1
TOEKOMST PALESTIJNEN
BLIJFT TWISTPUNT
Extra bewaking bij
ambassade Indonesië
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
In gehele provincie Zeeland heerst
een nijpend tekort aan tandartsen
adria
Geheimzinnigheid rond minister Dajan
UC-besluit wordt
vrijdag verwacht
als het om auto's gaat
GEEN VERS
BROOD OP
2 JANUARI
IJsbergenjacht
pagina 11
220e jaargang no. 298
Woensdag 28 december 1977
marconistraat 1 postbus 146 goes telefoon 01100-20440
0*
LICHAAM VAN
KLEUTER IN
MAAS GEVONDEN
In de Maas bij Middelaar, gemeente
Mook in Noord-Limburg, is dins-
dagniddag het lijkje gevonden van een
ongeveer 3-jarig jongetje. De identitei
van het kind is nog niet bekend.
(Van onze correspondent)
JERUZALEM - Was minister van buitenlandse zaken Dajan dinsdag ziek, bezig in het buitenland of
heeft hij ruzie met Begin? De reden van Dajans afwezigheid is niet bekend, maar het is wel
opvallend dat hij de avond tevoren, na de terugkeer uit Ismailia, in tegenstelling tot premier Begin
een uiterst somber relaas heeft gegeven over de onderhandelingen in Ismailia met president Sadat.
Begin heeft dinsdag in Jeruzalem op een speciale zitting van het kabinet, die vier en een half uur
duurde, de Israëlische regering op de hoogte gesteld van het verloop van zijn onderhandelingen
met de Egyptische president Sadat. Israëlische diplomaten verklaarden over de afloop van de
conferentie in Ismailia dat „slechts persoonlijke vriendschap" tussen Begin en Sadat „een crisis
had voorkomen".
De officiële stemming in Jeruzalem
weerspiegelde niet de geestdrift die
premier Begin bij zijn terugkeer uit Is
mailia maandag tentoon spreidde. Er
werd gezegd dat regeringsfunctionaris
sen meer geneigd waren de opvatting
van Mosje Dajan (minister van buiten
landse zaken) te delen.
Dajan maakt zich zorgen, al heeft hij
niet publiekelijk gezegd waarover hij
zich zorgen maakt. Dajan heeft op twee
belangrijke zaken verschil van mening
met Begin. Dat geldt zowel de Si-
naiwoestijn als de westelijke Jordaa-
noever. Dajan gelooft dat Begin Sadat
op de Westoever te weinig en in de Sinai
te veel heeft gegeven. Begin is naar Is
mailia gegaan met een voorstel dat -
naar hij hoopte - Sadat nauwelijks kon
weigeren: de hele Sinai is Sadat aange
boden. inclusief de strook van Rafiaeh.
direct ten zuiden van de Gazastrook, die
door militaire experts altijd van groot
strategisch belang is beschouwd als
buffer tussen Isral en Egypte.
De Sinai in ruil voor stilte op het Pales
tijnse front In die buffer van Rafiaeh is
een aantal Isralische nederzettingen.
sluizen
Kritiek Schuttevaer Temeuzen op hou
ding rijkswaterstaat ln kwestie slulzen-
complex HansweerL
PAGINA 3
chaotisch
geschiedenis
Opinie: Generaal Joost Muskita: de
Ambonees kent zijn eigen geschiedenis
niet.
wegen
Geen behoefte aan nieuwe wegen op
Schouwen-Duiveland
vacatures
zondag
Jaan de Graaf gaat bij AZ spelen, r
niet op zondag
Zangeres Maggie MacNeal gaat naar
Hollywood: radio- en televisieprog
ramma's, strip.
PAGINA 17
bestedingen
Grotere werkloosheid door achter
blijven van bestedingen: beurs-finan-
cien-economie
Volgens een plan van Dajan. van enige
jaren terug toen hij nog minister van
defensie was, is daar met de bouw van
een stad begonnen, Yamit
Deze stad, waar zich de afgelopen jaren
enige duizenden Israëli's hebben geves
tigd in de vaste overtuiging dat dat ge
bied voor altijd bij Israël zal behoren, zal
volgens de plannen die Begin aan Sadat
heeft, voorgelegd onder Egyptische
soevereiniteit komen, met een soort
vage VN-aanwezigheid en een even vage
band van de Israëli's daar. Maar die Is
raëli's zullen, als ze volgens dat plan
daar blijven wonen, in Egypte wonen en
niet in Israël.
I5ë bewoners vanTamit hébben uit
protest tegen dat voorstel dinsdag drie
DEN HAAG (ANP) - In de bakkerij-
kringen verwacht men dat op
maandag 2 januari de meeste bak
kerijen en bakkerswinkels gesloten
zullen zijn. Dit houdt in dat op deze
dag praktisch geen vers brood ver
krijgbaar zal zijn
Een en ander is gevolg van een advies
van het georganiseerd overleg in het
bakkersbedrijt Alle werkgevers- en
werknemersorganisaties hebben ge
zamenlijk besloten de bak-
kerijondememers te adviseren om
het gehele personeel in het bak
kersbedrijf op maandag 2 januari een
extra vrije dag te geven De verwach
ting is dat dit advies door het over
grote deel van de bakkers wordt op
gevolgd. Dit heeft het overleg bak
kersbedrijf dinsdag meegedeeld
uur lang een algemene proteststaking
gehouden, terwijl voor het kantoor van
Begin werd gedemonstreerd. De tac
tiek van Begin was er in Ismailia op
gericht om Sadat in de Sinai zoveel
mogelijk te geven, om daarmee de wes
telijke Jordaanoever te neutraliseren.
Dat is niet gelukt Sadat heeft de Sinai
op de gemeenschappelijke persconfe
rentie van ondergeschikt belang ge
noemd, hoewel zowel Egyptische als Is
ralische bronnen daarna wisten te mel
den dat over de Sinai de heren het in
feite eens zijn wat de grote lijnen betreft.
Dajan is het met die tactiek van Begin
Badan Persatuan
herinnert regering
aan 27 december *49
DEN HAAG (ANP)- 'Nimmer zullen wij
deze historische dag de 27ste december
vergeten'. Dit heeft ds. S. Metiary,
voorzitter van de Badan Persatuan
dinsdag telegrafisch aan minister-pre
sident van Agt doen weten. Op 27 de
cember 1949 droeg Nederland de
soevereiniteit van Indonesië over aan
de Verenigde Staten van Indonesië on
der leiding van president Soekarao.
'Wij hopen dat de resultaten van het de
bat in de tweede kamer omtrent het be
leid van de Nederlandse regering tegen
over ons geen smart teweeg zal brengen
ln de gelederen van het Zuidmolukse
volk, maar juist het zelfbeschikkings
recht van het Zuidmolukse volk zal res
pecteren'. Metiary verwijst naar de brief
van de Badan Persatuan aan de rege
ring van 11 november. Daarin werd o. m.
gevraagd om een speciale staatssec
retaris voor Zuidmolukse zaken. 'Moge
God u zegenen in uw nieuwe ambt
speriode', zo besluit Metiary zijn tele
gram namens het volk der Zuidmoluk-
ten in Nederland.
nieteens. Allereerst geloofde hij nietdat
Sadat op Begins verleidingsmanoeuvre
zou ingaan, nu niet en later niet En het
netto resultaatzou dan zijn. dat Isral de
Sinai al heeft opgegeven zonder dat de
Westoever geneutraliseerd is. Boven
dien vragen velen met Dajan zich af of
het wel verstandig isom ten aanzien van
de Sinai zo grote strategisch-militaire
risico's te nemen. Dat Sadat vrede wil,
daar is iedereen van overtuigd. Maar dat
de stemming in Egypte van de ene op de
andere dag ex treem kan omslaan, is ook
bewezen de afgelopen weken.
Jordaanoever
Het tweede meningsverschil gaat over
de westelijke Jordaanoever. Het auto-
nomie-plan van Begin leidt uiteinde
lijk ofwel tot annexatie met een be
perkte vorm van zelfbestuur voor Ara
bieren, of tot een Palestijnse staat. Da-
(Slot zie pagina 6 kolom 2)
zing n
CAIRO - President Anwar Sadat van Egypte (rechts )in gesprek met de Westduitse
bondskanselier Helmuth Schmidt, die een bezoek brengt aan Egypte.
Het schip en
eigen munitie
X waalf jaar geleden ver
scheen er in Nederland een
boekje meteen vragende titeL"
'Mogen wij nog anti-Duits
zijn?' De uitgever motiveerde
deze uitgave met een verwij-
r de na-oorlogse generatie: zij
volwassen geworden en gaf blijk
van 'eigen opvattingen die dikwijls al
even ongenuanceerd zijn als die van de
ouderen." Deze week heeft de West-
duitse auteur Günter Grass eenzelfde
problematiek aan de orde gesteld in een
vraaggesprek met een Deense krant.
Onderwerp: de situatie in de Bonds
republiek in verband met de links-radi-
kalen. Grass veroordeelde de hek-
senjacht in zijn land op deze groep, maar
beschuldigde in één adem buitenlandse
critici van oneerlijkheid. Sommigen
vinden he t plezierig om allerlei zaken op
te sommen, die in hun cliché-beeld van
Duitsland passen, meende hij, het beeld
namelijk van Duitsland dat bezig zou
zijn in zijn duistere verleden terug te
vallen. „Soms denk ik dat de wereld om
ons heen hoopt dat Franz-Josef Strauss
bij ons aan de macht komt, want dat is
ook weer zo'n beeld dat bij het bekende
Duitsland-clichë past" Uit. deze opmer
kingen kan men een beschuldiging af
leiden: in een groot deel van Europa is
men nog steeds anti-Duits en wil men
dat ook zijn, met opzet maar zonder re
den.
NA INFORMATIE OVER ACTIE ZUIDMOLUKKERS:
fiantiijn
(Van onze correspondent)
DEN HA AG-Op last van het ministerie
van justitie is dinsdag de bewaking van
de Indonesische ambassade en andere
diplomatieke vertegenwoordigingen
van Indonesië verscherpt. Aanleiding
tot deze maatregel was de informatie
die justitile autoriteiten kregen over
een op handen zijnde terreuractie door
radicale Zuidmolukse jongeren. Ook
bij de Spoorwegen en op de luchthaven
Schiphol zijn dinsdag veiligheidsvoor
zieningen getroffen.
Midden vorige week kreeg de BVD
sterke aanwijzingen over een voorge
nomen actie door Molukse jongeren.
Molukse kringen hebben dit bevestigd
en hebben er aan toegevoegd dat zo'n
actie op 27 december zou plaatsgrijpen.
Op die dag. 28 jaar geleden, werd de
Volgens goedingelichte Molukse krin
gen werden de informaties over een ko
mende terreuractie bewust ln handen
gespeeld van justitiële autoriteiten door
gematigde jongeren die behoren tot de
voorstanders van een dialoog met Indo
nesië. Deze groepering ziet ook de reis
van Noes Solisa en Theo Thenu naar In
donesië als een „positieve ontwikke
ling".
Een andere groepering is het daar ech
ter niet mee eens en beschouwt de reis
van Solisa en Theo Thenu als „verraad
aan de RMS-zaak"
Manusama
Volgens deze Molukse kringen hebben
de gematigden lucht gekregen van de
actie van de radicalen en zouden zij de
plannen hebben doorgegeven aan de
BVD. „Ik ben blij dat dit tijdig in de
openbaarheid is gekomen", zo heeft ir.
Manusama gezegd. „Op die manier
wordt voorkomen dat de plannen wor
den gerealiseerd". „Als die actie zou zijn
uitgevoerd, zou dat een enorme „tegen
slag" hebben betekend voor onze po
gingen om de RMS-kwestie via een
dialoog met Indonesië op te lossen", zo
reageerde Noes Solisa. „Elke basis voor
overleg met Indonesië en Nederland zou
daardoor zijn weggeslagen".
Solisa heeft inmiddels de commissie-
Kobben geïnformeerd over de bevin
dingen van zijn Indonesié-reis. Vol
gende week zal hij opnieuw voor de
commissie verschijnen. Over de anti-
dialoog-stroming binnen de Zuidmo
lukse gemeenschap zegt hij: „Elke
nieuwe situatie brengt conflicten met
zich mee. We kunnen vaststellen dat
wij in een nieuwe periode zijn terecht
gekomen. En spanningen blijven dan
ook niet uit".
OVERLEG BRAZILIË NEDERLAND
LIMA - Vele tienduizenden Peruanen hebben op tweede kerstdag hun overleden ex-president Juan Velasco naar zijn laatste
mstplaats begeleid. Links in het midden de kop van de stoet, waarvan de volgwagens ook bijna in de mensenzee verdwijnen.
Velasco overleed J. L. zaterdag na een langdurige ziekte.
(Van onze correspondent)
DEN HAAG-Het kabinet-Van Agt wil
nog vrijdag beslissen over de Neder
landse toestemming tot uitbreiding
van de ultra-centrifugefabrieken in
Almelo. Volgens afspraak tussen Ne
derland en de beide partners in het con
sortium voor uraniumverrijking
(URENCO), West-Duitsland en Groot-
Brittanniè, dient de beslissing voor 31
december 1977 te zijn gevallen. Afgelo
pen vrijdag had het nieuwe kabinet een
eerste gedachtenw isseling over de
UC-kwestie.
De Nederlandse regering heeft de be
slissing over de uitbreiding van de UC-
fabrieken in Almelo steeds opgehouden,
omdat deze uitbreiding nauw samen
hangt met de levering van verrijkt ura
nium aan Brazilië. Deze levering zou
plaatsvinden op grond van een mil
jardencontract dat West-Duitsland
heeft, gesloten met Brazilië en dat voor
ziet in de levering van kerncentrales,
verrijkt uranium en opwerkingsfabrie
ken aan Brazilië.
Die opwerkingsfabrieken zouden de
Brazilianen in staat stellen van afge
werkt uranium (afvalprodukt van een
kerncentrale) weer „vers" verrijkt ura
nium en ook plutonium (grondstof voor
kernbommen) te maken. Omdat Brazi
lië niet behoort tot de landen die het
Verdrag tegen de Verspreiding van
Kernwapens hebben ondertekend,
heeft de Nederlandse regering speciale
waarborgen geëist, om te voorkomen
dat Brazilië mede dankzij Nederlandse
technologie (de ultra-centrifuge) de be-
(Slot zie pagina 6 kolom 1)
WIJKCOMITE'S EN NVV IN VLISSINGEN ONGERUST
NIEUWKOMERS
TEVERGEEFS
OP ZOEK
VLISSINGEN - In een aantal plaatsen
in Zeeland is het tekort aan tandartsen
zo groot, dat een aantal patiënten die
zich daar als nieuwe inwoners vestigen
geen tandheelkundige verzorging kan
krijgen. Op dit moment zou in de pro
vincie- voor tien nieuwe tandartsen
een volledige dagtaak zijn. Noch de
ziekenfondsen, noch de afdeling Zee
land van de Maatschappij tot Bevorde
ring der Tandheelkunde verwachten
overigens op korte termijn een verbe
tering van de situatie. 'Je komt een
voudig niet aan nieuwe tandartsen en
als je kijkt naar gebieden als de rand
stad en de Zaanstreek, mogen wij hier
onze handen nog dichtknijpen', zegt
men daar. Een aantal wijkcomité's in
Vlissingen en de plaatselijke afdeling
van het NVV heeft inmiddels in brieven
aan de ziekenfondsen, de Maatschappij
tot Bevordering der Tandheelkunde en
aan dc gemeentelijke overheid be
zorgdheid uitgesproken over het tekort
aan tandartsen.
Voor bewoners van de nieuwe wijk Bos-
senburgh, van wie er velen van buiten de
gemeente of de provincie afkomstig zijn,
is het een vrijwel onmogelijke opgave
om aan een tandarts te komen. De wijk
comité's en het NW maken zich zeer
ongerust over deze ontwikkeling, vooral
omdat het voorhanden zijn van tand
heelkundige zorg als bijzonder belang
rijk wordt ervaren. Nu velen niet bij een
tandarts terechtkunnen voor de half
jaarlijkse controle, dreigen ook proble
men te ontstaan rond de sanering. In de
wijk Bossenburgh speelt dit probleem
niet alleen. Ook comitesde wijk bin
nenstad. Bonendijcke. Dubbel-West en
het Opbouworgaan Souburg kampen
met dezelfde problemen.
Secretaris J. A. ten Haaf van de afde
ling Zeeland van de Maatschappij tot
Bevordering der Tandheelkunde en
tandarts in Goes: 'Je zit hier in de hele
provincie gewoon met het probleem
dat je geen tandartsen kunt vinden. De
praktijken die er zijn zijn als regel al
overvol. Voor veel tandartsen is het
maximum bereikt: er kan gewoon
niemand meer bij. Dat geldt voor
ziekenfondsverzekerden, maar ook - en
daar bestaat veel misverstand over -
voor particulier verzekerden Veel col
lega's maken 60 tot 70 uur per week en
dit beroep is lichamelijk toch al heel
zwaar. En dan moet je op een gegeven
moment wel zeggen: er kan echt
niemand meer bij. Hier in Zeeland zit
ten we met het aantal patiënten per
praktijk toch al aanzienlijk boven het
landelijk gemiddelde'.
De afdeling Zeeland van de Maat
schappij tot Bevordering der Tandheel
kunde heeft op de brieven van wijk-
comités en NVV wel actie ondernomen.
Er komt volgend jaar jaar in Vlissingen
een tandarts bij. Bij het Ziekenfonds
Slot zie pagina 7 kolom 2\
JLn zekere zin heeft Grass gelijk, maar
hij komt slechts met een gedeeltelijke
waarheid voor de dag. een halve of zelfs
nog minder. De verhouding tussen
Duitsland en overig Europa is namelijk
aanzienlijk gecompliceerder dan hij hier
heeft aangeduid. Tijdens en direct na de
tweede wereldoorlog ontstond er een
beeldvorming rond de Duitsers, die voor
het grootste gedeelte een gevolg was
van het catastrofale optreden van de
Dui tsers zelf. Daardoor zag he ter in 1945
niet naar uit dat e
nog ooit een rede
lijke verhouding
tussen de restanten
van het derde rijk en
overig-Europa tot
stand zou komen: de algemenesfeerwas
inderdaad fel anti-Duits. In de loop van
de jaren verzachtte dit beeld weliswaar,
maar de herinnering aan de tweede we
reldoorlogen alles watdaarin gebeurde,
was en is gebleven. Die herinnering
beïnvloedt mede de opvattingen over
het huidige Duitsland: alles wat in
West-Duitsland gebeurt, wordt bewust
of onbewust getoetst aan het nog niet
vergeten verleden. Voor Günter Grass
moge dat zo langzamerhand een cli
ché-beeld zijn, voor velen buiten Duits
land is dat allerminst het gevaL Nog al
tijd speelt hier een onbewuste angst een
roL zelfs bij de na-oorlogse generatie.
Dit element nu verzwijgt Grass.
Duitslands geschiedenis van de eerste
helft der twintigste eeuw kan niet ach
teloos uit het geschiedenisboek worden
verwijderd, zo blijktsteeds weer. De dis
cussie rond de Putten-film van de Vara
heeft vorige week nog weer eens onder
streept hoe reëel het verleden nog altijd
is. En dat verleden bepaalt de beeld
vorming, bepaalt ook veler opvattingen
over actuele gebeurtenissen in Westr
Duitsland.
-Ln Grass' opmerkingen wordt nog een
tweede element vergeten, namelijk de
wisselwerking tussen deze beeldvor
ming buiten West-Duitsland en de ont
wikkelingen in het land zelf. De Westr
dui tsers hebben als gevolg van de arg
waan buiten hun land neiging om
voortdurend de wereld te tonen dat zij
model-democraten zijn, sterker nog: dat
ze het altijd zijn geweest. Wel geven ze
toe dat er een vervelende on-dcmocrati
sche periode valt te registreren tussen
1933 en 1945, maar ze vinden het verve
lend daaraan voortdurend te worden
herinnerd. Het betreft hier een soort
collectieve verloochening, door
Alexander Mitscherlich eens 'het on
vermogen om te rouwen' genoemd. „Wij
weten als Duitsers geen raad met deze
periode van onze geschiedenis- Zo we er
al op terugkomen, verliezen we ons
voornamelijk in uitvluchten." heeft
deze psychiater in een studie over dit
verschijnsel opgemerkt Dit 'onvermo
gen om te rouwen' plus de daarmee sa
menhangende neiging om door te willen
gaan voor model-democraten bepalen
mede de houding van de Westduitse re
gering tegenover het verschijnsel van
het links-radikalisme. In geen staat
wordt zo intensief geschreven en gefilo
sofeerd ln deze tijd over de democrati
sche rechtsstaat en over de maatrege
len. die nodig worden geacht om deze
staat te beschermen. Daarbij wordt ech
ter wel eens vergeten - althans die in
druk krijgt de buitenstaander - dat een
democratie niet is te vangen in een stel
sel van verboden en geboden. „Het
schip van de democratie dat alle stor
men heeft getrotseerd, kan tot zinken
worden gebracht door de eigen muni
tie," heeft eens een negentiende eeuwse
Amerikaanse president geschreven.
West-Duitsland wil de rest van de we
reld voortdurend bewijzen dat het de
democratie drastisch beschermt,
zelfs met gebruikmaking van
de eigen munitie. Maar omd at de wereld
al eens heeft ervaren hoe vakbekwaam
Duitsers met munitie kunnen omsprin
gen. is enige schrik somson vermijdelijk.
„Oneerlijk." zegt Günter Grass daar
over. Zo eenvoudig is het niet. Hij ver
geet dat het Duitse verleden niet alleen
de Duitsers aangaat: het is tevens een
trieste Europese herinnering. En zij be
paalt mede de zorg over het 'munitie'-
gebruik op het Westduitse schip der
democratie.