Nu zeggen ze
jammer, maar
straks zijn ze
ons vergeten...
BUURTBUS SCHOUWEN-DUIVELAND
ZAL BEGIN APRIL GAAN RIJDEN
SchouweniDuiveland
VRIJWILLIGERS GEZOCHT
LAATSTE RELIGIEUZEN WEG
UIT DE CORNELIASTICHTING
DONDERDAG 11 JANUARI 1979
Oktober 1977. De Corneliastichting in Zierikzee vierde het honderd jarig bestaan. Muziek,
recepties, huldigingen en ontvangsten. Ze denken er met plezier aan terug. „Het was een heel erg
mooi feest. En dat prachtige geschenk, dat we van de bewoners van de stad en van het eiland en
van de parochie hebben gekregen; dat mooie relief van die meneer Ad Braat aan het hek voor het
tehuis. Iedereen blijft er voor stil staan. Als u 's wist, hoeveel foto's er al van gemaakt zijn. Eerst
lopen ze er langs, dan zie je ze terug komen, nog eens kijken, en dan is het knip
Een mooi feest, dat was het. Maar ook een feest doorspekt met een vleugje weemoed. Want in
oktober '77 naderde al heel.snel het eind van de periode, waarin de zusters Franciscanessen van het
klooster Sint Franciscus "Alverna' te Aerdenhout de dienst in het verpleegtehuis hebben uitge
maakt.
In 1877 kwamen de eerste zusters Fran
ciscanessen naar Zierikzee. Ze waren
met z'n zessen. Het zou wat' overdreven
zijn om te zeggen, dat de nonnen er met
fanfaregeschetter werden binnen gé-
haaldHet verhaal gaat zejjs ^at ze met
paardevijgen werden bekogeld. Maar
dat is al heel lang geleden. Nu denken ze
in Zierikzee wel anders over de nonnen,
die zich een eeuw lang zo verdienstelijk
hebben gemaakt, niet alleen voor de
Zïerikzeese maar voor de hele Schouw-
se bevolking. Aanvankelijk alleen op
het gebied van het onderwijs. Maar in
het begin van de twintigste eeuw ivoor
de geschiedenisboekjes in 1906) be
gonnen de zusters Franciscanessen
met de verpleging van zieken. Eerst op
zeer bescheiden schaal Later zou die
ziekenverpleging tot hun voornaamste
taak uitgroeien
Een symptoom
Als de Bescheurkalender zaterdag 27
januari 1979 fin het bad; kijk, mijnes
blijft drijven, maar jouwes zinkt')
aanwijst, zullen de laatste religieuzen
voor goed uit 'het liefdehuis' verdwij
nen. Zuster Assunta, zuster Ursula,
zuster Richtilde, zuster Materna en
zuster Consolata; zij sluiten een hoofd
stuk af. Een hoofdstuk, dat verhaalt
over honderd jaar zusters Francisca
nessen in Zierikzee. Over een paar we
ken komt daar definitief een eind aan.
De zusters moeten de verzorging van
de bewoners van De Corneliastichting
aan anderenovcrlaten. De voornaam
ste reden: het aantal religieuzen, dat
de verzorging op een goede manier kan
begeleiden, neemt steeds meer af. De
hele bestuurlijke structuur van het te
huis is gewijzigd. De Corneliastichting
wordt opener. Er is een nieuw stich
tingsbestuur, waarin ook plaats is in
geruimd voor vertegenwoordigers van
de protestants-christelijke gemeen
schappen op Schouwen-Duiveland.
Het rooms-katholieke stempel, dat
ruim een eeuw zo nadrukkelijk op De
Corneliastichting heeft gestaan, ver
dwijnt weliswaar niet helemaal, maar
het vervaagt wel. De rol van de zusters
Franciscanessen is er uitgespeeld. Een
symptoom van de afbrokkeling van
het rijke roomse leven.
Hallelujah
Zuster Assunta is elf jaar directrice ge
weest van De Corneliastichting
..Dat rijke roomse leven: ik kan niet
zeggen, dat het verkeerd is geweest. In
mijn jeugd ben ik zelf graallid geweest.
Toen was het van: hallelujah en Wij Ka
tholiekenDat is veranderd Het is de
tijd. De mensen zijn minder kerks ge
worden Ik kan er niet over oordelen of
ze ook minder gelovig zijn Maai-het feit
blijft, dat alle kerken leden verliezen
En waar we elkaar vroeger altijd met
allerlei dingen te lijf gingen, leeft nu in
de kerken de vraag: wat hebben we met
elkaar gemeen, wat kunnen we als
christenen samen doen En als je elkaar
op bijvoorbeeld het gebied van de ge
zondheidszorg kunt vinden, wat kun je
dan nog mooier hebben. Je kuilt het.
met elkaar toch een stuk voordeliger
doen. dan wanneer iedereen in z'n eigen
hokje blijft zitten
..Dit is een groeiproces, wat we in heel
Nederland meemaken. Het is voor ons
niet zo vreemd. We hebben het ook in
andere tehuizen, en de mensen komen
er niets door tekort. Vroeger was het zo.
dat een dominee niet zoveel in een
rooms-katholiek tehuis kwam. en een
pastoor niet zo vaak in een protestants
huis. Dat is tegenwoordig niet meer zo.
En ik geloof, dat diteen ontwikkeling is,
waar we wel blij mee moeten zijn"
Pionierswerk
„Na de wereldoorlog heb je een heel
ander mensbeeld gekregen. Ook in de
kerk ontstond een geweldige stroom
van vernieuwing. De jonge mensen
zijn volgens mij heus nog wel religieus
ingesteld. Kijk alleen maar eens
hoeveel er naar de ontwikkelingslan
den gaan; die ook idealistisch zijn.
Toevallig heb ik vanochtend nog dit
gezegd: de religieuzen, en dat is de hele
geschiedenis door nog zo geweest, die
hebben altijd pionierswerk willen
verrichten. Dat is in de ziekenverple
ging zo geweest, dat was zo in het on
derwijsMaar nu voelen ze er niets
meer voor om in het ziekenhuis of in de
school te werken. Ze gaan veel liever
naar de missielanden toe. om aan ont
wikkelingshulp te doen. En zo hebben
we ook zusters, die aan woonwagen-
werk doen, die daar pionierswerk zoe
ken. Ze maken zich dienstbaar voor
zwak-socialcn, gastarbeiders en da
klozen
..Voor de oudere mensen, en zeker voor
de bewoners diè hier al jaren in huis
zitten, zijn we een vertrouwd beeld. We
waren dag en nacht aanwezig. Ook als
we vrij waren. Dus als er 's iets was, je
ving het meteen op en je wist wat er aan
de hand was. Dat beeld verandert.. De
directeur heeft een gezin, en die gaat
gewoon naar huis Dat missen de men
sen ergens wel. Het wordt hier anders.
Maar de mensen zeggen nu nog: jam
mer dat de zusters weg gaan. Maar ze
zijn ons over een halfjaar vergeten. Als
ik zo door het huis loop. dan zeggen ze
ook al van: de nieuwe directeur valt
toch wel mee..
"We leven al een hele tijd naar ons ver
trek toe. Maar nu het dichterbij komt;
het kan een beetje weemoed geven, het
kan een beetje pijn doen. Maar goed, we
hebben hier een taak gehad, en nu is het
aan jongeremensen om die taak op zich
te nemen en verder te dragen. En als je
directrice bent. dan is vijfenzestig jaar
toch een mooie leeftijd om afscheid te
nemen. Je gaat vergeten, je moetsteeds
meer opschrijven, dat wordt met de ja
ren erger dunkt me. En dan: nu ga je
prettig weg. Als je wacht tot je nog
ouder bent. dan wordt het: ik hoe;
maar, dat die ouwe taart 's ophoepff.
Laten we dit nu gezond blijven
he?".
Kwaaie dagen
We zouden het ideaal gevonden h»
ben, als er jongere religieuzen warc
geweest om het van ons over te nerai
Maar die zijn er nu eenmaal niet D:
afscheid straks; het zal ons nog wel es
paar kwaaie dagen bezorgen. Het is®
alleen, dat we afscheid nemen vani!
huis, we houden ook van het stadj
Omdat het zo klein is, kemien we
zoveel mensen"
Nog een week of wat. dan rijdt de
huiswagen voor. Drie zusters gaani
het college Hageveld in Heemst
ééngaat er naar het moederhuis
Aerdenhout en zuster Assunta ver
naar Wognum (Westfriesland), waari
de leiding k-njgt van een tehuis,
zo n twintig bejaarde religieuzen
levensavond doorbrengen.
„Dat is toch ook nog een mooie taail
om te zorgen voor oudere mede-zuslenl
die ook hard gewerkt- hebben De tm
die ze nog mogen leven, moet die
sen zo prettig mogelijk gemaakt
den Want dat hebben ze wel
diend
klein busje volgens een vaste route én
een vaste dienstregeling. Zo worden de
kosten van de chauffeur (ongeveer ze
ventig procent van de totale kosten»
uitgespaard Uitgangspunt bij een der
gelijk systeem is. dat de gezamenlijke
bevolking in een buurtbusgebied zo
veel onderlinge samenwerking en ini
tiatief ontwikkelt, dat een hecht team
van buurtbuscomite en vrijwilligers
ontstaat, dat op verantwoorde wijze
een buurtbus kan exploiteren.
Om een buurtbus te mogen besturen is
een gewoon rijbewijs BE voldoende.
Verder moet een vrijwilliger tussen de
21 en 70 jaar oud zijn en medisch zijn
goedgekeurd. Deze keuring, die be
doeld is om te kijken of iemand ge
schikt is om met bet busje te rijden,
wordt gedaan door de keuringsarts
van de busonderneming. De buson
derneming - in dit geval de ZWN - ver
zorgt ook zaken als onderhoud en ver
zekering van het busje.
Inmiddels is het voorlopig buurtbus
comite enkele malen bij elkaar geweest
en heeft het buurtbusproject vastere
vormen aangenomen. Zo is er een
voorlopige dienstregeling en route op
gesteld. Die route voert van Sirjansland
via Ouwerkerk, Zierikzee (busstation
en Rode Kruisziekenhuis). Kerkwerve
naar Nieuwerkerk. In Zierikzee wordt
in een aantal gevallen directe aanslui
ting gegeven van en op de lijndiensten
richting Oude Tonge, Goes en de West
hoek van Schouwen-Duiveland. Bo
vendien heeft het comité contact gehad
meteen wat langer bestaand buurtbus
comite elders m het land. om aan de
weet te pomen welke practische pro
blemen zich allemaal kunnen voor
doen. Daaruit is onder meer gebleken,
dat het belangrijk is om genoeg vrijwil
ligers iminstens twintig) op te trom
melen Die vrijwilligers moeten na
tuurlijk goede en veilige rijders zijn. En
ze moeten hun afspraken goed nako
men. Als na enige tijd het nieuwtje er af
is. mogen ze het er niet bij laten zitten
Anders laten ze de passagiers
schien wel letterlijk - in de kou
Om alle misverstanden te
de vrijwilligers ontvangen voor
sturen van de buurtbus
ding. Ook mensen, die
werkloos zijn of bijstand
nen zonder gevaar voor
uitkering als vrijwilliger meedoen
Ook al wordt de buurtbus
door vrijwilligers en ook al
nister het busje gratis ter
toch zal het rijden kosten n
meebrengen. Daarom moet er
voor een rit betaald worden. Eene
reis zal - ongeacht de afstand - neg
cent gaan kosten
Het zal duidelijk zijn,
buurlbusproject staat of valt
inzet van de bewoners van de
Aan de ene kant moeten er
vrijwillige chauffeurs zijn;
dere kant moet er voldoende
stelling zijn voor deze vorm
voer. Kortom: de bevolking
in de hand of het project een
wordt.
Er is een foldertje samengesteld
alle wetenswaardigheden over fl
buurtbus vermeld staan. De foldejH
vorige week huis aan huis verspreid!
Sirjansland, Ouwerkerk. Kerkwerve!
Nieuwerkerk. Ook is in de folder ew
enquete opgenomen om de meninf!
horen van de bewoners varij!
buurtbusgebied over de voorgestel!
route en dienstregeling. Bovendien»!
het enquêteformulier de mogelijk*!
opgenomen om zich voorlopig aan!
melden als vrijwillige buurt»!
bestuurder. De enquetefonnulOT
zullen omstreeks 17 januari doordejej
den van het buurtbuscomite ff*
opgehaald. Zij zijn vanzelfspreke
reid om verdere vragen te beant®
den. De suggesties, die op de
formulieren door de bevolking ffor®J
vermeld, zullen gebruikt worden»!
een definitieve dienstregeling en rffJ'f,
vast te stellen.
De buurtbus welke begin april zal gaan rijden in Schouwen-Duiveland.
Indien er zich geen onverhoopte pro
blemen zullen voordoen, kan begin
april van dit jaar op Schouwen-Duive
land een buurtbus gaan rijden. Enige
tijd geleden is door het ministerie van
verkeer en waterstaat het gebied rond
Zierikzee (de kernen Sirjansland,
Ouwerkerk, Kerkwerve en Nieuwer
kerk) aangewezen om te onderzoeken
welke mogelijkheden er zijn, om daar
met een buurlbusproject te starten.
Daartoe is overleg geweest tussen het
ministerie, de Zeeuwse gedeputeerde
W. Don voor verkeer en vervoer, de
rijksverkeersinspectie, de betrokken
gemeenten en de N. V. streekvervoer
Zuid-West-Nederland. Uit deze be
sprekingen is gebleken, dat er goede
kansen bestaan voor de buurtbus. Er is
een voorlopig buurlbuscomité ge
vormd. dat de voorbereidingen voor
het project met veel enthousiasme ter
hand heelt genomen.
Wat is nu precies een buurtbus? Het is
een busje voor acht personen, dat op
vaste tijden door de buurt komt rijden.
Het. bijzondere ervan is. dat de bus
wordt bestuurd door vrijwilligers uit de
streek. Ieder streekvervoersbednjf
streeft ernaar om in zijn vervoersgebied
zoveel mogelijk mensen te bereiken per
openbaar vervoer. In dunbevolkte ge
bieden echter is het aantal mensen dat
van de bus gebruik zou maken soms zo
klein, dat het uit exploitatieoverwegin
gen niet verantwoord is om regelmatig
een normale lijnbus met betaalde
chauffeur te laten rijden. De kosten
zouden dan in geen verhouding staan
tot de opbrengsten Soms wordt een
gedeeltelijke oplossing gevonden door
bijvoorbeeld op marktdagen een bus te
laten rijden, omdat er dan genoegwel
busklanten zyn Om nu in een dun
bevolkt gebied toch een goede en rx re
gelmatige openbaar vervoersvoor-
zieningop te zetten tegen aanvaardbare
kostten, is het idee ontstaan van de
buurtbus: bewoners van een gebied rij
den op basis van vrijwilligheid met een
