PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
GEMEENTE KRIJGT
TOCH MEER TAKEN
PvdA-congres wil
vijf-urige werkdag
Vakbeweging wil RSV-concern niet
laten opsplitsen in drie afdelingen
i i
VNG: plan- Wiegel teleurstellend
g
I
Iran annuleert
order Duitse
onderzeeboten
FNV BONDEN
WIJKEN NIET
VAN EISEN AF
Geheimzinnige
raad Borssele
GELIJKE ARBEIDSKANS MANEN VROUW
Stemmentrekker
pagina 13
222e jaargang no. 100
Zaterdag 28 april 1979
I Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De provincies en de gemeenten krijgen in het nieuwe binnenlands bestuur meer
taken en bevoegdheden dan in het uit 1977 daterende reorganisatie-wetsontwerp was voorzien.
Dit blijkt uit de Nota van wijzigingen bij het wetsontwerp en de daarbij horende begeleidende
brief die minister Wiegel en staatssecretaris Koning vrijdag aan de Tweede Kamer hebben
toegestuurd.
De beide bewindslieden zeggen in de
nota groot belang te hechten aan een
goed functioneren van de lagere over
heden en met name van de gemeenten.
Het belang van de gemeenten mag vol
gens hen niet worden onderschat.
„Voor een goede vervulling hebben de
gemeenten een volwaardig taken- en
bevoegdhedenpakket nodig".
Daarom houden de gemeenten in de vi
sie van minister Wiegel toch de be
voegdheid om structuur- en bestem
mingsplannen vast te stellen en om
zeehavens en industrieterreinen te be
heren. In het ontwerp van Wiegels
voorganger minister De Gaay Fortman
was de mogelijkheid opengehouden
om deze bevoegdheden onder bepaalde
voorwaarden aan de provincies over te
dragen.
j Minister Wiegel noemde zijn wijzi
gingsvoorstellen vrijdag een signaal
dat de bestuurlijke hervormingen er
komen moeten. ..Men is zich immers
langzamerhand gaan afvragen of die
bestuurshervormingen er wel komen.
Daarom heb ik niet alleen de Nota van
Wijzigingen naar de Kamer gestuurd,
maar ook een begeleidend schrijven,
waarin voor een aantal problemen met
betrekking tot de reorganisatie duide
lijke keuzes zijn gemaakt. Het start
schot is nu gegeven voor de be
stuurshervormingen".
Deze start heeft minister Wiegel al
PAGINA 2
afval
f De Vereniging Milieuhygiëne Zeeland jj
K (VMZ) is tegen een uitbreiding van de H
f opslag van radio-actief afval bi) de
y kerncentrale in Borssele
PAGINA 3
ongewijzigd
F Het standpunt van staatssecretaris
B Haars over de Turken biyft ongewy-
PAGINA 4
onderscheid
Het onderscheid tussen blank en zwart
in Rhodesiè blijft, ook na de verkiezin- R
L' gen. bestaan
1 PAGINA 7
behoefte
Ij De Schoolai tsendienst heeft behoefte g
1 aan een tweede logopedist.
PAGINA 13
telruimten
1 Een aantal gemeenten ln Nederland s|
Jl heeft moeliykheden met het vinden Fj
van telruimten voor de aanstaande
fl Europese verkiezingen.
U PAGINA 24
hoop
r De jongeren m Latijns-Amenka heb 1
ben hun (laatste) hoop op de kerken
n gevestigd
jj PAGINA 27
carnavalsfeer
De Britse verkiezingscampagne wordt Ij
gekenmerkt door een camavalsfeer. H
waardoor de ware problemen verhuld 1
jj worden.
jj PAGINA 31
naïef
Jonathan Richman maakt ook op zfjn 1
tj recentste elpee 'Back in your life' weer 1
R vertederende en naiëve muziek
1 PAGINA 33
i ouderwets
Het voetbalpubliek in de Rotterdamse 1
K Kuip rekent zondag op een ouderwet- I
meteen kritiek opgeleverd van de kant
van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten. De VNG verklaarde vrij
dagmiddag zeer teleurgesteld te zijn
over de „slechts geringe veranderin
gen die minister Wiegel aangebracht
heeft in het reorganisatie-ontwerp".
De VNG vindt dat de bewindsman, na
zijn toezeggingen van mei vorig jaar. de
door hem gewekte verwachtingen be
schaamd heeft. „De minister handhaaft
het verderfelijke plan om de gemeenten
zeer belangrijke bevoegdheden en ta
ken te ontnemen. Als het parlement
daar onverhoopt mee akkoord gaat.
verliezen de gemeenten de zorg voor de
brandweer, het openbaar vervoer, de
openbare gezondheidszorg en de na-,
tuur- en landschapsbescherming. Ook
wil de minister de politie provinciaal
organiseren", aldus de VNG.
Volgens de Vereniging van Nederland
se Gemeenten staat tegenover deze
uitholling van het gemeentelijk taken
pakket geen enkel concreet voorstel tot
decentralisatie van rijkstaken. „Per
saldo wordt het openbaar bestuur al
leen maar verder van de burgers weg
gehaald". De voorstellen zoals die nu
bij het parlement liggen, zullen, zo
hoopt minister Wiegel, op korte termijn
leiden tot een parlementaire discussie.
..Het parlement kan nu beginnen aan
de behandeling van het voorlopig ver-
Gewesten
Volgens Wiegel moesten er wel knopen
doorgehakt worden voor wat betreft de
bestuurlijke reorganisatie .Anders
zouden we kiezen voor het laten be
staan van de huidige ondoorzichtige si
tuatie en voor een sluipende invoering
van een vierde bestuurslaag".
HANNOVER RTR) - Iran heeft de op
dracht voor de bouw van zes onder
zeeboten ter waarde van meer dan een
miljard gulden in de Duitse Bonds
republiek ingetrokken, zo is vrijdag
meegedeeld door het staatsbedrijf
Salzgitter in Hannover.
Met de bouw van de boten bij de Ho-
weldts-Werke Déutsche Werft AG, een
dochter van Salzgitter. was al begon
nen.
De regering kiest nadrukkelijk voor
drie bestuurslagen: rijk, provincies en
gemeenten. Er zal in de nieuwe opzet
geen ruimte zijn voof de zogenaamde
„zware" gewesten die ook coördine
rende en sturende bevoegdheden heb
ben.
Voor zover deze gewesten niet omgezet
worden in provincles-rueuwe-stijl. zul
len ze hooguit kunnen blijven bestaan
als samenwerkingsvormen tussen ge
meenten. „Het is de bedoeling dat het
hierbij gaat om een verlengd lokaal be
stuur. De samenwerkingsvormen zul
len dus geen eigen financiële verant
woordelijkheid krijgen en ook geen
rechtstreeks gekozen bestuur".
Staatssecretaris Koning kondigde
vrijdag aan dat de bestaande pre-ge-
westen met ingang van 1980 minder
geld zullen krijgen. Om hoeveel minder
het gaat. zal over enkele weken be
kendgemaakt worden in een brief aan
de Tweede Kamer
Volgens minister Wiegel is het echter
niet zo dat de bestaande pre-gewesten
nu ineens met hun werk moeten gaan
stoppen. „Ze zullen voorlopig gewoon
door kunnen gaan en moeten vooral
niet ophouden met hun bestuurlijke ac
tiviteiten. zolang de hele discussie rond
de bestuurlijke reorganisatie nog niet ls
afgerond".
Xleersporig
De regering kiest in de Nota van Wijzi
gingen duidelijk voor een meersporige
benadering van de reorganisatie. Dit
houdt in dat niet alle wetsontwerpen
met betrekking tot de reorganisatie in
een pakket gegeven worden. Zo komt
in de loop van deze zomer het wets
ontwerp over de indeling van ons land
in nieuwe provincies. Vorig jaar liet
minister Wiegel al weten dat hij het
aantal provincies dat zijn voorganger
had gelanceerd - vierentwintig - wil
terugbrengen tot zeventien. Dat er uit
eindelijk nog minder komen, lijkt - ge
zien de kritiek die er vanuit de op te
splitsen provincies is gekomen - niet
onwaarschijnlijk.
Het is nog een open vraag of de provin
ciale herindeling in het hele land tege
lijk zal beginnen of dat eerst een start
gemaakt wordt met wijziging van die
provincies waar een splitsing zonder al
te veel problemen kan worden doorge
voerd. „Voorwaarde daarvoor is dat er
dan geen onzekerheid meer mag be
staan over de herindeling in de rest van
het land", aldus minister Wiegel
Volgens de nota zal een systemische en
streeksgewijze gemeentelijke herinde
ling een belangrijk onderdeel zijn om de
aanpak van problemen op het regionale
niveau mogelijk te maken. „Daarmee
alleen kunnen die problemen die spelen
op het niveau tussen de gemeente en de
provincie met worden aangepakt", zo
wordt in de nota geconstateerd Daar
om moet de provincie ook de be
schikking krijgen over het instrument
van het beleidsplan. Dat moet de basis
worden voor een planmatige aanpak
van de provinciale activiteiten.
De kosten die aan de hele bestuurlijke
reorganisatie verbonden zijn, worden
in de nota geschat op ongeveer 350 mil
joen gulden per jaar. Vergeleken met
het ontwerp uit 1977 - waarin van 24
inplaats van zeventien provincies
wordt uitgegaan - betekent dit een be
sparing van bijna tweehonderd mil
joen gulden per jaar. Daarnaast komen
er nog eenmalige invoeringskosten bij,
die in het wetsontwerp geschat wor
den op 325 miljoen gulden. Volgens de
nota zal dit bedrag echter nog aanmer
kelijk omlaag kunnen. Een bedrag
wordt echter niet genoemd.
DEN HAAG - Gisteren vond de
jaarlijkse 'lintjesregen' plaats. Ter
gelegenheid van de verjaardag
van de koningin werden dit jaar
bijna 2700 koninklijke onder
scheidingen uitgereikt Koningin
Juliana viert maandag haar ze
ventigste verjaardag.
Vijfenzeventig Zeeuwen hebben
een koninklijke onderscheiding
gekregen in de jaarlijkse lintjesre
gen ter gelegenheid van konin
ginnedag- Dat is veertien meer dan
vorig jaar. De oogst van dit jaar was
als volgt onderverdeeld:
1 ridder in de Orde van de Neder
landse Leeuw;
3 officieren in de Orde van Oran
je Nassau;
15 ridders in de Orde van Oranje
Nassau, waarvan 1 met de zwaar
den;
26 gouden eremedailles in de
Orde van Oranje Nassau;
19 zilveren eremedailles en
11 maal brons.
Zie pagina's 8.14.15 en 17
AMSTERDAM - De Partij van de Ar
beid vindt dat de w erkdag moet wor
den teruggebracht naar maximaal vijf
uur. Hiermee wil de partij bereiken
dat mannen en vrouwen gelijke kan
sen krijgen op een baan. Het PvdA-
congres besloot daartoe vrijdagmid
dag in de Amsterdamse Rai. Het be-
WASHINGTON - De eigenaars van vier kerncentrales in de VS die zijn
gebouwd volgens hetzelfde ontwerp als de centrale van Harrisburg in
Pennsylvania, zijn akkoord gegaan met voorlopige sluiting van hun be
drijven. De vier andere centrales in de VS, uitgerust met reactoren van de
firma Babcock en Wilcox, waren al gesloten voor onderhoudswerk. Het
buiten bedrijf stellen van de vier overige bedrijven is hel gevolg van een
compromis, waarover twee dagen hard is onderhandeld tussen de (par
ticuliere) eigenaars en de Amerikaanse commissie voor toezicht op kern
energie.
De centrales gaan onmiddellijk dicht: die van Raucho Seco in California
vandaag, evenals een van de Okonee-fabrteken in Zuid-Carolina. Op 12 mei
gaat daar een tweede centrale dicht en nog een week nadien de derde
centrale die daar staat, zo heeft Harold Denton namens de beheerscommis
sie voor de kernenergie vrijdag verklaard.
Ook de fabrieken in Arkansas. Florida en Ohio, die voor onderhoudswerk
zaamheden dicht waren, zullen voorlopig niet worden heropend, totdat alle
veiligheidsaspecten zijn onderzocht en totdat het bedienend personeel
nauwkeurig is opgeleid in het bëhandelen van nood-situaties
De ramp in de centrale bij Harrisburg heeft aangetoond dat de technici in
de controlekamer een veel te geringe opleiding hebben genoten om ade
quaat te kunnen reageren. Van de zijde van dc energiefabrikanten is reeds
opgemerkt dat deze sluitingen van de door Babcok en Wilcox ontworpen
centrales zo'n honderd miljoen dollar per dag gaat kosten, onder meer
door de benodigde aankoop van vervangende energie.
De speciale commissie die president Carter voor het onderzoek heeft aan
gewezen. gaat op 18 mei de centrale op Three Mile Island inspecteren en zal
Ln Middlelown twee dagen van hoorzittingen houden.
Volgens het Zweedse dagblad Expressen zijn twee jaar geleden in Tsje-
cho-Slowakije twee arbeiders in een kerncentrale omgekomen door ver
stikking als gevolg van ontsnapt radioactief gas. Niemand had iets van het
„lek" gemerkt. Ook in een andere centrale in dezelfde stad, Bohunice, trad
een storing op. maar daarbij ontsnapte geen radioactief gas. Het Zweedse
blad weet te melden dat de ongelukken optraden in reactoren van een
gecompliceerd type, waarbij bovendien onvoldoende veiligheidsmaatre
gelen waren genomen.
sluit werd genomen tegen de wensen
van het partijbestuur in. Het voorstel
is volgens de partijtop krachteloos,
omdat niet kan worden aangegeven op
welke wijze deze drastische ingreep
betaald kan worden.
Vice-vooreitter Van der Doef waar
schuwde het congres dat de effecten
van een dergelijk besluit nog niet te
voorzien waren, terwijl het ook onmo
gelijk zou zijn de maatregel snel in te
voeren. Het bevorderen van deeltijdar
beid, zoals het congres ook wil berei
ken. moet volgens hem gebeuren bü de
bestaande normale arbeidstijd.
Overigens legde het congres ook vast,
dat algemene arbeidstijdverkorting
dient bereikt te worden door verkor
ting van de werkweek en niet in de
eerste plaats door vervroegde uittre
ding. zoals minister Albeda voorstaat.
Voorts werd geëist dat het beschikbare
betaalde of onbetaalde werk, inclusief
het werk in de huishouding, eerlijk
tussen mannen en vrouwen verdeeld
moet worden. Bij deze verdeling mag
het kostwinnerschap geen rol spelen.
Ook het overwerk moet drastisch
(Slot zie pagina 9 kolom 6)
CNV-BONDEN: GEEN BESPARING TEN KOSTE VAN WERKNEMERS
i Van ome redactie economie)
DEN HAAG - De vakbeweging wil het
Rijn-Schelde-Verolmeconecm niet in
drie delen splitsen. Dit kwam vast te
«taan in het vrijdag voortgezette over
leg over dc toekomst van dit ten dele
zwaar verliesgevende bedrijf. Over
een nieuwe organisatie van RSV lopen
de meningen sterk uiteen: er is nu een
drietal alternatieven aan de orde. Het
overleg kwam nog niet tot zaken, wel
staat het onder zware druk, want 8 mei
dient men gereed te zijn, wil het kabi
net op 18 mei een beslissing over te
verlenen steun kunnen nemen.
In de besprekingen van vrijdag heeft de
vakbeweging haar reacties op de eigen
voorstellen van de RSV-leiding gege
ven. De eis dat er geen gedwongen ont
slagen mogen vallen, is nogmaals naar
voren gebracht. Vooral de industrie
bonden FNV hebben laten weten dat er
geen besparingen' ten koste van werk
nemers mogen worden doorgevoerd.
Met name gaat het hierbij om de moge
lijkheid die van RSV-kant is geopperd
om f35 miljoen te besparen door de
Woensdag wordt verder gepraat op ba
sis van een stuk waarin de ver
schillende voorstellen naast elkaar
zijn gezet. Volgens de bestuurders van
de FNV-bonden is voor hen het overleg
afgelopen als RSV erbij blijft dat de
uitkering moet vervallen. Of het ech
ter al zover komt dat er spijkers met
koppen worden geslagen, is de vraag.
Er is al een volgende bijeenkomst
voorzien voor zaterdag 5 mei. Het
eigenlijke onderhandelen moet nog
beginnen.
Ook dan bestaat nog de kans dat par
tijen er niet uitkomen. Het is niet on
denkbaar dat vooral van vakbewe
gingskant. een duidelijke visie - tijdens
de besprekingen - van de overheid
wordt verlangd. De kans bestaat dat
daaraan tussentijds een minister te pas
moet komen, maar dat kan niet de
eerstverantwoordelijke zijn, omdat
Van Aardenne (economische zakem de
eerste tijd (o.a vanwege de UNCTAD-
conferentie in Manilla) buitenslands zal
zyn.
Twijfel
Het is aan twijfel onderhevig of het
kabinet op vrijdag 18 mei kan beslis
sen over kant-e.n-klare plannen voor
zowel de RSV-zaken als die van de
steun aan Volvo, Stork-Werkspoor
Diesel en VMF-Stork. Dat is wel de be
doeling, evenals het verschijnen van
een zgn. sectomota over de toekomst
van zware metaal en scheepsbouw, die
nu wordt voorbereid.
De industriebonden FNV zyn volstrekt
tegen opsplitsing van RSV Zy vinden
de nota van het concem. waarin deze
opzet staat, onduidelijk, ook wat beteft
de manier waarop kosten moeten wor
den bespaard. Deze bonden willen dat
er een management per werkmaat
schappij komt. waarbij de huidige op
bouw van het concem in negen divisies
(Slot zie pagina 7 kolom 4)
een stuk onhandig-
heid, dat wel eens volstrekt
averechts zou kunnen- uit
pakken. is de gemeenteraad
van Borsele bezig zich een
standpunt te vormen over
een aanvraag van de NV PZEM voor
uitbreiding van de opslag van radio-ac
tief afval by de kerncentrale m deze
gemeente. Volgende week dinsdag ver
gadert de raad over deze zaak en geheel
tegen de gewoonte in spelen de voorbe
reidingen voor een uitspraak van de
raad over deze nogal gevoelige kwestie
zich ln de 'vertrouwelijkheid af. Dit be
tekent dus dat een standpunt van het
college van burgemeester en wethou
ders momenteel al wel beschikbaar jis
voor de raadsleden, maar niet naar bui
ten mag komen. Het betekent dat het
vóór dinsdag niet mogelijk zal zyn dat
ook maar iemand op dat standpunt van
b en w kan reageren. Het betekent ook
dat de raadsleden van Borsele met het
oog op hun standpunt niet kennis kun
nen nemen van eventuele reacties uit
de Zeeuwse samenleving. Sterker nog
het betekent dat de Borselse raad zich
voor beïnvloeding van buitenaf bewust
afsluit En dat is niet alleen een hoogst
bedenkeüjke, maar ook een byzonder
onbegrijpelyke zaak
N.
I aar de achtergrond van de ditmaal
in Borsele gevolgde procedure kan al
leen maar worden gegist Officieel heet
het dat de termyn, waarbinnen voor de
raad gelegenheid is om zijn stem te la
ten horen over de vergunningaanvraag
van de PZEM byzonder kort is. zodat
hier een noodgreep moet worden toe
gepast. Met de voorzitters van de ver
schillende fracties uit de raad is de af
spraak gemaakt dat zy ter wille van de
haast schriftelyk zullen laten weten hoe
er in de eerste ronde binnen hun gelede
ren over het standpunt van bet college
van b. en w wordt gedacht. Dat er ter-
wille van de snelheid - het gaat tenslot-
te om op tijd te zyn voor een hoorzit
ting. waar de hele kwestie aan de orde
komt bijzondere maatregelen worden
getroffen is tot daar aan toe. Maar dat
hoeft niet in te houden dat die wisseling
van schrifleUjke stukken tussen het
college van b en w. en de fracties zich in
de beslotenheid moet afspelen. De raad
van Borsele is bezig met deze ma
noeuvre naar bulten een totaal ver
keerde indruk te wekken. De geïnteres
seerde burger die zich afvraagt hoe in
eerste aanleg de meningen binnen de
raad over zo'n plan als nu door de
PZEM ingediend. liggen moet con
stateren dat het kennelyk zo moeilijk is
om tot een gedachtenvorming te ko
men dat iedere inmenging van buitenaf
als ongewenst wordt beschouwd. De
raadsleden moeten maar niet te veel
gehinderd worden door van elders aan
gedragen opvattingen en informatie
JLJeker nu de hele problematiek van de
kernenergie na het ongeval in het Ame
rikaanse Harrisburg zo in de belang
stelling staat is deze procedure om de
raad van Borsele in zyn bestuuriyke
werk te 'beveiligen' tegen wat dan ken
nelyk wordt beschouwd als een ontydi-
ge discussie in brede kring, een onver
standige zet. De fractievoorzitters, die
zich ertoe op voorstel van b. en w. heb
ben laten verleiden, bedrijven een vorm
van struisvogelpolitiek met irritante
trekjes. De argumenten die nu worden
aangevoerd zyn zwak. Al twee weken
geleden byvoorbeeld heeft de vaste
commissie van advies en bystand voor
volksgezondheid en milieubeheer in de
raad Middelburg zich met dezelfde zaak
beziggehouden. Daar bestonden geen
aarzelingen om de vergun
ningaanvraag in het openbaar aan te
snyden. De politieke partyen ln de ge
meente Borsele die vorig Jaar in hun
verkiezingsprogramma de belofte op
voerden dat alles wat in de komende
jaren met kernenergie heeft te maken in
volledige openheid dient te worden be
handeld. kunnen het overschot van die
brochures maar het best zo snel moge-
U)k verbranden
vdM
VAN AGT: PVDA-
RESOLUTIE HAD
ERGER GEKUND
i Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Premier Van Agt heeft
zich gematigd positief uitgelaten over
de resolutie inzake politieke samen
werking, die hel PvdA-congres vrij
dagmorgen met grote meerderheid
heeft aanvaard. In de resolutie wordt
uitgesproken dat de PvdA voorlopig
niets ziet in samenwerking met de
VVD. maar bereid blijft tot samen
werking met hel CDA onder strikte
voorwaarden. Van Agt zei vrijdag
avond op zijn wekelijkse persconfe
rentie, over het feit dat de PvdA de
WD als partner heeft verworpen maar
het CDA niet: „Het had aanzienlijk er
ger gekund".
Van Agt noemde het een pluspunt dat
in een land dat. gezien de huidige poli
tieke situatie, geregeerd moet worden
door een coalitie van minderheden,
partyen elkaar niet van samenwerking
uitsluiten. Over de keuze van Max van
den Berg als nieuwe partijvoorzitter
van de PvdA had Van Agt geen oordeel
Hy zei dat het voor de geïnteresseerde
buitenstaander al byzonder moeilyk is
om te doorgronden in hoeverre de posi
tie van de voorzitter van de PvdA ge
ringer is dan uit de campagne kan wor
den afgeleid.
