KLUSSENBUS KOMT IN BEWEGING VAN GEND EN LOOS WERKT OOK MEE Wat beweegt de klussenbusser? KLUSSENBU: PZC/zaterdagkrant 21 ZATERDAG 2 DECEMBER 1978 De werkloosheid in ons land is tot een zorgelijk hoog peil gestegen Toch is er met in alle sectoren gebrek aan werk Wie toel eens een reparatie in of om het huis wil laten uitvoeren weel dat. Het is soms moeilijk een vakman te vinden en nog moeilijker om zo'n vakman bereid te vinden om op korte termijn hulp te bieden. Vaak zijn de karweitjes te klein of te eenvoudig voor zo'n expertdie duur heeft geïnvesteerd en dus duur betaald moet worden. De voorrijkos- ten gaan dan doortikken. Daardoor is er een nieuwe markt ontstaan voor de kleine klussers. Er zijn vandaag de dag al een tiental rijdende werkplaatsen in Nederland, bemand door handige mensen, die bereid zijn voor een redelijke vergoeding een karweitje te klaren. Hun werk is kleinschalig Daarom hebben zij de steun van De Stichting Mens- en Milieuvriendelijk Ondernemen (Memo). De Twaalf Ambachten, tweemaandelijks tijdschrift voor kleinschalig Ne derland en orgaan van Memo organiseerde in Amersfoort een informatie- en actiedag over de 'klussenbus' PZC-re- dacteur Rien van Reems was er bij... Zo'n veertigmensen, meest mannen, in leeftijd variërend van ruim twintig tot bijna vijftig jaar, hebben zich op een door hagelbuien geteisterde zaterdagochtend verzameld in jeugd soos De Instee aan de Zuidsingel in Amersfoort. Allemaal heb ben ze gereageerd op een uitnodiging van De Twaalf Ambach ten, het tweemaandelijks orgaan van de Stichting Mens- en Milieuvriendelijk Ondernemen (Memo) voor een informatie- en actiedag over het Memoproject 'De Klussenbus'. Een nogal ge varieerd gezelschap, maar met één ding gemeen: de wens om zelfstandig, kleinschalig en op een mens- en milieuvriendelijke manier een flinke dosis technische handvaardigheid in de praktijk rendabel te maken. Terwijl de spil van de bijeenkomst, redacteur-uitgever Sietz Leeflang van De Twaalf Ambachten, dozen proviand en infor matiemateriaal naar binnen sjouwt, mevrouw Ank Leeflang met haar helpsters veertig eieren organiseert voor een gigan tisch roerei bij de lunch en de binnendruppelende deelnemers zich laven met koffie, sla ik er nog eens de klussenbusinforma- tiemap op na. Nederland werd voor het eerst met de idee van een rijdende werkplaats on der de naam 'klussenbus' gecon fronteerd in mei van dit jaar tijdens de Memobeurs in de Hilversumse Ex- pohal. Dicht bij de ingang van de hal stond toen zo'n volledig ingerichte rij dende werkplaats opgesteld. De be zoekers dromden er om heen. Ir Kees Schalkwijk van Memo zou er later in de informatiemap over schrijven: „De volgende types bezochten ons: Vaklui, die of een klussenberoep al uitoefenen, of plannen hebben om dit te gaan doen. Vertegenwoordigers van werk lozen en sociale projekten Gemtres- seerden. die het een interessante ont wikkeling vonden en vroegen wanneer de bus bij hen langs zou kunnen ko men". Nog steeds is de klussenbus van de 32- jarige Rotterdammer Chris Schouten - ook vandaag in Amersfoort weer van de partij - een van de fraaiste voor beelden van een rijdende werkplaats conform de Memo-opzet. Na de Memo- beurs in mei liet hij zich op 7 juli als klusser bij de Rotterdamse Kamer van Koophandel en Fabrieken inschrij ven „Het begon", zo memoreert or ganisatiedeskundige Eef Hijmans in het Memoblad. „met een prijsvraag voor een rijdende werkplaats in de eerste publikatie van De Twaalf Am bachten vorig jaar. En toen kwamen bij mij de beelden van vroeger naar boven: het beeld van de scharensliep, die altijd eens in de twee maanden bij ons aan de achterdeur placht te ver schijnen. en naar wie mijn moeder met verlangen uitzag, omdat 'je op het broodmes naar Keulen kon rijden' Hij heette meneer Freriks Het karretje met de slijpmachine trok ons, kinde ren, aan als een magneet: het wiel draaide en de vonken vlogen er af. Tot slot kreeg hij altijd een kopje koffie in de keuken, en het andere beeld van mijn vader, die in de oorlogstijd vanuit een kamp van Havelte met zijn 'veldsmidse' op de rug langs de Drent se en Friese boerderijen trok, en met het repareren van ploegen en kruiwa gens zoveel voedsel wist te verdienen dat hij als onderduiker heelhuids over de Afsluitdijk naar Holland kwam En nog meer oude herinneringen: aan de rondtrekkende stoelenmatter. aan de zigeuners die je kapotte - toen zo peperdure - paraplu konden repare ren. Toen stelde ik me voor dat er een rijdende werkplaats voor mijn deur zou stoppen en dat een werkelijk han dige en betrouwbare figuur zoals me neer Fj-eriks me zou vragen of hij me ergens mee kon helpen. En daar zag ik ineens overal de mankementen waar je mee leert leven, maar die zo lastig en soms gevaarlijk kunnen zijn de zachtboardplaten van het. woonka merplafond die aan drie kanten los hingen. het kapotte stopcontact in de logeerkamer; de fontein in de douche cel met zijn lekkende afvoer waar een emmer onder stond: de keukenkraan die na ieder gebruik zo irritant stond te druppen als je hem niet extra hard dichtdraaide Ja. ik zag wat in rij dende werkplaatsen En iedereen die ik erover sprak zag er óók wat in Maar... hoe doe je zoiets, en kan een mens daarvan leven?" Vragen Het zijn vooral deze twee laatste vra gen, door mevrouw Hijmans hypothe tisch gesteld, waarop het merendeel van de aanwezigen in Amersfoort ook een antwoord zoekt. Op de eerste vraag, hoe doe je zoiets?, geven vier klussers uit de praktijk een voor de meeslen wel bevredigend antwoord, maar vraag twee blijkt moeilijker te zijn. omdat de omstandigheden van de vier nogal uiteen blijken te lopen. De derde vraag, die niet zo bewust wordt gesteld, maar die terloops toch ter sprake komt en mij het meest be zighoudt is: waarom iemand met een klussenbus de boer op wil. De klus senbus- dat is zo klaar als een klontje - komt langzaam in beweging, maar wat beweegt nu eigenlijk de klus senbusser, l it een aantal gesprekken blijkt dat de beweegredenen even complex zijn als de samenstelling van het in Amersfoort bijeengekomen ge zelschap. Zij hebben waarschijnlijk voor een niet onbelangrijk deel te maken met enkele aspecten die Sietz Leeflang in zijn inleiding noemt: so ciaal contact en werkgelegenheid. De bezitters van een rijdende werk plaats die naar Amersfoort zfjn geko men om informatie te geven en met collega's uit te wisselen, zijn allemaal jonge mensen, van even in de twintig tot net in de dertig. In veel gevallen hebben zij teleurstellende ervaringen in studie of bedrijfsleven achter de rug. zoals de jongeman die bij een aanne mer werkte en er genoeg van kieeg keunge badkamers af te breken omdat de mode een andere kleur wandtegel voorschreef en de sociaal werker die in de dagelijkse omgang met werklozen te weinig positieve impulsen ontving Zij hebben allemaal gemeen, dat zij nog niet zijn verwend met een hoge geldelijke beloning voor hun werk Zij stellen aan hun welzijn geen hoge ei sen. maar vinden een grote voldoening in het sociale aspect van hun nieuwe bezigheden Vooral in de grote steden met moderne woonwijken doet zich het verschijnsel voor van de vereen zaamde bejaarde Deze oudere men sen zitten nietalleen met het probleem van de kleine mankementen, waar voorzij geen vakkundige hulp kunnen krijgen, maar missen bovendien vaak ieder sociaal contact Regelmatig be zoek van de rijdende werkplaats biedt voor beide problemen een oplossing. Klussenbussers uit de Memosfeer vin den er bevrediging m dit soort klanten te helpen Daarbh blijken zij bereid de over het algemeen minder draagkrachtige bejaarde klant finan cieel tegemoet te komen door minder voor hun werk te rekenen dan zij nor maal zouden doen Veel klussers han teren een flexibel tarief, dat uiteen loopt van 15 tot 30 gulder per uur. Ma- run van Zuylen uit Eemnes geeft er een voorbeeld van. „Als ik bij een bejaarde een karweitje opknap dan reken ik niet meer dan elf twaalf gulder per uur Een rijke tante, die net een huis heeft laten zetten van vier ton. betaalt het dubbele" Marijn is als exponent van de hierboven beschreven catego rie Jonge klussers misschien wel het beste voorbeeld onder degenen die met een geringe financiële beloning tevreden zijn Hij werkt circa twintig uur per week tegen een gemiddeld net to uurloon van elf gulden en dat bete kent ;'.ot hij niet boven het wettelijk vastgestelde minimumloon uitkomt Hij kan dat doen omdat zijn kosten laag zijn Wanneer hij vertelt dat hij honderd vijftig gulden per maand huur betaalt, stijgt, er een begrijpend 'oooh' op uit het gehoor Er ontstaat nog meer begrip, wanneee hij vertelt niet met een bus. maar met een bakfiets te opereren, waardoor het kostenaspect wel bijzonder gunstig wordt bein- vloed Feitelijk valt hij dan ook niet onder de klussenbussers al verricht hij wel hetzelfde werk Marijn heeft bo vendien geen gezin en ook dat maakt het allemaal een stuk eenvoudiger Zijn werkterrein ligt in het Gooi. Ge brek aan klusjes is er niet. integendeel, het kost zelfs moeite om de 20-urige werkweek te handhaven. Hij geeft dan ook geen extra bekendheid aan zijn bedrijfje, omdat, er dan gevaar bestaat dat hij het niet meer aankan. Bij grote re klussen werkt hij samen met een collega, een ex-student in Utrecht die zijn eenmanszaak nog eenvoudiger heeft opgezet: hij heeft zelfs geen bak fiets. maar rijdt zijn klanten gewoon op de fiets af Zijn gereedschap heeft hij in een kist achterop Het is het meest eenvoudige voorbeeld van een rijdende werkplaats Veel werk Frappant op deze dag is dal niemand van de praktiserende klussers kan klagen over een gebrek aan werk. De meesten kunnen meer werk krijgen dan ze aankunnen. Die situatie ver troebelt enigszins het beeld van de sociale klusser, die zijn klanten vindt onder de groep die naar Memo-maat staven het eerst voor deze vorm van dienstverlening in aanmerking komt. namelijk de vereenzaamde bejaarde, in de moderne stadswijken. Vrijwel alle klussers blijken ruim te zijn voorzien van langdurige opdrachten. Het is een vorm van werken die risi co's verkleind, maar niet strookt met de opvattingen van de meesten onder ons. Een van hen kondigt dan ook aan dat hij per 1 januari a.s. een begin gaat maken met het echte huis-aan-huis- werk. Een vertekend beeld geeft ook het feit dal enkele klussers financieel niet volledig afhankelijk zijn van hun klusjeshedrijt. Een van de prak tijkmensen blijkt twee dagen per week in het bejaardenhuis te werken waarin ook zijn vrouw werkzaam is. Een tweede heeft een boerderijtje in Groningen en besteedt ongeveer drie dagen aan het klusjesbedrijf om de rest van de week in de tuin te werken en zijn dieren te verzorgen, terwijl zijn vrouw een parttime-werkkring heeft. Op deze eerlijke onthullingen wordt hier en daar in de vergadering wat teleurgesteld gereageerd. Stap terug De man naast mij gehoort tot de cate gorie oudere aanwezigen. Hij is een chauffeur bij een containervervoerbe- drijf en woont op een fiat in Zaandam. Zijn vrouw staat helemaal achter zijn wens om op het klussenbedrijf over te schakelen, maar - na alles wat hij tot nu toe hier heeft gehoord - vindt hij het jammer dat zij niet is meegekomen naar Amersfoort. Zij hebben twee dochters op het gymnasium en hun grootste wens is een huis meteen lapje grond buiten de stad „Ik wil best een stap terug doen. vooral wanneer ik daarmee tijd kan vrijmaken voor de tuin. We hebben het goed bekeken en ik zou best met hondervijftig gulden minder in de week toekunnenOnze Zaandammer is handig. Van op de vuilnisbelt gevonden onderdelen bouwde hij een prachtige fiets vooreen van zfin dochters Zijn zeven jaar oude auto heeft hem zevenhondervijftig gulden gekost en ziet er puntgaaf uit. Geen wonder dat hij aan het exploite ren van een rijdende werkplaats heeft gedacht Aan de ene kant heeft wat hij vandaag allemaal heeft gehoord hem in zijn voornemens gesterkt, aan de andere kant is hij toch nog met veel vraagtekens blijven zitten „Je blijft alleen staan", is zijn conclusie Voetangels Een andere, niet meer zo piepjonge, Klussenbus Onder deze naam zullen m de nabije toekomst wellicht tiental len rijdende werkplaatsen op onze wegen verschijnen De echtgenote van een aankomende klussenbusser heeft zojuist het comfort in de cabine getest belangstellende komt uit Eindhoven Hij is geschoold in de electrotechniek en bezii de nodige kennis op het ge bied van de meet- en regeltechniek Hij en een vriend uit Eindhoven hebben vooral belangstelling voor de voetan gels en klemmen van de vestigingswet, waarover de heer H. Voortman van de afdeling sociaal-economische wetge ving en voorlichting van de Kamer van Koophandel en Fabrieken voor het Eemland zijn licht laat schijnen. De heer Voortman zet uiteen, dat de ver plichte inschrijving in het handelsre gister geen problemen oplevert Iets anders, is het wanneer men wil vol doen aan de eisen van de vestigings wet Voor de meeste ambachtelijke bedrijven is er een vestigingsregeling. Voor het klusjesbedrijf is die er niet. De klussenbussers zouden graag zo'n regeling willen hebben, maar de heer Voortman ziet geen mogelijkheden De klusser zou tientallen diploma's moeten behalen en dan op elk gebied nog over de nodige ervaring moeten beschikken. Een vrijwel onhaalbare zaak Daarom blijft alleen de moge lijkheid over werkzaamheden uit te voeren waarvoor geen vergunning is vereist Zoals bijvoorbeeld onder houdswerk dat niet van bouwkundige aard is Een klusser merkt op dat het heel wat gemakkelijker is een electri- sche leiding aan te leggen - wat verbo den is - dan een deur af te hangen - hetgeen is toegestaan Soms komt een klusser bij een groot, toegestaan, karwei een klein klusje tegen dat hij niet mag uitvoeren. Op het gebied van electriciteit en water leiding is vrijwel alles verboden. „Er is een grens", legt de heer Voortman uit. „maar waar die precies ligt is vaak moeilijk vast te stellen". In een aantal gevallen is er een beslissing van het college van beroep voor het bedrijfsleven, waarop men kan te rugvallen. Iemand wijst erop dat de minister ontheffing kan verlenen, wanneer een bedrijf niet helemaal beantwoordt aan de eisen van de ves tigingswet. maar deze optimist wordt al snel uit de droom geholpen: met ontheffingen is de minister uiterst spaarzaam. Een oplossing kan zijn met een erken de installateur samen te werken Kleine klusjes worden dan onder zijn verantwoordelijkheid en met hem door hem geleverd materiaal uitge voerd Sietz Leeflang waarschuwt voor het gevaar dal bij het verrichten van werkzaamheden in de 'grensgebieden' de angst voor concurrentie bij de ge vestigde bedrijven zal leiden tot over heidsingrijpen Dat de opsomming van al deze belemmeringen die het klusjesbedrijf in de weg staan, de stemming nauwelijks kon beinvloe- den, is tekenend voor de geestdrift on der de klussenbussers En daarom is het jammer dat na het informatieve gedeelte van de bijeenkomst het ac tiepart m het water valt. Een aange kondigde demonstratie met enkele klussenbussen in een renovatiewijk van oud-Amersfoort. waarbij gratis hulp wordt geboden aan de bejaarde bewoners gaat niet door Het betrok ken wijkcentrum heeft de beloofde propaganda niet gevoerd, omdat commerciële bedoelingen werden vermoed Zo blijft een aantal bejaarde Amersiborters verstoken van hulp en zijn wij niet in staat de theorie aan de praktijk te toetsen. De bijeenkomst gaat daardoor een beetje als een nachtkaars uit. want conclusies zijn er niet te trekken. Wel wordt besloten een studiegroep op dracht te geven de gezamelijke aan pak van de klussenbusproject ze reali seren. Die studiegroep zal bekijken hoe de klussenbus straks op de weg moet komen Er zijn voorstanders van een uniform ogende bus. terwijl ande ren de uiterlijke verschijningsvorm liever aan de particuliere klusser over laten. In ieder gevel is de naam 'klus senbus' gedeponeerd bij het Benelux Merkenbureau, en heeft iemand in Drente een embleem ontworpen, dat we niet te zien krijgen, want hij is met komen opdagen. Sietz Leeflang: van De Twaalf Am bachten heeft gezocht naar een be stelwagen die zich leent voor het klussenbedrijf. Hij vond wat hij zocht bij Van Gend en Loos. Dit expeditiebedrijf werkt al jaar en dag met de Commer. een Engels en dus nogal conservatief produkt. maar ook bijzonder degelijk. Van Gend en Loos heeft zich bereid verklaard om wagens die er na zo'n negen jaar uitgaan, voor een zacht prijsje over te doen aan as- pïranl-klussenbussers. De Twaalf Ambachten bemiddelt daarbij en vormt ook een 'pool' van minder geschikte wagens als onderdelen- reservoir. Tijdens de informatiedag in Amersfoort vertelde de chef tech nische dienst van Van Gend en Loos op plastische wijze over de- vele-eigenaardigheden van de Commer Bijvoorbeeld over het remsysteem, dat door het ontbre ken van een 'bodenklepje' de on aangename eigenschap heeft, 'een flinke poep lucht' op te sparen „De chauffeurs klemmen dan s avonds een plank tussen stuurwiel en rem pedaal en dan is de volgende och tend'de zaak weer gezond" De En gelsen gebruiken zwaar plaatstaal voor hun auto's. Gevolg, een groot eigen gewicht Om aan een totaal gewicht teigen gewicht en laad vermogen samen) van 3500 kilo te komen zodat de chauffeurs kun nen volstaan met het rijbewijs BE. heeft Van Gend en Loos de Com- mers ontdaan van krik en r vewiel Een andere eigenaardig heid: de wielmoeren rechts hebben een rechtse draad, die aan de lin kerkant een linkse draad Boven dien past er geen normale sleutel op. Een ander minpuntje is het ta melijk grote benzineverbruik één op zeven tot één op vijf. Maar daar staat tegenover dat de motor niet kieskeurig is. Sietz Leeflang. die zelf een Commer heeft, acht het niet onmogelijk om de auto met een vrij geringe technische ingreep geschikt te maken voor petroleum. Leuk karwijtje voor een klusser Voor klussen in de stad is de Com mer een geschikte wagen. Van Gend en Loos garandeert een tweedehandsje dat 'automo- bieltechnisch elke toets der kritiek kan weerstaan' De wagen heeft rechtse besturing (heel handig in de binnenstad) is sterk en heeft veel ruimte en slahoogte De eerste Commer-klussenbussen blijken goed te voldoen. Voorbeeld van een goedingerichte klu. Rien van Reems

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1978 | | pagina 21