PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
INFORMATEUR IN ZEE
MET CDA EN DE VVD
Boersma bereid lasten van
werkgevers te verlichten
Zware noordwester storm vereiste
uitgebreide bewaking kust
minikrant
Lijmpoging definitief van de baan
Ontvoerings-
alarm bij villa
Willem Duys
Begin wil
officiële
uitnodiging
aan Sadat
V
Streekbuslijnen
worden opgepept
Pagina 9.
220e jaargang no. 263
Dinsdag 15 november 1977
Elke vrijdag in de PZC de SPECIALE ADVERTENTIE
RUBRIEK voor verenigingen, actiegroepen e.d. voor
advertenties ZONDER WINSTOOGMERK.
wan onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - Nadat maandag niemand een serieuze lijmpoging tussen de PvdA en het CDA heeft
ondernomen, is informateur Van der Grinten begonnen met de vorming van een kabinet met CDA
en WD. Zowel CDA-leider Van Agt alsook zijn VVD-collega Wiegel verklaarden serieus aan de
totstandkoming van een dergelijk kabinet te zullen meewerken. Vandaag hebben zij hun eerste
bespreking.
Vermoedelijk zal Van der Grinten D'66-leider Terlouw op korte termijn ook voor een gesprek
uitnodigen. Dit naar aanleiding van een opmerking van Wiegel, die vond dat onderzocht moet
worden of de democraten ook bij deze formatiepoging kunnen worden betrokken. Terlouw heeft
zich echter al eerder publiekelijk tegen deelname van zijn partij aan een combinatie VVD-CDA
verklaard.
Noch Van Thijn noch Van Agt noch
Terlouw hebben maandag positief ge
reageerd op de vraag van de infor
mateur of een lijmpoging zin zou heb
ben. Het heropenen van de onderhan
delingen zou kunnen gebeuren naar
aanleiding van een opmerking van
CDA-leider Van Agt. die vrijdagavond
direct na de breuk op een persconferen
tie zei dat het CDA eventueel met PvdA
en D'66 wel tot een akkoord had kunnen
komen als in het voorstel van de infor
mateur het departement van CRM van
de PvdA was verhuisd naar het CDA en
het - door de progressieven fel begeerde
- ministerie van volkshuisvesting de
andere kant op.
Ruilen
Van Agt zei vrijdag al dat hij weüswaar
deze ruil in de slotminuten van het
laatste overleg slechts summier naar
voren had geschoven, maar dat dit sig
naal toch voldoende had moeten zijn
voor „intelligente onderhandelaars" als
Van Thijn en Terlouw. Hij koppelde
daaraan het vermoeden dat de beide
werkplaats
uitgeleverd
Patrick Gallagher aan Ierland uitgele-
geld
Rubriek •Hoort-ZietrSchrijlf: Een rood
licht dat veel geld verdient
PAGINA 9
onaanvaardbaar
uitnodiging
schooltelevisie
Schooltelevisie vertelt de jeugd ov
produkiie. consumptie en reclame: i
dio- en televisieprogramma's: strip.
progressieve onderhandelaars een
voudigweg geen akkoord wensten
Maandag zei de CDA-leider op een pers
conferentie dat „uit betrouwbare bron
uit de PvdA-fractie" berichten tot hem
waren gekomen als zou de PvdA-fractie
vrijdag hebben besloten alleen akkoord
te zullen gaan met een verdeling volgens
welke volkshuisvesting werd geruild te
gen verkeer en waterstaat. Elk ander
departement zou als ruilobject dienen
te worden afgewezen, zo zou de PvdA-
fractie vrijdag hebben besloten
Van Agt vindt dat het maandag aan Van
Thijn of Terlouw is geweest om het ini
tiatief te nemen tot heropening van de
onderhandelingen. „Immers, zij hebben
het laatste nee tegen het voorstel van de
informateur laten horen" De fractie
voorzitters van PvdA en D'66 menen
echter dat Van Agt zelf met het voorstel
had moeten komen, omdat het nu een
maal zijn suggestie was. Volgens beiden
wekte Van Agt vrijdagavond de indruk
„geen millimeter ruimte" meer voor
verschuivingen te hebben
Garantie
Wiegel heeft maandag aan Van Agt de
garantie gevraagd dat er achter de
schermen geen lijmwerk wordt ver
richt terwijl CDA en VVD aan de on
derhandelingstafel zitten. Van Agt zei
dat een juiste eis te vinden. Hij zou het
een „slechte zaak" vinden als fractie
genoten van hem buiten zijn medewe
ten om toch in gesprek zouden raken
met progressieven over heropenen van
de onderhandelingen. Wat Van Agt be
treft is de hele lijmpoging van de baan.
Op de vraag of de „CRM-kwestie" van
kracht blijft als de combinatie VVD-
CDA niet mogelijk blijkt te zijn, ant
woordde deCDA-fractieleider; „En dan
zeker met hangende pootjes terugko
men'? Dat nooit".
Kabinetsinformateur Van der Grinten
passeerde maandag niet alleen het sta
tion van de lijmpoging: ook twee andere
mogelijke samenwerkingsvormen wer
den in enkele uren van de tafel geveegd.
Ten eerste verklaarde Van Thijn en
Slot zie pagina 3 kolom 6)
Maandag ontving informateur Van der Grinten fractieleider n
Wiegel trechts
e VVD. de heer
SPEURACTIE
LEVERDE NIETS OP
ivan onze verslaggevers
BLARICUM - Hulpgeroep in de nabij
heid van de villa van radio- en televi
siepresentator Willem Duys heeft
maandagavond in Blaricum de politie
in staat van alarm gebracht. Uren zoe
ken bleef echter zonder resultaat. Er
konden geen sporen van een ontvoering
of een ander misdrijf worden gevon
den.
Het hulpgeroep kwam van een zandweg
die langs het landgoed van Duys loopt.
De bewoner van een huis een meter of
vijftig aan de andere kant van de zand
weg hoorde het. ..Help. help. is er dan
niemand die my komt helpenwerd er
volgens de Blaricumer geschreeuwd
met de overslaande stem van „iemand
die kennelijk in doodsnood verkeert"
„Ik ben mijn jachtgeweer gaan halen en
mijn vrouw heeft de politie gebeld Toen
ik weer naar de zandweg liep. zag ik een
witte Renault 16 met een Nederlands
kenteken en een sticker met GB weg
rijden"
De politie zette de hele buurt af en
doorzocht met lantaarns en schijnwer
pers de bosjes. Ondertussen werd na
gegaan of iemand in de buurt vermist
werd. Er bleek niemand verdwenen en
sporen vaneen kidnapping werden niet
gevonden.
VAKBEWEGING WIL EXTRA PRIJSCOMPENSATIE
VOORDUURDER WORDEND AARDGAS
TEL AVIV (AFP1- De Israëlische minis
ter-president, Menachim Begin, is van
plan de VS te vragen via de Ameri
kaanse ambassadeur in Cairo een of
ficiële uitnodiging tot president Sadat
van Egypte te richten.
Sprekend tot een delegatie Canadese
joden in Tel Aviv verklaarde Begin. „Ik
zal de Amerikaanse ambassadeur in Is
raël. Samuel Lewis, vragen die uitnodi
ging aan het Egyptische staatshoofd
over te brengen via de Amerikaanse
ambassadeur m Cairo."
Begin besloot met te onderstrepen dat
hij alles wat in zijn vermogen ligt zou
doen om de vrede te bevorderen en dat
„een nieuwe, meerbelovende fase thans
schijnt aan te breken."
iSadat had woensdag verklaard dat hij
desnoods naar het Israëlische par
lement wilde komen als dat de vrede zou
kunnen bevorderen Daarop ant
woordde Begin dat de Egyptische pre
sident welkom zou zijn. Vrijdag richtte
de Israëlische premier een toespraak
rechtstreeks tot het Egyptische volk».
Van onze redactie economie',
AMSTERDAM-UTRECHT - De vak-
beweging (in ieder geval FNV en CNV)
is in grote lijnen tevreden inet de na
dere „invulling" van het regeringspak
ket voorkoopkrachtbehoud in 1978. Als
de btw-verhoging op brandstoffen
doorgaat, wil zij daarvoor extra-prijs
compensatie. In werkgeverskringen is
men zeer teleurgesteld over de kabi
netsplannen. waarin niet de gevraagde
extra-lastenverlichting voor het op
vangen van de prijscompensatie is op
genomen. Maandag liet minister
Boersma echter nog een mogelijkheid
doorschemeren.
Hoewel de centrale werkgeversorgani
saties nog geen definitief .standpunt
hebben ingenomen, lijkt het bereiken
van een centraal akkoord steeds meer
een onmogelijke zaak te worden De eis
dat de regering zodanige lastenverlich
ting zou geven dat ongeveer één procent
van de te geven prijscompensatie zou
worden opgevangen is volgens de
werkgevers een harde voorwaarde voor
de centrale onderhandelingen.
Dezer dagen zullen de zeven werkge
versorganisaties (industrie, midden- en
kleinbedrijf en landbouw), verenigd in
de Raad van Bestuur in Arbeidszaken,
een reactie op de kabinetsplannen ge
ven Dan zal waarschijnlijk blijken dat
de bijeenkomst van vrijdag a s. in de
Stichting van de Arbeid niet tot een ak
koord kan leiden De vakbeweging
houdt daarmee al rekening, zij stelt zich
dan in op cao-onderhandelingen per be
drijfstak
FNV en CNV. zo is maandag gebleken
blyven één voornaam punt van kritiek
handhaven op de kabinetsplannen,
zoals-minister Boersma (sociale zaken
die het afgelopen weekeinde kenbaar
maakte. Dat is het doorzetten van de
plannen voor verhoging van de btw op
aardgas en andere brandstoffen van 4 op
18 procent, zij het dat deze niet per 1
januari, maar per l april zou moeten in
gaan
Extra compensatie
Als het parlement dit plan goedkeurt,
wensen FNV en CNV dat hiervoor extra
prijscompensatie wordt gegeven, voor
SCII EVEN INGE N - Gemeentediensten herig me; hef icruijderen tan grote
hoeveelheden rand die dc felle wind van tic afgelopen dagen op de Scheven
ingse boulevard had gejaagd.
de eerste keer per 1 juli 1978. Het gaat
om een effect van 0.2 procent op jaarba
sis. Voor de rest blijven de vakcentra
les akkoord gaan met loonmatigingen
houden zij vast aan de gezuiverde
prijscompensatie, waarin de invloed
van onder andere indirecte belastingen
en medische verzorging ten dele wordt
uitgeschakeld.
Maar de btw-verhoging is een aanval op
de koopkracht, menen de werknemers,
vooral van de laagstbetaalden De rege
ring maakt een oneigenlijk gebruik van
de verminderde prijscompensatie, al
dus de FNV Het CNV spreekt van een
verkapte prijsverhoging. Beide vak
centrales zijn blij dat de regering afziet
van de plannen om de stijging van het
wettelijk minimumloon in 1978 over
twee fasen „uit te smeren"
Ook het feit dat de verlaging van de
wao-premie met 0.3 procent per 1 ja
nuari niet meer afhankelijk wordt, ge
steld van het bereiken van een centraal
akkoord, heeft de instemming van FNV
en CNV. De FNV wil dat Boersma aan
het verlenen van subsidie op de mini
mumloonkosten aan w erkgevers „harde
voorwaarden" koppelt, met name waar
het gaat om de ontduiking van mini
mumloonbetaling, aldus voorzitter Wim
Kok maandagavond
Verlichting
De FNV-federatieraad wil de minister
van sociale zaken nadrukkelijk onder
de aandacht brengen dat deoOO miljoen
gulden reserve, die het kabinet achter
de hand houdt voor lastenverlichting,
niet alleen voor de werkgevers is be
stemd, maar indien nodig ook voor het
handhaven van koopkracht moet wor
den aangewend. „Het zou onverant
woord zijn nu maar royale gebaren
naar de werkgevers te maken", zei Kok.
Hij voegde daaraan toe dat van onder
nemerskant niet blijkt dat men con
structief over belangrijke punten als de
arbeidsplaatsenovereenkomsten wil
spreken.
Beperkingsicet
De FNV. zo liet Wim Kok weten, iszeer
benieuwd naar het wetsontwerp dat
spoedig w ordt ingediend om de stijging
van niet-cao-inkomens.aan banden te
leggen. Zij wil in ieder geval dat dit
beleid dan ook in prijzen en tarieven
zal doorwerken, zodat ook inkomens
van vrije beroepsbeoefenaren onder de
beperking zullen vallen. Van de minis
ter wil de FNV ook nader weten wat nu
precies het pakket van fl,5 miljard
voor werkloosheidsbestrijding in
houdt.
Deze vakcentrale vraagt zich af of in
deze gelden ruimte zit voor het medefi
nancieren van vormen van arbeid
stijdverkortingen -verdelingen voor het
sluiten van arbeidsplaatsenoverkom
sten. Wat de prijscompensatie betreft,
de FNV-federatieraad heeft, besloten
zich op het standpunt te stellen dat
maximaal f500 bruto per procent mag
worden gegeven tot een bruto-inkomen
van f50.000 per jaar. Het kabinet heeft
zich niet over deze zogenaamde „aftop-
ping" uitgelaten.
Gezamenlijk
Het CNV-bestuur stelde dat de werkge
vers zelf herhaaldelijk hebben betoogd
dat de emst van de situatie een geza
menlijke aanpak van de problemen
vergt. De bereidheid daartoe is bij de
christelijke vakcentrale aanwezig. Zij
vindt, dan ook dat de plannen van de
regering kunnen worden beschouwd als
een belangrijke bijdrage tot de moge
lijke totstandkoming van een centraal
akkoord. Kans op verdere lastenver-
licht ing en daling van de prijsstijgingen
zouden voor de werkgevers aanleiding
moeten zijn om met de vakbeweging tot
overeenstemming over de prijscom
pensatie te komen, aldus het CNV
Boersma: betalen?
Inmiddels blijkt minister Boersma, zo
liet hij maandag merken, toch nog wel
iets meer voor de werkgevers te w illen
doen. De regering is bereid een deel van.
de door de werkgevers te betalen prijs-'
compensatie over te nemen. Voor
waarde is dat dc werkgevers het hier
over met de vakbeweging eens kunnen
worden. Minister Boersma heeft dit ge
zegd aan de vooravond van het gesprek
over de lonen.
Zoals bekend hebben de werkgevers
erop aangedrongen datde regering één
Slot zie pagina 3 kolom 7)
VERWACHTE HOOGSTE WATERSTAND IN VLISSlNGEN 4,05 METER BOVEN NAP
Duinafslag bij Zoutelande op Walcheren.
rijden
KASTANJEBOOM
VELT AUTO
VLISSlNGEN - „Een storm van een
zeer. zeer zwaar kaliber", noemde een
KNMI-zegsman in Zierikzee de storm
die afgelopen nacht met een kracht van
10. 11. soms 12 beaufort de Zeeuwse
kusten teisterde. Hei sein 'uitgebreide
dijkbewaking' werd langs de gehele
Zeeuwse kust gegeven.
Het KNMI verwachtte voor Vlissingen
afgelopen nacht rond kwart over vier
eenwaterstand die 4.05 meter boven
NAP zou komen te liggen, terwijl in de
Westerschelde. langs de dijken v
Terneuzen tot het gemaal Kampen, e
waterstand van 4,35 boven NAP we
verwacht.
Ter vergelijking, de storm van 3 ja
nuari 1976. die overstromingen ten zui
den van Antwerpen tot gevolg had.
bracht in Vlissingen een waterstand
van 3.98 boven N AP. Een dergelijk hoge
waterstand komt gemiddeld slechts
twee a drie keer per eeuw voor. Bij de
ramp van 1953 werd in Vlissingen een
hoogste stand van 4.55 boven NAP be
reikt.
De schade die de storm tot maandag
avond iaat. toen hij vermoedelijk nog
niet op z'n hevigst was.aanrichtte bleef
tamelijk beperkt.
Als gevolg van een hevige windstoot viel
op de Markt te Retranchement een
zware kastanjeboom op de personen
auto van de heer C uit Cadzand De
auto stond onder de boom geparkeerd
cn liep zware schade op Een tweede
auto. van de heer B. uit Cadzand, liep
lichtere schade op door de omvallende
boom. De boom wordt in de loop van
i Slot zie pagina 2 kolom 51
Het tweede
halfjaar 1977
sfWftW U arlementaire historici
jtpfpl zullen later de handen meer
Eg^jgn dan vol hebben aan het
(BsSre) tweede halfjaar van 1977. de
ësSaj periode van de for
matietroebelen. Vermoedelijk
zal de schaakpartij tussen Den Uyl en
Van Agt op allerlei manieren worden
nagespeeld om er achter te komen
waarom het allemaal zo vreemd is toe
gegaan. De tijd voor een gedetailleerde
analyse is nog niet aangebroken, maar
wel zijn er momenten in het formatie-
spel geweest, waarop de toeschouwers
zich geërgerd afvroegen hoe het nu toch
mogelijk was dat nu eens de ene en dan
weer de andere partij niet aan redelijke
voorwaarden voor een democratische
regeringsvorm voldeed. Een kleine veer
tig jaar geleden zijn deze voorwaarden
uitstekend samengevat door een van
oorsprong Tsjechisch-Oostenrijks ge
leerde. Joseph A. Sehumpeter, die
leefde van 1883 tot 1950 en de laatste
achttien jaar van zijn leven hoogleraar
was aan de Harvard-universiteit in de
Verenigde Staten. Hij was niet alleen
wetenschapsman, maar was korte tijd
ook Oostenrijks minister van financiën
(1919) en president van een bank. Zijn
politieke theorieën zijn te vinden in een
klassiek geworden werk. 'Capitalism,
socialism and democracy' - het is ook in
het Nederlands vertaald - en daarin
heeft hij een reeks voorwaarden gefor
muleerd voor - zoals hij het noemt - "het
welslagen van de democratische me
thode'. Vier van deze voorwaarden, de
belangrijkste, willen we hier in de herin
nering roepen: ze zijn voor het politiek
falen in Nederland tijdens het tweede
halfjaar 1977 uiterst instructief.
De
Jltmtlijn
Je eerste voorwaarde voor het wel
slagen van de democratie heeft met de
politici te maken: de parlementariërs,
de ministers, maar ook diegenen die een
functie in de partij-organen vervullen.
Zij allen behoren
van hoog gehalte te
zijn: mensen met
talent en morele
kwaliteit aldus
Sehumpeter. Over
het algemeen is er in Nederland geen
reden om over beroepspolitici te klagen,
de meesten voldoen aan de hier be
doelde norm en zijn bovendien bereid
vele lasten op zich te nemen, waarvoor
de gemiddelde burger feestelijk zou be
danken. Een klein voorbeeld daarvan
gaf zondagavond een VPRO-televi-
sieprogramma. waarin de PPR onder de
loep werd genomen. Bij deze gelegen
heid werd mevrouw Beckers-de Bruijn,
de lijsttrekster van deze partij, enige
malen aangeduid als een 'kleurloze
vrouw', aan wie mede de schuld van de
verkiezingsnederlaag zou zijn te wijten.
Terwijl zij toch met durf en bekwaam
heid - dat wil zeggen: met kwaliteit al
ontbrak de routine - haar werk heeft ge
daan. Vele Nederlanders zouden er niet
aan denken een arena binnen te gaan.
waar het publiek hun allerlei woedende
kreten en vernederende beschuldigin
gen luidkeels zou toeroepen. De politiek
kent echter vele voorbeelden van dit
door-de-mangel-halen en cr is moed en
kwaliteit voor nodig - overigens niet al
leen op dit gebied - om verder te gaan in
de overtuiging dat het juiste doel is ge
kozen.
Ochumpeters tweede voorwaarde
heeft eveneens met de mensen te maken
die in het politieke bedrijf een rol spe
len: zij behoren er voor te zorgen dat de
werkelijke reikwijdte van de politieke
besluitvorming niet te ruim wordt ge
steld. Met andere woorden: een partij
moet niet teveel in een keer willen, maar
dient rekening te houden met stromin
gen en opvattingen buiten eigen kring.
Een meerderheidspartij bijvoorbeeld
zou eenvoudighaar programma kunnen
uitvoeren" ze beschikt daartoe over de
formele bevoegdheid, namelijk de
meerderheid in het parlement. De vraag
is echter of haar werkelijke reikwijdte
niet veel minder is, doordat een derge
lijke besluitvorming verzet, tegenacties,
disputen en wat niet al zou oproepen.
Een regeringspartij zal voortdurend
moeten aftasten hoever zij kan gaan
met de verwezenlijking van haar prog-
ramma. vooral als liet om omstreden
punten gaat. Wanneer men de huidige
Nederlandse situatie toetst aan deze
voorwaarde, moet helaas worden vast
gesteld dat noch PvdA noch CDA vol
doende besef voor de beperkingen van
hun eigenreikwijdte toonden. Bij de so
cialisten bleef men hameren op een
meerderheidsstrategie en wenste men
bovendien CDA-figuren te keuren op
grond van het eigen socialistische nor
menstelsel. En vervolgens begreep men
bij het CDA onvoldoende dathetmetde
doorbreking van de socialistische
meerderheidsstrategie de grens van de
eigen reikwijdte bereik t. Daardoor
kwamen beide partijen - zij het op ver
schillende momenten - tot een 'bui-
gen-of-barsten'-houding. Het werd bar
sten.
Öchumpeters derde voorwaarde kan
vrijwel onbesproken blijven - we komen
er aan het slot van deze beschouwing
nog op terug - en houdt in dat er een
goed getraind en integer ambtenaren
corps moet zijn. Daarover heeft Neder
land evenmin te klagen. De vierde
voorwaarde noemt hij 'de democrati
sche zelfbeheersing' Parlementariërs
moeten de verleiding weerstaan om een
regering naar huis te sturen ook als zij
daartoe in staat zijn: er behoort voort
durend aan de consequenties van een
dergelijke stap te worden gedacht Men
kan dit voorbeeld echter ook omkeren
tSlot zie pagina 3 kolom 11