De winter van vijftig jaar geleden: brrr Verstrekking methadon Vlissingen verdubbeld In Bruinisse onnodige opwinding Philipsdam EN HOE HET WAS IN 1963 PPR: Europa zonder economische groei PZC/. ZATERDAG 20 JANUARI 1979 provincie lercr De centrale verwarming mag dan een stuk minder snorren, dan die potkachel van vroeger i of het buizensysteem zou nodig eens ontlucht moeten wordenitoch is in die behaaglijke entourage de sfeer prima om stemmige oude verhalen op te halen over vroeger toen het wel vaker echt wilde winteren. En het wordt de kinderen verteld: de kou van de laatste tijd mag dan nu ook al greep hebben gekregen op maar moeilijk te bevriezen wateren, toch is het allemaal nog niks vergeleken bij wat er vroeger allemaal viel te beleven als het weer eens vroor dat het kraakte. En dan komen de verhalen los. Over de winter van 1929 bijvoorbeeld, toen de heersende kou zeker aanleiding zou hebben gegeven om de Brienenoordbrug - zo die toen al zou hebben bestaan- t jdelijk voor het verkeer af te sluiten vanwege het gevaar voor neerkletterende vlijmscherpe Die van '29, dat was me nog eens een winter, zal menig kleinkind te horen krijgen in deze dagen. Toch zou je je kunnen afvragen of het toen werkelijk zo heel veel kouder was. Ik denk dat ook de omstandigheden meespeelden d£t men er toen bij lange na niet zo warmpjes bijzat als nu. Tegenwoordig heeft bijna iedereen centrale verwar ming en aan die klampjes hout te zien wordt die behaaglijkheid hier en daar nog wat extra opgepookt met een knapperend open-haard-vuur. Kor tom, het kan aardig vriezen willen we het echt koud krijgen. Dat was in die tijden van vroeger allemaal anders. En m zo'n situatie voel je die kou een stuk nadrukkelijker. Maar uitermate fris was het toen wel. voor de tijd van de eeuw. Om die sfeer van de winter van '29 wat nader te bepalen volgt hieron der een aantal ijselijke berichten uit de krant van die tijd, zo'n vijftig jaar ge leden: Bij het ontdooien van buizen in de wa tertoren in Fijnaart zijn een opzichter en twee arbeiders door cokesdampen bedwelmd geraakt. De Ijslaag is nu in Nederland gemid deld dertig centimeter dik, maar hier en daar zoals op de IJssel wel vijftig centimeter dik. Indien het. zo rekent het Handelsblad uit, werkelijk heet water van honderd graden kon rege nen, zou niet minder dan 24 cm koken de neerslag nodig zijn om het ijs in ons land te doen smelten. Tip: hebt gij last van winterhanden of wmtervoeten.wrijf dan bij vriesweer uw huid goed in met glycerine. Ook hebben we van een middel gehoord van een man die elk jaar vreselijk te lijden had van het springen van de huid. De man heeft daarop zij n handen en voeten gedurende een half uur in een petroleumbad gehouden. Het re sultaat was dat hij niet alleen de hele winter voor pijn bespaard bleef, maar nadien nooit meer last van winterhan den- of voeten heeft gehad. Welk een verlatenheid op de stroom te Antwerpen, schrijft 'Het Laatste Nieuws'. De grote boten en lichters hebben de kaden verlaten en zoeken een toevlucht in de dokkken voor de ijsschotsen, die we nu met de vloed snel zien aandrijven. Honderden men sen staan bij de vlotbrug te wachten. Maar de politieboot die nu is ingezet kan slechts kleine bosjes wegbrengen en het gaat traag. Terug naar Nederland: het Tweede Kamerlid De Visser heeft de minister van binnenlandse zaken de volgende schriftelijke vragen gesteld: heeft de regering kennis genomen van den ont- zettenden nood. die desondanks nog in verscheidenen provincies van het land wordt geleden. En is de regering niet van oordeel, dat de tot nu toe ge nomen buitengewone maatregelen tot steun aan werklozen en behoeftigen nog zeer onvoldoende zijn? De Vlissingsche Courant van 19 febru ari 1929 meldt: Het dames comitdieeft ter leniging van den nood wegens de strenge koude besloten een collecte te houden. Wij bevelen deze collecte zo warm mogelijk aan. In de Willem III kazerne zullen de ont vangen kledingstukken en schoeisel worden uitgereikt. Volgens berichten uit het westen van Duitsland is de Rijn ovr over een leng te van 240 km dichtgevroren. In het dal van de Wupper heeft de bevolking we gens gebrek aan water geen koffie aan het ontbijt kunnen drinken. Men moest sneeuw laten ontdooien om wa ter voor het huishouden te krijgen. Te Frankfurt is het aantal sterfgevallen sinds het begin van de koude sterk ge stegen: er worden gemiddeld 70 perso nen per dag begraven. Uit Moskou wordt gemeld dat de temperatuur te Jakoetks tot zeventig graden onaer nul is gedaald Het gemeentebestuur van Middelburg verstrekt 'aan de behoeftigen' gratis cokes Aangekondigd wordt dat voorts gratis soep zal worden uitge reikt. Tijdens een vergadering van b en w van Vlissingen wordt besloten om in verband met de buitengewone weers omstandigheden ten gevolge van de weersgesteldheid alle gehuwde werk lozen en kostwinners tewerk te stellen bij het opruimen van de sneeuw in de stad. Bericht uit de krant van 27 februari 1929: Een nieuwe vorstperiode is inge treden. De koude is nu nog feller ge worden. Aan het filiaal van het ko ninklijk meteorologisch instituut geeft de thermometer aan dat er spra ke was van veertien graden vorst. De adjunctdirecteur en de hoofdopzichter van de gemeentelijke lichtfabriek in Gouda hebben een uitvinding gedaan, waardoor het mogelijk is bevroren wa terleidingen met behulp van felectnci- teit te ontdooien. De stroom die nodig is voor het ontdooien wordt aan de Uchtleiding door een stopcontact ont nomen. in een apparaat omgezet tot een zeer lage spanning en naar de hoofdkraan geleid. Daarbij wordt ge bruik gemaakt van het geleidend ver mogen der loden waterleidingbuizen. De grilligheid van de natuur wordt uit de doeken gedaan in het volgende be richt: op 26 februari 1926 was het heer lijk zomerweer. Iedereen liep te puffen. Op 26 februari 1928 was het prachtig lenteweer. 26 februari 1929... 12 graden vorst. Een drankslijter haakt in op de kou. Drink Bols. meldt hij. Elke dag een glaasje. In dezelfde krant een bericht over het alcoholisme in Rusland: m de loop van het laatste jaar zijn er alleen al in Petersburg 293 personen gestor ven die teveel aan Bacchus geofferd hadden. In het gehele land bedroeg het aantal slachtoffers van de wodka bijna 6000. De centrale van coöperaties heeft evenwel een overeenkomst ge sloten waarbij is bepaald dat alle coöperatieve winkels steeds een voor raad wodka dienen te bezitten, genoeg voor veertien dagen. De directie van een van de grote bioscopen in Parijs maakt zich ver dienstelijk door tijdens de felle kou el ke nacht aan ongeveer tweeduizend behoeftige lieden onderdak te ver schaffen. Het ontnuchterend ontwa ken van de kolonie slapers wordt ver zacht door een kopje .warme soep, een rantsoen brood en hete koffie te ver strekken. Bij het vertrek krijgt men bovendien nog eéh franc in de hand Twee arbeiders uit Breskens die had den vernomen dat te Wieringen volop werk was. maken met het doel werk te vinden de hele reis per fiets. Alle brede wateren die daarbij gepasseerd moes ten worden, kunnen per fiets worden bereden. De reis blijkt vergeefs. Ook in Wieringen is geen werk te vinden. Nog een koude bericht uit die dagen: wanneer de vorst blijft aanhouden be staat de kans dat de grote spiegel- glasfabriek m Sas van Gent binnen enkele dagen wordt stopgezet wegens gebrek aan steenkolen, waardoor honderden arbeiders werkeloos wor den. Wegens de kou gaat de bijbellezing 'Bethel' in Vlissingen niet door. Wat wel doorgaat is het 'groot bal-masque' te geven door het de revue en cabaret- club 'Kunst naar kracht' in de schouwburgzaal 'De oude vriend schap' Mededeling uil de aankondi ging: prijspolonaise om elf uur precies. Costumier aan de zaal. Entree 0.41 en belasting We. eten opa en oma of een bejaarde oom of tante te vertellen hoe die win ter van 1929 was, dichter in de herin- ne-ring ligt de barre winter van 1963, toen er in Zeeland zelfs dorpen geïso leerd raakten door metershoge sneeuwhopen. In een aantal gevallen kwamen BBen het leger in het geweer om de meest elementaire verbindin gen weer te herstellen. Fpn naar berichten uit die dagen: Nederland trekt massaal naar de kust om er getuige te zijn van een uniek schouwspel: een zee. door ijs verstard, zonder gebulder, zonder zelfs maar het minste geruis. Kilometers breed is het ijsveld. Er worden massale autotochten ge maakt over het Ijssel meer. Op het wa ter. zelfs als het bevroren is geldt geen wegenverkeersreglement. Dus ook mensen die niet in het bezit zijn van een rijbewijs proberen van West-fries- land naar Stavoren te komen. In Londen meldt zich een arbeider twintig minuten te laat op het werk Hij heeft een voor de werkgever aan vaardbaar excuus: bij het opstaan had de man geconstateerd dat zijn kunst gebit in het glas op het nachtkastje was vastgevroren. Er ontstaan zouttekorten in Limburg is het zelfs al zo erg. dat enkele winkels ertoe overgaan het artikel per lepel te verkopen Tensiotte nog dit bericht, omgeroepen door de NCRVnieuwslezer op een laat avonduur in winters Nederland van 1963: wil Theo Klapper, buldozer- chauffeur uit Wormerveer zich met de postcommandant van de rijkspolitie verstaan. Hij heeft het contactsleutel tje van de bulldozer op zak die voor het bevrijden van honderd vijftig auto's uit de sneeuw moet worden gebruikt! OPVANGCENTRUM WALCHEREN NOODZAKELIJK VAN DERTIG NAAR ZESTIG PERSONEN VLISSINGEN - „Er moet een opvang- «nlrum voor problematische drug- Kbruikers komen in Vlissingen." Dit fft dc Vlissingse huisarts J.A.A. Vltijtr, lid van de werkgroep drugs, «n overlegorgaan van diverse instel- iingen, die geconfronteerd worden met dnigproblemen. De verstrekking van methadon aan heroïnegebruikers door bit echtpaar Puister, op door dokter Vtijer uitgeschreven recepten, is in HI> maand uitgegroeid van dertig tot '«lig personen. Van hen komen er ook Oost-Souburg en Middelburg. •Als het zo doorgaat zitten wij binnen maanden met 80 mensen, die da- PlIJks hun methadon bij het echtpaar Pulster komen halen." voorspelt de Vlissingse huisarts. Nergens is gere- SWd, dat ik mij met de medische hulp- wlening kan bezighouden. Hetzelfde Jtldt voor de maatschappelijke hulp verlening, die momenteel wordt gedaan «oorde heer Boonstra, van de afdeling reclasering van het Leger des Heils in «Iddelburg.Er moet geld komen. Maar ook een groter pand. waarin meer oiimie is voor een persoonlijk gesprek, "d lokalen voor tafeltennis of tafel voetbal," aldus de heer Meijer. Do heer Boonstra bevestigt, dat er veel ®oet gebeuren op het gebied van hulp verlening aan problematische drug- lobruikers, niet alleen in Vlissingen, "jsar in heel Zeeland. De hele hulpverlening aan problema- 'J>che druggebruikers is eigenlijk een Probleem," stelt hij. „De knelpunten gorden donderdag besproken tussen •exwerkgroepxdrugs leden van de ■rrkgroep drugs, die zich praktisch be houden met de hulpverlening en het osstuur van het Zeeuws Consultatie Dbreau voor Alcohol en Drugs (ZCAD). wmoet iets gebeuren, want de toeloop "tor het echtpaar Puister wordt steeds iwtfir. Wij hopen op een goede samen ging met het ZCAD. maar als dat h kan komen wij zelf met een pro- jWmma," aldus de heer Boonstra Je totale werkgroep drugs, waarin zit- hebben het ZCAD. artsen, politie. Wciale Dienst en wethouder A. Lorier '«n sociale zaken en volksgezondheid. woensdag 31 januari een bespre- 'n8 over het zo goed mogelijk sa- fowerken tussen de hulpverlenende Welling, ..Dat moet behoedzaam worden uitge voerd," zegt wethouder Lorier. „Men vertel t ook niet zomaar hoeveel mensen met kanker rondlopen Van een con troverse tussen het ZCAD en de andere instellingen was volgens hem geen sprake. „De werkgroep drugs functioneert Vergadering RPF over abortus MIDDELBURG - Vrijdagavond sprak z de heer Meindert Leerling uit Huizen voor de Reformatorisch Politieke Fe deratie in de Schakel te Middelburg over het onderwerp: 'Abortus nee. goed.' stelt hy nadrukkelijk. Vlissingen heeft inmiddels subsidie aangevraagd bij het ministerie van CRM voor de aanstelling van een straatgroepen- werker. aangehaakt bij het ZCAD. De zogenaamde 'streetcornerworker' kr{jgt als standplaats Vlissingen. maar zaj ook voor de gemeenten Middelburg en Goes moeten functioneren. Tussen de betreffende gemeentes en het ZCAD is een bespreking hierover gevoerd bij CRM. Het samenwerkingsverband tus sen de drie gemeentes is inmiddels vol gens wethouder Lorier al op papier ge- Het ZCAD heeft al eerder te kennen ge geven wel mee te willen werken aan uitbreiding van de verstrekkingster- maar'. De heer Leerling vroeg zich af of myn en van de doses methadon aan he- 'wij' elkaar de vrijheid moeten geven roïneverslaafden. indien de hulpvraag om het ongeboren leven in de moeder- dit zou eisen. In het belang van de hulp- schoot moedwillig te verwijderen, verlening werd daarbij wel om een goe- Veel mensen zeggen ja. De RPF zegt de coördinatie en een sluitend systeem van Godswege nee, want het is het do- van afspraken gevraagd. Dit zou op een den van een stukje schepping Gods'. grotere schaal dan alleen plaatselijk Na de pauze ging men verder in op de moeten gebeuren, bijvoorbeeld voor de hulp aan de in nood verkerende zwan- hele regio Walcheren. Al in december gere vrouw. Zowerd gewezen op de mo- kreeg het ZCAD een telefoontje met de gelijkheid tot opvang in gastgezinnen mededeling, dat harddruggebruikers van onder meer de Vereniging tot Be- uit Middelburg zich wilden vervoegen scherming van het Ongeboren Kind te Leiden. De vergadering werd behoorlijk bezocht. Wethouder Apers installeerde schoolraad Axel AXEL - Wethouder P. Th. A. M. H. Apers van Axel heeft donderdagaovnd de schoolraad voor het openbaar on derwijs geïnstalleerd. De schoolraad, die het openbaar en la ger en kleuteronderwijs in de gemeente Axel moet gaan runnen, zal voortaan in het openbaar vergaderen. Dat werd tij dens de eerste vergadering in het Axel- se stadhuis beslist. Er is al een dagelijks bestuur van drie leden aangewezen voorzitter H. van Winkel, secretaris mevrouw M. Rietra en penningmeester mevrouw I. Dudek. Wethouder Apers sprak nog zijn vol doening uit over het feit dat er in Axel naar gestreefd wordt om een afdeling van de Vereniging voor Openbaar Onderwijs op te richten in Vlissingen Het ZCAD gaf toen al te kennen met te willen meewerken aan het verstrekken van methadon zonder voorwaarden. Tussen zeer strenge voorwaarden en in het geheel geen voorwaarden ligt nog een groot gebied, dat volgens het ZCAD tot op heden nog niet genoeg is benut. Oostkapelse school leegde spaarpotten voor Rwanda-actie OOSTKAPELLE - De christelijke lage re school van Oostkapelle heeft deze week de Unicef-spaarpotten geledigd voor de aktie 'Zeeland helpt Rwanda'. En het resultaat mocht er zijn: er kwam een bedrag op tafel van f 1747.72. Van de 'ontknoping' van de actie op de school werd een gezellige middag ge maakt. De leerlingen uit de hoogste klassen mochten de stenen spaarpot ten zelf kapotslaan en vervolgens het bedrag dat erin had gezeten zelf tellen. In de lagere klassen gebeurde dat met de helpende hand van het hoofd van de school, de heer W. van Steenis en twee vertegenwoordigers van het werkcomi té van de actie 'Zeeland helpt Rwanda', de heren K. Bachofner en mr J. A. R. M. Douwes. Als beloning voor hun spaarzin in het belang van het waterputtenprojekt in Rwanda kregen de kinderen van de Oostkapelse school een nieuwe spaar pot uitgereikt die zij mogen houden als aandenken. Bontmantel gestolen wijkgebouw 't Anker VLISSINGEN - Uit wijkgebouw 't An ker te Vlissingen is donderdagavond een nertsmantel van de Vlissingse C. M. L. ter waarde van 2000 gulden gestolen L had haar mantel in de garderobe van 't Anker opgehangen. Toen zij don derdagavond 't Anker wilde verlaten, was de nertsmantel verdwenen. De da der is onbekend. De Vlissingse politie stelt een onderzoek in. P. BOOGERT VAN VISSERSVERENIGING YERSEKE: Het boek dat iedereen wil hebben! j Toon Hermans LIGGEN IN'T GRAS versjes, verhalen, meningen f 14,90 Bij elke boekhandel! ELSEVIER YERSEKE - Het bestuur van de vis sersvereniging Yerseke vindt dat dc mosselkwekers uit Bruinisse zich on terecht druk maken over het feit dat ze door de aanleg van de Philipsdam hun mosselpercelen in het Volkerak kwijt zullen raken, „Ze doen alsof die perce len zoveel waard zijn", aldus voorzit ter P. Boogert van de Yersekse vis sersvereniging in een reactie op de plannen van zijn Bruse collega's om actie te gaan voeren, „maar dat is he lemaal niet waar. En dat blijkt ook wel. want op een paar uitzonderingen na leveren ze vrijwel geen mossels op". Volgens de heer Boogert heeft het me rendeel van de Bruse mosselkwekers met te klagen gehad over de manier waarop ze na de afsluiting van de Gre- velingen compensatie hebben gekre gen. Ze kregen goede percelen in de Waddenzee en een aantal van hen ook in de Oosterschelde in plaats van de percelen die ze in de Grevelingen kwijt raakten. Het feit dat de meeste Bruse mosselbedrlj ven na de afsluiting van de Grevelingen een stuk beter draaien dan ervoor onderstreept dat naar de me ning van de Yersekenaren We hebben de indruk dat ze in Bruinisse aardig overdrijven zegt bestuurslid J. J. Vet te van de Yersekse vissersvereniging. „Ze hebben de percelen in het Volkerak destijds als een soort toegift gekregen en nu doen ze alsof hun hele bedryf er van afhangt" Boogert en Vette betogen dat het heel goed mogelijk is om zonder percelen in de Zeeuwse stromen een rendabel mosselbedrijf te hebben. De meeste en de beste mossels komen immers uit de Waddenzee. „We zien niet in waarom iemand niet meer in Bruinisse zou kunnen wonen als hij in Zeeland geen percelen heeft. Erzijn meer mensen die uit de Waddenzee naar Yerseke komen varen, daar hun mossels verkopen en dan rustig naar huis varen", zeggen ze. Vette is het er wel mee eens dat eigen lijk iedere mosselkweker een perceel zou moeten hebben in Zeeland om daar de mossels op te kunnen zaaien die niet in verkoop worden genomen. Overigens wijst hij erop dat het de laatste jaren maar een paar keer is gebeurd dat par tijen mossels met in verkoop zijn ge nomen. De Yersekenaren vinden dat het allemaal dus wel mee valt met de klap die de aanleg van de Philipsdam voor de Bruse mosseikwekers betekent Ze wijzen erop dat het helemaal niet onwaarschijnlijk is dat als gevolg van de beperkte getijbeweging in de Oos terschelde na het gereedkomen van de stromvloedkering mosselpercelen verloren gaan. En daar moet dan toch ook compensatie voor gevonden wor den. Waddenzee „Maar de mensen die na de afsluiting van de Grevelingen naar de Wadden zee zijn gegaan, hebben daar de-beste percelen gekregen. Wij moeten maar afwachten welke mogelijkheden er voor ons nog op de Waddenzee zijn als een deel van onze percelen in de Oos terschelde verloren gaat. Dan zijn wij duidelijk in het nadeel vergeleken bij de mensen uit Bru", meent J. C. van Damme, een ander bestuurslid van de Yersekse vissersvereniging. „Zij heb ben op dit moment al de zekerheid van een aantal goede percelen in de Wad denzee, terwijl wij maar moeten af wachten wat het allemaal wordt". Overigens wijzen de Yersekenaren erop dat niet alleen mosselkwekers uit Bruinisse percelen hebben in het Vol kerak. Ook kwekers uit Yerseke, Tho- len en Zierikzee hebben er gronden. „Maar die hoor je niet klagenaldus Boogert. LIJSTTREKKER EUROPESE VERKIEZINGEN LEO JANSEN: MIDDELBURG - De PPR voelt zich niet geheel kansloos om bij de komen de Europese verkiezingen tenminste cén zetel te behalen van de 410 zetels die beschikbaar zijn in het Europees parlement. Hiervoor dient de PPR 4 proeent te behalen van het aantal uil- gebrachte stemmen. Dit zei de kan didaat voor de PPR voor deze verkie zingen is Leo Jansen, lid van de Twee de Kamertijdens de vrijdagavond ge houden jaarvergadering van de PPR, afdeling Zeeland, in Middelburg. Hij sprak over de rol die de PPR in het Europees Parlement hoopt te vervul len. Als belangrijkste taak voor de PPR zag hij het „signaleren van een aantal alternatieven voor Europa", waarbij de éénwording van Europa geen doel in zichzelf is, maar een reali sering van betere kansen voor prog ressieve doelstellingen. Enkele van die doelstellingen waaraan de PPR wil meewerken zijn een gezond Europa, waar de burgers zich thuis voelen, een vredig Europa zonder kernwapens en een veilig Europa, waar de privacy wordt gewaarborgd en waar voor iedereen „eerlijk en bevredigend" werk gecreëerd wordt," aldus de heer Jansen Hij waarschuwde voor een Europa, waarin de sterkste en rijkste macht de economische sociale politiek gaat bepalen „Wij hebben weinig zin in een hervorming naar Duits model," zo betoogde het PPR-Tweede-Kamerlid. Meer heil De PPR ziet meer heil in een Europa, waar geen economische groei meer no dig is. zo zei hij, omdat een verdere groei op de oude manier funest is." De heer Jansen pleitte verder voor een decen tralisatie van het politieke bestuur. Hoewel hij vond dat het huidige Europa ..een vat vol tegenstrijdigheden" is, geloofde hij toch dat de PPR aan de verkiezingen moest deelnemen, omdat anders beslissingen over ons (progres sieven) worden genomen, waarover we helemaal geen zeggenschap zullen hebben. Hij noemde dat alternatief „nog erger." „De taak van de PPR hier bij is le wijzen, dat Europa op een twee- spoor zit en dat een Europa gericht op alleen een economische groei zo niet langer kan.' aldus de heer Jansen. Hij verwachtte dat bij de komende verkie zingen de nu nog vrij geringe be voegdheden van het Europees Par lement zullen worden uitgebreid en dat dit tevens gevolgen zal hebben voor cje positie van de Europese Commissie. In het geïllustreerd weekblad 'Ons Zeeland' van die eerste weken van 1929 verschijnen foto's die herinnerin gen oproepen aan de expeditie van Sjef van Dongen. Er zijn zeldzame tafereeltjes bijvoetgangers op de Goese haven, in een arrestee naar de Goese Markt, ringsteken op de Seisvest in Middelburg, een tochtje over het ijs van Wolphaartsdijk naar Noord-Beveland. het kanaal van Temeuzen naar Gent als ijsbaan en de veldwachter van Kortgene. dienstdoende op de gladde ijzers. Een schaat swedstrijd in Middelburg levert de volgende uitslag op: eerste prijs de heer en mej. Willemsen uit Yerseke. twee de prijs mevrouw Kooiman en de heer J A. Tavenier. Derde mej. J C Heijboer te s Heer Arendskerke en de heer C. Klav uit Heinkenszand. Bij de foto een plaat uit het historische Dert-archicf: Noordpooisferen aan de Vlissingse boulevard. Het strandhotel. zie achtergrond, had toen nog een torentje.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1979 | | pagina 9