal moeten stijgen. In
1990 zal de EEG ook niet meer dan
470 miljoen ton olie mogen invoe
ren.
Dat zijn de voornaamste punten uit
een energie-document dat de
Europese commissie heeft opge
steld. Het document heet
'Doelstellingen voor 1990'. Euro
pees energie commissaris Guido
Brunner heeft het woensdag in
Brussel toegelicht.
Tegen 1990 moet voorts de verhou
ding economische groei en groei
end energieverbruik teruggebracht
tot één op 0.7. Dat betekent dat als
de economische groei dan een pro
cent stijgt, het energieverbruik met
niet meer dan 0.7 procent mag stij
gen.
Het zal bijzonder veel inspanning
vergen om die doelstellingen te be
reiken, maar het moet. aldus Brun
ner, die becijferde, dat de EEG van
nu af aan tot 1990 jaarlijks vijftig
miljard dollar in de energiesector
zal moeten investeren om de ener
gieproblemen het hoofd te kunnen
bieden.
De denkbeelden en voorstellen van
de Europese commissie worden
volgende week besproken in de
Europese Energieraad in
Luxemburg. De energieproblemen
vormen ook een van de belang
rijkste gespreksonderwerpen tij
dens de Europese topconferentie,
volgende week donderdag en vrij
dag in Straatsburg.
De Oostenrijkse minister van handel. Josef Startbacher. heeft dinsdag ge
zegd dat Oostenrijk zou proberen alcohol met benzine te mengen teneinde
langer te doen met de ruwe-oliereserves
Staribacher deelde op een persconferentie mee dat als eerste stap 2.000 ton
pure alcohol met benzine zou worden gemengd. Een liter van de nieuwe
benzine zou acht cent duurder kosten dan een liter gewone benzine.
Door verbetering van de ver
schillende apparaten (verwar
mingstoestellen. geisers, boilers
en kooktoestellen) kan op jaarba
sis een energiebesparing worden
verkregen van ongeveer 3,4 mil
jard kubieke meter. Dat is ruim
twintig procent van het huis
houdelijk gasverbruik van onge
veer 14,5 miljard kubieke meter
per jaar.
Deze cijfers zijn opgenomen in een
rapport van een studiecommissie,
die de mogelijkheden heeft nage
gaan van een efficiënter verbruik
van het gas via verbetering van de
gasverbruiktoestellen. De in het
rapport opgenomen cijfers hebben
betrekking op de jaren rond de
eeuwwisseling, omdat dan de voor
gestelde verbeteringen geheel
kunnen zijn ingevoerd. De hiervoor
benodigde extra investeringen
worden geraamd op vier miljard
gulden en geven extra werkgele
genheid voor 50.000 manjaren.
De boven op de grote, maar slin
kende gasbel zittende gemeente
Slochteren probeert een deel van
de benodigde energie op een ande
re manier uit de grond te krijgen.
Voor verwarming van een nieuw
te bouwen gemeentehuis willen b.
en w. de warmte van het grond
water gaan benutten.
Een zogenaamde gasgrondwater-
pomp. een zuiniger met gas dan
met elektriciteit aangedreven wa
terpomp. moet van een diepte van
ongeveer 30 meter grondwater om
hoog brengen. De warmte van dit
water, dat een gemiddelde tem
peratuur van 10 graden Celcius zou
hebben, kan volgens de berekenin
gen een behoorlijke besparing op
leveren. Deskundigen schatten op
het totale brandstofverbruik van
het gemeentehuis een besparing
van 30 tot 40 procent.
ARNHEM 'ANP) - De Provinciale Gelderse Elektriciteits Maatschappij
iPGEMi zal 'in verband met de scherpe stijging van de brandstofprijzende
voorschotbedragen voor kleinverbruikers dezer dagen met zes procent
verhogen. De prijzen van de zware stookolie zijn sinds het laatste kwartaal
van vorig jaar met ruim twintig procent gestegen. De PGEM verwacht, dat
deze prijsstijging nog niet tot staan is gekomen. De Gelderse maatschappij
verstookt momenteel voor zeventig procent olie en voor het overige kolen
