Wintersport: alternatief
voor de zomervakantie
NAAR DE SNEEUW: PER BUS
TREIN, AUTO OF VLIEGTUIG?
GEZOND, SPORTIEF, EN VOOR HET HELE GEZIN
VEEL INTERESSE
VOOR 'DENKSPELLETJES'
Nieuwe
gezelschapsspelen:
variaties op
oude thema's
WOENSDAG 4 OKTOBER 1978
PZC
najaar '78
33
De sneeuwvakantie komt steeds meer in trek. als tweede va
kantie of als alternatief voor een zomervakantie. Een tweede
vakantie zal niet iedereen zich kunnen veroorloven, maar als
alternatiefis een wintervakantie helemaal zo gek nog niet. Veel
duurder dan een zomervakantie hoeft het niet te zijn. Een win
tervakantie is gezond, sportief, en voor het hele gezin. Toch
zitten er haken en ogen aan de keus tussen zomer en winter als
vakantieseizoen. Voor mensen die die keus overwegen hier een
aantal voors en tegens naast elkaar.
Wie aan de schoolvakanties gebonden is. valt onvermijdelijk in
de dure piek van het wintersportseizoen. Tot half maart is er in
de meeste gebieden te skieen. Als kinderen een crocusvakantie
hebben in het voorjaar, kan men die week op wintersport gaan.
Dat is aanzienlijk goedkoper dan in de kerstvakantie, en het
weer is aangenamer ook. Een week is echt niet zo kort. Als men
voor de eerste keer op wintersport gaat. is het juist goed om het
eens een weekje te proberen. Mocht het tegenvallen, dan is er
geen man overboord.
toont Met dit verschil overigens, dat
de cracks zo n afdaling van 2000 meter
in twee minuten maken terwijl een
ski-klas mei beginners er bijna een uur
over doel Maar toch het spectakel is
er. En dan dat andere aspect: de snel
heid Er zijn skileraren die hun begin
nersklas op de eerste dag vertellen dat
geen mens zo snel een helling afkan op
ski's, als een blok beton dat op -ski's
gebonden is Die snelheid is dus geen
verdienste, de verdienste van een
snelle skieër zit 'm in de techniek Wie
met ski s onder de schoenen bovenaan
een helling gaat staan, komt vanzelf
beneden, 't gaat er alleen om hoe
Langlauf
Is men met gebonden wat de tijd be
treft. dan zijn de maanden januari en
februari ideaal om te gaan
Wie de sneeuw kiest als alternatief
voor zon en strand, doet er goed aan er
een wintersport-vakantie van te ma
ken. Natuurlijk is het heerlijk toeven
op een terras bij de skipiste, en in de
meer mondaine wintersportplaatsen
is ook 's winters wel vertier genoeg,
maar de mogelijkheden voor de ple-
zierzoekerzijn toch veel minder dan in
de zomer Zo zijn bijvoorbeeld veel
wandelpaden 's winters slecht be
gaanbaar. en is ook het openbaar ver
voer door sneeuw beperkt, zodat men
een beetje geïsoleerd is in zijn vakan
tie-oord.
Al klinkt het zo wat negatief, een win
tervakantie is maar om één duig leuk.
en dat is de wintersport Wat is daar
nou zo leuk aan? Het is een beetje te
vergelijken met de schaatskoorts. die
in Nederland collectief optreedt zodra
het ijs 'houdt' Skieên is een vergelijk
bare bezigheid. Waar dan bijkomt, dat
skieën in groepen wordt gedaan, onder
leiding van een leraar, wat ook een
charme heeft Vooral in de begin-
nersgToepen ontstaat namelijk mees
tal een uitstekende sfeer tussen een
aantal voor elkaar wildvreemde men
sen Verder heeft het alpine-skieên dan
nog iets spectaculairs, in de snelheden
die bereikt worden, en de snelheid
waarmee het geleerd kan worden. Dat
laatste geldt natuurlijk vooral voor be
ginners. Het is onvoorstelbaar hoe
men de eerste dag nauwelijks op de
ski's kan blijven staan, en na vijf dagen
les afdalingen kan maken die bekend
zijn van wedstrijden die de televisie
Naast het alpine-skieen. wat het afda
len van meer of minder stelle hellingen
inhoudt, onderscheidt men het lang
lauf of skiwandelen Gaat een alpine-
skieërmet de lift naar boven en met de
ski's weer omlaag, de skiwhndelaar
schuift op speciale ski's door hei be
sneeuwde landschap
De techniek komt in grote lijnen over
een met het alpine-skieén Ook bij
langlauf wordt wel eens een afdaling
gemaakt, maar deze zijn minder stijl
en komen minder vaak voor dan bij
alpine-skieên
Risico
Botbreuken zijn geen noodzakelijk
kwaad bij de wintersport Zoals er in
Nederland veel ongelukken gebeuren
als er sneeuw ligt. is dat in win
tersportgebieden idem dito. Sneeuw is
nu eenmaal een glad goedje Maar ver
der is het minder erg dan het lijkt Hei
Deutsche Skiverband heeft in hel
seizoen 73/74 de oorzaken van de ont
stane verwondingen bijgehouden.
Verreweg de belangrijkste oorzaak
van de verwondingen was de conditie
van de piste
Van het aantal ongelukken in dat
seizoen was 47 procent te wijten aan
opgevroren stukken slecht weer
slecht zicht, of te weinig sneeuw Bij
een goede skischool. onder leiding van
een goede leraar, wordt onder deze
omstandigheden niet geskied of de
gevaarlijke stukken van de piste wor
den vermeden Verder was 18 procent
van de slachtoffers ten val gekomen
omdat ze geen controle hadden over
hun ski's. met te grote snelheid skie
den. kortom, hun eigen kunnen over
schatten. Onder toezicht van een goe
de leraar, alweer, was het nsico veel
minder groot geweest
Het niet werken van de Bindung. de
klem waarmee de ski aan de schoen
zit. en die bij bepaalde verkeerde be
wegingen open moet springen, was
schuld aan 13 procent van de ongeluk
ken. Laten afstellen door een deskun
dige en nogmaals, een goede leraar,
hadden dit leed kunnen voorkomen
Totaal komen we op 78 procent van de
ongelukken die voorkomen hadden
kunnen worden. Onder de overige 22
procent vallen oorzaken als gehinderd
worden, aangereden worden door an
dere skieers. fouten maken in de
sleeplift en dergelijke. Dat zijn inder
daad de spaanders die vallen waar ge
hakt wordt
Maar wie een normale conditie heeft,
zijn gezonde verstand gebruikt en een
goede skischool bezoekt heeft een ri
sicofactor die veel kleiner is dan die
van mensen die maar raak doen.
Waaruit blijkt, dat het echt zo gevaar
lijk niet is Waar trouwens bij komt,
dat de risico-factor i de verhouding
tussen het aantal ongelukken en het
aantal wintersporters) de laatste jaren
afneemt. Dat er desondanks meer on
gelukken gebeuren, komt doordat er
meer mensen wintersporten.
Voor wie veel voelt voor wintersport,
maar een proefvakar.t proefvakantie
maar een proefvakantie niet aandurft
zijn er alternatieven
Zo kennen we in Nederland een aantal
kunststof skibanen waar beginners de
slag te pakken kunnen krijgen voor ze
afreizen naar de sneeuw Nuttig, na
tuurlijk. maar het blijft, droogzwem
men. de sfeer van de piste is er niet
Toch is het oefenen op deze kunsts
kibanen die bestaan uit borstels of
dennenaalden. aan te raden voor wie
twijfelt aan zijn of haar sportieve kwa
liteiten. Op zo n kunstskibaan kan
men. onder deskundige leiding ge
noeg zelfvertrouwen opdoen om het
besluit naar de sneeuw te reizen te
vergemakkelijken De reisbureau's
kunnen hier meer over vertellen, er be
staan zelfs complete cursuspakket ten
Nog een mogelijkheid, deze keer we:
met echte sneeuw, is een proefweek-
end. In België namelijk in de omge
ving van Spa. zijn skimogelijkheden
Afhankelijk van de sneeuwval, die niet
zo zeker is als in de gerenommeerde
wintersportgebieden. Voordeel is. dat
dit skigebied betrekkelijk dichtbij is
en met de auto zowel als metde trein in
korte tijd is te bereiken
Er is voldoende hotelaccommodatie
welke niet duur is. en er zijn mogelijk
heden voor wintercaravanning Me
dedelingen over de sneeuw in dit ski
gebied naast de deur geeft de Belgi
sche radio via de zender BRT 1's mor
gens rond tien uur Verder kan men
voor alle inlichtingen over win
tersportmogelijkheden in Belgie te
recht bij het Belgisch Verkeersbureau
in Amsterdam.
Een goede leraar is belangrijk de eerste les.
Wat kost een wintersportvakantie?
Als voorbeeld een van de populairste
mogelijkheden: een zesdaags verblijf
in Oostenrijk met de verschillende
manieren van reizen. In de folders
wordt de reisduur meegeteld, van
daar de ogenschijnlijke verschillen.
Tien dagen Oostenrijk per trein, vol
ledig verzorgd, dat wil zeggen re-
tourreis in slaapnjtuig (couchette),
maaltijden in de trein, volpension in
tweepersoons kamer, kost per persoon
ongeveer 650 gulden Dit is een gemid
delde prijs, geldend voor het goedkope
seizoen Tijdens de piek rond kerst bij
voorbeeld kan er 150 gulden bijkomen
Ook gemiddeld. Uiteraard zijn er uit
schieters naar boven zowel als naar
beneden. De prijs is berekend aan de
hand van de gidsen van de grote
touroperators voor het komende
seizoen
Een achtdaagse vliegreis kost gemid
deld vijftig gulden meer. Dat lijkt niet
al te veel. maar hierbij moet. rekening
worden gehouden met hel vervoer van
en naar Schiphol, dat voor eigen reke
ning is Voor de dure periode geldt het
zelfde als bij de treinreizen
Met eigen auto naar Oostenrijk kost
voor oen week pension onder de bo
venstaande condities ongeveer 200
gulden per persoon. Ook weer een ge
middelde natuurlijk In het topseizoen
kan dit twee keer zoveel worden
Bij al deze bedragen komt nog de prijs
van het skieen De huur van de ski s
komt voor zes dagen op 45 gulden
schoenen- 27 gulden Zes dagen ski
school kost 100 guldenen nog eens 100
gulden kosten de onvermijdelijke ski
liften. Bi.) elkaar dus 272 gulden per
persoon. Waarbij overigens aangete
kend, dat beginners normaal gespro
ken minder aan liften kwijt zijn
Reizen
Welke van deze manieren van reizen
men kiest is een heel persoonlijke
zaak. De trein is het populairst: 's
avonds instappen op elk station in
Nederland, de volgende ochtend
wakker worden in Oostenrijk. En
meestal vlak bij het hotel, zodat de
tocht daarheen niet al te lang is. Het
meest ideaal zijn de speciale treinen
van de touroperators. Die stoppen
veel minder vaak onderweg, en de
verzorging is optimaal. Zelfs kunnen
de liefhebbers in de trein in een heuse
bar-dancing een dansje maken en een
pilsje drinken. Slapen in de trein kan
echter niet iedereen, dit kan een na
deel zijn.
Een nadeel van het reizen per vliegt uig
is al genoemd: de reis naar Schiphol
moot ook gemaakt Verder is het iets
duurder dan de trein, en zijn de aan
sluitingen meestal slechter er moet
vaak een bus- of autoreis van enkele
uren worden gemaakt van het
vliegveld van aankomst naar het ho
tel Voor mensen die niet kunnen sla
pen in de trein is vliegen echter een
goede mogelijkheid
Over de auto kunnen we kort zijn De
auto kosten kan iedereen voor zichzelf
wel berekenen, en vergelijken met de
prijzen van de andere middelen van
vervoer Daarbij moet rekening wor
den gehouden met de prijs van ver
plichte sneeuwkettingen, en een over
nachting onderweg Nadeel van reizen
per auto is het tijdverlies, en de in
spanning je komt ook als passagier
vermoeid aan na zo n reis
Een laatste mogelijkheid die aan be
langstelling wint. is de reis per
touringcar Aanmerkelijk goedkoper
dan de andere reismethoden Het
scheelt 50 tot. 80 gulden ten opzichte
van een vergelijkbare treinreis Voor
de touringcaiiiefhebbers een prach
tige mogelijkheid Comfortabel rei
zen. en onderweg overnachten bij de
prijs inbegrepeni Voor wie niet van
touringcarreizen houdt, zijn de nade
len duidelijk Daar komt dan bij de
reisduut men is 4 hele dagen onder
weg Op een zeer comfortabele manier
weliswaar, maar het zijn kostbare va
kantiedagen
Uilrusting
Tot slot- wat heeft men nodig voor een
wintersportvakantie' Het is beter
ski's en schoenen niet te kopen a:s
men voor de eerste keer gaat Het ma
teriaal dat wordt verhuurd is vnjwel
altijd van goede kwaliteit. Over de
vraag waar ski's en schoenen het beste
kunnen worden gehuurd, in Nederland
of ter plaatse, zijn de meningen zeer
verdeeld De prijs maakt weinig ver
schil. temeer omdat de huur van in
Nederland gehuurde uitrusting moet
worden doorbetaald tijdens de reisda
gen!
Men zegt. wel dat de Oostenrijkse ver
huurbedrijven in het hoogseizoen geen
tijd hebben om voldoende aandacht
aan de juiste afstelling van de ski's te
besleden Wel er zijn in Nederland ook
wel sport winkels die een dure machine
hebben staan voor het afstellen van
skibindingen en deze laten bedienen
door de jongste bediende die ook wel
eens in Oostenrijk is geweest. In elk
geval moeteen in Nederland gehuurde
uitrusting in trein. bus. vliegtuig of au
to worden meegesleept
Over skikleding wordt veel bombarie
gemaakt. De belangrijkste punten er
moet goed in kunnen worden bewo
gen. zij moet waterafstotend zijn i niet
waterdichti en winddicht Er zijn ski-
pakken te koop in letterlijk alle prijs
klassen De modieuze exemplaren zijn
prachtig, maar duur en lang niet altijd
beter. De grote waienhuizen en ook de
eash-en-carries hebben in hun win
tercollecties meestal complete ski-
pakken voor nog geen honderd gul
den De kwaliteit is iets minder dan die
van de grote merken maar over het
algemeen genomen voldoen ze best
Dp onderkleding is erg belangrijk bij
Demonstratie alpine-skieên
het skieën Om onderaan te beginner,
in tegenstelling tot wat velen denken
draagt men in de skischoenen maar
ëën paar sokken. Liefst van wol. en
met lange boorden. Dan eventueel
lang niet altijd nodig, een maillot,
liefst ook van wol. maar niet noodza
kelijk. Een panty kan ook trouwens,
dan alleen thuis proberen of 't geen
problemen geeft met de nylon bin
nenvoering van de skibroek. Een ka
toenen. wollen of jaeger lange ondei-
broek doet "t ook prima overigens De
normale lingerie wordt gedragen,
hoewel, vooral bij het dragen van een
maillot van nylon of een panty, katoen
de voorkeur heeft. En dan weer een
stukje hoger: T-shirt met een tricot
colltrui er overheen. Eventueel een
sweater met een losse coll. Vooral niet
te warm, het pak zorgt daar wel voor.
Belangrijkste is. dat de onderkleding
vocht, opneemt, en niet nat op de huid
ligt
Goede skihandschoenen zijn noodza
kelijk Liefst handschoenen, geen
wanten, en vooral waterafstotend
Goedkoop duurkoop veel prachtige
handschoenen krimpen of geven af als
ze nat worden, of scheuren zelfs. En nat
worden ze! Verder is een muts die over
de oren kan worden getrokken onont
beerlijk en tenslotte, een goede zon
nebril. Dat hoeft geen echte 'dure>
skibril te zyn Een zonnebril is vaker te
dragen dan alleen tijdens de win
tersport
In een van zijn shows vertelt
Toon Hermans over de spel
letjes uit zijn jeugd. Hij ver
haalt hoe hij zich als klein jon
getje groen ergerde bij het
Mens-erger-je-niet, omdat zijn
grootvader de pionnen zo hard
verzette, dat de poppetjes van
de andere spelers omvielen, en
hoe ze elkaar vol zaten te spu
gen bij een spelletje blaas-
voetbal. Toon Hermans hoort
niet meer bij dejongsten. maar
de spelletjes waarover hij ver
telt hebben nog verschillende
generaties na hem bezig ge
houden. Vermaken de kinde
ren van tegenwoordig zich er
nog mee?
Een blik in een speelgoedwinkel leert,
dat het moderne assortiment spellet
jes enorm is. Op het eerste gezicht is
de keus die kinderen hebben fantas
tisch: dat is nog eens eens iets anders
dan de ouderwetse schoenendoos,
waarop met potlood 'spellen' ge
schreven stond. Echter, nadere be
schouwing kan goed een anticlimax
brengen: de meest oogverblindend
uitgevoerde dozen blijken niets an
ders te bevatten dan de oude bekende
spelen, soms in een nieuw jasje, of een
variatie erop.
Een mooi voorbeeld is 'Zeeslag, het
spel waarbij twee partijen eikaars
vloot tot zinken trachten te brengen.
Vroeger waren een potlood en een stuk
ruitjespapier de enige noodzakelijke
al tributen nu ligt het met plastic
speelbord en opsteekpionner. in de
winkel Het zelfde geldt voor 'Galgje',
waarbij woorden geraden moeten
worden, en Kamertje-verhuur dal op
schoolpleinen gespeeld kon worden in
met krijt getekende vakken Zelfs 'Bo-
ter-kaas-en-eieren'. het spelletje met
de kruisjes en de rondjes, dat iedereen
wel eens heeft gespeeld, is in luxe
kunststof uitvoering verkrijgbaar. Op
het spel Zeeslag' zijn verder variaties
bedacht als 'Tankslag' en 'Duikboot-
lacht'
Een ander spel waarop veel geva
rieerd wordt is Monopolie, het be
kende geldspel. Al een paar jaar be
staat het in een nieuwe uitvoering,
met een 'nieuw gcldsysteem. Verschil
met het oude spel is er eigenlijk niet
Een rechtstreekse variant is het spel
Carrière Minder rechtstreekse naap-
crij. maar wel gebaseerd op het zelfde
principe als Monopolie, zijn de reis-
spelen zoals 'Reis door de wereld'.
Beneluxreis' en Euroroute Boeiende
bedenksels, zelfs met een educatiel
tintje al spelende wordt de topografi
sche kennis versterkt. Maar nieuw is
het niet. en verwoede Monopolie-spe
lers. die wel eens wat anders willen,
zullen waarschijnlijk al snel terugke
ren tot hun oude liefde.
Duidelijk is. dat de vanouds bekende
gezelschapsspelen nog steeds gretig
aftrek vinden. Veel van wat er nieuw
op de markt verschijnt overleeft, de
eerste verkoopgolf. hoewel vaak on
dersteund door een enorme reclame
campagne. dan ook niet De nieuw
gelanceerde spelen worden vaak na
één verkoopseizoen niet meer in pro
ductie genomen, omdat ze plaats moe
ten maken voor weer nieuwe vond
sten. Een spel als 'Duivelsdriehoek',
over het verdwijnen van schepen en
vliegtuigen in de Bermuda-driehoek,
beleeft een verkooppiek als een actua
liteitenrubriek op de televisie aan
dacht aan het onderwerp besteedt,
maar zakt daarna weer weg in de on
bekendheid. Ook een goed voorbeeld
is het spel dat werd geïnspireerd door
de TV-serie Colditz. over een knjgs-
gevangenenkasteel in de Tweede We
reldoorlog. Toen de serie afgelopen
was, verdween ook het spel uit de be
langstelling.
Een enkele keer verschijnt er een
blijvertje op de markt: waarschijn
lijk ligt bijvoorbeeld 'Mastermind'
(dat ook al weer in diverse uitvoerin
gen te koop is)precies in de lijn van de
vergrote belangstelling voor spelen
die iets meer te bieden hebben dan
alleen gezellig bezig zijn.
Vooral de groep kopers die niet meer
tot de jeugd gerekend kan worden in
teresseert zich voor de dcnkspelletjes.
Schaken en dammen zijn bekend ge
noeg, maar ook een spel als Stratego
doet het prima. Voor .-neer dan twee
personen zijn er het inmiddels klas
sieke Scrabble en de variant met cij
fers daarop, genaamd Calcutta
Desgevraagd vertelt een speel
goedhandelaar dat de enige verschui
ving in de spelletjesmarkt de vraag
naar 'uitheemse' spelen als Mah Jong,
Go en Tricktrac is Niet nieuw, ze be
stonden al voor de Batavieren de Rijn
afkwamen, wel een stijgende belang
stelling. Misschien is hier het gezegde,
dat wat van ver komt lekker is. we! in
hel spel
Rest nog de markt voor gokkers. Het
lijkt alsof roulette minder verkoopt
sinds de casino's open zijn. maar daar
slaat tegenover, dat pokersets meer
gevraagd worden. Onder de gokspe-
len valt ook het aloude kienen, dat
tegenwoordig Bingo wordt genoemd.
Al met al weinig nieuws onder de zon,
maar dat lijkt geen ramp te zijn: de
spellen uit de kindertijd van Toon
voldoen nog best.
i
