EEN DURE KLANT
VOOR DE STAAT
\nc7P
Tanta Dien gaat
naar haar zuster
GEVOEL VAN ONMACHT
BIJ LEKEN IN DE KERK
Bezit van kerkelijke gemeenten
kan dienen als werkkapitaal
Albert Jan en zijn
actie voor zeehonden
OPVANG
HUISDIEREN
TIJDENS
VAKANTIE
Diocesane Pastorale raad vergaderde:
Adjudant Van der Wal
afscheid van rijkspolitie
Goederenoverslag
kanaalzone gestegen
31 mei
KIES SCHIPPERS
MEUBELEN
ZATERDAG 27 MEI 1978
provincie
Vandaag verlaat mevrouw De Kam
haar zo vertrouwde omgeving, de
lommerrijke Stoppelaartuin in Mid
delburg. om de eerste stap te zetten
voor een reis naar haar zus in Canada.
Snelle vliegtuigen maken tegen
woordig verre uithoeken vlot be
reikbaar, zodat we van zo'n reis
Een dienstverband van vijftig jaar is al niet niksmaar wat had u
gedacht van iemand die al vijftig jaar gepensioneerd is. Dat is
helemaal een zeldzaamheid. De man, die dit record op zijn naam
heeft staan is Martinus Johannes Stolte, vijfennegentig jaar oud,
verblijvend in 'Ter Valcke' in Goes. Nog een paar weken en hij is
precies een halve eeuw gepensioneerd. Een dure voor de staat!
Martinus Johannes Stolte: vijftig jaar met pensioen.
Die vroege pensionering op 45-jarige
leeftijd heeft Stolte te danken aan zijn
Indische jaren als marineman. Al
scheepsjongen kwam hij op vijftienja
rige leeftijd op hr. ms wachtschip in
Amsterdam. Een driemaster', weet
Stolte nog.Dat was nog in de tijd van:
als God de wind geeft dan varen we.
Maar hij gaf ook wel eens teveel wind'
zegt de jubilerende gepensioneerde
marineman grijnzend. Dan kon het
behoorlijk spoken. Ik ben ben. meldt
hij, in de ruwe tijd in dienst gekomen.
Als je iets verkeerd deed had je al een
opdonder te pakken van je meerdere.
En die stuurde je dan naar de com
mandant waar je ook nog een schop
van kon krijgen'.
In de eerste jaren van deze eeuw. om
streeks 1902 heeft Stolte nog op hr. ms
fregat Tromp gevaren.Een driemas
ter met stoomvermogen' weet hij nog.
Als er wind was ging de kachel uit en
de zeilen er op. Op zo'n driemaster met
volle zeilen, ja daar was je nou echt
zeeman op'. In zijn Indische jaren'
was marineman Stolte onder onder
meer actief bij de bestrijding van de
opiumsmokkel op Borneo. En zijn
staat van dienst vermeldt verder zijn
deelname als bemanningslid van hr.
ms Gelderland aande tuchtiging van
het kampongcomplex op het eiland
Fores. Daarnaast heeft de heer Stolte
zich verdienstelijk gemaakt als in
structeur aan de kweekschool voor
inlandsche scheepelingen in Makas
sar' waar hij de leerlingenonderwijs
gaf in het zeemanschap. Op het insti
tuut voor adelborsten in Nederland
zou hij later les gaan geven in zeilen en
roeien. In 1928 kreeg de heer Stolte
eervol ontslag uit zeedienst Nadien
heeft hij zich met bepaald onledig ge
houden met allerlei persoonlijke
liefhebberijtjes. Integendeel: hij zette
zijn eerdere bezigheden in de perso
neelsorganisatie voort, nu als actieve-
ling voor de militaire pensioenbond.
„Als we dan als organisatie vonden dat
een weduwe te weinig pensioen ging in
meestal in Den Haag kletsen om het in
orde te maken, vertelt de 95-jarige.
Vanwege zyn uitsloverijen voor die al
gemene pensioenbond kreeg Stolte in
1960 het erelidmaatschap aangebo
den.
Eigenlijk heeft de jubilaris zijn eerste
geschenk van zijn vijftigjarige pen
sionering al te pakken: bij de marine in
Vlissingen hadden ze er lucht van ge
kregen dat er in Zeeland een bijzon
dere oud-collega woonachtig was. Dat
leidde tot de uitnodiging aan Stolte
om bij de marine in Vlissingen eens een
kijkje te komen nemen. De bejaarde
oud-marineman werd er op een rijst-
maaltijd en een borrel getracteerd
De jongens hadden het prima voor el
kaar' complimenteert Stolte. Of hij
zelf straks nog feestelijk stil wil staan
bij het volmaken van de vijftig pen
sioenjaren? Och, waarom zou ik. zegt
hij. Beter dan ik het nu heb kan ik het
met krijgen'.
Nog iets te
melder»?
Bel 01184-15144
Tante Dien' de Kam: grote reis
Dertien jaar oud is ie: Albert Jan den Boer uit Kloetinge. Een ondernemende
knaap, die met hulp van vrienden, familie en bekenden een bazar gaat inrichten
waarvan de balen afvloeien naar de kas van de actie stop zeehondenmoord'.
Een paar jaar geleden werd Albert Jan. naar hij verteltvoor het eerst met die
actie geconfronteerd, toen er een speciale stand was ingericht op de Expo in
Goes.
Ik had er wel eens van gehoord', vertelt Albert Jan.maar ik had met het idee
dat het zo erg was. Maar toen zag ik op foto's hoe schandalig het allemaal was. Zo
kwam de jongeman Den Boer op het idee om een bazar te gaan inrichten.
Volgende week zaterdag zal het zover zijn. Dan kan men vanaf s middags een uur
terecht in het verenigingsgebouw aan de Jachthuisstraat in Kloetinge, waar men
deel kan nemen aan een aantal attracties die staan gegroepeerd rond het grote
Rad van Avontuur. 'Ik heb ontzettend veel prijzen gekregen van de middenstand
in Goes, maar ook van bedrijven uit alle delen van het land', meldt Albert Jan
trots Ik geloof wel dat ik voor zo'n drieduizend gulden aan prijzen heb'. Het geld
dat hij binnen hoopt te halen is bedoeld als financiële hulp voor 'net voeren van
acties, het maken van films en folders.Op de duur moet dat. toch indruk maken
op de jagers', stelt de dertienjarige Kloetinger. 'Dan gaan ze misschien eens
nadenken wat ze doen'
nauwelijks meer opkijken, maar voor
mevrouw De Kam- tante Dien voorde
bekenden - is het altijd nog een hele
onderneming. Want zo jong is ze niet
meer. Zevenentachtig is ze. om pre
cies te zijn.
Ik ben nooit van m'n leven verder
geweest dan Knokke en Antwerpen,
meldt het kleine vrouwtjeEn nou ga
ik nietzozeer naar Canada om wat van
de wereld te zien. 't Is meer te doen om
m'n zuster, die daar bij Vancouver
woont. Die zus, Adrie is een paar jaar
jonger dan ik. Die is 82. Laatst schreef
ze ik wou dat ik nog eens met je kon
praten. Maar omdat ze zelf met haar
gezondheid sukkelt kan ze moeilijk
naar Nederland komen. Toen heb ik
gedacht, waarom zou ik met naar haar
toe gaan. Ik ben zo ver ik weet nog
goed gezond. Ik loop wel met een stok.
maar dat heb ik niet geschreven, Dat
zullen ze daar wel zien'.
Al een paar dagen staat in huize De
Kam de bagage gereed. Presies twin
tig kg weegt m'n koffer, meldt Tante
Dien. Meer mag je niet meenemen.
Daarom heb ik de koffer van tevoren
laten wegen. Ik had er. omdat ik graag
lees. verschillende boeken in zitten en
die wegen nogal door. De heb in m'n
koffer ook het Liedboek gedaan en een
klein bijbeltje, want ik ben nogal aan
de christelijke kant'.
Nou. je kan anders nogal aardig mee
doen, dus zo erg is het ook weer niet'
brengt een familielid in het midden.
Aan de vooravond van het grote reis.
blijft tante Dien de onderneming
nuchter bezien. 't Is geen op-
schroeverij als ik zeg dat ik het fijn
vind om te gaan.Trouwens. de mensen
hebben al tegen me gezegd: het is een
mooi sluitstuk van je leven, zo'n reis.
Daar heb je nog een mooie herinnering
aan als je straks in het bejaardenhuis
zit'.
In een eerdere rubriek kwam de heer
Vies uit Westkapelle aan het woord die
als contactpersoon wilde gaan funge
ren voor voor het onderbrengen van
huisdieren tijdens vakantie van hun
bazen, een probleem omdat vrijwel
alles aan pensions en asiels vol zit. Van
•de kant van de Nederlandse vereni
ging tot bescherming van dieren m
Noord- en midden- Zeeland kreeg ik
door dat men in die kring daar ook wat
aan doet. Mevrouw De Vree. Bermweg
107 ijl Oost-Souburg teL 01184-62702)
coördineert de actie.
OUDENBOSCH - Er bestaat onder de leken die actief in de kerk werkzaam zijn of
willen zijn een grote behoefte aan scholing door middel van trainingen, cursussen
tn volwassencathegese. Dit bleek gisteren uit de verslagen van de dekenale dele
gaties op de 25e vergadering van de Diocesane Pastorale Raad (DPR) in Ouden
bosch.
De delegaties hadden ter voorbereiding
deze vergadering een inventarisatie
gehouden in de parochies over de rol
van de leek in de kerk, dit naar aanlei-
van het thema van de DPR-verga-
deringen dit jaar; ..Samen verantwoor
delijk".
üitdeze inventarisaties kwam naar vo
ren, dat er onder de leken nog een gevoel
van onmacht heerst om zich verant
woord voor het pastoraat in te zetten.
Naast de al genoemde wens tot vorming
denkt men dit onder andere ook te kun
nen opheffen door een betere com-
munnicatie over de parochiegrenzen
heen, door regionale aanpak en dooreen
betere informatie over wat er in de kerk
aan de gang is.
Kritiek aan de basis blijkt er voorts te
bestaan op het feit. dat men in de paro
chies nog te zeer binnenkerkelijk bezig
is. Nagenoeg alle activiteiten zijn ge
richt op de lithurgie. waardoor de rol
de kerk in het leven van alle dag
wordt geblokkeerd.„Het moet moge
lijk zijn", zo werd in de verslagen van
de delegaties gesteld, „dat meer men
sen actief bij het kerkwerk betrokken
raken. Het aanbod is er wel, maar
duidelijk is ook dat pastores en leken
nog aan elkaar moeten wennen". De
wens om te komen tot parochiebestu
ren blijkt eveneens in veel parochies te
leven.
Bert in 't Groen uit Breda, sinds kort
voorzitter van de Diocesane afvaardi-
dlng naar het Landelijk Pastoraal
Overleg (LPO). deed verslag van de
.'ongste bijeenkomst van het landelijk
overleg in Veldhoven. Hij trok de lijn
van het LPO door naar de DPR. in die
zin dat er volgens hem in de Diocesane
Raad meer ruimte is tot functioneren
dan in het LPO. Ook ten aanzien van
dekenaten en parochies bestaat er in dit
bisdom die ruimte, omdat bisschop
Ernst nu eenmaal geen Simonis of
Gijsenis. „Wij zijn bezig", zo zei hij. „met
de ontwikkeling van een priesterkerk
naar een lekenkerk. Momenteel is het
echter nog zo dat de leken slechts die
taken mogen overnemen, waar de pas
tor niet meer aan toekomt. Wij zouden
meer rekening moeten houden met de
capaciteiten van de mensen en ze over
eenkomstige taken geven", zo pleitte
hi,i
COMMANDANT RECHERCHEGROEP
TERNEUZEN - De goederenoverslag in
de Kanaalzone van Zeeuwsch-Vlaan-
deren is van januari tot en met april
loegenomen met 369.512 ton ten op-
richte van de overeenkomstige periode
'an '77.
Hel aantal zeeschepen dat de kanaal
havens aandeed liep iets terug 644 in-
plaats van 649. Dit blijkt uit gegevens
van het havenschap Temeuzen. Het
aantal zeeschepen dat, van januari tot
en met maart, de sluizen passeerde be
droeg 985.35 minder dan vorig jaar. De
binnenscheepvaart liep eveneens iets
4 .terug. Er passeerden 15.698 vaartuigen
tegen 17.008 in '77.
SINDS 1940 BIJ
DE POLITIE
MIDDELBURG - Onder grote belang
stelling nam de adjudant A. N. van der
Wal, commandant van dc rcchercheg-
roep der rijkspolitie te Middelburg,
vrijdagmiddag afscheid van de poli
tiedienst wegens het hem toegekende
functioneel leeftijdsontslag. Dat ge
beurde tijdens een samenkomst in 'De
Hoeksteen' te Middelburg, waar veel
waarderende woorden werden gespro
ken tot de scheidende functionaris.
Mevrouw Van der Wal, die met de kin
deren en kleinkihderen haar man ver
gezelde, kreeg veel bloemen aangebo
den.
De districtscommandant, overste W D
Lanting, memoreerde de levensloop van
de adjudant, die na een opleiding tot on
derwijzer. beroepsmilitair werd. In 1940
kwam hij in dienst by de marechaussee
Van zijn diensttijd heeft hij 17 jaar Sas
van Gent als standplaats gehad In 1959
werd hij districtsrechercheur in Mid
delburg. Toen in 1971 een rechercheg-
roep werd geformeerd, werd Van der Wal
daar commandant van.
De overste zei dat hij veel steun van hem
heeft gehad en roemde hem als een in
alle opzichten voorbeeldige kracht die
zijn stempel heeft gezet op de re-
cherchegroep die nu 23 leden telt. Hij
bood namens het personeel van de staf
een envelop met inhoud aan
De officier van justitie mr Th. Lebret.
sprekende namens het parket vertelde
dat hij veel goede herinneringen heeft
aan de adjudant. ,.U wist de zaken voor
te dragen met een brede blik en kennis
van zaken en u had veel belangstelling
voor de achtergronden", aldus mr. Leb
ret. Hij gewaagde van een prettige en
vruchtbare samenwerking.
De kapitein L, A. Provily, hoofd van de
justitiële dienst de rijkspolitie te Mid
delburg onthulde dat hij zich nooit zor
gen heeft gemaakt over de gang van za
ken by de recherchegroep die hij om
schreef als een gemotiveerde en vak
kundige groep met een bekwaam com
mandant Hy overhandigde een
boekwerk
De commandant van de recherche van
de gemeentepolitie te Middelburg, ad
judant C. E Priester was de tolk van de
rechercheurs in Zeeland en een aantal
Belgische collega's. ..We voelen ons als
frontsoldaten die elkaar nodig hebben
en daarbij luisterden we graag naar u".
zei hij. Hij bood grote foto's aan van de
Kuiperspoort, de Zeelandbrug en een
Zeeuwse boer alsmede een geschenken
bon.
Namens de recherchegroepen van de
rijkspolitie in Den Haag en Dordrecht
sprak de adjudant F. Zuidbroek woor
den van dank Hij schonk een lies met
inhoud.
Ook de heer D. C. M Schoneveld. oud-
stafofficier van de recherche in Middel
burg sprak van een goede verstandhou
ding tussen hem en Van der Wal. .U
kunt analytisch denken en was een
mens in de ruimste zin van het woord".
De Belgische rijkswacht werd verte
genwoordigd door de adjudant Q.
Geerninckx. hoofd van de BOB te Sint
Niklaas. Hij had een ets met het sym
bool van de rijkswacht voor Van der Wal
meegebracht
„We zijn dankbaar voor uu leiding", zei
de adjudant O. R. Millenaar. plaatsver
vanger en na 1 juni opvolger van de
adjudant Van der Wal. „U dwong ons
respect af en had een open oog en een
willig oor voor ons en onze belangen
Namens de groep bood hij ceil
schilderij aan van het haventje De Paal
in Zeeuwsch-Vlaanderen.
Tenslotte dankte de scheidende ad
judant voor de tot hem gericht goede
woorden en aangeboden geschenken.
Nu ook v.a. 31 mei
in Middelburg
Looyertssingel (naast
brandweerkazerne)
Meubelhuis
De Schipper
Nieuwdorp, tel. 01196-12438.
Dr Van Hoorn
onthulde grafsteen
Levinus Lemnius
ZIERIKZEE - Dr C. H. van Hoorn heelt
vrijdagavond op de binnenplaats van
het stadhuis in Zierikzee dc grafsteen
van de middeleeuwse Zierikzeese me
dicus Levinus Lconius onthuld. Dc
grafsteen is afkomstig uit de Grote
Kerk cn heeft nu op die binnenplaats
een waardige plaats gekregen.
De heer Van Hoorn was gevraagd de
onthulling voor z'n rekemng te nemen
Hy is de enige weken geleden gepromo
veerd op een proefschrift over Leonius.
De plechtigheid speelde zich af tijdens
ccn 'open avond' in het Gemeentemu
seum. Een groot aantal belangstellen
den nam van de gelegenheid gebruik
een kijkje te nemen in het museum,
Kaarslicht en een strijkje (bestaande uit
leden van Intertexta) zorgden voor een
passende sfeer.
MIDDELBURGSE PREDIKANT DS T. RINKEMA:
VERGADERING
VAN 7FEUWSE
KERKVOOGDIJEN
GOES - „Het bezit van de kerkelijke
gemeenten is een apart gegeven
waarbij duidelijke vraagtekens kun
nen worden geplaatst. Het gaat er na
melijk om dat dit bezit kan gaan func
tioneren als werkkapitaal. Dat werk
kapitaal zou bijvoorbeeld ten dienste
kunnen worden gesteld voor een stuk
vormingswerk in dc gemeenten. Met
aanwending van het kerkelijk katipaal
kan stimulerend worden gewerkt bij de
realisering van allerlei mogelijkheden.
We behoren ons bezit niet in de grond te
begraven te laten liggen tot de Heer het
terugvraagt maar hetaan te wenden om
er daadwerkelijk mee tc werken".
De Middelburgse predikant T. Rinkema1
kwam vrijdagavond tot deze conclusie
na een inleiding over het onderwerp
'verhouding kerkvoogdij en diakonie
Hy voerde het woord tijdens de in 'De
Prins van Oranje' te Goes gehouden
goed bezochte jaarvergadering van de
afdeling Zeeland van de Vereniging van
Kerkvoordyen in de Nederlands her
vormde kerk.
Met nadruk stelde de predikant vraag
tekens achter zijn overwegingen inzake
het kerkelyke bezit, mede in verband
met het feit dat de arbeid van de ker
kelijke gemeente gefinancierd behoort
te worden uit wat hij noemde het 'levend
geld' van de gemeente „In principe gaat
het om dit 'levende geld', pas in het
laatste geval mogen we denken aan in
komsten uit bezit", aldus ds Rinkema.
„De nadruk dient te vallen op het func
tioneren van de gemeente door miaaei
van dat levende geld"'
Sprekend over de verhoudingen tussen
kerkvoogdij en diakonie zei ds Rinkema
dat het zin heeft deze verhouding aan de
orde te stellen omdat het een zaak be
treft die ook landelijk in de belangstel
ling staat. Hij wees in dit verband op de
brochure 'Naar een verantwoord beleid'
en een publicatie van de Gelderse pro
vinciale diaconale raad 'Twee bloemen
uit één bol'. „In de verhouding tussen de
kerkelijke colleges gaat het niet om ma
terialistisch gezwam of om de organisa
tie van een 'bedrijf. Het gaat immers om
de kerk. Dit is geen vreemde kreet, maar
ook in deze zaken zijn wij bezig met onze
Heer. Ook als we met geld omgaan. De
meest in het oog vallende functie van de
gemeente is: luisteren naar het woord.
De andere functie is het dienen. Beide
functies hebben een eigen vorm gekre
gen in de diaconie en in de kerkvoogdij".
Ta ee' kanten
Gezien tegen deze achtergrond zei ds
Rinkema dat de twee colleges een zaak
vormen, die naar twee kanten functio
neert. De predikant verbond hieraan de
consequentie dat het niet gewenst is
dat de diaconie de eigen kerkvoogdij
gaat helpen. „In dat geval maak je een
stoel met één poot. Wanneer de diaco
nieën de eigen gemeenten steunen,
schroef je de zaken duidelijk terug".
Ds Rinkema was van mening dat kerk
voogden en diakenen de opdracht heb
ben de gemeente toe te rusten. „Een
kerkelijk college kan niet zeggen 'Wij
zijn er voor het geld'. Dat college heeft
namelijk in de eerste plaats een geeste
lijke taak met betrekking tot de opbouw
MR. J G. RIETKERK
FRACTIEVOORZITTER
VRIJETIJDSBESTEDING IN DE KNEL
Er wordt steeds meer geknabbeld aan de werkweek.
Langere weekenden en kortere werkdagen. Fijn
Ja. als we nu al zorgen voor de vrijetijdsbesteding
van straks. Daar werkt de VVD aan. De VVD wil
daarom goede bibliotheken, verenigingen, clubs
opleidingen, enz
Voor iedereen
Op elk vlak.
De WD, vast en zeker
voordat vrije tijd een probleem wordt
VVD. Antwoordnummer 1877,2500 WB Den Haag, tel. 070-614121
van de gemeente". Hij zei dat vorming
van de gemeente zowel een taak is voor
kerkvoogdij als voor de diaconie. „Maar
deze colleges hébben samen het beheer
over het vermogen en zijn dus ook prac-
tisch op elkaar aangewezen. Ze zijn ook
concreet verbonden, omdat beiden be
zig zijn met de geldwinning uit dat ene
veld' de gemeente. Het is een lelijk
woord maar in deze situatie zou er wel
eens sprake van concurrentie kunnen
zyn". aldus ds Rinkema.
Hij deelde in dit verband mee dat lan
delijke cijfers hebben uitgewezen dat de
gemeenteleden tien maal zoveel offeren
voor de kerkvoogdyen als voor de
diaconieën".
Ds Rinkema pleitte tenslotte voor een
goede samenwerking tussen de ker
kelijke colleges, die naar zijn mening in
de praktijk wat 'uit elkaar gegroeid zijn'.
Volgens de predikant is tussen kerk
voogdij en diaconie begrotingsoverleg
nodig. Hij adviseerde de vergadering in
dit verband te inventariseren welke ta
ken er voor de col leges zijn. om te komen
lot een duidelijke afscheiding van de
werkterreinen. Er zouden bijvoorbeeld
ook afspraken kunnen komen over een
collecteplan.
De Zeeuwse kerkvoogden vergaderden
onder leiding van de voorzitter van de
afdeling, de heer P. de Leeuw uit Zaam-
slag. die in zijn openingswoord onder
andere een wat 'magere' belangstelling
uit Zeeland signaleerde voor de in
Utrecht gehouden vergadering van de
Vereniging van Kerkvoogdijen. Hij zei
dat samenwerking in brede zin tussen
kerkvoogden, ouderlingen en diakenen
geboden is. Een eerste regionale aanzet
in deze richting vond plaats in 1976, die
in 1977 werd voortgezet in regionale
werkvergaderingen. De heer De Leeuw
stipte verder aan de samenwerking met
andere kerken, in de meeste gevallen
met de gereformeerde kerk. De voorzit-
ter hield de kerkvoogden voorin dat zij
met mogen volstaan met het bestuur en
beheer van de eigen gemeenschap, maar
dat zij moeten leren rekenen met zaken
die zich in steeds grotere verbanden
gaan afspelen. „Deprocessen die daar
mee samenhangen eisen onze aandacht
op. wij mogen ons daarvoor niet afslui
ten", aldus de heer De Leeuw
De vergadering besloot tot de herbe
noeming van de aftredende be
stuursleden de heren M. I. de Bruijnc te
Oostburg (classis IJzendi jke). A. de Vos.
Aagtekerke (classis Middelburg). J. M.
Kauffman, Sint Maartensdijk idassis
Zierikzee). In de plaats van de heer C.
M. Dagevos te Wemeldinge, die zich
niet herkiesbaar stelde als vertegen
woordiger van de afdeling in het lande
lijk hoofdbestuur, werd benoemd de
heer G. van der Kuijl, Kapelle.