PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HERNIEUWD BERAAD
OVER URENCO-ZAAK
Gromyko eist
verbod N-bom
Conflict over recreatie op Schouwen in
Zeeuwse staten 'in der minne' geschikt
Van Agt: overleg met Callaghan en Schmidt
Protest bij vertrek van Oranje
Bezuinigings
operatie half
juni rond
Anti-terreur-auto
pagina 11
221e jaargang no. 123
Zaterdag 27 mei 1978
TILBURY MANNENMODE EKSKLUSIEF OP WALCHEREN BIJ
DEN HAAG - Minister-president Van Agt en minister Van der Klaauw van buitenlandse zaken
zullen volgende week nogmaals met de Britse premier Callaghan en de Duitse bondskanselier
Schmidt overleggen over de wensen van Nederland ten aanzien van de levering van verrijkt
uranium aan Brazilië. Zij doen dat terzijde van de NAVO-topconferentie die dinsdag en woensdag
in Washington wordt gehouden.
het plutoium zullen
Nederland heeft de beide partners in het
Urenco-project eerder voorstellen ge
daan om te komen tot een bevredigende
regeling van garanties, dat Brazilië het
verrijkte uranium niet voor verkeerde
doeleinden kan gebruiken De antwoor
den op die voorstellen zijn nu in Den
Haag binnen
Kennelijk is het kabinet toch niet he
lemaal tevreden over de wijze waarop
Schmidt en Callaghan op de voorstel
len hebben gereageerd, aangezien Van
Agt vrijdag stelde een nieuw gesprek
nodig te hebben. Het is volgens de pre
mier de bedoeling dat het kabinet dan
volgende week vrijdag een defïntieve
beslissing neemt over uitbreiding van
de Almelose uraniumverrijkingsfab-
riek.
Een eindbesluit op vrijdag is volgens
Van Agt nodig omdat men in Almelo
niet langer met de bouw van de uitbrei
ding kan wachten. Langer wachten zou
kunnen betekenen dat men in Almelo
niet meer aan de contractuele verplich
tingen rleveringin 1981 kan voldoen, als
het kabinet al een positieve beslissing
neemt.
sistent-directeur van de IAEA heeft dit
vrijdagavond gezegd in de televisie ak-
tualiteitenrubriek VARA-Visie.
In de motie-Van Houwelingen is om ga
ranties gevraagd dat Brazilië het pluto
nium niet gebruikt voor de produktie
van kernwapens. Fischer heeft ver
klaard dat de vier regeringen die bij de
levering betrokken zijn het IAEA zou
den kunnen vragen om een regeling op
Voorstel IAEA
Het Internationaal Atoom- en Ener
gieagentschap in Wenen (IAEA) acht
het mogelijk een regeling te maken,
waarmee aan Brazilië eisen worden ge
steld voor de opslag van plutonium,
nog voordat aan dit land uranium
wordt geleverd. David Fischer, as-
i Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Het kabinet zal er vol
gens minister-president Van Agt
ruimschoots in slagen om rond het
midden van de volgende maand een
bezuinigingsplan voor te leggen.
Het kabinet is gisteren voor het eerst
voltallig bijeen geweest om over de
bezuinigingen te praten. Vanoch
tend zou men verder gaan.
Volgens Van Agt ligt er nu een ..in
drukwekkende stapel" documenta
tie op tafel. Alle ministeries hebben
bij het ministerie van financiën pos
ten moeten indienen waarop moge
lijk bezuinigd kan worden. Van Agt
zei vrijdag dat een groot deel daar
van niet door de zeef van financiën is
gekomen. Het aantal ombuigings-
posten dat is overgebleven, ligt be
neden ons streefgetal, zo zei hij.
te stellen Hij gelooft dat het bureau een
dergelijk verzoek zeker zou inwilligen.
Over de inhoud van de regeling ver
klaarde Fischer dat die moet voorzien
in het stichten van één of meer opslag
plaatsen, beheerd door of onder auspi
ciën van het bureau. Daarnaast zou een
aantal regelingen getroffen moeten
worden, waarbij het plutonium, ge
produceerd door Brazilië en onderge
bracht in zo'n opslagplaats, alleen on
der bepaalde voorwaarden aan Brazi
lië wordt teruggegeven, aldus de
IAEA-topman.
Over een wereldwijde regeling voor de
opslag van het plutoium voor 1981 (het
jaar waarin de leveranties van uranium
aan Brazilië moeten beginnen) toonde
Fischer zich zeer sceptisch. Het inter
nationale bueau hoopt daarover dit jaar
een studie af te ronden. De studie wordt
voor commentaar voorgelegd aan alle
110 landen die zijn aangesloten bij het
bureau Volgens Fischer zal het daarna
nog jaren duren voor een definitieve re
geling zal zijn goedgekeurd
In de studie wordt, aldus Fischer, een
internationale organisatie voorgesteld
van ongeveer 25 landen die leverancier
zijn van kernmateriaal of in staat zijn
om dit op te wekken. De orangisatie zou
nauw verbonden moeten zijn aan de
IAEA. Fischer: Het belangrijkste
vraagstuk waar deze organisatie voor
komt te staan is waar de opslagpg-
plaatsen ovoor
moeten komen.
De assistent-secretaris-generaal ziet
zelf drie mogelijkheden In het eerste
geval wordt het plutonium opgeslagen
in de landen die zelf kerwapens produ
ceren. In het. tweede geval gebeurt het in
landen die zelf geen verrijkingsfabriek
hebben In het derde geval, dat volgens
Fischer het beste is. wordt het opgesla
gen in landen die over een opwer
kingsfabriek beschikken
De Nederlandse regering heeft beslo
ten een extra bijdrage van 2,5 miljoen
dollar te geven aan het kinderfonds van
de Verenigde Naties, de Unicef. Dit
deelde de Nederlandse delegatie mee op
de jaarlijkse vergadering van het Uni-
cef-bestmir in New York
Marion Folkerts
(RAF) op Orly
gearresteerd
KARLSRUHE (AP) - De schoonzus
ter van het in Nederland gevangen
zittende RAF-lid Knut Folkerts is
vrijdag door de Franse politie bij de
Parijs luchthaven Orly aangehou
den en aan West-Duitsland overge
dragen, waar zij inmiddels is inge
sloten op verdenking van banden
met terreurorganisaties.
Het bureau van de procureur-gene
raal te Karlsruhe identificeerde de
verdachte als Marion Folkerts. echt
genote van Uwe Folkerts. welke
laatste is aangeklaagd wegens lid
maatschap van een terreurorganisa
tie. Zij kwam uit Beiroet toen z\j op
Orly door de Franse politie werd
aangehouden en droeg een Libanees
paspoort bij zich. De 27-jarige vrouw
werd met een speciaal vliegtuig naar
de bondsrepubliek overgebracht na
dat haar identiteit was vastgesteld.
Volgens de Westduitse autoriteiten
maakt mevrouw Folkerts sinds 1976
deel uit van de Rote Armee Fraktion.
In augustus 1977 raakte de West
duitse justitie haar spoor kwyt toen
haar woning in Karlsruhe op-
Je bent. als raadslid vaak een
schuurpaal.
i PAGINA 20
aanpak
SCHIPHOL- Tenvijl in de vertrekhal van Schiphol vrijdag
avond zo'n 200 demonstranten alsnog protesteerden tegen
Oranjes deelname aan de wereldkampioenschappen voetbal
in Argentinië, arriveerden spelers en begeleiders via de
grootst mogelijke omweg op het luchthaventerrein en zijn
tegen half negen met een lange DC-8 naar Zuid-Amerika ver
trokken.
OPTIMISTISCH OVER SALT
VERENIGDE NATIES (RTR/DPA) - De Russische minister van
buitenlandse zaken Andrej Gromyko heeft vrijdag een volledig
verbod op de neutronenbom geëist.
Gromyko, sprekend op de speciale zitting over ontwapening van
de algemene vergadering van de Verenigde Naties, meende dat de
topconferentie van de NAVO, komende week in Washington, be
doeld is om de militaire sterkte van het bondgenootschap in de
jaren tachtig te vergroten.
Hij liet zich wel optimistisch uit over de
kansen op overeenstemming in het
SALT-overleg (de besprekingen over
beperkingen van de strategische bewa
pening) met de Verenigde Staten
De kritiek van de Amerikaanse vice-
president Walter Mondale op het sta
tioneren van de Russische SS-20 raket
met kemlading in Europa, wees Gro
myko af als een poging 'de mythe van de
Russische dreiging' weer op te kloppen.
Hij herinnerde aan de opstelling van
Amerikaanse raketten en kernwapens
in Europa.
Het tegengaan van de ontwikkeling van
De betogers in de vertrekhal, ruimschoots voorzien van
spandoeken, luisterden voor zover mogelijk met grote aan
dacht naar het cabaretduo Bram en Freek, die toegaven dat
hun protest op zichzelf weinig zin meer had. Toch. zo oor
deelde Freek, was door het protest „de pret nu goed verziekt:
de spelers zijn schijtlijstersdat zij alleen via een zij-ingang
naar binnen durven".
Simon Wiesenthal
herkent beruchte
Nazi van foto
RIO DE JANEIRO (AP) - Een man
die werd gefotografeerd tijdens een
herdenking van de verjaardag van
Adolf Hitler in een hotel te Itatiaia.
bezuiden Rio, is herkend door dr.
Simon Wiesenthal als zijnde Gustav
Wagner, tijdens de tweede wereld
oorlog officier in Duitse concentra
tiekampen.
Dit meldde vrijdag het dagblad
Journal do Brasil. Hitiers geboorte
dag was herdacht door een groep
Nazi's die daartoe in hotel Tyll in Ita
tiaia bijeen was geweest. De politie
had er een eind aan gemaakt maar
was niet tot arrestaties overgegaan
Wagner is een Oostenrijker geboren
te Wenen in 1911Hij werd lid van de
NSDAPen trad later toe tot de SS en
heeft 'gediend' in de kampen van So-
bibor en Trebleinka. Volgens de
Joumal Do Brasil heeft Wagner sa
mengewerkt met Franz Stangl die in
Brazilië was ontdekt, in 1967. en ver
volgens gearresteerd en uitgeleverc
aan de Bondsrepubliek waar hij te
recht heeft gestaan.
Aansluiting tussen lager en voortgezet f
onderwijs vraagt een nieuwe aanpak.
Stemmen uit de kerken: Ter overden-
PAGINA 21
sneller
nieuwe wapens voor massale vernieti
ging verdient voorrang, het voorbeeld
van de neutronenbom, die de Verenigde
Staten in Europa wil opstellen, toont
aan hoe reëel deze dreiging al is gewor
den. aldus Gromyko
Gromyko's voorstellen bevatten dc
volgende maatregelen:
- Stopzetting van de produktie van alle
soorten nucleaire wapens:
- Stopzetting van de produktie van alle
andere soorten wapens voor massale
vernietiging, ook van nieuwe typen
conventionele wapens:
- Geen uitbreiding van de legers en de
conventionele bewapening i>an de per
manente leden van de Veiligheidsraad
(de Verenigde Staten, de Soujet-Unie.
Engeland. Frankrijk en Chinai en hun
militaire bondgenoten.
ACTIE TEGEN
SPAANPLAAT
EINDHOVEN (ANP) - Het anti-
spaanplaatcomité in de Eindhovense
wijk De Benneke! w il dat de gemeente
in renovatiewoningen het spaanplaat
vervangt door gipsw anden. Het comité
heeft zelf ineen proefwoning een derge
lijke voorziening aangebracht en zegt
daarover erg tevreden te zijn.
De nieuwe wanden bestaan uit een
staalskelet met aan beide zijden gips
platen. De ruimte tussen die platen is
opgevuld met een minerale woldeken.
Het gebruik van deze wanden betekent
volgens het comité met alleen dat er een
eind komt aan de overlast, die het uit
spaanplaat vrijkomende formaldehy-
degas veroorzaakt, maar ook dat de ge
luidsisolatie aanzienlijk verbetert.
Vervangen van een spaanplaat door
gispwanden kost volgens het comité
slechts duizend gulden meer dan het be
strijken van de spaanplaatwanden met
isolerende verf
GEEN MINI-CAMPINGS IN SCHEIDENDE ZONES
PAGINA 23
veerdiensten
scheidingswand
vliegen
MOGELIJKHEDEN
'VERDROGENDE'
BOOMGAARDEN
MIDDELBURG - In de Zeeuwse staten
is vrijdagmiddag een dreigend conflict
tussen een deel van de staten en het
dagelijks bestuur van de provincie
over de uithouw van de recreatie op
Schouwen-Duiveland 'in der minne'
geschikt. Vanuit de staten werd het
door de VVD naar voren gebrachte - en
door CDA en SGP aanvankelijk onder
steunde - verlangen om in de stroken
tussen recreatiegebieden en agrarisch
terrein het kamperen bij de boer toe te
laten ingeslikt. Vanuit gedeputeerde
staten toonde mr. J. P. Boersma zich
bereid om in dat deel van de Westhoek
met verdrogende boomgaarden waar
mogelijk wel mini-campings toe te
staan, als dat dc bijzondere land
schappelijke waarde van dat gebied niet
bederft. Daarna stelden de staten una
niem het voorstel van gedeputeerden
vast. ten grondslag lag aan de herzie
ning van het streekplan voor dit deel
van Zeeland.
Bij de behandeling van de streekplan-
herziening pleitte met name WD-
woordvoerder L A. M Elenbaas voor de
mogelijkheid in de "scheidende zones'
tussen recreatie- en landbouwgebied
het kamperen bij de boer toe te laten: es
wilden daar niet aan met het oog op de
kwetsbaarheid van die stroken in het
geheel van Schouwen-Duiveland 'De
boerderijen liggen over het algemeen
goed in het groenhet gaat niet om grote
aantallen, de boer kan er wat aan ver
dienen en mensen, die niet in de drukte
willen zittenkunnen daar rustig recreë
ren.' zei de heer Elenbaas Zfjn opvat
ting was in iets genuanceerder bewoor
dingen terug te vinden in de beschou
wingen van de heer en P G van den
Bosse (CDA) en A Maljaars (sprekend
namens SGP en GPV) De heren A G U
Hildebrandt PvdA i en W van der Heide
(PPR) meenden, dat Schouwen-Duive
land recreatief zwaar genoeg belast ls en
meenden, dat de draagkracht i
dere uitbouw van de recreatie niet meer
toestaat
De heer Elenbaas zag nog wel enige
ruimte voor uitbreiding: hij meende, dat
men tegen de achtergrond van 60.000
toegestane in de Westhoek met name
moet uitgaan van een tegenwoordig
aantal van 52 000. waardoor er meer
ruimte is dan de door de planologische
dienst berekende ruimte van 2700
slaapplaatsen 'Men moet wel uitgaan
van de verdunning van de bestaande
campings, maar er mag ook wel naar de
economische belangen van andere
campings in het gebied worden gekeken
en naar de wensen van de recreanten.'
vondhy De heer Van den Bosse (CDA)
betoogde, dat hi j zich in de hoofdiy-
nenen van het beleid van gs rond de her
ziening van het streekplan kon vinden
en ook de heer Maljaars meende, dat in
de recreatie 'een verzadigingspunt' is
bereikt.
Fel
Gedeputeerde mr. J. P Boersma
reageerde fel op die beschouwingen,
waarin een verdere uitbouw van dc
recreatie op Schouwen werd opgenge-
latcn. Hij onderstreepte daarbij, dat de
herziening gebaseerd is op verzoeken
en besluiten van de Zeeuwse staten
(Slot zie pag. 7 kol. 2)
Behoedzaam in
slordige haast
een zware onvoldoende
voor het geleverde werk en
voorzien van een dik pak cor
recties zal de provincie Zee
land antwoorden op de be
schikking van de minister van
cultuur, recreatie en maatschappelijk
werk over de voorgenomen aanwijzing
van de Kop van Schouwen tot be
schermd natuurmonument. Daartoe
hebben provinciale staten in oude sa
menstelling vrijdag op de valreep eens
gezind besloten. Niet omdat de be
stuurders in Middelburg met de minis
ter van mening verschillen over de
noodzaak dit zeldzame, bijzonder waar
devolle en vooral voor toerisme en rec
reatie gewilde gebied van bossen en
duinen een soort van verzekeringsbe
wijs tegen verdere aantasting te verle
nen. Nee. om de manier waarop die
voorgenomen aanwijzing op het be
wuste Haagse departement tot stand is
gekomen slordig, overrompelend, erg
uit de hoogte (zonder ook maar iemand
in het gebied of de provincie zelf erin
tevoren te kennen), kortom: uit een
oogpunt van modem bestuur tamelijk
onbehoorlijk. Er is sinds de voorganger
van de huidige bewindsvrouw op CRM,
Van Doom, op 8 december 1977 als de
missionair minister zijn voornemens
naar buiten bracht erg veel heisa over de
zaak van de Kop van Schouwen ge
maakt. Waterschap, de landbouw, de
drinkwatervoorziening, het gemeete-
bestuur van Westerschouwen. het re
creatie-bedrijfsleven. eigenaars van
gronden: stuk voor stuk voelden ze zich
door de beschikking uit Den Haag voor
het blok gezet Een beschikking boven
dien die wemelde van de fouten in de
kadastrale omschrijving van percelen,
die volgens nader onderzoek allerlei te
genstrijdigheden bevatte, die op een
aantal punten geen rekening hield met
feitelijke gegevenheden en die tenslotte
heel veel vragen openliet.
Bij
ijna zonder uitzondering brachten
de woordvoerders van de verschillende
fracties in Zeelands staten gisteren alle
opgekropte irritatie en ergernis over de
ongelukkige procedure rondom die
aanloop naar een beslissing om de Kop
van Schouwen te bestemmen tot be
schermd natuurmonument onder in
middels tot parlementair bekoelde
woorden. En daarbij was er veel waarde
ring voor de het werk dat de Provinciale
Planologische Dienst er aan heeft gehad
om die ver van vlekkeloze Haagse be
schikking om te buigen tot een versie
die rekening houdt met de werkelijk
heid en de verscheidenheid aan belan
gen in dezelfde Kop van Schouwen. En
dat alles dan maar in de verwachting
dat de nieuwe minister op CRM. mev
rouw Gardeniers. het nu in brede kring
wél aanvaardbare advies vanuit Zee
land over deze zaak wil overnemen.
Van de kant van de PPR werd gisteren
in de staten als excuus aangevoerd dat
het ging om een beschikking die heeft
geleden onder 'een heilzame haast' En
daaraan werd dan toegevoegd dat het
initiatief van de minister In ieder geval
'iets heeft op gang gebracht om te gaan
denken aan de grenzen van de vee
rkracht van de natuur'. Een vertede
rende verdoezeling van een stuk dat aan
alle kanten rammelde.
JDehoud van natuurschoon, garanties
voor natuurwetenschappelijk vitale ge
bieden. zorgvuldigheid bij de behande
ling van het landschap en kwali
teitsverbetering van de recreatiegebie
den zijn uitgangspunten die vrij alge
meen zijn aanvaard. Ze omzetten in po
litieke beslissingen is vaak een uiterst
moeizaam proces. Dat bleek gisteren in
de Zeeuwse staten ook bij de herziening
van het streekplan Schouwen-Duive
land. Wanneer - vooral vanuit een de
partement als dat van CRM - wordt ge
propageerd dat de samenleving daar
voor in de volle breedte verantwoorde
lijk is. gaat het niet aan om grote groe
pen direct belanghebbenden tegen je in
het harnas te jagen met de methode
waarlangs je dat doel (in dit geval de de
procedure tot aanwijzing van de Kop
van Schouwen tot natuurmonument)
denkt te bereiken. Haast en slordigheid
verzwakken bij een dergelijke manier
van werken de beweegredenen, die
nauwelijks worden bestreden. Velen die
nu geërgerd hebben gereageerd op deze
onvoldragen beschikking vanuit Den
Haag lopen het gevaar dat ze onterecht
als tegenstander worden gestempeld.
Wat de staten met hun beslissing vooral
duidelijk willen maken is (en het was
goed dat daarover geen enkel misver
stand rees) dat ieder die betrokken Ls bij
het toekomstig natuurmonument voor
vol wil worden aangezien. Dat hij gele
genheid krijgt om zich een mening te
vormen over zin. nut. aard en draag
wijdte van de behoedzaamheid tegen
over een dergelijk kwetsbaar gebied.
Overrompelen met goede bedoelingen
werkt nu eenmaal tegendraads.
vdM
STEMBILJETTEN
VOOR SOMEREN
(NB) ONGELDIG
SOMEREN 'AN Pi - Alle
twaalfduizend stembiljetten voor het
Brabantse Someren zijn ongeldig en
moeten voor woensdag aanstaande
door dc staatsdrukkerij worden ver
vangen. Een van dc kandidaten.
Martin Megens. is op de biljetten
abusievelijk vermeld als mevrouw
Megens.