Boekenbeurs 'Vers van de Pers'
grabbelton vol verrassingen
IN EERSTE KWARTAAL 1978
8 MILJ. BOEKEN VERKOCHT
PZC/Cu
Jon Wyce
in Goes
VEEL VERTALINGEN
LATIJNS-AMERIKA
Vloerverwarming
NOG STEEDS HAUSSE IN MEMORIE-LITERATUUR
Tweemaal Marjol Flore
Rotterdams P. O
Lazy River Jazz Band
Elly Ameling en Schubert
Optimisme over toekomst bij uitgevers
voor uw bruidsboeket
reeds vanaf 75,-
Langevielesingel 34, Middelburg
tel. 01180-25253
Hoofdrol voor
commissaris Derek
in 'Spiegels'
DEN HAAG - Horst Tappert, commis
saris Derek uit de gelijknamige Duitse
televisieserie, gaat de hoofrol spelen in
de de Duitse versie van het toneelstuk
„Spiegels", dat is geschreven door Di-
mitri Frenkel Frank Eind december
vindt de première plaats in Dusseldorf.
Daarna gaat het Duitse Tweede Net
<ZDF) televisie-opnamen van het stuk
maken.
„Spiegels" zal ook worden opgevoerd in
Kopenhagen en Stockholm
Advertentie)
Installatiebedrijf Zuid weg en
ZwartejHXwfe, pos thus IS.
Heinkenséand.teL 0U§S*1.38$
(Door Wim J. Simons)
In het eerste kwartaal van dit jaar toerden in Nederland ruim acht
miljoen boeken verkocht met een gezamenlijke waarde van bijna
141 miljoen gulden. De gemiddelde prijs van het boek was in die
periode f 17,10 en dat was dertig cent lager dan de gemiddelde prijs
in dezelfde periode van 1977. Niet alles wordt dus duurder. Zesen
veertig procent van de aankopen liep via de boekhandel (in 1977
was dat 54 procent) en het aandeel van die omzet van de boeken
clubs steeg van dertien naar twintig procent.
titels groter zal worden. Er is de laatste
jaren overigens een duidelijke tendens
om boeken meer ln gebonden edities of
de markt te brengen. Het pocket- en pa
perback-tijdperk is nog niet uitgewoed
maar een kentering is merkbaar. Veei
lezers geven de voorkeur aan een goec
verzorgd, gebonden boek en de uitge
vers houden daar rekening mee.
De fusies in de uitgeverswereld hebber
zo langzamerhand hun beslag gekregen
er valt niet veel meer te fuseren Naast
Van de boekenproduktie heeft 5b pro
cent betrekking op fiction en hierbij
gaat de voorkeur duidelijk uit naar ont
spanningsromans (16 procent),
jeugdboeken (12 procent) en literaire
werken (11 procent). De meeste uitge
vers zien de nabije toekomst hoopvol
tegemoet. Uit een recent onderzoek is
gebleken dat 60 procent van de uitge
verijen in de komende drie jaar een toe
neming van rl&totale omzet-in aantallen
boeken verwacht.
Ook verwacht men dat het aantal dure
alle nadelen die tegen fusies worden ge
noemd. is er het voordeel dat door fusie;
groot geworden uitgeverijen gemak
kelijker dan voorheen veel investerin
gen vragende Uitgaven kunnen opzet
ten.
Kleintjes
Een opmerkelijk verschijnsel is verder
dat naast het handjevol uitgeversgi-
«anten een groeiende groep van kleine
uitgeverijen is ontstaan (met vaak het
karakter van eenmansbedrijven) en
dan wat het fonds betreft doorgaans
sterk gespecialiseerd.
Voor fusies komen zy nauwelijks ln
aanmerking, al gaan er wel eens een
paar samen zoals onlangs Peter Loeb
met Peter van de Velde. Wat de genres in
de fiction betreft ziet het er naar uit dat
de detectiveroman flink op zijn retour is.
komen omdat de markt overvoerd
wordt, maar daar lijkt heter nog niet op
Doorbraak
Vroeger was het de gewoonte dat de uit-
gevers met een voorjaars- en een na-
jaarsproduktie werkten, een enkele uit
gever had toen ook een kleine zomerp-
roduktie. Dat traditionele patroon is de
laatste jaren doorbroken. Uitgevers
houden met het laten verschijnen van
hun nieuwe boeken minder rekening
met het jaargetijde dan voorheen.
Dat houdt ook verband met het feit dat
het zogenoemde oud fonds (boeken die
vele jaren lang met vaste regelmaat
werden verkocht) aan betekenis heeft
ingeboet. Een boek is gauw oud en als
het geen „seller" is. wordt al gauw aan
opruimen gedacht
Om de zaken goed draaiende te houden,
moet geproduceerd worden en in snel
tempo worden verkocht. Dat de toena
me van de produktie invloed heeft op de
kwaliteit van wat op de markt wordt, ge
bracht. is welhaast vanzelfsprekend.
Tot de hoogtepunten van het eerste
deel van het Zeeuwse culturele
seizoen kan worden gerekend het
concert, dat de internationaal be
faamde Nederlandse zangeres Elly
Ameling op zaterdag 7 oktober in het
Temeuzense Zuidlandtheater
geeft. Zij brengt er. met begeleiding
van Dalton Baldwin (piano) liede
ren van Schubert, op teksten van on
der andere Goethe, Shakespeare en
Schlegel. Het recital begint om 20
uur. voor de organisatie tekenen Uit
en Jeugd en Muziek Temeuzen.
Elly Ameling is niet alleen een goede
bekende in de concertzalen over de
hele wereld, zij is het in de opname
studio's. zij zette tal van liederen-re
citals op de plaat. De zangeres was in
1958 dc ontdekking van het Inter
nationaal Voealistcnconcours ln Den
Bosch. Daarna volgde snel een inter
nationale carrière. Voor dit jaar heeft
zij talrijke uitnodigingen gehad voor
recitals van Schubert-liederen, in
verband met de herdenking van het
honderdvijftigste sterfjaar van deze
componist. Dalton Baldwin is haar
vaste begeleider.
VRIJDAG 22 SEPTEMBER 1978
nst/cultuur 21
kleine dorpen
Marjol Flore treedt deze en volgende week twee keer op in Zeeland, nu in een
cafè-chanlant-programma, waarin zij wordt begeleid door de pianist Mario
Eduardo. Aanstaande zaterdag -23 september - is er in Vlissingen een show.
Vestzaktheater. 20.30 uur. onder de vleugels van de VSC. Volgende weck
zaterdag - 30 september - staat de „Marjol Flore Show 2" op het programma
van „Uit", in het Zuidlandtheater in Temeuzen. 20.30 unr.
Marjol Flore werd in 1948 in Amsterdam geboren, uit een Franse moeder en
een Frans-Arabisch-Italiaanse vader. Zij groeide op in Frankrijk, Engeland
en Duitsland en was een jaar leerling aan de Amsterdamse akademie voor
kleinkunst. In 1968 vroeg Ramses Shaffy haar voor zijn „Shaffy-Chantatezij
bracht in 1973 haar eerste solo-show In 1975 kreeg zij - samen met Robert.
Long-de zilveren harp van de stichting Conamus Zij reisde daarmee een paar
jaar door het land en begon eind 1975 samen met Silvya Alberts een "Twee
Vrouwen-Show". Het nieuwe program is met name geschikt voor kleine thea
ters en bevat drie „noemers" koffie-concert. kaas en wijn en sherry-concert.
Het programma belicht de vrouw in vele facetten, maar ook hel mannelijk
publiek hoeft geen vervelende avond te bleven bij dit in de programma
toelichting als „ongecompliceerd entertainmentomschreven evenement
Een deel na de pauze heeft een nostalgisch tintje, waarin Marjol Flore samen
met het publiek „gouden ouwe" ophaalt.
Vandaag - vrijdag - staat op het Zeeuwse culturele programma een van de
weinig órkestconcerten. die dit seizoen in de provincie zijn gepland. Het
Rotterdams Philharmonisch Orkest onder leiding van David Zinman speelt
in de Middelburgse Concertzaal. 20 uur. De solisten zijn Gerard Hettema
(viool) en Gerrit Oldeman (altviool). Op het programma voor dit - intussen
uitverkochte - concert staan de ouverture „De Hebriden" van Mendelssohn.
Mozarts sinfopia concertante kv 364 met Hettema en Oldeman als solisten
de Tallis Fantasia van Vaughan Williams en de balletsuite „Coppelia" van
Delibes.
Vanavond - vrijdag - is er ook een optreden van de Lazy River Jazzband in
het dorpshuis van Sint-Kruisen niet-zoals aanvankelijk de bedoeling was
in het dorpshuis van Aardenburg. Het concert begint om 20.30 nur.
De formatie Lazy River Jazz Band bestaat intussen zeventien jaar. al bleef
van de oorspronkelijke band alleen de huidige leider Johan Slnke over De
band veranderde wel van standplaats,, hun „home" is nu de Lazy River Jazz
Club in de Roosendaalse schouwburg „De Kring". In Zeeland traden ze re
centelijk onder meer op tijdens het. tweede jazz-festival Oude Stijl. De groep
wordt wel aangeduid als Zeelands eerste dixieland-formatie. De band bestaat
uit Johan Sinke (leider, cornet en vocals). Ton van Ekelen (klarinet, sopraan-
en altsax), Thijs Eisen (trombone, arrangementen). Bart Goosen (banjo en
gitaar). Kees de Bie (bas). Frans van Zundert (drums)
strijd betrokken raakt (Een duif boven
Parijs)
Verzameld
Van Adriaan van der Veen geen nieuw
boek maar wel een meer dan 600 blad
zijden tellende verzameluitgave van
'Het. vroege werk', zoals van Louis Paul
Boon een integrale herdruk in èen band
verschijnt van 'De Kapellekensbaan-
zomer te Termuren'
Een interessante herdruk wordt verder
een van de vroege teksten uit de Cobra-
en Vijftiger-beweging; het werkstuk
'Goeden morgen haan' van Gerrit
Kouwenaar en Constant Nieuwenhuy;
dat in 1949 in een minimale oplaag ver
scheen.
Van het poëziefront noem ik een uitga
ve van de 'Vroege verzen' van Ida Ge-
rhardt. van wie in begin 1979 een
nieuwe bundel zal verschijnen en 'Het
schip De Wanhoop', een verzamel
bundel van door evenveel mensen ver
guisde als bewonderde dichter Gerrit
Komrij.
Kousbroek
Tot slot wat essayistisch werk Van de
jongste P C Hooftprijswinnaar Rudy
Kousbroek een nieuwe bundel essays
'De waanzin aan de macht' en herdruk
ken van verrukkelijke bundels 'Anat
hema's'. Ischa Meijer bundelt in 'Ischa
Meijer's weekboek' columns die hij in de
Haagse Post publiceerde en Henk Ro-
mijn Meijer, die heel veel van de An
gelsaksische literatuur afweet, ver
schaft in 'Misverstane huurders' een in
leiding tot het werk van een aantal be
langrijke Engelse en Amerikaanse
schrijvers.
Th Weevers houdt zich in 'Droom en
beeld' bezig met de poëzie van Albert
Verwey, die wellicht aan herwaardering
toe is en van de Utrechtse hoogleraar dr.
A. L. Sotemann is 'Drie opstellen over J.
C Bloem'te verwachten. Denkt u niet te
min over die aanduiding opstellen; het
boek telt zo'n 250 pagina's
Donald Duck
'Hoe lees ik Donald Duck' is een studie
van Ariel Dorftnan en Armand Mat-
telart. die een onderzoek hebben inge
steld naar de fantasiewereld van Disney
tot de dagelijkse realiteit van een Derde
Wereldland en de effecten die daaruit
kunnen voortvloeien- Een boek dat in
1972 voor het eerst in Chili verscheen en
inmiddels in een tiental talen is ver
taald. Nederland kon niet achterblijven
U hoeft zich in de komende maanden
niet aan allerlei slechte gewoonten
over te geven. Het zal lezen geblazen
zijn. Aan boeken geen gebrek.
GOES - De zanger/gitarist Jon Wyce nit
Engeland is op toerneedoor Nederland.
In het kader van deze toernee doet hij
vanavond (vrijdag)de jongerensoos De
Kaai' aan de A. J. Kade te Goes aan. Het
optreden van Wyce begint om 20.00 our.
De muzikant Is vooral bekend van op
tredens in verschillende Engelse folk-
clubs. Ook trad hij regelmatig op in
Frankrijk en Duitsland. Verder trad hij
op voor de Nederlandse radio.
DRACHTEN - De toneelgroep Noorder
Compagnie brengt 30 september in
'Ons Centrum' in het Groninger Ezingc
'Slee' in prem ière. dc nieuwe versie van
een show over het leven in kleine dor
pen. die eerder dit jaar tot stand werd
gebracht. De voorstelling staat niet op
zich maar wil de discussie met de
dorpsbewoners over hun woon- en leef
situatie ondersteunen.
Noorder Compagnie. Worchester Re-
portory Company en de stadsschouw
burg Groningen werkten samen aan een
show, waarvoor werd uitgegaan van de
provinciale beleidsnota 'kleine kemen'.
Vier Nederlandse en vier Engelse ac
teurs. een Nederlandse schrijver en een
Engelse regisseur werkten de produktie
uit Thans is ze opnieuw opgezet. Onder
regie van Joop Wittermans is een voor
stelling gemaakt van ongeveer an
derhalf uur. waarmee Noorder Com
pagnie langs de dorpen gaat. Uitvoer
enden zijn: Josja Hamann, Yolly van
Kan, Ad Noyons, Felix Troch. Raph
Wolfs en Joop Wittermans. De tekst is
weer van Gert Fokkens en de muziek Is
andermaal van Egbert. Spelde.
Een uitgever mag dan het hele jaar door bezig zijn met zijn nieuwe
boeken, het najaar met Sinterklaas in het zicht blijft een belangrij
ke periode. Wij hebben eens rondgekeken op de boekenbeurs „Vers
voor de pers" in het Amsterdamse Krasnapolsky, wat er allemaal
op stapel staat, vooral met betrekking tot de in het Nederlands
vertaalde literatuur. Er zijn een paar zaken die daarbij opvallen.
Dat is in de eerste plaats een al enige tijd durende hausse in de
memoireliteratuur.
Van Eeden
Bij Het Spectrum wordt gewerkt aan
Noorder Compagnie
over leven in
K L. Poll. reedsjarenlang redacteur van
"Hollands Maandblad', debuteert bin
nenkort als romanschrijver met 'Emma
Kwartier', de geschiedenis van een
dorpsmeisje en de drie mannen in haar
leven Nog een debutant om in de gaten
te houden lijkt mij Patrizio Canapom
(Van Nederlands-Italiaanse bloede) van
wie enkele maanden geleden in 'De Re
visor' het verhaal 'Bruno Tirlantino'
werd afgedrukt, van hem verschijnt de
vijfdelige verhalencyclus 'Een gondel in
de Herengracht'.
Nieuwe werk ook van Joyce Co (Mi
chael en Mander) aansluitend op zijn
debuut 'Erwin'; van Monika Sauwer
(Wilbert's lunchpakket) die dit jaar een
goed debuut maakte met de verhalen
bundel Mooi boek' en van Nicolaas
Matsier (De eeuwige stad en andere ver
halen) die in 1976 zo beloftevol met
'Oud-Zuid' debuteerde
Van Siegfried E. van Praag staat 'Da
mesprotest' op stapel („een verdedi
gingsschrift voor tante Erna), van Bob
den Uyl een nieuwe bundel verhalen
(Vreemde verschijnselen) en van Wim
Hazeu (die na zijn NCRV-omroepwerk
thans als opvolger van mevrouw Man-
teau bij Elsevier het literaire fonds leidt)
een roman over een Nederlandse
journalist die by de Bretonse vrijheids-
Simon Vestdijk
Ook elders zoals in de Duitse Bonds
republiek kent men dit verschijnsel.
Voorop hierbij loopt de Arbeiderspers
met de zeer voortreffelijke serie 'Privé
domein'. In deze serie verschijnen bin
nenkort 'Het ik', herosch-individualisti-
sche dagboekbladen van Lodewijk van
Deyssel met - hoe kan het anders - Har
ry G. M. Prick als tekstbezorger en
nieuwe edities van 'Het vuur brandde
voort', de levensherinneringen van Hen-
riëtte Roland Holst-van der Schalk en
van het 'Geheim dagboek' van de puri
tein Samuel Pepys.
Een ander verschijnsel dat genoemd
moet worden, is een ongekend aanbod
van vertalingen van het werk van La
tijns-Amerikaanse auteurs. Vooral de
uitgeverij Meulenhoff is daar debet aan
en zorgde voor een fikse stroom goed
gekozen titels in doorgaans zeer goede
vertalingen.
Als ik goed geïnformeerd ben. is er geen
land ter wereld waar zoveel Latijns-
Amerikaanse schrijvers worden ver
taald als by ons.
Bij Meulenhoff dit najaar poëzie van de
Mexicaan Homero Aridjis (Dagboek
zonder data) en romans van Nobelprij
swinnaar Miguel Angeld Asturias (Mu-
lata) en van Alejo Carpentier (De guillo
tine op de voorsteven).
Deze uitgeverij mikt ook op de Scan
dinavische literatuur en kondigt werk
aan van de Zweed Per Olof Sundman
(De expeditie) en van de Denen Johan
nes V. Jensen (De val van de koning) en
Aksel Sandemose (Wat voorbij is is een
droom)
Nabokov
Nu ik het toch over vertalingen heb. de
buitenlandse literatuur hoeft aan ons
niet voorbij te gaan. Atheneum-Polak
Van Gennep kondigt een vertaling aan
van de verhalenbundel "Ultima Thule'
van Vladimir Nabokov en van 'Berlin
Alexanderplatz' van Alfred Doblin (die
in Duitsland een revival beleeft). 'Sa-
lammbo' van Flaubert en 'Fermina
Marquez' van Valery Larbaud in verta
ling van Du Perron. Uitgeverij Bert
Bakker komt met een vertaling van
Graham Greene (De privé-facton.
Pierre Louys (De vrouw en de ledenpop)
cn Manuel Scorza (De slapeloze ruiten-
Bij uitgeverij Querido komt een nieuwe
uitgave van Cervantes' 'Don Quichot'
met illustraties van Gustave Doré.
Daarmee ben ik bij een ander punt dat
ik noemen wilde: de toenemende be
langstelling voor klassieke literaire tek
sten Elsevier startte dit jaar met de 'Bi
bliotheek der Nederlandse letteren' met
herdrukken van Nederlandse klassie
ken in uniforme uitvoering. Ook in deze
serie verschijnen dit najaar nieuwe ti
tels.
een soorgelijke opzet, maar dan met
klassieken uit de wereldliteratuur. Van
de Nederlandse klassieken wordt de
driedelige 'De Kleine Johannes' van
Frederik van Eeden (een auteur die
weer in de lift zit) door Manteau regel
matig herdrukt en de uitgeverij Ser-
vire komt nu met een nieuwe uitgave
van zijn merkwaardige roman 'De
nachtbruid'.
Ook bij Bert Bakker herdrukken van
klassieken zoals de 'Verzamelde gedich
ten' van Martinus Nijhoff en bloemle
zingen uit de verzen van J. Slauerhoff
lAlleen in mijn gedichten kan ik wonen)
en Gerrit Achterberg (Voorbij de laatste
stad).
Simon Vestdijk mag zeker een van ons
klassieke schrijvers van deze eeuw wor
den genoemd. De Bezige Bij en Nygh
Van Ditmar startten dit jaar met de uit
gave van zijn verzamelde romans in een
uniforme editie. Hierin onder meer dit
najaar 'Meneer Visser's hellevaart' en
'Surrogaten voor Murk Tuinstra'.
Schakels
Niet alleen de doden komen aan bod.
Ook van levende Nederlandse auteurs is
weer het een en ander te verwachten.
Wij geven hier een beperkte keuze,
waarbij wij de uitgeversnamen maar
achterwege laten, al wil dat niet zeggen
dat wij deze onmisbare schakel tussen
auteur en lezer onderschatten.
U gaat toch naar uw boekhandelaar -
een even onmisbare schakel - en hij
heeft straks de boeken in voorraad ol
weet ze voor u te vinden. Van J. Bemlef
komt een bundel nieuwe verhalen,
waarin het verstedelijkte landschap van
de naoorlogse tuinsteden de hoofdrol
speelt (Anekdoten uit een zijstraat), van
Heere Heeresma een dikke pil 'Heerema
helemaal' en van Jacques Hamelink een
bundel 'Gehandhaafde verhalen'
Johan van der Woude schreef een his
torische documentaire roman over een
heksenproces in 's Heerenberg (Het bo
ze oog) en van Rico Bulthuis is het tra
gikomische verhaal over een vijljarig
jongetje dat zijn frivole tante op over
spel betrapt en daarin een rol krijgt toe
bedeeld (Het kind dat mee moest spe
len).
Rudy Kousbroek
