PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ISRAEL BOMBARDEERT
DORPEN ZUID-LIBANON
PVDA WIL NIET OPNIEUW
CDA ONDERHANDELEN
Kleine Zeeuwse dorpen moeten ook kunnen
groeien door komst mensen-van-buiten
MEUBELHUIS DE SCHIPPER
Veel slachtoffers onder de burgerbevolking
Ruim 50 tips
Caransa
Sprake van
ontmoeting
Carter en
Brezjnev
Vragen na
overlijden
in cel in
Durban
Informateur: „als lijmen niet lukt
coalitie PvdA-VVD bekijken"
j Jjantlïjn
Frankrijk
verdubbelt
kernmacht
Zelfbediening...
pagina 3
220e jaargang no. 259
Donderdag 10 november 1977
OPENING DONDERDAG 10 NOV.
14.00 UUR
van
Nieuwdorp Havenweg 24 - tel. 12438
i Van onze redactie buitenlands
JERUZALEM-BEIROET - VN-secretaris-generaal Kurt Waldheim heeft woensdag- zijn 'ernstige
ongerustheid' uitgesproken over het breken van het bestand in Zuid-Libanon. Israëlische straal,ia-'
gers bombardeerden woensdagochtend 'Palestijnse militaire concentraties' in de omgeving van de
Zuidlibanese havenstad Tyrus. Volgens Palestijnse woordvoerders heeft de Israëlische lucht
macht echter een aantal dorpen aangevallen; er zouden zeker 100 doden en tientallen gewonden
zijn gevallen. Waldheim heeft de partijen in het conflict - Syrië, de Palestijnen, Israël en de rechtse
Libanese christenen- opgeroepen het in september overeengekomen bestand opnieuw in te stellen.
Het Israëlische bombardement van
woensdag was een vergeldingsactie
voor een Palestijnse raketaanval op het
Israëlische Rustplaatsje Naharije. die
drie mensenlevens eiste. Aan de actie
van de Israëlische luchtmacht - de
AMSTERDAM - De Amsterdamse poli
tie, afdeling ernstige delicten, heeft
naar aanleiding van de Caransa-ban-
dopname, die dinsdag zowel via de ra
dio als de televisie ten gehore is ge
bracht, 53 tips binnen gekregen, vooi
het merendeel uit de agglomeratie Am
sterdam.
Hoewel alle tips zullen worden nage
trokken, zijn er. zo op het eerste gezicht
geen bij die waardevol zijn te noemen.
Of zoals een politiewoordvoerder het
zei: ..We weten nu exact waar we zalm
kunnen kopen en hoe de prijzen liggen,
maar daar houdt het zo ongeveer mee
op". Desalniettemin houdt men zich
voorverdere tips van harte aanbevolen.
PAGINA 3
biko
Volgens de Zuidafrikaanse minister
Kruger is het hersenletsel van Steve
Biko niet veroorzaakt door de politie
campagne
energie
PAGINA 15
ikonen
Nederland krijgt de beschikkingover de
belangwekkende Provatorov-ikonen-
coHectie.
PAGINA 17
op tijd
Generaal Me:
op tijd rond
PAGINA 19
fonds
Adriaan Dltvoorst bestrijdt de beslis
sing van het Productiel'onds. Radio- en
televisieprogramma's. Strip.
PAGINA 21
kredieten
Het bedrijfsleven maakt weinig gebruik
van de speciale overheidskredieten:
Beurs-D nanclcn-economle.
eerste in twee jaar - namen tientallen
vliegtuigen deel.
Een Amerikaanse journalist in Zuid-Li
banon meldde dat het dorp Hazzijeh ten
zuiden van Tyrus volledig werd ver
woest. Alleen daar zouden al 58 doden
onder de burgerbevolking zijn gevallen
Een regeringswoordvoerder in Beiroet
verklaarde dat overleg op internatio
naal niveau is gevoerd om verdere ver
slechtering van de situatie te voorko
men. Die verklaring volgde na een
spoedberaad van hetkabineLSarkis. Er
werd niet meegedeeld met wie de Liba
nese regering contact had opgenomen.
Op een persconferentie in Jeruzalem
stelde opperbevelhebber eeneraal Mor-
dechal Goer Syrië verantwoordelijk
voor de raketaanvallen vanuit. Zuid-Li
banon van de laatste dagen. „Syrië is in
staat de Palestijnese terreurorganisa
ties in toom te houden, aangezien zij
heer en meester zijn tn Libanon Het is
daarom verantwoordelijk voor vrede en
veiligheid" aldus Goer op de persconfe
rentie
Generaal Gocr wiklc verder de indruk
wegnemen dat Israël het bestand, dat
in Zuid-Libanon sinds 2(1 september
van kracht is. heeft opgezegd. „Dat is
een beslissing die de regering moet ne
men. En de regering heeft daarover nog
geen besluit genomen", aldus generaal
Goor.
Hij noemde de luchtbombardementen
van woensdagmorgen 'zeer accuraat'.
Volgens generaal Goer zijn militaire in
stallaties en trainingskampen van de
Palestijnen getroffen, en heeft Israël
zorgvuldig het bombarderen van vluch
telingenkampen en bevolkingscon
centraties vermeden.
Volgens zijn schatting bevonden zich in
het gebied dat gebombardeerd werd
enige honderden Palestijnse com
mando's. De totale aanwezigheid van
MOSKOU (AFP/DPA) - President
Brezjnev van de Sowjet-Unie en de
Amerikaanse ambassadeur in Moskou.
Malcolm Toon. hebben woensdag in de
Russische hoofdstad gesproken over de
voorbereiding van een topconferentie
tussen de VS en de Sowjet-Unie die nog
voor het eind van dit jaar gehouden zou
moeten worden.
Dit is woensdagavond van goedin-
gelichte zijde in Moskou vernomen. De
Amerikaanse ambassade heeft tegen de
gewoonte in niets gemeld over dit on
derhoud Maar in diplomatieke kringen
in de Russische hoofdstad gaf men te
verstaan dat Brezjnev en Toon onder
meer van gedachten hebben gewisseld
over de datum en de plaats van een top
conferentie tussen Brezjnev en presi
dent Carter.
Tass liet na het onderhoud weten dat
Brezjnev een duidelijke keer ten goede
had geconstateerd in de betrekkingen
tussen de Sowjet-Unie en de VS en
daarbij gewezen had op de noodzaak nu
defenitieve stappen te doen ter voorbe
reiding van een nieuw akkoord over de
beperking van de strategische bewape
ning.
VN-RAPPORT:
MARTELINGEN
IN ISRAEL
NEW YORK (UPI) - Volgens een dins
dag bekendgemaakt rapport worden in
Israël herhaaldelijk Arabische gevan
gen gemarteld, ondermeer met elektri
sche schokken. Het rapport is opge
steld door ccn speciale commissie van
de Verenigde Naties die is ingesteld om
het Israëlische optreden tegen Arabi
sche gevangenen te onderzoeken.
De onderzoekers hebben hun rapport
voornamelijk gebaseerd op de verkla
ringen van een Israëlische advocate en
op berichten die zijn verschenen in de
Israëlische en de Europese pers. Vol
gens het rapport worden de martelingen
in hoofdzaak bedreven door agenten
van dc Israëlische veiligheidsdienst.
De martelingen worden door veiligheid
sagenten bedreven. Tijdens de onder
vraging van verdachten
NAHRIYA - Inwoners van de stad Nahritia in
taanvallen Israëlische vliegtuigen hebben voot
guerrilladoelen in Zuid-Ubanon bestookt
en veilig onderkomen na 2 rake-
het eerst sinds 2 jaar Palestijnse
Palestijnen in Zuid-Libanon schatte hij
op ongeveer 3500.
Generaal Goer constateerde een wijzi
ging van de tactiek van de PLO (Pales
tijnse Bevrijdings Organisatie) en mo
gelijk ook van Syrië. Hij trok die con
clusie omdat 18 Katjusha-raketten wa
ren afgeschoten op Nahana. iets wat
volgens generaal Goer een zo omvang
rijke actie was dat zij met voor de Sy-
riérs verborgen kan zijn gebleven.
„Wij zullen hierin niet berusten. Ik hoop
dat de wapenstilstand zal voortduren,
ondanks hetgeen er de afgelopen dagen
is gebeurd. Een terugkeer naar de oude
situatie, zoals die twee jaar geleden was
(toen de Libanese burgeroorlog uit
brak». zullen wij niet dulden. Aldus ge
neraal Goer.
Tot het begin van de Libanese burger
oorlog plachten Palestijnse com
mando's Israël regelmatig vanuit
Zuid-Libanon te besloken, reden
waarom Israël demilitarisering van het
grensgebied in Zuid-Libanon voorstaat.
Amerika
Het bestand tussen Palestijnen. linkse
Libanezen en rechtse christenen in
Zuid-Libanon werd op 26 september
overeengekomen na een Amerikaans
initiatief. Israël trok daarop zijn troepen
uit het gebied terug, op voorwaarde dat
vandaar geen beschietingen meer zou
den plaatsvinden op doelen in Israël.
Generaal Goer zei woensdag desge
vraagd dat de nieuwe militaire inter
ventie een eigen beslissing van de Is
raëlische regering was. waarover Was
hington niet was ingelicht.
Palestijnse functionarissen in Beiroet
zeiden dat de jongste oplaaiing van de
gevechten - de zwaarste sedert het be
stand werd uitgevoerd - begon met
zware beschietingen door Israël en de
door Israël gesteunde Libanese rechtse
christenen op Palestijnse stellingen
tijdens het weekeinde. De luchtaanval
die woensdag werd uitgevoerd, volgde
kort nadat premier Begin had gezwo
ren dat „de dagen dat joods bloed on
gewroken vergoten kan worden,
voorbij zijn".
LONDEN (AP)-Dc organisatie voor
de mensenrechten Amnesty Inter
national heeft in Londen bekend
gemaakt dat een islamitische tan
darts, die volgens de Zuidafrikaanse
veiligheidspolitie in zijn cel zelf
moord heeft gepleegd, kort voor zijn
dood aan fysieke geweldpleging on
derworpen is geweest.
Amnesty International publiceerde
bij de persconferentie foto's van het
lichaam van dr. Hoosen HafTcjee, die
op 3 augustus om het leven kwam in
een politiecel in de Zuidafrikaanse
stad Durban.
De 26-jarige tandarts is de 20 ste per
soon. die in 14 maanden tijd in een
Zuidafrikaanse gevangenis of poli
tiecel om het leven is gekomen, aldus
verklaarde Martin Ennals. secreta
ris-generaal van Amnesty Inter
national De organisatie, die opkomt
voor de mensenrechten in de gehele
wereld, heeft de Zuidafrikaanse au
toriteiten gevraagd het rapport van
de lijkschouwing te publiceren en
een onderzoek in te stellen naar de
onstandigheden waaronder Haffejee
om het. leven kwam
Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - De PvdA zal niet meer
onderhandelen met het CDA. Men wil
niet langer de verantwoorden jklieid op
zich nemen voor een verdere vertra
ging van de kabinetsformatie. PvdA-
fractielcidcr Ed van Thijn heeft dit
woensdag meegedeeld aan de nieuwe
informateur prof. Van der Grinten, die
eerst de mogelijkheden wil nagaan
voor het herstellen van de breuk tussen
PvdA en CDA.
In PvdA-kring vindt men een lijmpo
ging verloren tijd. Zou de informateur
met. andere voorstellen komen over de
personele samenstelling van liet nieuwe
kabinet dan formateur Den Uyl vorige
week. dan kan daar niet meer met het
CDA over onderhandeld worden. De
informateur moet in de PvdA-visie ko
men met een voorstel waar de PvdA-
fractie ja op kan zeggen.
Men vindt dat te veel van het PvdA-
congres van afgelopen zaterdag wordt
afgeleid dat de deur naar het CDA wa
genwijd is opengezet. „De deurnaar het
CDA is net niet dichtgesmeten, de deur
is net niet in liet slot gegooid", zo heel
het in PvdA-kring. De PvdA moet vol
doende garanties hebben dat er sprake
is van een progressief kabinet; zo niet.
dan zal men niet met het CDA gaan sa
menwerken in een nieuwe regering.
CDA-fractieleider Van Agt heeft de in-
VAN DER GRINTEN'
formateur een nadere uitleg gegeven
van z'n laatste twee voorstellen aan Den
Uyl De woordvoerder van de CDA-frac-
tie noemde deze voorstellen 'grensover
schrijdend'. In het eerste voorstel zou
Andriessen minister van economische
zaken worden en zou defensie naar het
CDA gaan. de PvdA zou dan ontwik
kelingssamenwerking terug krijgen. In
het tweede voorstel zou Andriessen
fractievoorzitter van liet CDA worden
en Aantjes binnenlandse zaken moeten
krijgen, terwijl Van Agt op justitie zou
blijven.
Onaanvaardbaar
Beide voorstellen zijn voor de PvdA
onaanvaardbaar. Men wil niet tegelij
kertijd Andriessen, die zich op belang
rijke punten tegen het regeerakkoord
heeft verzet, en Kruisinga, opposi
tieleider tijdens het eerste kabinet-Den
Uyl, in het nieuwe kabinet hebben. Ook
de terugkeer van Van Agt op justitie is
voor de PvdA onaanvaardbaar.
D'66-fractieleider Terlouw heeft de in
formateur herinnerd aan het voorstel
om in de 7-7 1-formule (zeven PvdA-mi-
msters. zeven CDA en één D'GG) de post
justitie aan D'66 te geven D'66 zou dan
binnen het aantal van zestien staatssec
retariaten wel drie staatssecretarissen
moeten leveren.
Prof. Van der Grinten zal vanochtend
opnieuw een gesprek hebben met de
fractievoorzitters van PvdA, CDA en
D'66. Het was woensdagavond nog on
zeker of hij in die gesprekken met een
voorstel zal komen over de personele
samenstelling van het nieuwe kabinet.
Prof Van der Grinten deed woensdag
morgen op een persconferentie de ver
rassende mededeling dat hij de moge
lijkheid van een coalitie tussen PvdA en
WD gaat onderzoeken ais de breuk tus
sen PvdA en CDA niet gelijmd kan wor
den. Pas als een coalitie PvdA-WD on
mogelijk blijkt. - en dat is zeker, omdat
beide partijen hebben uitgesproken met
met elkaar in een nieuwe regering te
willen samenwerken - wil hij proberen
een kabinet van CDA en WD tot stand
te brengen.
Zo'n coalitie maakt overigens weinig
kans. omdat zeker vijf ARP'ers in de
CDA-fractie onder geen voorwaarde
een regering met de WD willen vor
men. Een combinatie van CDA en WD
zou een meerderheid van slechts twee
zetels in de Tweede Kamer hebben.
VOORZIENINGEN
ZIEN TE
HANDHAVEN
VLISSINGEN-De kleine dorpen in Zee
land moeten dc mogelijkheid hebben
om ook mensen van buiten op te nemen.
Ze moeten niet alleen kunnen toene
men in inwonertal door „natuurlijke
groei". De groei via mensen-van-buiten
moet wel gebeuren in een tempo, dat
het mogelijk maakt de nieuwkomers te
integreren in de dorpsgemeenschap.
Die algemene visie hebben vrijwel alle
inspraakgrocpen naar voren gebracht.
die in Zeeland hebben deelgenomen
aan de bespreking van de nota lan
delijke gebieden. Er waren in
spraakgrocpen op Schouwen-Duivc-
land, op Tholen, op Zuid-Beveland, in
Middelburg en Vlissingen en in Oost-
burg. Terneuzen en Hulst.
De problemen rond de kleine kernen
speelden bet sterkst in de discussies bij
de inspraakgroepen op Tholen Schou-
wen-Duiveland en West Zeeuwsch-
Vlaanderen. maar ook in de gebieden
waar deze problematiek „minder nij
pend" werd ervaren - Walcheren be
sleedde men er veel aandachi aan
Daarbij stelden de groepen in meerder
heid. dai ..de bevolkingsgroei niet m en
kele kernen moet worden gecon
centreerd, maar evenwichtig moet wor
den gespreid over alle plaatsen.
Vrijwel algemeen was de visie, dat in de
kleine kernen meer aandacht moet
worden besteed aan het herstel van be
staande woningen Verschillende groe
pen vinden het noodzakelijk, dat daar
voor de subsidieregels worden herzien
nu blijft subsidie weieens achterwege
omdat de omvang van de projecten te
gering is In de meeste groepen voelde
men ervoor om in de dorpen de moge
lijkheden voor verdere ontwikkeling
van iwoede woningen te blokkeren, al
ging dat de groep in met name West
zeeuwsch-Vlaanderen te ver. Wel meent
men. dat met subsidie gerenoveerde
huizen niet als tweede woning benut
zouden mogen worden. In de buiten
gebieden willen de meeste in
spraakgroepen tweede woningen nog
wel de ruimte geven; „Ze zijn vaak een
sieraad voor landschap en zouden an
ders verkrotten." zoals een van de groe
pen het in zijn reactie formuleerde.
1 oorzïeningen
Dc deelnemers aan de inspraak groe
pen vinden vrijwel unaniem, dat de
overheid er naar moet streven in kleine
dorpen een aantal voorzieningen te
handhaven. Genoemd worden in dit
verband met name een school of een
kleuterschool, een kruidenier (even
tueel een rijdende winkel), een pos
tagentschap (met waar mogelijk ge
meentelijke faciliteiten), politie, een
kruisvereniging, ruimte voor een ver
eniging. Ook bepleit men algemeen een
verbetering van het openbaar vervoer
indekleineredorpen. „al ishel maarop
„kenitijden" of via een minibus", zoals
wordt gezegd.
De inspraakgroep Tholen meent, dat
het zaa k is om ook de kleine gemeenten
„grotere verantwoordelijkheid en meer
i Slot zie pagina 7 kolom 21
Buitenstaander
Van der Grinten
-Ln politiek Den Haag vlei
I-&ÖW dinsdag een lichte verbijste-
ring waar te nemen over de
p52] keus-Van der Grinten als in-
formateur. Zelfs bij de CDA-
fractie keek men er van op -
men was zich amper van het. bestaan
bewust van deze geestverwant - en in
journalistieke kringen dook men haas
tig in knipselarchieven om er achter te
komen wat voor rol deze onverwachte
figuur ooit in de politiek had gespeeld.
En omdat dit keer nadrukkelijk vast-
stond dat Van Agt de beslissende man 1
was geweest bij deze aanwijzing, zei me
nigeen hoofdschuddend dat „de wegen
van Dries wonderbaarlijk bleven." Bij
nadere beschouwing evenwel is de be
noeming van Van der Grinten niet zo
heel vreemd, maar past ze bij de crisis
sfeer van het moment. Bij 'normale' ka
binetsformaties spelen politici uit het
Haagse wereldje vanzelfsprekend de
belangrijkste rol. maar als de zaak in het
slop raakt, moeten buitenstaanders de
helpende hand bieden. Van der Grinten
is zo'n buitenstaander.
.L wee namen stonden tot
morgen hoog genoteerd op de lijst van
kanshebbers voor het informateur-
schap: Ruppert en De Pous. Waarom
vielen zij af? Bij Ruppert zijn er twee
factoren in het geding, namelijk de cri
sisachtige toestand van de huidige for
matie en - daarmee verband houdend -
zijn plaats in hetstaatkundig bestel. Als
vice-president van de raad van state is
Ruppert immers de voornaamste ad
viseur van de koningin: hij wordt niet
alleen geconsulteerd na een formatie
mislukking. maar dient permanent van
advies. Met andere woorden; voor het
staatshoofd is hij een onmisbare figuur.
Zo gezien is het van groot belang dat hij
van enige afstand die adviezen kan
blijven geven, zeker nu de formatie in
een crisissfeer terecht is gekomen. Ver
moedelijk heeft de
koningin aan Rup
pert de vraag voor
gelegd of het wel
wenselijk wasdathij
als vice-president,
van de raad van state directelijk bij het
formatiewerk zou worden betrokken. In
dat geval zou hij namelijk van ob
jectieve waarnemer 'degraderen' tot
deelnemer aan het politieke spel. het
geen in de huidige omstandigheden (de
crisissfeeri voor de voornaamste ad
viseur van het staatshoofd een nadeel
kan zijn. In dit licht moet het passeren
van Ruppert worden beschouwd: hij
dient eerst en vooral beschikbaar te
blijven als raadgever van de koningin.
Dal
/at geldt niet voor De Pous. In Den
Haag bestaat echter de indruk dat deze
oud-minister grote twijfels heeft over de
vraag of hij als SER-voorzitter wel als
informateur kan optreden. De Pous is
een uiterst voorzichtig man - sommigen
zeggen zelfs dat hij in zijn voorzichtig
heid bangelijk optreedt - die tegenover
vakbeweging en tegenover werkgevers
in gelijke mate vriendelijk wil zijn. Hij is
zeer gehecht aan de ivoren toren waarin
hij als SER-voorzitter meent te wonen.
Zou hij nu worden aangewezen als in
formateur, dan moethij zich in het wilde
politieke strijdgewoel mengen en dat
begeerthij allerminst. En hetlaatste dat
hij wil is een mislukking: het zou hem
zelf en zijn positie in de SER kunnen
schaden. Zo ongeveer is de theorie, die
daarover in Den Haag valt te horen. De
aarzelende houding van De Pous inzake
een eventueel informateurschap zou er
toe hebben geleid dat hij zonder meer
afviel. Daarop dook op advies van Van
Agt de buitenstaander Van der Grinten
op. een man niet gehinderd door emo
tionele betrokkenheid bij de Haagse
politieke puinhopen, een jurist die alle
nu nog mogelijke varianten van een
parlementair kabinet systematisch on
derzoekt en daarover aan de koningin
rapporteert
De
VISIE ZEEUWSE INSPRAAKGROEPEN NOTA LANDELIJKE GEBIEDEN
'e nieuwe informateur heeft gisteren
zijn route met mathematische nuchter
heid uiteengezet. Variant I: de bekende
combinatie PvdA-CDA. Als die nu niet
tot stand komt is ze voor jaren van de
baan en dient onverwijld te worden on
derzocht hoe het met variant II staat
WD-PvdA. Mocht dat evenmin lukken,
komt variant III aan bod, de combinatie
waarvan alleen I en III reëel zijn. Het
doet deugd dat er nu eindelijk rechte
lijnen worden getrokken met als on-
vennijdelijk resultaat dat na afloop van
Van der Grintens werk definitief vast
staat wat in de huidige Nederlandse po
litiek wel en wat niet meer mogelijk is.
PARIJS (UPI) - Frankrijk verdubbelt
het vermogen van zijn 'Force de
Frappe' of strategische kernmacht
vóór 1982, zo heeft minister van defen
sie Yvon Bourges woensdag bekend
gemaakt. Bourges legde aan de natio
nale vergadering zijn begroting voor
1978 voor. „Zij respecteert", zei hij,
„het beginsel van de nucleaire priori
teit".
Hij maakte bekend dat in 1978 de lance
ring van luchtaanvalsraketten met
kernkop op gronddoelen haar beslag zal
krijgen. „Frankrijk heeft dan een stra
tegische kernmacht- die het maakt tot
het enige land in Europa dat geheel on
afhankelijk zijn eigen veiligheid kan
waarborgen", aldus Bourees.