PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
SMITH: KIESRECHT
VOOR IEDEREEN
Walcherse ziekenhuizen krijgen
volgend jaar afdeling cardiologie
CDA komt met tientallen
wij zigingsvoorstellen
'Jm
Voorstel onder bepaalde voorwaarden9
aan zwarte leiders in Rhodesië:
India mobiliseert na
rampzalige cycloon
ONDERHANDELINGEN VAN AGT/WIEGEL
WORDEN VANDAAG VOORTGEZET
Aanslag in Johannesburg
220e jaargang no. 271
Vrijdag 25 november 1977
1/l/ALëU-
Xxtaa pa<s 8
.ML
algemene zeeuwse
VOOR VEILIG VERZEKEREN
«OU1KAAI 1! MIDDELBURG TELEFOON 1 1 SOJ8000'
Van onze correspondent i
SALISBURY - Bisschop Abel Muzorewa, ds. Ndabaningi Sithole en senator Chirau. drie gematigde
leiders van zwarte nationalistische partijen in Rhodesië, zijn bereid om onmiddellijk gesprekken
met Rhodesië's minister-president Ian Smith te beginnen, indien hij aan hun wensen tegemoet
Ijomt. Dit was de eerste reactie donderdagavond in nationalistische kringen in Salisbury op de
verklaring van Smith, dat hij onder bepaalde voorwaarden bereid is om akkoord te gaan met het
algemeen kiesrecht voor blank en zwart in Rhodesië. Smith deed die aankondiging donderdag
avond tijdens een persconferentie in Bulawayo.
Het. is voor de eerste keer dat de 58-ja- bewind nationale verkiezingen in het
vooruitzicht, stelt op basis van algemene
kiesrecht voor meerderjarigen In een
verklaring van het kabinet van Smith
werd gezegd dat de premier alle
vroegere eisen voor het houden van ver
kiezingen op basis van beperkt stem
recht heeft, laten vallen.
..Dit is precies waarvoor wij altijd heb-
rige leider van het blanke minderheids-
steunen op het Patriottisch Front en de
guerrilla-legers De aanhangers van bis
schop Muzorewa zijn nog steeds over
tuigd dat hun leider in een 'meerder-
heidsverkiezing' de meeste stemmen zal
behalen. Indien echter de macht aan de
'mannen met. de machinepistolen'
wordt overhandigd, zullen zij alles ver
liezen
ben gevochten", zei een woordvoerder In zwarte kringen in Salisbury is men
Jan Smüh tijdens zijn persconferentie.
stortplaats
De Kroon heeft het, besluit inzake de
j vuilstortplaats in de Koegorspolder ge
schorst..
werkgelegenheid
VNO-voorzitter Van Veen acht in 1980
extra werkgelegenheid haalbaar voor
25.000 mensen.
favoriet
I .Johan Antheunissé is Johan Anth- 1
heuunisse is favoriet voorde Mosselloop
un de Mossellloop in Westerschouwen.
hollands glorie
Walter van der Kamp over de tv-bevver
king van Hollands Glorie*Radio- en
televisieprogramma'sStrip
volvo
van bisschop Muzorewa. Zwart-natio-
nalistische kringen in Salisbury zijn
verder van mening dat Ian Smith ook
bereid is om ..Robert Mugabe, een der
leiders van het Patriottisch Front, uit te
van opvatting dat Ian Smith bereid is
om midden 1978 een overgangsregering
te accepteren en dat hij akkoord zal
gaan met verkiezingen voor een zwarte
meerderheid tegen het einde va
nodigen om naar Rhodesiè terug te ko- jaar 1978. De gesprekken tussen de
zwarte nationalisten en Ian Smith, die
tot de verklaring van Bulawayo leidden,
werden pas verleden week vrijdag
beëindigd
Uit blanke kringen in Salisbury was
donderdagavond nog geen reactie te
krijgen Een van de voorwaarden om
aan een zwarte meerderheidsregering
mee te werken, is voor Smith dat zijn
regering de tijd krijgt om de blanke
Rhodesiêrs ervan te overtuigen dat de
men om aan de gesprekken over een
zwarte meerderheidsregering voor
Rhodesiè deel te nemen. Zij menen ech
ter dat Mugabe dit aanbod niet zal ac
cepteren Volgens nationalisten in Sa
lisbury zal zijn reactie echter geen in
vloed hebben op de beslissingen van
Muzorewa em Sithole.
Hel is bekend dat zowel de bisschop als
Sithole van opvatting zijn dat de En
gels-Amerikaanse voorstellen te veel
PH
PA(
beknot
De gemeente
het toekomst
PAGINA 3
impuls
Het bezoek v
nieuwe impul
PAGINA 7
integratie
invoering van algemeen kiesrecht voor
alle volwassen Rhodesiêrs noodzakelijk
is om het Rhodesische probleem op te
kunnen lossen
'Onzin
In de Zambiaanse hoofdstad Lusaka
noemde een woordvoerder van de
'Afrikaanse Volksunie van Zimbabwe'
(ZAPU) van Joshua Nkomo, de verkla
ring van de Rhodesische premier 'al
lemaal onzin'. Volgens hem zal de
guerilla tegen hel blanke mïn-
derheïdsbewind onverminderd wor
den voortgezet.
„Wat ons betreft gaat de oorlog door
totdat wij hebben bereikt, waarvoor wij
strijden", aldus de woordvoerder De
ZAPU vorml met.de in Mozambique ge
vestigde 'Afrikaanse Nationale Unie'
van Zimbabwe' iZANU) van Robert
Mugabe het "patriottisch front' ..Eik-
akkoord dat buiten het patriottisch
front om wordt bereikt., zal het
vraagstuk niet oplossen of een eind aan
de strijd maken aldus de woordvoer
der van de ZAPU. Volgens hem probeert
premier Smith alleen maar tijd te win-
Rhodesiê heeft woensdag gevechts
bommenwerpers van het type Mirage
en helikopters gebruikt bij een aanval
op Mozambique, zo meldt het officiële
Mozambiquaanse persbureau AIM
Het bureau, dat het ministerie van de
fensie citeert, zegt dat de aanval was ge
richt op een gebied op 20 km van Chi-
moio. de hoofdstad van de centraal ge
legen provincie Manica De afgelopen
dagen was vanuit Mozambique waarge
nomen dal zich overal langs de grens
Rhodedische troepen verzamelden
De Mozambiquaanse strijdkrachten,
geholpen door de bevolking, had de
aanval afgeslagen en de Rhodesiêrs tot
de terugtocht gedwongen, aldus het
persbureau
Een overlevende bij de resten van zijn hut.
MOGELIJK 50.000 SLACHTOFFERS
NEW DELHI (RTR/DPA/UPI) - De In
diase minister van landbouw, Bhanoc
Pratap Singh, heeft donderdag in een
toespraak tot het parlement verklaard
dat het hele land gemobiliseerd zal
moeten worden om het hoofd te bieden
aan de gevolgen van de cycloon, die het
afgelopen week-eïnde het zuid-oosten
van India trof.
Bijna 50.000 zou het aantal slachtoffers
kunnen zijn van de cycloon. Dit overi
gens volgens niet officiële schattingen
Officieel houdt men in het rampgebied
nog vast aan 20.000 en de Indiase presi
dent Neelam Sanjiva Reddy zei bij een
bezoek aan het gebied td hopen dat het
er niet meer dan 10 000 zullen zijn. „We
moeten niet in paniek raken", zo zei hij.
Hele dorpen zijn door de storm en
vloedgolven weggevaagd, het aantal
daklozen zou rond de twee miljoen be
dragen en de oogst op niet minder dan
1.7 miljoen hectare land zou zijn ver
nield:
Minister Van der Stoel heeft donderdag
namens de Nederlandse regering zijn
Indiase collega van buitenlandse zaken
telegrafisch zijn diepe sympathie be
tuigd met de slachtoffers van de cy
cloon.
Het bestuur van de door een aardbe
ving getroffen Argentijnse provincie
San Juan heeft donderdag bekend
gemaakt. dat een etmaal na de beving
de lijken zijn geborgen van tachtig a
honderd mensen.
Het aantal gewonden werd gister
avond geschat op 300. Het meest getrof
fen is de plaats Caucete, die er volgens
een Argentijnse journalist uitziet alsof
zij een hevig bombardement te verdu
ren heeft gehad.
Een gewonde zwangere vrouw
ziekenauto geholpen.
Donderdag is in degrotezakenwijk van
Johannesburg, het 'Carlton Centre", een
bom ontploft, die in een bloempot zaL
De ontploffing veroorzaakte een gat
van 30 centimeter in de vloer waarop
de pot stond. Naar is gemeld, zijn tien
blanken en zes zwarten behandeld voor
lichte verwondingen.
De explosie is de tweede, die de afgelo
pen elf maanden zich heeft voorgedaan
inhei, complex. De vorige geschiedde op
7 december in een restaurant van het
Carlton Hotel. In verband met deze ex
plosie is de 21-jarige zwarte Afrikaan
Isaac Seko tot een jaar gevangenisstra!
veroordeeld. Hij verspeelde bij de ex
plosie zijn hand Verder waren er geen
slachtoffers
Het jongste kind van de Zuiclaf-
rikaanse hoofdredacteur Donald
Woods moest zich onder doktersbe
handeling stellen nadat zij woensdag
avond een truitje had aangetrokken
dat met een zuur was geïmpregneerd.
Het was door een onbekende aan het
gezin gestuurd en droeg een afbeelding
van de gestorven zwarte leider Steve
Biko. Woods was een vriend van Biko.
'Van onze parlementaire redactiei
DEN HAAG - CDA-fractielcider Van
Agt en zijn WD-eolIega Wiegel zullen
vanmiddag, vrijdag, om 12 uur onder
leiding van kabinetsinformateur Van
der Grinten de onderhandelingen over
het regeerakkoord van VVD en CDA
hervatten. Dan zullen de tientallen
wijzigingsvoorstellen besproken wor
den die - vooral door de CDA-fraetie.
maar ook door de liberalen - op het
ontwerpakkoord van Wiegel en Van
Agt zijn ingediend.
Na deze nieuwe onderhandelingsronde
zullen de twee fractieleiders - wellicht
vandaag nog - hun fracties weer inlich
ten. Het oordeel van de fracties zal be
slissend zijn over hei slagen van de on
derhandelingen.
Vooral de CDA-fractie heeft ondub
belzinnig duidelijk gemaakt dat aan het
akkoord zeer vee! zal moeien worden
veranderd, wil het voor de christen-de
mocraten aanvaardbaar zijn In de
CDA-fraeüevergadering. die töi don
derdagmorgen 5 uur duurde, zijn door
de CDA-leden tientallen wijzigings
voorstellen ingediend. Driekwart daar
van betrof redactionele wijzigingen.
maar de rest ging over zeer belangrijke,
fundamentele veranderingen, vooral in
de paragrafen over het sociaal-econo
misch beleid
De belangrijkste punten zijn: de vermo-
gensaanwasdeling. het selectieve eco
nomisch groéibeleid en de inkomen
spolitiek Volgens hel regeerakkoord
lijkt de VAD op de lange baan gescho
ven te gaan worden Het CDA voelt daar
niets voor en wil zelfs dat de VAD per 1
januari ingevoerd wordt In de WD
wordt de VAD echter vooralsnog sterk
bestreden.
Wat de inkomenspolitiek betreft, is men
bij het CDA van mening dat veel te
weinig aan inkomensmatiging wordt
gedaan Het WD-voorstel om de
koopkracht voormensen met inkomens
tot 57 000 gulden te handhaven, is vol
gens het CDA te duur en onhaalbaar
Dat zou alleen kunnen door onder meer
te snijden in de sociale uitkeringen,
maar van aantasting van de laagste in
komens en de positie van uitkerings-
i rekkers mag volgens het CDA absoluut
geen sprake zijn
Andere wijzigingsvoorstellen uit het
CDA betreffen de samenstelling van de
raad van commissarissen, de ontwik
kelingshulp. het stakingsrecht, het be
leid ten aanzien van Zuid-Afrika ide
WD wil geen. het CDA wel economi
sche sanctiesi en het al-dan-niet op de
nullijn brengen van de collectieve uit
gaven. Bovendien vindt het CDA dat. de
in het akkoord opgenomen hogere de
fensie-uitgaven de 200 miljoen gulden
per jaar niet te boven mogen gaan.
Donderdagmiddag hebben Van Agt en
Wiegel in een kort beraad van ongeveer
een uur de verdere procedure bespro
ken. Aanvankelijk lag het in de bedoe
ling dat Wiegel en Van Agt gisteren nog
over de inhoud van de wijzigings
voorstellen zouden praten. Van Agt -
die donderdagochtend pas om half ne
gen naar bed ging-vroeg echter uitstel.
Lawine
De CDA-leider had nog geen tijd gehad
om de lawine van amendementen uit
zijn fractie op een rijtje te zetten Hij kon
daar pas donderdagavond mee begin
nen Volgens een woordvoerder heeft
Van Agt Wiegel ook nog niet van de in
houd van de amendementen op de
hoogte gesteld
..Er zyn geen concrete punten aan de
Slot zie pagina 3 kolom 3i
NA UWE SAMENWERKING THORAX-CENTRUM ROTTERDAM
VRAAG MIDDELBURG
OF VLISSINGEN
IS 'NOG OPEN'
MIDDELBI RG-De regio Walcheren
krijgt vermoedelijk in de loop van vol
gend jaar een afdeling cardiologie in
een van de beide samenwerkende
ziekenhuizen. Dat is mogelijk gemaakt
floor staatssecretaris Hendriks van
volksgezondheid Hij heeft toegestemd
in een verzoek dat ondersteund door
het Middelburgse Gasthuis en de medi
sche staf Walcheren door het bestuur
van het Be(hesda-S(. Josephziekenhuis
in Vtissingen was gedaan. Het verzoek
gold de aanstelling van een cardioloog
„ter uitbreiding en versterking van het
reeds op Walcheren werkzame team
de best t
Van dc karn va
menwerkende i
ren liet men des
niet exact bekend is waar de afdeling
cardiologie gevestigd zal worden, m
Middelburg of Vlissingen. „Dat is nog
een open vraag." zo zei men. Daarbij
wees men erop. dat begin volgend iaar
besprekingen met het thorax-centrum
van het Dijkzigtziekenhuis in Rot
terdam worden gehouden om na te gaan
hoeveel ruimte men voor de nieuwe a?
deling nodig heeft. Aan de hand van dit
informatie zal men nagaan waar de
meeste ruimte voorhanden is. in "Mid
delburg ol Vlissingen Het gaat met al
leen om de apparatuur, maar ook om
ruimte voor een poliokliniek De ver
wachtingen zijn. dat de voorbereidingen
in de loop van volgend jaar afgerond
zullen Hoewel de toestemming van
staatssecretans Hendriks betrekking
heeft op de regio Walcheren, verklaarde
men van de kant van de ziekenhuis
besturen op Walcheren desgevraagd,
dut men de nieuwe voorziening „niet per
se als uitsluitend voor Walcheren ziet.
voor ons is de reikwijdte wel groter." zo
Re
SlO
In een persbericht zegt de stichting
streekziekenhuis Walcheren over de
nieuwe voorziening: „De komst van de
afdeling cardiologie betekent, dat er
een hooggespecialiseerde voorziening
ten behoeve van hart- en vaatzickc pa-
i Slot zie pagina 7 kolom 11
fiantlijn j
Recht of plicht?
V)W(i/ Deze week heeft directeur-
u&WCj generaal Miedema van het
ministerie van economische
pgSggj zaken de verhouding aan de
feSaë* orde gesteld van de Rijn-
Schelde-delta tot overig Ne
derland. Geen onbekend thema in de
'ruimtelijke' discussie. Destijds kwam
het gesprek over een betere geografi
sche spreiding van welvaart en bevol
king in dl t land onder meer op gang door
een brochure van het Centraal Plan
bureau onder de titel 'Het westen en
overig Nederland' (1956i. Sindsdien iser
op dit stuk van zaken heel wat gebeurd
en veranderd: het westen heeft zich uit
gebreid over allerlei delen van Neder
land. tot in het uiterste noorden toe
(DelfzijlI, terwijl ook Zeeland er min ot
meer is toe gaan behoren. Drie elemen
ten speelden en spelen in deze ontwik
keling een belangrijke rol. althans in
deze provincie, namelijk de industriali
satie (Temeuzen. het Sloei. voorts de
recreatie met voor Zeeland nieuwe ca
tegorieën zoals de watersport. Hetaerde
element, heeft, met beide voorgaande te
maken, namelijkeen forse ontwikkeling
van de infrastructuur. De laatste jaren
echter is een tegenstroom ontstaan,
waarbij men het. westen zo ai niet wil
terugdringen dan toch wel een halt
wenst toe te roepen
-A.an het eind van de jaren vijftigen het
begin van de jaren zestig werd het ac
cent vanuit Zeeland voornamelijk ge
legd op het 'recht' op een wezenlijk aan
deel indeontwikkeling van denationale
economie. Het 'Zeeland voor de Zeeu
wen' had een heel andere inhoud dan
nu: het betekende in die dagen dat er
een zodanig beleid van nationale en
provinciale overheden werd gevraagd,
dat de Zeeuwen in eigen gewest konden
blijven en niet hoefden weg te trekken.
Zeeland wenste het proces van de ont
volking tot staan te brengen, teneinde
aldus een redelijke
basis voor enige
welvaart te kunnen
ontwikkelen. Op dit
ogenblik worden de
accenten anders
gelegd: sommigen gebruiken het 'Zee
land voor de Zeeuwen' om de immigra
tie van nietrZeeuwen tegen te houden,
waarbij men er dan van uitgaat, dat in
dit gewest een verzadigingspunt is be
reikt Het. opvallende nu in hetbetoog
van drs. Miedema deze week in Dord
recht was dat hij het eens zo vurig be
pleite 'recht op een aandeel in de groei
van de Nederlandse economie omzette
in een plicht om in benardere omstan
digheden dit aandeel te leveren. Hij ge
bruikte daarvoor een medisch-aan-
doende beeldspraak. „Alleen als de
polsslag in de delta voldoende krachtig
blijft, zal de sociaal-economische
bloedcirculatie in de lage landen bevre
digend blijven." Zijn conclusie was niet
voor tweeërlei uitleg vatbaar: „De bij
zondere functie van de delta voor de
welvaart van de lage landen en van
noord west Europa heeft tot gevolg dat
men in die delta geen beleid kan voeren
dat uitsluitend rekening houdt, met de
eigen welvaartssituatie." Hij zei het wat
ingewikkelder - economen drukken zich
zelden in normaal Nederlands uit - maar
we menen zijn opvatting toch wel cor
rect te hebben weergegeven. Nog weer
anders gezegd: 'Zeeland voor de Zeeu
wen' kan kan in het huidige tijdsbestek
niet zonder meer worden aangeheven,
omdat teveel niet-Zeeuwse belangen
ook van deze Schelde-delta afhangen.
IVIiedema vond dat de regionale en
nationale overheden een gelijke visie op
de delta moeten ontwikkelen en dat zij
zich door deze gezamenlijke visie dienen
te laten leiden Hij erkende overigens
dat het. zover nog niet is. maar juist
daarom moet, mede met het oog op de
huidige economische situatie, het besel
groeien - vond hij - dat de Rijn-
Schelde-delta in het nationale beleid
een strategische plaats dient in te ne
men Het komt ons voor dat van de na
tionale overheid dan wel eerst een
duidelijke, eensluidende mtspraak mag
worden verwacht over de functie van
het deltagebied in liet algemeen en die
van Zeeland in het bijzonder. De natio
nale overheid spreekt namelijk- met
drie. vier verschillende tongen, waarbij
de aard van het gesprokene afhangt van
het ministerie, waar het geluid vandaan
komt. Een ambtenaar van de rijkspla-
nologische dienst bijvoorbeeld legt
dikwijls heel andere accenten dan een
directeur-generaal van- het ministerie
van economische zaken. Soms lijkt het
er wel eens op alsof de departementen
hoekse en kabeljauwse twisten met ei
kaar voeren: economie bestrijdt milieu,
ruimtelijke ordening is het oneens met
landbouw, om maai- een paai- voorbeel
den te noemen. Ook drs. Miedema is de
vertolker van een subjectief standpunt,
namelijk dat van economische zaken.
En dat. zal eerst tot objectief en alge
meen aanvaard regeringsstandpunt
moeten worden verheven, wil Zeeland er
rekening mee kunnen houden.
He,
Letgeen niet wegneemt dat
Miedema's thema in intern-Zeeuwse
discussies wel eens een wat nadruk
kelijker rol zou mogen spelen, he t thema
namelijk dat de belangen van Zeeland
niet kunnen worden los gezien van ont
wikkelingen in breder verband. Er
wordt hier nog wel eens gedebatteerd
alsof men in deze provincie alleen met
eigen nonnen en eisen heeft te maken en
overige belangen rustig kan negeren.
Een kwaal die overigens zo oud is als
Zeeland zelf: tijdens de beginjaren van
de republiek wilden Middelburgse re
genten zeer nauw e bindingen aangaan
met Holland (wij zouden zeggen: met
het western, maar overig Zeeland ver
zette zich daartegen. Kennelijk een dis
cussie zonder eind: met andere deelne
mers. onder andere omstandigheden en
met andere accenten, is zij nog steeds
aan de gang. a
