Succesvolle bemiddeling bij
Noorder Compagnie mogelijk
Zeeuws Orkest op jubileumtoer
SUBLIEME MOMENTEN BIJ
B AKELS' KAMERORKEST
Klonen:
Glaswerken
van Heesen
in het ZKC
Verbod op
Bernhard-
tekeningen
Toonkunst
150jaar
Ontslag van de
acteurs is nog
voorwaardelijk
gecopieerde mensen op komst?
Marokkaanse
schrijver
aangehouden
AAD KOSTO: DE GEESTEN ZIJN RIJP
PEN HAAG - „De geesten zijn rijp. Volgens mij moet er nu een korte en succesvolle bemiddeling
mogelijk zijn. Te meer omdat beide partijen toch door willen gaan". Dat zegt Aad Kosto, Tweede-
Kamerlid voor de PvdA, over de conflictsituatie bij toneelgroep De Noorder Compagnie. Kosto is
samen met partijgenoot Wim Meijer in de zaak geinteresseerd omdat hij op verzoek „verkennen
de" gesprekken heeft gevoerd met alle betrokkenen.
Half december vorig jaar Ss een lang lo-
lend meningsverschil tussen spelers en
jestuur van de Noorder Compagnie tot
uitbarsting gekomen Subsidies wer
den ingetrokken en bij de directeur van
het Gewestelijk Arbeidsbureau in
Drachten is een collectief ontslag aan
gevraagd voor de 35 werknemers van de
groep De Raad voor de Kunst Had een
advies uitgebracht dat door het be
stuur werd overgenomen Dit advies
hield in dat de Noorder Compagnie zou
worden opgeheven en dat er een ad hoe
produktiebureau zou worden opgericht
met een vaste bezetting aan technische
en administratief personeel.
„Werkelijk fataal" noemt de socialist
Kosto dit plan. „Het zou echt het begin
van het eindezijn voorde toneelactivi
teiten in de noordelijke provincies.
Dat hebben de statenleden in Gronin
gen. Drenthe en Friesland kennelijk
ook ingezien, want deze week is be
kend geworden dat de subsidiegelden
opnieuw beschikbaar komen. Drenthe
verbindt er als voorwaarde aan dat de
bemiddeling zal slagen".
Behalve een kort geding heeft de
Noorder Compagnie de laatste vier tu
multueuze maanden al negen ver
zoeningspogingen achter de rug. De ge
sprekken die Kosto en Meijer op 11
april hebben gevoerd, hebben mis
schien toch een gunstige uitwerking. Ze
resulteerden in een brief aan beide par
tijen waarin Kosto en Meijer zeiden dat
er „bouwstoffen" waren aangetroffen
voor een mogelijke oplossing. Zij
noemden een bemiddelingspoging door
een derde zinvol en wilden best sugges-
Poldervaas', glas Willem Heesen
uit de Landschapserie.
MIDDELBURG - In het Zeeuws
Kunstenaarscentrum te Middel
burg (Molstraat-Spuistraat-kelder
bibliotheek) is tot 11 mei de ten
toonstelling 'Glas van de Oude
Horn' te zien. In 'De oude Horn',
vroeger in gebruik ais water
gemaal in Acquoy, is de exposant
Willem Heesen sinds vorig jaar
met een kleine groep geestver
wanten bezig de Nederlandse
glaskunst 'van nieuwe impulsen te
voorzien'; tegen eenvormigheid en
vóór eenmaligheid. Heesen, wiens
werk te zien is in - onder meer -
musea in Amsterdam, Arnhem,
Coburg, Corning, Dusseldorf,
Frankfort. Hamburg, Leerdam.
Londen, Luik. New York, Oslo,
Rotterdam en Washington, ex
poseert een groot aantal als 'land-
schapsobjekten' aan te duiden gla
swerken. Het ZKC is open van
dinsdag tot en met vrijdag van 10
tot 1 2 en van 14 tot 17.30 uur, op
zaterdagen van 9 tot 12.30 uur en
van 14 tot 16 uur, op woensdag- en
vrijdagavonden bovendien van 19
tot 21.30 uur.
ties' doen over een aan te wijzen per
soon.
Weinig lol
Kosto zegt: „Het gezelschap reageerde
snel en bleek bereid aan een bemidde
lingspoging mee te werken. Don
derdag kreeg ik pas een brief van het
bestuur. Men voelt wel voor een be
middeling, maar wil eerst van ons we
ten wat we dan aan bouwstoffen heb
ben opgemerkt. Ja, hoor eens, dat klopt
niet. Dat is een onjuiste benadering.
Men moet zonder voorwaarden vooraf
aan de tafel gaan zitten. Als wij nu
weer gaan reageren, zijn we niet aan
het verkennen maar aan het bemidde-
lingswerk bezig".
De hele affaire zint Kosto niet erg „Het
is nogal ondoorzichtig geworden Er
zijn daar dames en heren ruzie aan het
maken. Voor de PvdA is er weinig lol
aan te beleven. Overal zitten partijge
noten, En intussen loopt de ontslagp
rocedure bij de directeur van het GAB
in Drachten rustig door"
De inmenging van Kosto en Meijer als
vertegenwoordigers van de PvdA heeft
volgens hem nauwelijks gewicht in de
schaal gelegd bij de prbvinclale staten.
Ze hebben in de gaten gekregen dat hun
eigen toneelgroep op het punt staat te
verdwijnen en dat heeft ze wakker ge
schud, aldus Kosto. Als iedereen min
der op eigen ponteneur gaat staan zal
een bemiddelaar („met bestuurlijke er
varing") snel iets kunnen bereiken. „De
SCHibUAM-m net Medelijn museum
in Schiedam is vrijdagavond de strip-
tentoonstelling 'Voor het leven gete
kend?' geopend. Over de tentoon
stelling is enig geharrewar ontstaan,
omdat de organistoren de strip 'Les
aventures de Prince Bernhard' van de
Nederlandse striptekenaar Willem
wilden' ophangen.
Het Schiedamse gemeentebestuur
hepft verbodèn deze strip m het mu
seum tentoon te stellen. De Schiedam
se wethouder van vorming en recreatie,
de heer H. W Posthoorn, was volgens
directeur Paalman van het museum
bang dat door het exposeren van de
strip een vervolging wegens majesteit
schennis of pornografie zou volgen. Hy
is het met de beslissing van het college
eens: „Je krijgt er een hoop gedonder
mee"
De organisatoren hebben op de plaats
van de strip een lijst opgehangen met
de mededeling: 'Werk van Willem door
b. en w. verboden, aldus de heer Post
hoorn". B. en w. van Schiedam hebben
volgens een van de organisatoren,
Bram Uil. ook niet toegestaan, dat
knipsels uit het weekblad De Nieuwe
Linie, waarin de tekeningen gecen
sureerd werden afgedrukt, ten toon
werden gesteld.
Martin Lodewijk, geestelijk vader van
het beeldverhaal 'Agent 327' •heeft uit
protest zijn strips van de tentoon
stelling teruggetrokken. Volgens Bram
Uil is de kans groot dat ook andere te
kenaars him strips zullen terugtrekken
AMSTERDAM - De Maatschappij tot
bevordering der Toonkunst viert 25 en
26 mei in het Concertgebouw in Am
sterdam haar 150-jarig bestaan. Dit
gebedurt met een fecstconcert. een
herdenkingssamenkomst en een 'mo
biel concert.' Op de ontwikkeling van
het Nederlandse muziekleven heeft
'Toonkunst' een stuwende invloed uit
geoefend..In tal van plaatsen groeiden
toonkunst-muziekscholen uit tot con
servatoria. De maatschappij heeft er
verder toe bijgedragen dat het mu
ziekonderwijs z'n plaats kreeg op de
lagere school.
Toonkunst stichtte in 1930 de eerste
leerstoel voor muziekwetenschap aan
de rijksuniversiteit te Utrecht. De
beoefening van koorzang is van het be
gin af aan een der pijlers van het toon-
kunstwerk geweest. In veel plaatsen
werden afdelingen in het leven geroe
pen. die over een toonkunstenaar be
schikten. De maatschappij telt thans 55
afdelingen met een grote verscheiden
heid van koren: van oratorium tot a
cappella.
In 1962 werd op instignatie van toon
kunst een federatie van jongerenkoren
opgericht met thans 35 koren.
Op het feestconcert op 25 mei voert het
Amsterdams Toonkunstkoor de
'Psalmen Trilogie' van Jurriaan An-
driessen uit. Het Utrechts Toonkunst
koor voert voor het eerst het 'Gloria'
van Marius Monnikendam uit. Het
Philharmonisch Toonkunstkoor Rot
terdam brengt het 'Te Deum' van AI-
phons Diepenbroek ten gehore terwijl
het Amsterdams Philharmonisch Or
kest voor de begeleiding zorgt.
In het prgramma is de hedendaagse
Nederlandse muziek rijk vertegen
woordigd met grotendeels nieuwe
composities van Jan Felderhof, Piet
Kingma, Jacques Reuland. Piet Post,
Koos Terpstra, Daan Manneke en Wim
Franken.
mening is dat de ad hoe produktiegroep
niet de oplossing biedt. De continuiteit
is dan niet meer gewaarborgd. Bij wie
moetje zijn en wat zou er met de spelers
gebeuren Misschien om de paar maan
den een rolletje En dat terwijl er een
beleidsnota klaar ligt. waar alle subsi
diegevers enthousiast over v^aren"
CRM
De Noorder Compagnie met zijn zes
tien toneelspelers, waarvan zich vijf
alleen met werk op scholen bezighou
den, wordt voor 40 procent gesubsi
dieerd door de drie noordelijke pro
vincies. Tien procent wordt bijgedra
gen door de vestigingsgemeente
Drachten en tien procent door acht an
dere gemeenten in het Noorden. De res
terende 40 procent subsidie moet van
CRM komen en daar kan voor de
Noorder Compagnie nog een struikel
blok zitten. Er wordt een subtiel on
derscheid gemaakt tussen subsidië
ring van toneelactiviteiten in hel
Noorden en het blijven steunen van de
Noorder Compagnie.
NC-acteur Joop Wittermans zegt „Mijn
DRACHTEN - De 35 werknemers van
de Noorder Compagnie mogen per 1
september worden ontslagen, tenzij er
alsnog voldoende subsidiegelden be
schikbaar komen om het voortbestaan
van de toneelgroep te waarborgen. Tot
deze beslissing is de directeur van het
Gewestelijk Arbeidsbureau in Drach
ten vrijdag gekomen. Volgens de GAB-
directeur, de heer P. Jutte, betekent
deze voorwaardelijke toestemming
dat als met name CRM de subsidie aan
de Noorder Compagnie wil voortzet
ten de toestemming van hét GAB is in
getrokken.
„Deze cao van de Noorder Compagnie
schrijft duidelijk voor dat de arbeid
sovereenkomst voor onbepaalde tijd
wordt aangegaan, maar dat ontslag
slechts één keer per jaar, namelijk per
31 augustus, kan worden verleend. Het
is een nogal ongebruikelijke situatie
Het GAB is zich ervan bewust dat het
hier om een dermate gewichtige zaak
gaat dat je op grond van de cao het be
stuur een zekere mate van vrijheid
moet geven. Ik kan niet treöen in de
emotionele en artistieke kanten van de
zaak. Je probeert vaak te bemiddelen in
dit soort situaties, maar hier moet eerst
het mes van tafel voor een bemidde-
lingsporing kan slagen. Daarom is dit
ook een voorwaardelijke toestemming
geworden, afhankelijk van de financiële
toekomstmogelijkheden", aldus de di
recteur van het GAB in Drachten.
Happy end?
In het stuk „Een spaak in het wiel" dat
twee maanden geleden in première
ging en nog in verschillende steden zal
worden uitgebracht („We zijn er nog
steeds", aldus Witlermansi van de
Noordierse schrijver Stewart Parker
speelt Wittermans de rol van een jonge
Noordierse fietsenmaker, die zich niet
realiseert wat erom hem heen gebeurt.
Alleen zijn stiefbroer (Felix Troch)
drukt hem af en toe op de feiten. Ande
re spelers zijn Cor van den Brink als
ceremoniemeester, Raph Wolfs als
grootmoeder en Volley van Kan als
vriendin van de Getsenmaker, die on
danks de omringende ellende toch bij
hem blijft. „Een soort happy end, maar
niet zo vrolijk", zegt Joop Wittermans.
Over de problemen bij de groep zegt
Wittermans: „De situatie is eigenlijk
rampzalig. By de spelers is veel onze
kerheid over de toekomst Kunnen we
hier blijven wonen, gaan we allemaal de
ww in? We kunnen ontzettend goed met
elkaar opschieten, maar je merktdat de
rek er een beetje uitgaat Elke keer als
je in de bus stapt, kij k je wie er vandaag
weer in de put zit, We spelen gewoon
door en zijn met nieuwe produkties be
zig, onder meer over het „Veen" en over
het gevangeniswezen. In deze periode is
het spelen voor ons zo'n beetje de „do
pe".
CONCERTZAAL. MIDDELBURG
Concert door het Nederlands Kamerorkest
onder leiding van Kees Bakels met werken
van Schubert. Mozart en Haydn. Solist Jean
Jacques Kantorow, viool.
He,
Ex-Beatle-manager Allen Klein is in
New York veroordeeld wegens ontdui
king van de inkomstenbelasting orer
1970.
Volgens de rechtbank heeft Klein in
komsten verzwegen van de verkoop
van honderdduizenden platen van de
Beatles en andere groepen. Klem heeft
gezegd dat het ging om platenpromotie
De 48-jarige manager wordt op 18 juni
gevonnist en zou dan maximaal dne
jaar- gevangenisstraf en 5000 dollar
boete kunnen krijgen.
Klein is ook manager van de Rolling
Stones geweest en hij icas de producer
van de film The Greek Tycoonmet
Anthony Quinn
Vanderbraak in
De Cleene Catte
MIDDELBURG - De teweede tentoon
stelling van galerij De Cleene Catte te
Middelburg is gewijd aan 'geschilderde
schilderijen' van Vanderbraak. Deze
expositie wordt zat eredag 5 mei te 16.00
uur geopend en zal te zien zijn tot 28
mei. De galerij is geopend van
woensdag tot en met zondag 12 tot 17
Let Nederlands Kamerorkest, dat
vrijdagavond in de concertzaal te Mid
delburg concerteerde, bracht een pro
gramma. waarbij men het oor moeite
loos te luisteren kon leggen en waarin
men zonder inspanning de harmoni
sche gang van zaken kon volgen. Of
Kees Bakels met enige voorzichtigheid
de provincie was ingetrokken weet ik
niet, maar een grotere verscheidenheid
in jaren had misschien een wat afwis
selender muzikaal beeld meegebracht
Niet dat de aanwezigen (in een redelijk
maar met overmatig groot aantal,' met
genoten hebben van wat het Neder
lands Kamerorkest hen voorschotelde:
verre van dat Met de 'Sinfoma no 67 in
F' van Joseph Haydn werd deze avond
geopend en men kon hier direct een or
kest horen, dat knap spelend, alle tech
nische problemen moeiteloos oploste
Het eerste deel (Presto), waarbij men
deze tempoaanduiding ook geheel
rechUiet varen, werd op markante wij
ze uitgevoerd. Kees Bakels. die de grote
lijnen duidelijk aangaf, had met deze
eminente musici weinig of geen pro-
muziek
blemen op te lossen en zodoende kreeg
men een muzikaal geheel zonder weer
gave te verwerken. In het derde deel
(Menuetto) en de Finale, laste Haydn
ook nog wat solistische trekjes in het
geheel, waar Jean-Jacques Kantorow.
Jacques Hartog en Herrejan Stegenga
voor tekenden
In Mozart's 'Vioolconcert no 1 in Bes'
kwam concertmeester Jean-Jacques
Nu overal verkrijgbaar
MIDDELBURG - Het Zeeuws Orkest, dat binnenkort cgn 90-jarig bestaan
herdenkt, zal dit feit vieren met een jubileum-toemee door de provincie Het
officiële feestconcert wordt vrijdagavond 11 mei in de Middelburgse Con
cert- en Gehoorzaal gegeven Onder leiding van dirigent Jaap Stotijn voert
het orkest dan uit de 'Intrada voor koperblazers'van Grillo, het speciaal in
opdracht van CRM voor het jubileum geschreven werk 'Ruimten' van Daan
Manneke en de 'Rococo-variaties' voor cello en orkest van Peter Tsaikows-
ky. Solist hierbij is Harro Ruyssenaars. Na de pauze volgt de uitvoering van
de Eerste Symfonie' van Johannes Brahms
Het Zeeuws Orkest speelt dit jubileum-programma ook woensdag 2 mei in
het Zuidland-Theater te Temeuzen. donderdag 3 mei in de Grote- of Maria
Magdalena Kerk te Goes, woensdag 9 mei in de Concertzaal te Zierikzee.
donderdag 10 mei in de Scheldehai te Vlissingen en zoals reeds gemeld
vrijdagll meiinde Concert-en Gehoorzaal te Middelburg. Zaterdag 12 mei
wordt daar nog eens het zelfde programma uitgevoerd. Alle concerten be
ginnen om 20.00 uur.
Even fascinerend als griezelig zijn
wetenschappelijke experimenten met
erfelijke eigenschappen U kunt er
alles over lezen in één van de 28 artikelen
in Het Beste van
MEI
Kantorow in actie Het orkest was hier
gedurig te 'vol van kleur' en aangezien
de violist zich daar ook enigermate aan
schuldig maakte, kreeg men een wat
'corpulente' Mozart voorgezet, waar
aan het lichtvoetige ontbrak Dat was
jammer, want qua spel was er verder
voldoende te genieten. De violist toon
de zyn technische kwaliteiten vooral in
het slotdeel en boekte by de aanwezi
gen. getuige het langdurige applaus,
veel succes.
Met de 'Symphonie no 5 in Bes' van
Schubert werd dit programma afgeslo
ten. Eén zinnetje uit het program
maboekje viel mij op, namelijk „Deze
Symphonie is kamermuziek". Dat
maakte het orkest in het eerste deel ze
ker niet waar. In de sterke passages
leek het meer op een 'leeg symphonie
orkest', aangezien een Kamerorkest op
volle sterkte juist op dat punt net niet
de vergelijking met een Symphonie-or-
kest kan doorstaan. Gelukkig kwam
dat in de andere delen in mindere mate
tot uitdrukking. De zaal. die by de
eerste maten van deze 'Symphonie'
reeds hoorbare herkenning gaf, leefde
geheel mee met de stroom van melo
dieën. die Schubert indertijd opschreef.
Ook hier weer totaal geen zwakke pun
ten en naast de goedspelende strijkers-
groep. mag zeker de hechte blazers
familie genoemd worden, waar alles
glashelder overkwam.
'Rondo in A' van Schubert was het
voorlaatste werk. waarbij Jean-Jac
ques Kantorow wederom de solist was.
In deze tweedelige compositie is het
'Allegro Giusto' wel het spectaculairst.
Schubert geeft violist en orkest een zee
van melodieën mee. waarbij samen- en
tegenspel subliem werden uitgevoerd,
niet het minst door de leiding van Kees
Bakels.
Een terugkeer van dit orkest Is zeker
gerechtvaardigd.
A. L
Prof. dr A. A. H. Kassenaar is be
noemd tot rector magnificus van de
rijksuniversiteit in Leiden voor de ko
mende twee academische jaren.
CASABLANCA - De Marokkaanse
dichter en romanschrijver Mohammed
Chair-Eddin die zaterdag in zijn ge
boorteland terugkeerde na enkele ja
ren vrijwillige ballingschap in Frank
rijk. heeft sinds zijn aankomst in Ca
sablanca niets meer van zich laten ho
ren, schreef donderdag het progres
sieve dagblad 'Al-Moharir'.
'Men weet dat hjj is aangekomen op het
vliegveld Nouaceur', aldus het blad,
'maar daarna ls men zijn spoor bijster
geraakt. Men hoopt dat hij in alle rust in
Marokko zal kunnen verblijven.'
Op de redactie van Al-Moharir wil men.
bij het ontbreken van preciezer gege
vens. het woord 'arrestatie niet in de
mond nemen. Intussen hebben literaire
kringen in Parijs vernomen dat Chair-
Eddin is gearresteerd. Een aantal
schrijvers, onder wie Jean-Paul Sartre
Aimé Cesaire, Edouard Maunick. Mi
chel lFoucault, Josie Fanon, Jean-Ma-
rie Domenach. Claude Manceron. Em
manuel Robles en Arm and Lanoux,
heeft het bericht ontvangen met ont
roering en ongerustheid ZU bidden de
Marokkaanse overheid over Chair-Ed-
dins gezondheid en veiligheid te waken
en eisen zijn 'onmiddellijke invrijheids
telling'
De dichter is volgens de Franse auteurs
in Rabat aangehouden.
Advertentiei
PZC/kunst/cultuur
1371 ZATERDAG 28 APRIL 1979
