PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
TWIST CDA-WD OVER
SOCIALE BEZUINIGING
Carter prijst
Sadat en Begin
Eerste uitslagen duiden
op winst voor Vorster
Naar verwachting geen beslissing meer
van het demissionair kabinet over VOW
de krant
van zeeland
CNV komt terug op positief standpunt
mffiïfflm
Koningin in het
Senegalese Westland
BLANKEN ZUID AFRIKA NAAR STEMBUS:
220e jaargang no. 276
Donderdag 1 december 1977
(Van onze parlementaire redactiei
DEN H A AG-Tussen CDA en WD is woensdag flinke onenigheid aan de dag getreden over de uitleg
van het kersverse regeerakkoord tussen de twee partijen. Het gaat om de passage waarin staat dat
„de sociale minima niet zullen worden aangetast".
Volgens de VVD sluit de formulering een loskoppeling van de sociale uitkeringen van het mini
mumloon niet uit. Het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV) en het CDA, bij monde van het
kamerlid mevr. Van Leeuwen, staan op het standpunt dat de sociale uitkeringen niet mogen
worden ontkoppeld en dus welvaartsvast moeten blijven.
Het. CNV had kort na het bekend wor
den van de herziene versie van het re
geerakkoord via zijn voorzitter Jan
Lanser vrij positief geneageerd.
Woensdag gaf het CNV echter onver
wacht een verklaring uit waarin het zich
nadrukkelijk distantieert van het ak
koord, met name van de uitleg die
VVD-fractieleider Wiegel maandag
avond eraan heeft gegeven Wiegel ver
klaarde toen dat het niet aantasten van
de sociale minima alleen inhoudt dat de
koopkracht van de sociale uitkeringen
wordt gehandhaafd. De welvaartsvaste
koppeling (die aan de gemiddelde
loonstijging) aan het. minimumloon zou
volgens hem gezien de huidige econo
mische situatie vrijwel zeker niet kun
nen worden gehandhaafd
Het CNV zegt nu in zijn verklaring dat
Wiegels toelichting lijnrecht in strijd is
met. de tekst van het akkoord Daarin
wordt enkele malen met nadruk gezegd
dat de sociale minima niet mogen wor
den aangetast. Dit moet uiteraard bete
kenen dat de koppeling tussen de so
ciale minima en het netto-minimum
loon zal worden gehandhaafd. Elke af-
stijging
getuige
manipulaties
Belgische onderzoeksrechter J ik ben
het slachtoffer van verschrikkelijke ma
nipulaties.
geluk
Rubriek 'Hoort - Ziet - Schrijft.': Kanv
pioenswiin maken is een kwestie
geluk hebben.
straling
dertiende
geld
i Pict.de Visser: ik boog miln kop niet voor
het geld van de RWDM-president
I L'Ecluse.
zitten
Erik van 't Woud: Stom gewet
was blltven zitten: radio- ei
sieprogramma's strip
schaalvergroting
wijking daarvan betekent immers een
aantasting van de sociale minima, aldus
het CNV.
Ook is het binden van de sociale uitke
ringen aan de prijsstijgingen (waarde
vast maken) in strijd met de thans be
staande koppeling aan de lonen, waar
door de uitkeringen welvaartvast zijn.
„De door de heer Wiegel gegeven uitleg
valt niet. af te leiden ui t. de tekst van het
akkoord en zet bovendien het hele sys
teem van de aanpassing van de sociale
uitkeringen op losse schroeven
In politieke kringen in Den Haag wijst
men erop dat de uitdrukking „de sociale
uitkeringen worden niet aangetast" een
term is uit het WD-program. die geen
garantie inhoudt voor een koppeling
aan het minimumloon
oorbarig
Men noemt oe eerste reactie van CNV-
voorzitter Lanser van maandag voor
barig. vooral gezien het feit dat hij toen
nauwelijks van de inhoud van het ak
koord kennis had kunnen nemen. On
der druk van de rest van het CNV-be-
stuur heeft het CNV nu tot een meer
afwijzende reactie besloten. Opmerke
lijk is wel dat CDA-fractieleider Van
Agt de eerste positieve reactie van het
CNV uitdrukkelijk als argument heeft
gebruikt om de CDA-fractie ervan te
overtuigen dat het herziene akkoord
met de VA D een alleszins acceptabel
resultaat had opgeleverd.
De woordvoerster van het CDA op so
ciale zaken, mevrouw Hannv van Leeu
wen (ARP), hield donderdag onverkort
vast, aan de koppeling van de sociale
uitkeringen aan hel minimumloon Vol
gens haar is het CDA niet van plan daar
van af te stappen en is er in de huidige
situatie daarom geen gevaar te duchten
voor ex tra bezuiningen inde sociale sec
tor Wel wees zij erop dat gezien de
moeilijke economische en financiële
toestand alle inkomensgroepen pijn
zullen moeten lijden
„Bij de sociale uitkeringen doen zich
aanmerkelijke verschillen voor Er zijn
minimum-uitkeringen èn uitkeringen
die vrij hoog kunnen uitvallen omdat ze
gebaseerd zijn op bijvoorbeeld 30 pro
cent van het laatste salaris. Die groepen
zouden misschien best een veer kunnen
laten".
Mevrouw Van Leeuwen verklaarde dat
ook m het program met PvdA en D'66de
noodzaak van bezuinigingen op de
overdrachtsuitgaven wordt erkend Het
bangi er naar haar mening echter van ai
waar men het accent legt. maar strikt
genomen zag zij geen wezenlijk verschil
tussen de twee regeerakkoorden op dit
punt
PvdA-minister Duisenberg (financiën1
zei woensdagmiddag in de Tweede Ka
merdat het regeerakkoord van CDA er
WD de komende rier jaar tot bezuini
gingen op decollectieve uitgaven van 13
a 14 miljard gulden moet. leiden. Die be
zuiniging kan volgens hem niet zondet
de sociale uitkeringen aan te tasten Hij
noemde het akkoord CDA-WD 's
avonds in Den Haag Vandaag, een
„vodje papier" Tussen het eerste en het
gewijzigde akkoord zag hij geen ver
schil. Daaniit. blijkt, volgens Duisenberg
dat. het bij het CDA gaat om de polit ieke
wil met welke club men wil samenwer
ken in een nieuwe regering
et CDA krijgt in het nieuwe kabinet
tien ministerzetels, de VA D zes. Infor
mateur Van der Grinten en de fractie
leiders Van Agt (CDA) en Wiegel (AA'Dl
hebben daar woensdagavond over
eenstemming over bereikt. Het aantal
staatssecretariaten zal worden terug
gebracht tot 11. negen voor het CDA en
vijf voor de WD. Op de departementen
van volkshuisvesting, financiën en
buitenlandse zaken komt n staatssec
retaris tegen twee nu. Er zullen waar
schijnlijk geen nieuwe staatssecreta
riaten komen, zodat het staatssecreta
riaat voor emancipatiezaken van de
baan lijkt te zijn.
Intern zijn Van Agt en Wiegel al druk
bezig kandidaten te zoeken voorde di
verse ministersposten. Van Agt heeft
ONDERMINISTER NAAR CAIRO
vei zei tegen vredesbesprekingen De
gezamenlijke verklaring was in gema
tigde termen gesteld en noemde Egypte
niet. rechtstreeks Het communique zegt
dat. de S U en Syrië een alles omvat
tende regeling willen, zonder afzon
derlijke overeenkomsten met. de leiders
van bepaalde Arabische landen De Plo
moet, op'voet van gelijkheid deelnemen.
De Israëlische minister van buiten
landse zaken, Dajan, zei woensdag
voordat hij uit Bonn terugkeerde dat
Israel bereid is een afzonderlijke over
eenkomst met Cairo te sluiten. II ij deed
een beroep op West-Europa, aan het
Egyptische initiatief volledige steun te
geven.
Super goedkoper
maar andere
brandstof duurder
DEN HAAG (ANP) - Superbenzine
wordt zaterdag goedkoper, alle an
dere autobrandstof gaat met ingang
van die dag in priis omhoog Een li
ter superbenzine wordt 0.6 cent
goedkoper en gaat 107 cent kosten
Voor een liter normaal moet de au
tomobilist 0.4 cent meer neertellen
(105.0 cent per liter)
Deze pri'swüzigingen heeft he' mi
nisterie van economische zaken
woensdagavond bekendgemaakt
LPG en diesel look voor pleziervaar
tuigen) worden ook duurder De gas-
oliegaat met 0,4 cent in priis omhoog.
LPG wordt 0.5 cent duurder
Volgens het ministerie ziin de prfis-
verhogingen nodig om de handel wat
meer marge ie geven Voor super
benzine gaat dat niet op' een daling
van marktnotering en de zakkende
dollarkoers hebben daar ai voor ge
zorgd
WASHINGTON (RTR. UPI, AFP. DPA)-
President Carter heeft woensdag ge
zegd zeer verheugd te zijn met de ver
emindering van angst en wantrouwen
in het midden-Oosten. Hij noemde de
recente diplomatieke ontwikkeling
„een historische doorbraak op weg
naar een durende vrede".
Carter prees de moed van president
Sadat van Egypte en „de gracieuze ont
vangst die premier Begin hem in Israël
heeft bereid".
Hij zei dat de bijeenkomst aan „twee
van Israels diepste verlangens" tege
moet kwam. erkenning van Israels be
staansrecht en gesprekken van man tot
man.
Carter waarschuwde echter dat er wel te
hoge verwachtingen zijn geweest. Het
vraagstuk van een thuisland voor de
Palestijnen en het teruggeven van bezet
Arabisch gebied is nog niet opgelost
De V S. zullen „op hoog ruveau aan de
conferentie in Cairo deelnemen, onder
ministervan buitenlandse zaken Alfred
Atherton zal de V S vertegenwoordi
gen. zei hij. Nu er voorui tgang is geboekt
moeten de V S die steunen.
De leider van de PLO. Arafat, zei
woensdag in Damascus dat de voorge
nomen conferentie in Bagdad van lan
den die tegen het. initiatief van Sadat
zijn; op vijf december begint. Eenzelfde
soort conferentie begint donderdag in
Tripoli. Libië. Irak zal daar vertegen
woordigd zijn. evenals Syrië. Algerije,
Zuid-Jemen, de PLO en het Palestijnse
Verenigingsfront
Naar Bagdad zijn Algerije. Libië. Svnè.
Zuid-Jemen en de Palestijnen uitgeno
digd
In Moskou werd na het bezoek van de
Syrische minister van buitenlandse za
ken. Chaddam. een verklaring uitgege- GOTENBURG - Scheefgezakte huizen en in de modder meegezogen woningen
ven waarin kntiek blijkt op zowel presiA markeren de plaats, waar woensdagavond bi' Gotenburg bteen aardverschuiving
dent Sadat. wegens zijn rechtstreekse zeker drie mensen hei leven verloren tenvijl29 personen geuond raakten Zeker 15
onderhandelingen met Israël, als de huizen zouden vele meters in de diepte zijn gesleurd In het donker speuren 150
Arabische radicalen wegens hun sterke brandiveerlieden naar overlevenden en mogeliike slachtoffers
woensdagmiddag uitvoerig gesproken
met de voorzitters van KVP. ARP en
CHU, die een adviserende stem hebben
bij het aanzoeken van bewindslieden.
Deze bijeenkomst, die angstvallig ge
heim werd gehouden, vond plaats in
Utrecht Ook de WD-top kwam
woensdagmiddag bijeen
Informateur Van der Grinten heeft, in
een brief aan PvdA-fractieleider Van
Thijn ontkend dat zijn informatie-ar
beid in een nieuw stadium terecht is ge
komen Volgens de informateur is hij
nog steeds bezig met de vorming van
een parlementair meerderheidskabinet.
Dat zes CDA-kamerleden die tegen het
regeerakkoord tussen CDA en VVD zijn
doet daar volgens de informateur niets
aan af. Hij wijst er op dat de tegenstem
mers de totstandkoming van een kabi
net van CDA en WD niet zullen bevor
deren maar ook niet. zullen beletten.
Van der Grinten ziet dan ook geen aan
leiding om hetoverlegovereen kabinet
van PvdA. CDA en D'66 te heropenen
„De informateur geeft, een vrijmoedige
lezing van de feiten". Zo reageerde
PvdA-fractieleider Van Thijn
woensdagavond op de brief van infor
mateur Van der Grinten. ..Naarmijn be
ste weten hebben de zes CDA-fractiele-
den het regeerakkoord niet aanvaard en
aanvaarden zij geen parlementaire ver
antwoordelijkheid voor het tot stand
brengen van dit kabinet. De infor
mateur rekent zich rijk: de zes worden
meegeteld, maarhunopvattingen tellen
blijkbaar niet mee. Het kabinet Van
Agt-Wiegel moet. er kennelijk met alle
geweld komen", aldus Van Thijn
De discussies over de conclusie van Van
der Grinten dat CDA en WD hun steun
aan een parlementair meerderheids
kabinet hebben gegeven zijn nog niet
verstomd.
Ex-kabinetsformateur Den UyLvindt de
conclusie van Van der Grinten ge
waagd. Dit zegt hij in een interview met.
NRC Handelsblad van woensdag. „Het
is het verhaal dat voldoende steun voor
een parlementair meerderheidskabinet
gegeven zal worden. Dat isapertonjuist.
maar het past wel bij de verhalen van de
laatste veertien dagen", aldus Den UyL
Van der Grinten staat echter op het
standpunt dat het kabinet wat betreft
zijn totstandkoming wel degelijk „par
lementair" kan worden genoemd.
Zodra het kabinet het regeerakkoord
gaat uitvoeren dat slechts de steun
heelt van 71 kamerleden, wordt het
extra-parlementair.
DAKAR - Tijdens de derde dag van het staatsbezoek aan Senegal werd de
koningin door de plaatselijke bevolking ruimschoots voorzien van bloemen
Door Gijs Wandersi
SENEGAL - Op de derde dag van haar staatsbezoek aan Senegal moet
koningin Juliana zich woensdag eventjes in liet Westland hebben gewaand.
Op hel gigantische tuinbouwproject van Bud-Senegal (ongevcer30 kilome
ter buiten de hoofdstad Dakar) kon de vorstin met eigen ogen zien hoe van
hieruit dagelijks paprika's, tomaten, aardbeien, boontjesen meloenen naar
de Europese consument worden gevlogen. „Verrukkelijk zeg", was haar
reactie nadat ze een op een keurig servetje aangeboden schijfje meloen had
geproefd. En op de lopende banden gleden duizenden vruchten met een
etiketje aan de Koningin voorbij.
Wel een contrast in dit gortdroge
land. waar in een jaar hooguit zes
buitjes vallen. „Waar halen jullie
eigenlijk het water vandaag", vroeg
koningin Juliana belangstellend aan
haar Senegalese gidsen. En haar
werd een reusachtige pompinstalla-
tie getoond, die het vocht uit de
grond zuigt om.het vervolgens met
behulp van kilometers lange (lijnsla
gen met gaatjes erin op het, land te
sprenkelen.
De regering van dit land Is trots op
Bud-Senegal. vooral nu zij sinds kort
een meerderheidsaandeel in het
project heeft. Voorheen was het een
zaak van louter buitenlanders. De
Afrikanen eten de produkten niet. Ze
zijn eenvoudigweg te duur voor men
sen die even boven het absolute nul
punt leven
De duizenden Senegalezen die giste
ren urenlang langs de straten zaten
te wachten om even een glimp van
koningin Juliana op te vangen, kre
gen prins Bemhard overigens niet te
zien. Als dierenliefhebber was hij
naar het zuiden van het land gevlo
gen. waar tal van Europese vogel
soorten hun overwinteringsplaa Is
hebben. Maar de menigte juichte er
niet minder hard om
In het stadje Thies leek het zelfs of de
hel was losgebroken. Vrouwen dan
sten uitzinnig op straat, zwetende
mannen ramden onafgebroken op
hun tamtams en kinderen riepen aJ
een uur voordat de hoge gasten wa
ren gearriveerd „Leve de Koningin".
In Thies werd een atelier bezocht,
waar koningin Juliana werd gede
monstreerd hoe Senegalezen een
wandkleed maken.
Korte tijd later arriveerde het gezel
schap in het dropje Joal. waar presi
dent Senghor in 1906 werd geboren.
De voorlaatste dag werd besloten
met een receptie op de Nederlandse
ambassade, waar het koninklijk
paar kennismaakte met de Neder
landers die in de Weslafrikaanse
land werkzaam zijn. Vanmiddag
vliegen koningin Juliana en prins
Bernhard weer naar ons land terug.
Va n onze correspondent
JOHANNESBURG - Met stormachtige
regenbuien in de Kaapprovincie en
over Transvaal, een bomontploffing in
een trein in de nabijheid van Pretoria
en de arrestatie van 29 journalisten, die
voor de vrijlating van hun collega's
demonstreerden, begonnen woensdag
Zuidafrika's verkiezingen. De eerste
uitslagen wijzen op winst voor de rege
rende Nationale Partij van premier
Vorster.
Ondanks de geweldige propaganda-ac-
rie die zowel van de Afrikaanse pers als
ook van de Engelstalige oppositiedag
bladen werd gevoerd, lijkt heterop alsof
de kiezers minder belangstelling toon
den dan werd verwacht,
Weliswaar gebruikte de door de regering
gecontroleerde televisie vijf keer meer
zendtijd voor de Nationale Partij dan
voor de oppositiepartijen, en dat tot op
de laatste minuut, maar blijkbaar heeft
het weer desondanks in vele gevallen
een streep door de rekening gehaald.
De opkomst van de blnake kiezers was
met name in de stedelijke gebieden gro
ter dan in het verleden. Wegens de lage
opkomst op het platteland zal het ge
middelde opkomstcijfer naar schatting
rond de 60 procent liggen. De stembus
sen in Zuid-Afrika sloten woensdag
avond om 20.00 uur Het definitieve re
sultaat wordt pas vanmiddag verwacht.
De nationale partij van Vorster be
schikte in de huidige wetgevende ver
gadering over tweederde van de 165 ze
tels. Vorster heeft de verkiezingscam
pagne gevoerd rond het thema van de
buitenlandse druk waaraan Zuid-Afrika
wordt blootgesteld, hetgeen hem een
nog grotere meerderheid lijkt op te leve
ren.
\rrpstntip
Terwijl minister-president Vorster
reeds omstreeks acht uur met zijn
vrouw Tina bij de stembus verscheen,
marcheerden omstreeks diezelfde tijd
29 zwarte journalisten naar het hoofd
bureau van politie aan het Vorsterpleïn
in Johannesburg Zij eisten de opheffing
van het verbod voor de zwarte organisa
tie van journalisten (Union of Black
GERINGE KANS DA T NIEUWE REGERING NOG DIT
JAAR UITSLUITSEL OVER OEVERVERBINDING GEEFT
CDA EN VVD
VOORSTANDERS
'Van onze Haagse redacteur
DEN HAAG - Het demissionaire kabi
net-Den L'yl zal geen beslissing meer
nemen over de aanleg van de vaste
oeververbinding Wcstcrschclde Deze
verwachting is in Haagse politieke
kringen te beluisteren, nu zich in het
formatiewerk Stilaan meer zekerheden
beginnen af te tekenen Het onderwerp
wordt doorgeschoven naar de nieuwe
CDA-VVD-regering Daarvan wordt
verondersteld, dat ze er eind volgende
week zal kunnen zijn
VOlgens dezelfde kringen bes'aa' er eer
kleine kans da' de nieuwe regering nog
dit jaar uitslui'scl geeft over he' mo
ment waarop me' de aanleg van de
brug-Uinnel 'usser Zuid-Bevelard er
oos'elijk Zeeuwsch-Vlaarcerer kan
worden begon ren De mogelijkheid da'
die beslissing in de rcrs'e maand var
he' nieuwe jaar zal vallen word' cch'cz
nog ie's hoger aangeslagen
De poli'ieke kringen houden er reke
ning mee. da' de nieuwe regering zich
over de vas'e verbinding zal uitspreken
in de regeringsverklaring die 'egerover
he' parlement zal worder afgelegd In
die verklaring zal melding worden ge-
maak' van corcre'e voornemens op ba
sis var he' akkoord lussen de coali-
'iepar'ners Aangezien de vas'e oever
verbinding Westerschelde slechts in de
schaduw staat van bijvoorbeeld kwes
ties in de sociaal-economische sector
wordt ook gedach' aan een korre mede
deling in de marge van de regeringsver
klaring In da' geval zou kunnen worden
meegedeeld, da' de regering het plan
Slot zie pagina 7 kolom 7i
Journalists' en de vrijlating van hun
gearresteerde collega's Zij werden in dc
buurt van het politiebureau opgevan
gen en gearresteerd Zij zullen allen
donderdag terechtstaan wegens de
overtreding van de wet op de openbare
bijeenkomsten. Een blanke fotograaf
werd eveneens gearresteerd
Omstreeks diezelfde tijd ontplofte in
een trein in de nabijheid van Pretoria
een bom. die in een pakje was onderge
bracht. De treinconducteur was licht
gewond. Volgens de politie was dit op
nieuw een daad van stedelijke terreur.
ïreru inning Sivano
Swapo. de Zuid-V^est-Afrikaanse Volk
sorganisatie. heeft woensdag in Dar Es
Salaam bekendgemaakt dat zij m ok
tober 82 Zuidafrikaanse soldaten heeft
gedood in een historische slag'
De 'minister voor btuitenlands betrek
kingen' van Swapo. Peter Mwes-
hihange. zei op een persconferentie dat
de Zuidafrikanen in deslageind oktober
in het noordoosten van Mamibïé werden
'teruggeslagen'.
Swapo verklaarde dat de slag was ont
brand nadat guerillaverkenners erach
ter waren gekomen dat Zuidafrikaanse
onderdelen zich voorbereidden op een
offensief tegen Swapo-stellingen
Goranties Bonn
De Westduitse regering heeft woensdag
besloten voor lang lopende zaken die
Westduitse ondernemingen in Zuid-
Afrika sluiten, geen expori kredietga
ranties meer te verstrekken. Garanties
voor zaken met een korte en middel
lange looptijd zullen nog worden ver
strekt. tot een maximum van vijftig
miljoen mark. Tot nu toe gold een
maximum van honder miljoen mark-
Regeringswoordvoerder Annin
Guenewald zei dat het besluit was ge
nomen in verband met de politieke en
economische ontwikkelingen in Zuid-
Afrika. Hij voegde er oiverigens aan toe
dat uitzonderingen zullen worden ge
maakt wanneer er bijzondere belangen
voor de Bondsrepubliek op het spel
staan