Sylvano Bussotti
centraal op derde
festival van JM
RESPECTABEL SPEL IN 'HET
RESER VAA T' NAAR R UYSLINCK
MOLIERE '78 EN
'DE PARVENU'
PZC/k
AMBITIEUS PROGRAMMA JUNI-JULI
Tweelicht
Ü1
Telemann
Urbanus
Film en
experiment
MAANDAG 17 APRIL 1978
kunst/cultuur
In de aula van de Us Zaaihoekweg. Ie
Vlis&lngen treedt vrijdagavond
•20.30 uur- de Vlaamse zanger en
conferencier Urbanus van Anus op.
Urbain Servrancks begon in 197!
met de Skiffle groep Anus'. In 1973
verliet h\j zijn gezellen en ging verder
op de solo-toer. In januari 1974 trad
hij voor het eerstop als Urbanus W?
Anus' in het voorprogramma w*
The Pebbles Nog datzelfde jaarwed
hij bekroond op het Festval van dt
Humor te Heist Sinds die tijd is 3?
ster ook in Nederland rijzende, w*
op de laatste plaats vanwege w
succes dat zijn grammofoonplatte,
radio- en tv-programma's hebben
In de schouwburg le Middelburg speelt de Haagse Comcdie woensdag,20.00
uur, 'Tweelicht' van Erie Schneider. Het stuk heeft als bezetting: Anne-Wil
Blankers, Lies Franken, Wim van den Heuvel en Guido de Moor. Voorde
regie tekende Paul Steenbergen. Het decor is van Hans Christiaan en de
kostumering van Hans Noordhoek Hegt. Jurriaan Andriessen schreef de
muziek.
In zijn nieuwe toneelstuk 'Tweelicht' toont de toneelspeler-schrijver Ede
Schneider hoe vier mensen, die in hun jeugd nauw met elkaar verbonden
waren, zich in een later levensstadium aan elkaar vastklampen zonder hun
vroegere relatie nieuwe inhoud te kunnen geven. Na een feest, waar zij elkaar
na jaren weer hebben ontmoet, besluiten twee echtparen samen de vakantie
door te brengen in het luxueuze appartement aan de Italiaanse Riviera, dat
het meest succesvolle paar die zomer heeft gehuurd. Op de wankele basis van
een vroegere vriendschap ontwikkelen zich oude vetes en nieuwe tegenstel
lingen. De situatie ontwikkelt zich. via een toneeldialoog die een sterke inten
siteit bezit en van grote technische vaardigheid getuigt, tot een steeds meer
gespannen samenzijn, waarin tens-otte de maskers afvallen en de mensen
elkaar zien zoals ze zijn: de som van een aantal verworvenheden, fouten en
tekortkomingen.
De schrijver van het stuk, Erie Schneider, werd in 1934 in Batavia geboren,
Hij volgde de acteursopleiding aan de Maastrichtse toneelschool, waar hij
in 1960 eindexamen deed. Als toneelspeler was hij achtereenvolgens ver
bonden aan de toneelgroep Theater, het Nieuw Rotterdams Toneel, het
Zuidelijk Toneel Globe en het Publiekstheater.
Eric Schneider maakte zyn debuut op 17 september 1960 als Eric MacClurein
'Het zuiden' van Julien Green. Tot zijn latere rollen behoren die van Hippoly-
tus in de gelijknamige tragedie van Euripides. Oidipous van Seneca in de
bewerking van Hugo Claus. Hamlet en Macbeth van Shakespeare. Schillen
Don Carlos, verscheidene Tsjechov-karakters waaronder de titelrol m 'Iva-
nov' en Trigorin in 'De meeuw'. Soldaat Tanaka van Georg Kaiser en Alan
West in 'Wilden' van Christopher Hampton
In 1970 debuteerde Schneider als toneelschrijver met 'Theodoor, een total
oss'. dat onderzijn regie werd opgevoerd door het Nieuw Rotterdams Toneel
Die eersteling werd gevolgd door 'Plag back'. 'Rinkelrooien'. 'De stilte aan de
andere kant van de heg' en 'Tweelicht'.
GOES
dlngN
Zieker
16.301
MIDDI
uur: ui
VLISS
zieken
Rawa
BIOSC
BERG
dolle t
Luxor,
GOES
Ooipen
HULS'
l€30u
ter, 18
uur: D
MIDDI
wholo
00ST1
avontt
terni
wars,
VLISS
gens vi
TEN'Tl
AXEL
uur: Is
heill
13-17 u
HULS1
vondst
Openb
wen he
Kioo:
theek
MIDDI
werker
Zeelan
Zeeuw:
Prenter
N'ISSE
uur w<
OOST!
weg, 9-
TERNI
heeldhi
Wim van den Heuvel. Guido de Moor en Lies Franken
In het cultureel-centrum De Halle te Axel concerteert woensdagavond,20.90
uur, het Telemann Consort uit Brugge.
Het programma vermeldt werken van Johann Friedrich Fasch. Jacob van
Eyck. Georg Philipp Telemann. Paul Hindemith. Johann Joachim Quanti
Johann Sebastian Bach en Benjamin Britten. Het Brugs Telemann Consortis
nog zeer jong. een jaar. maar wist in die tijd al een naam op te bouwen in
België en het buitenland
De leden van het Telemann Consort streven niet alleen naar een gedegen
technische afwerking en perfect samenspel, maar willen tevens, via musico
logische stijlstudie, een historisch gerichte uitvoering geven. De musici van
het Telemann Consort studeren momenteel aan de conservatoria van Brugge
en Gent en/of zijn student in de Musikologie aan de Rijksuniversiteit te Gent.
Ze volgden interpretatiecursussen barokmuziek in binnen- en buitenland, en
concerterengeregeld met andere muziekensembles en orkesten (onder
dere het 'Collegium Instrumentale Brugense').
In het kader van het 'Forum der
neuen Musik' houdt Jeugd en Mu
ziek Zeeland vrijdag, 20.15 uur in het
Kuiperspoorttheater te Middelburg,
in samenwerking met het Goethe-
Instituut te Amsterdam de manifes
tatie 'Film en Experiment IV'.
Vertoond worden van Helmut Herbst
(wiens Heartfieldfilm twee weken
geleden in het Filmhuis ging i
'Dada-Manifest' uit 1969 en van Fer-
nand Leger (Academie Modemei
'Ballet Mécanique' uit 1923
DADA-MANIFEST
De film toont het dadaïsme vanaf het
moment van ontstaan tot heden de
oprichting in Zurich als reactie op de
officiële kunst en de politieke ver
houdingen binnen Europa, de uit
breiding in de culturele centra, de le
vendige activiteit van de dadaïsten
wat publiciteit betreft en de belang
rijkste tentoonstellingen
Tussendoor worden interviews met
nog in leven zijnde dada-kun-
jtenaars vertoond alsmede docu-
Benten. die de geestelijke motieven
ibor en toelichtingen op de dada ge
ien Voortdurend wordt derelatie tot
de tijd. tot de erkende kunst en de
reactie der tijdgenoten op dada inge
voegd. De voornaamste kun
stenaars worden aan de hand van
korte biografieën en hun voornaam
ste werken voorgesteld de nieuwe
technieken en ervaringen hiermede
worden aangeduid Ook de late er
kenning van de dadaïsten en hun
werken komt duidelijk naar voren
De film toont ondubbelzinnig en op
vaak verbluffende wijze, hoe de to
tale hedendaagse kunst leeft van de
ideeën der dadaïsten die 'pop-art'
'mulU-art' en zelfs 'conceptual-art'
anticipeerden.
BALLET MECANIQUE
Europa in de vroeg-twintiger jaren
was een heksenketel van onrust op
ieder gebied, ook cultureel Tradities
verdwenen en maakten plaats voor
nieuwe dingen en gedachten. Mo
derne ideeën werden niet alleen gre
tig geaccepteerd - er werd ook naar
stig naar gezocht Cubisme. expres
sionisme. dadaïsme en abstracte
kunst bloeiden op. aanvankelijk al
leen in de schilderkunst, maar al heel
snel lieten ook ballet toneel, muziek
en literatuur zich door deze nieuwe
vormen inspireren Veel moeilijker
was het met de film Deze jonge kunst
was nog in een experimenteel sta
dium en bovendien sterk gebonden
aan technische mogelijkheden En
toch was het haasi onvermijdelijk,
dat ook de film door deze nieuwe
stromingen beroerd zou worden.
Toen dit inderdaad geheurde. kwam
het verschil van richtingen van de
abstracte kunst en van het cubisme.
Fernand Léger bijvoorbeeld was een
der eerste cubistische schilders. Hij
kwam tot experimenteel filmen om
dat hij zocht naar een manier om het
ritme van gewone voorwerpen in tijd
en ruimte uit te drukken en het resul
taat werd Ballet Mecamque, een
dans gecreëerd uit de beweging van
hefbomen, drijfwerk, ledematen van
etalagepoppen, bazaargoed. re-
clamebifietten. slingers, roomklop-
pers en af en toe ook mensen, waar
van de bewegingen gemechaniseerd
zijn.
SCHOUWBURG,
MIDDELBURG
Toneelkring 'Sint Rem bert uit Torhout <Bel
gii) met een toneelbewerking door Boude won
vander Plaetse van Ward Ruyslincks roman
'Het reservaat'. Spelers Paul Houwen. An
toon Caster. Het je Ramoudl. Lieve
Bruynooge. Robert Bemaert. Noél Bossuyt.
Jozef Vangheluwe. Roland van Bosseghetm
en Roland Deneve Regie Guido Cafmcyer
Voorstelling onder ausptcUn van het comité
Amateurtoneel Belgié-Nederland. Zeeuws
Centrum Amateurtoneel en stichting Middel
burgs Theater. Schouwburg. Middelburg
Het Belgisch-Nederlands Cultureel
Akkoord bracht zaterdagavond als on
derdeel van een uitwisselingsprog
ramma - het Middelburgs Theater
speelde al eerder in Torhout - de Belgi
sche amateurkring Sint Rembert bin
nen de muren van de Schouwburg.
Men nam er een produktie van eigen
bodem voor mee. en de bewerking van
Ruyslincks 'Het Reservaat' bleek - het
zij meteen gezegd - het aankijken alles
zins waard Ruyslinck behandelt er de
ondergang van het individu in een tech
nologisch en collectief oprukkende
maatschappij, en - iets gedetailleerder -
de manier, waarop onvervangbare indi
viduele menselijke kwaliteiten dooreen
nivellerende samenleving onder de voet
worden gelopen Het gegeven zelf - de
vermeende verhouding tussen een le
raar en een leerlinge - doet vrij banaal
aan maar het gaat Ruylinck niet om de
feiten zelf Het gaat hem om de manier
waarop die feiten in een voor de be
schouwer herkenbare situatie door de
samenleving - in dit geval de rechtbank -
worden uitgelegd De staat heeft voor de
mensen, wier karakter zich moeilijk
leent voor nuttige inpassing in de maat
schappij een sociaal-verantwoorde op
lossing: ze worden bijeengebracht in een
reservaat, 'een staatslogement voor be
dreigde enkelingen' En daar vraagt de
leidinggevende professor aan de
nieuwste aanwinst in de verzame
ling ,.U kunt hier doen wat u wilt - wat
wilt u dan nog meer9, en het antwoord
van de leraar is. uiteraard .Vrijheid
De voorstelling van Sint Rembert
was zaterdagavond een bezoek alles
zins waard, noteerde ik hierboven. Die
samenvatting van mijn waardering
van het gebodene verdient overigens
enige nadere belichting, want tegen
over de voldoening over de aanpak van
de gebeurtenissen in het 'staatsloge
ment'. staat enige aarzeling over de
manier, waarop het eerste tafereel - de
zitting van de rechtbank - werd gepre
senteerd.
Die benadering getuigde weliswaar van
een zorgvuldige opbouw van de verho
ren en de scenes-in-flash-back. ze lever
den samen ook een nogal statisch ge
heel op. in feite een gebrek aan dramati
sche ruimtewerking Met name de
flash-backscenes verdienden een ster
ker kleurencontrast en een levendiger
reliëf dan een extra lamp tegen de ach
tergrond van de vaal-bruine recht
bankentourage Ik begrijp zeerwel, dat
zoiets - in decoruitvoering en aanslag op
de financien derhalve - waarschijnlijk
geen kleingheid is: maar het gevolg kan
dan een benadering zijn. waarin niet alle
dramatische mogelijkheden worden
uitgebuit In dramatisch opzicht werkte
het witte steriele decor in het reservaat
véél effectiever
an de drie rollen van essentiële be
tekenis voldeed de leraar Jonas (Paul
Houwen) beide bedrijven zeer wel, ik
had hem hooguit iets geprofileerder
dweperig en dichterlijk willen zien we-
De rechtbank-scene wordt in niet ge
ringe mate gedragen door het optreden
van de voorzitter van dit instituut An-
toon Casier) en het was zijn inbreng, die
mij tot de pauze-koffie enige reserves
over dc voorstelling ingaf hij bezigde
een soort voze pathetiek, die ik niet he
lemaal kon rijmen met de verkillende
samenleving, die hij representeerde. In
dat opzicht zorgde de professorale di
recteur van het. staatslogement Roland
Vanbosseghem) naar mijn gevoel voor
een glansrol in het geheel, hij was zéér
genuanceerd vlak en onpersoonlijk Het
geheel bood een avond respectabel
amateur-toneel, dat echter door een
teleurstellend kleine groep bezoekers
werd bijgewoond de Schouwburg werd
bevolkt door met meer dan honderd
belangstellenden
K C.
Qeugd en Muziek-Zeeland zal, subsidiënten dienende, de korte
hevige traditie van de Festivals der Nieuwe Muziek dit jaar
■Ofcrtzetten met een derde evenement van klasse in de periode
Van 21 juni tot 10 juli.
Eregast op dit festival en de min of meer centraal gestelde kun
stenaar is de Italiaanse componist, schilder-graficus, decor- en
kostuumontwerper Sylvano Bussotti.
Jeugd en Muziek gaat hiermee verder op
de weg die enkele jaren geleden werd
ingeslagen met de in geheel Europa
aandacht trekkende festivals rond de
Grieks-Franse componist-architect
Iannis Xenakis en de Belgische com
ponist Henri Pousseur.
Ook buiten deze festivals ncht Jeugd en
Muziek een belangrijk deel van de ac
tiviteiten op 'de hedendaagse muziek
door - onder meer - de organisatie van
concerten. Nog onlangs laste JM enkele
concerten van prijswinnaars van het
Gaudeamusconcours in
Het Festival zal sterk op Middelburg
geconcentreerd zijn. In de Vleeshal van
het stadhuis zal een tentoonstelling
worden ingericht van werken van Syl
vano Bussotti. Naast zijn belangrijkste
partituren en grafische ontwerpen wor
den decor- en kostuumontwerpen ten
toongesteld. Uit de archieven van de
Scala in Milaan en het Theatro
dell'Opera in Rome heeft Jeugd en Mu
ziek foto's en kostuums geselecteerd
van zijn recente opera's Bergkristal]
(1972) en Bussotti-operaballet (1976).
Bussotti
Bussotti, wiens geluids- en theaterex
perimenten in Nederland nog niet zo
bekend zijn. is in Italië daarentegen een
bekende muziek- en thealeravant-
gardist. Zijn muziek wordt regelmatig
ten gehore gebracht.
Hij werd op 1 oktober 1931 te Florence
geboren. In 1941 ging hij naar het Che-
rubini Conservatorium tc Florence en
studeerde harmonie en contrapunt bij
Roberto Lupi, viool bij Giovacchino
Maghoni en piano bij Luigi Dallapic-
cola. In 1943 won hij een beurs om in de
meesterklas van het conservatorium
viool te studeren. Na verschillende jaren
van zelfstudie studeerde hij van 1957 tot
1958 bij Max Deutch in Parijs. Tussen
1961 en 1969 won hij verschillende
prijzen op het ISCM festival en de.
Biennale te Venetië. Op uitnodiging van
de Rockefeller Foundation maakte hü
een tournee door de Verenigde Staten
en vanaf 1965 trad hij op in theaters,
clubs en avant-garde festivals met zijn
eigen groep l'Opera. Hij ontwierp decors
voor de opera's van Puccini. Debussy.
Strawinsky. Ghedini. Malipiero. Ook op
het gebied van de avant-garde schilder
kunst is hij actief en wordt zijn werk in
vele plaatsen tentoongesteld
Concerten
Tijdens de aanwezigheid van Sylvano
Bussotti, die donderdag 29 juni in Mid
delburg wordt verwacht, zullen enkele
opvallende evenementen plaatsvin
den. Zo zal de beroemde Engelse sop-
raanDorothy Dorow in Middelburg de
wereldpremière van een speciaal voor
haar geschreven solo geven.
Ook komt het bekende strijkkwartet
Quartetto Nuova Roma om twee nieuwe
composities ten gehore te brengen.
Voorts zal de balletgroep van de Scala m
Milaan worden uitgenodigd voor Bus-
sotti's meest spectaculaire compositie,
het Bussottioperaballet Onder voorbe
houd is deze voorstelling gepland op za
terdag 1 juli in de Schouwburg Middel
burg. In het weekend van 29 juni zal
Bussotti naast het houden van-een le
zing met mogelijkheid tot discussie een
pianorecital geven, gelijktijdig met de
vertoning van zijn twee uur durende
film.
De inbreng van bekende uitvoerders zal
overigens niet beperkt zijn tot Dorothy
Dorow en het Kwartet Nieuw Rome
Een van de hoogtepunten van het 'Bus-
sotti-weekend' zal zonder veel twijfel
het optreden van de Italiaanse pianist
Giancardo Cardini worden, die samen
met een danseres een avond mu
ziektheater presenteert.
Dat doet ook dc in Middelburg en verre
omstreken inmiddels befaamde con
trabassist Fernando Grillo die een
avondvullend Bussotti-programma
inbrengt.
De pianist Geogfrey Douglas Madge,
vaste 'gast' van JM. zal samen met Ge
rard Bouwhuis de Nederlandse pre
mière van Bussotti's Tableaux Vivants
voor twee piano's verzorgen Madge
hield eerder Pour Clavier' van Bussotti
overtuigend ton doop
Theater
Het zal duidelijk zijn dat bij alle con
certen rond en van Bussotti het ele
ment 'theater' een zeer voorname rol
speelt.
Bussotti componeert veel voor de stem.
voor solo-instrumenten en voor niet
conventionele kamermuziek en
sembles.
Allereerst werd hij door Webern beïn
vloed. daarnaast heeft hy erg veel aan
John Cage te danken vooral in zijn ex
perimentele composities als 5 piano-
pieces voor David Tudor (1959) en in Ju
lio organum Julii voor orgel (1968>
Veel van zijn composities zijn grafisch
genoteerd of in combinatie met uitvoe
rig uitgewerkt en becommentarieerd
notenschrift Enkele composities han
gen nauw met elkaar samen en bevatten
een groot aantal overeenkomstige aan
wijzingen. Zijn werk op het gebied van
de visuele kunst heeft hem ertoe geleid
nieuwe grafische methoden uit te vin
den en elke bladzijde van zijn partituur
heeft een opvallende visuele vorm
Deze 'muziek voor het oog' staat naast
'muziek voor het oor' maar overtreft
nooit want zijn belangrijkste zorg blijft
de schoonheid van de klank
Het al dan niet doorgaan van dit festival
met een zo belangwkkend programma
is in grote mate afhankelijk van subsi
diegelden. Deze week donderdag komt
de financiering van dit derde JM-fes-
tival van de eigentijdse muziek aan de
orde tijdens dc vergadering van de
Zeeuwse Culturele Raad die om 14.30
uur begint
Overeenkomstig de verwachtingen
zijn de resultaten van Nygh en Dltmar
NV (uitgeverijen, drukkerijen en re
clamebureaus) in 1977 sterk verbeterd
Dit maakt het mogelijk voor te stellen
het dividend te verdubbelen van 8 tot 16
pet per aandeel van f 1.000. aldus de
maatschappij
De pianist Geoffrey Douglas Madge, straks actief op 't Bussotti-festival in Middel
burg. is uitgenodigd om gedurende zes maanden gastcolleges te geven aan The
Music University of Buffalo in de VS De directeur van dit instituut, de componist
Morton Feldman. zag Madge vorig jaar aan het werk tijdens de tweedefestival van
de eigentijdse muziek in Middelburg Geoffrey Madge is hoofdleraar piano aan het
Koninklijk Conservatoruim in Den Haag
Trees van der Donck en Bemhard Droog
venus. snobs en weetniksen met wat
speels erbarmen omgeeft.
Ho. komst alles van pas in 'De Bur-
ger-Edelman' waar de parvenu par ex
cellence het kleintje is dat maar niet
wezenlijk groot kan worden. Molière
laat hem alle hoeken zien die een po
dium maar rijk kan zijn. maar hoedt
zich ervoor van dat podium een
schavot te maken. De man staat tens
lotte als enkele vertegenwooridger van
een in aantal niet onaanzienlijk troep
te kijk. Hij geeft voortdurend uitleg
van liet gezegde 'Als niet komt tot iet,
dan kent iet zichzelve niet'. De man
vergaloppeert zich op deernis
wekkende manier op weg naar aan
zien en maatschappelijk succes, be
vuilt het eigen nest en is gevangen in de
waan dat wat voornaam klinkt ook een
voorname klankbodem heeft.
Het is een beeld dat wel altijd zal
blijven opdoemen en vanwege de tijd
loosheid van de 'probleemstelling'
houdt ook dit stuk Molière actueel. De
omstandigheden kunnen wijzigen, de
uitgangspunten niet. Hovelingen zijn
praktisch verdwenen, maar er zijn
overal nieuwe hofhoudingen geschapen
die aangepaste houdinkjes best blijken
te verdragen Op die manier is de Par
venu van Molière een 'praktijkgeval': zie
om U heen.
De Roemeense regisseur Ion Om-
esco, eerder zeer succesvol bij Theater,
heeft de actualiteit van Molière aange
grepen als basis voor een produktie
waarbij de oorspronkelijke 'Bourgeois
Gentilhomme' - naar het uiterlijk -
slechts tot vertrekpunt dient.
Van die inmiddels klassieke buitenkant
resteert bijna niets na een zo ingrij
pende bewerking. De puristen onder de
Molierijegangers zullen er wellicht een
kleine kater aan over houden en bewe
ren dat als de meester deze aanslag nog
had moeten meemaken hij geraakt zou
zijn.
Ik geloof dat het tegendeel juist is. Om-
esco en'Theater hebben in een zo voor
treffelijke voorstelling als die van zater
dagavond in Zierikzee het 'innerlijk' van
Molière 's stuk zoveel extra-dimensie
gegpven, dat men zonder moeite kan
beweren dat de geest - juist in deze ge
heel eigentijds gedachte en uitgewerkte
produktie - vaardig is gebleven.
Deze' Parvenu' is op zich een vondst:
schitterend toneelbeeld, joyeuze kos
tuums. voortreffelijk gebruik van de
mogelijkheden die (ook) de Neder
landse taal biedt, knap funcionele mu
ziek en boeiend, aanstekelijk spel van
een ensemble dat elke trouvaille die de
attente regie van Omesco presenteert,
moeiteloos verwerkt.
Het is kortom, een voorstelling die -
enige schermutselingen aan de grens
tussen kluchtigen al te kluchtig daarge
laten - het beeld van een haast vol
maakt evenwicht tussen de samen
stellende delen bereikt.
Dat is een kwestie van constructie,
structuur en samenspel waarbij geen
enkele component wordt teruggedron
gen Wie. slechts bij wijze van voorbeeld,
wil letten op de vaak zeer ten onrechte
verwaarloosde factor 'muziek' in een to-
neelproduktie, komt met de inbreng
van Tim Coleman in deze 'Parvenu' uit
bij een plezierig functioneel evenwicht.
Al deze zaken gerekend en opgeteld,
resteert als som: een prachtige voor
stelling die veel invult van wat men
zich bij het begrip 'totaaltheater' voor
kan stellen.
Tussen de exaltatie en de grote zwaai en
zwier van het grand tableau excelleerde
Bemhard Droog's creatie van de bijna-
edelman. een parvenu zonder weerga,
maar tres gentil
O.
DE CONCERTZAAL
ZIERIKZEE
Toneelgroep Theater in 'De Parvenu, of de
Burger-Edelman' naar 'Le Bourgeois Gentil
homme' van Molière Met Bemhard Droog.
Anny de Lange. Nettie Blanken, Bea
Meulman. Rob Fruit hof. Jan van Eijndt hoven.
Paul van Go reu m. Trees van der Donck. Jan
Gorissen. Jan de Groot. Andy Daal. Rene van
Asten. Jan Verhoeven. Ad Hoeymans Henk
Voges Willem Paul Edelman. Bert Hotmann
en Jaap Mak Nederlandse tekst van Dol]
Verspoor decor en kostuums van Mircea Ma-
rosin. beweging van Kathe Sluijter. muziek
van Timothy Coleman Regie en Fransei
tekstbewerking Ion Omesco
IN^olière schreef z'n 'Bourgeois Gen
tilhomme' in 1670. De schrijver.gun-
steling van Le roi Soleil zelve, speelde
de hoofdrol. Hij was toen op het top
punt van zijn roem en in de onaantast
bare positie die veel schijnvrienden en
minstens zoveel vijanden oplevert.
Vanaf die koninklijk goedgekeurde
hooggezetenheid was het voor Molicre
nu niet direct hels moeilijk de vleiers
en hielenlikkers, die dagelijks de gan
gen van het Palais Royal bevolkten,
aan de kaak te stellen. Dat hij er een zo
spirituele vorm als 'Le Bourgeois Gën-
t homrae' aan gaf, is een bewijs te
meer voor het feit dat zijn aanzien niet
op holle woorden en ingestudeerde sier
berustte en dat in dat aanzien zowel
vakmanschap als esprit werd geëerd.
Ook volgende decennia en eeuwen heb
ben Molière 's aanzien hooggehouden.
Hij blijft in ere (en gespééld) als de groter
vernieuwer en vormgever van de grote
Franse (Europese) komedie en heeft als
zodanig een plaats in het rijtje der 'klas
sieken' gekregen.Dat betekent meteen
ook dat zijn grote oeuvre geklasseerd isl
'Men' onderscheidt in het algemeen
kluchten, blijspelen en zedenkomedies
(en vergeel wijselijk de niet bijzonder
geslaagde pogingen tot tragediecom
positie) Ik heb altijd wat moeite om me
door een dergelijk indeling te laten lei
den omdat Molière zelf-en dal moet het
uitgangspunt zyn- de scheidslijnen niet
zo scherp trekt Elementen van klucht
en blijspel ontmoeten elkaar voortdu
rend in een-en hetzelfde stuk en dat
geldt ook de - eden - en de karakterko
medies.
Binnen het geestrijk lezen van lessen
aan mensen die wat aanschouwelijk on
derricht best kunnen gebruiken, blijft
bij Molière vaak zoveel ruimte voor een
zeker gedogen van fouten, hebbelijk
heden en onhebbelijkheden dat hij de
complete afgang van hielenlikkers par-
