Molukkers krijgen eigen
bureau voor inspraak
Donkere wolken boven het hospitaal-kerkschip
KERKHERVORMING
ZATERDAG 5 NOVEMBER 1977
zaterdagkrant
18
yyDe simpele stelling dat het Molukse probleem is opgelost als
wij hen maar eens goed duidelijk maken dat ze dat ideaal van
een eigen vrije republiek op moeten geven-dat is helemaal niet
waar. Met echte argumenten is hen dat trouwens niet uit het
hoofd te praten, en kijk eens naar Israël: dat is toch ook vele
eeuwen totaal voor onmogelijk gehouden".
„Er moet iets heel anders gebeuren. Wij moeten eindelijk eens
een minderheidsbeleid gaan voeren, samen met de Molukkers.
Tot nog toe is er een meerderheidsbeleid gevoerd en zijn alle
beslissingen óver de Molukkers genomen maar zónder hen en
alleen uit ons eigen gezichtspunt".
Dat zegt Henk Smeets (34i. die vanal 1
december belast is met het oprichten
van een bureau dat de inspraak van de
Zuidmolukkers in het overheidsbeleid
moet helpen verbeteren
De Stichting Bureau Inspraak Orgaan
wordt gevestigd in Utrecht en zal as
sistentie verlenen aan het Inspraakor
gaan Welzijn Zuidmolukkers. een ge
heel uit Zuidmolukkers bestaande
commissie die enkele jaren geleden is
ingesteld om de regering te adviseren
in welzijnswerk voor Zuidmolukkers.
Omdat de leden van die commissie
allemaal vrijwilligers zijn met maar
beperkte tijd. is het nodig gevonden
deskundige fulltimers in te schakelen.
Dat zijn dan Henk Smeets. die straks
versterking krijgt van een Zuidmo-
lukse beleidsmedewerker, en nog twee
'administratieve krachten
Smeets is duidelijk geen hemel
bestormer, en weet zeker dat het pro
bleem van de Zuidmolukkers veel ge
duld gaat vereisen. „Op korte termijn
is er weinig haalbaar. We krijgen vast
nog grote problemen, conflicten. Wat
wil je - een voorgeschiedenis van 27
jaar met een gigantische berg frustra
ties aan hun kant, en een geweldig
wantrouwen tegen de overheid. Je
torst die 27 jaar slecht tot zeer slecht
beleid natuurlijk met je mee".
De oplossing wordt een zaak van
tientallen jaren: ,Op lange termijn be
staai de enige mogelijkheid in een
breed emancipatiebeleid voor min
derheidsgroepen Tot nog toe hebben
we het steeds gehad over assimilatie of
integratie als doel. Maar dat vergt een
veel te grote aanpassing, gelijk
schakeling van de minderheden Dat
willen ze niet en dat kunnen ze niet
Dat is geen minderheidsbeleid. maar
wat ik noem een meerderheidsbeleid'
Inhoud
- Wat kan zo'n emancipatiebeleid dan
wel inhouden0
..Er is te veel m het beleid óver - maar
zónder hen gevoeld Dat moet ophou
den Ik geloofbij voorbeeld dat het heel
goed mogelijk is de Zuidmolukkers
mee te laten denken, praten en beslis
sen over hun eigen zaken zoals huis
vesting en onderwijs. Dat kan plaats
selijk De gemeentewet biedt de mo
gelijkheid van zogenaamde functio
nele commissies Dat zijn commissies
uit de gemeenteraad, aangevuld met
burgers die belang bij de zaak hebben
Eén gemeenteraadslid erbij is al ge
noeg. Maar de gemeen ten zijn erg bang
voor dat soort commissies, bang voor
mislukking Ja, natuurlijk mislukt
zoiets als je dergelijke commissies na
de installatie maar in hun sop laat
gaarkoken. Zeker in het begin moeten
ze geholpen worden, maar we hebben
toch zo'n uitgebreid welzijnswerk
iemand bij een plaatselijke welzijns-
stichung kan die assistentie toch wel
verlenen?
Nee, het moei geen ambtenaar zijn
want Zuidmolukkers wantrouwen de
overheid Zet er dan ook alsjeblieft
duidelijk bij. dat ik niets met CRM te
maken heb. Ik ben in dienst van dc
inspraakcommissie. allemaal
Zuidmolukkers".
Smeets hoopt en verwacht, dat de re
gering zijn pleidooi zal ondersteunen
Binnenkort verschijnt de met span
ning verwachte regeringsnota over de
Zuidmolukkers.
„Een andere manier om de emancipa
tie. bewustwording van de Zuidmo
lukkers te bevorderen is betere infor
matie verspreiden onder hen. Ik zie
wel iets in een krant voor Zuidmoluk
kers. tweetalig zodat ook de ouderen
het in het Maleis kunnen volgen. Ik
denk aan een maandelijks huis-aan-
huis-blad, dat echt goed en populair
wordt gemaakt en niet droog Ze moe
ten hef dan ook echt als een eigen
krant gaan zien"
„Daar is grote behoefte aan. I)c jonge
Xiiidmoluksc leider, Noes Solissa,
heeft ook al eens gezegd: nog erger
dan de generatiekloof is bij ons de
kenniskloof. Er leven allerlei ideeën
over de oplossing in Zuidmolukse
kring, maar die raken niet genoeg
verspreid. En met de NOS zijn we be
zig over een apart programma voor
Zuidmolukkers".
Waarbij het overigens niet alleen gaat
om het RMS-vraagstuk, maar om de
hele positie van dc Zuidmolukkers.
Smeets is het eens met Solissa die
heeft gezegd: „Bij wie de schuld ook
ligt. we moeten er iets aan doen. Aan
de oppervlakte zit het RMS-ideaal
Het geeft status je daarmee bezig te
houden. Maar wat. dieper zit. pak je
daarmee niet aan: discriminatie, ar
beidssituatie. werkloosheid,
woonproblemen. sociaal-culturele
problemen. Daarop moeten we ons in
de eerste plaats richten. Liefst met de
hulp van Nederland, maar zonder
dwang of bevoogding". Smeets voegt
daaraan toe: „Emancipatie betekent,
dat gewerkt wordt aan versterking
van de minderheidsgroep, vergroting
van de mogelijkheden om zich ver
staanbaar te maken, kadervorming,
enz. Griezelige dingen in de ogen van
de gemiddelde Nederlander („Ze leren
kapen van onze centen"), maar de
enige mogelijkheid op de lange duur
uit de vicieuze cirkel van machteloos
heid en geweld te komen".
Jos Goos
tDoor Thijs Jansen)
99£r is ons geen rustige overstoom beloofd, maar wel een
veilige haven" staat in een jaarverslag van de Vereniging Hos
pitaal-Kerkschip De Hoop. En van een rustige 'overstoom' is
voor De Hoop op het ogenblik geen sprake. Want, zegt voorzit
ter van de vereniging A. Thurmer, „als het hospitaal-kerkschip
De Hoop moet verdwijnen, betekent dit discriminatie van de
visserman ten aanzien van de burgers aan de wal".
„De visserman ziet het schip als een verworven recht. Niet als
een gunst. En als de overheid 85 procent in de kosten bijdraagt,
dan zijn wij uit de zorgen".
De Tweede Kamer is momenteel aan
het bekijken of het hospitaal-kerk
schip De Hoop moet blijven bestaan.
De visserijcommissie en die voor
volksgezondheid uit de Kamer willen
hierover gaan praten met de minister
van landbouw en de staatssecretaris
van volksgezondheid
De doelstelling van het HKS De Hoop
is het verlenen van medische, pas
torale alsmede technische hulp en
bijstand in volle zee aan zeelieden en
schepen, ongeacht nationaliteit en ge
loofsovertuiging. en dit ïn de ruimste
zin van het woord.
De moeilijke tijden voor het schip be
gonnen in 1975, toen de minister van
landbouw en visserij besloot de subsi
die voor het hospitaal-kerkschip af te
bouwen. De bewindsman had daar
voor de volgende redenen. Hij zei o.a.:
„Meer verspreid opererende schepen
ontnemen De Hoop zijn centrale func
tie. De hogere snelheid van vissers
schepen maakt dat de schepen (in ge
val van medische noodzaak) veel
sneller een haven kunnen bereiken
dan dat De Hoop ter plaatse kan zijn'
Daarbij meende de minister dat medi
sche hulp voor op de Noordzee vanaf
de wal door helikopters kan worden
geboden En. zo wordt gesteld, „cijfers
tonen aan dat de betekenis die het be
drijfsleven zelf aan het schip hecht,
niet tot uitdrukking komt in de finan
ciële offers die men zich wil getroos
ten".
Subsidie
De minister wilde mede daarom de
subsidie van ruim 1.8 miljoen per jaar
voor het schip stopzetten. Dit werd
een wat te ingrijpende maatregel ge
vonden. en de Tweede Kamer wilde
voor 197G nog een subsidie van 1,8
miljoen uitkeren en voor 1977 an
derhalf miljoen. Het bestuur van het
hospitaal-kerkschip meent dat deze
vermindering met 300.000 gulden het
schip binnen niet al te lange tijd aan
de wal zal brengen.
„De vereniging dreigt vast te lopen
zegt voorzitter Thurmer. „Tenzij de
Kamer natuurlijk alsnog besluit die
drie ton toe te kennen" De vereniging
heeft daarom een nota naar de vaste
commissies van visserij en die voor
volksgezondheid gestuurd en die sterk
gemaakt met bijlagen. „In die nota
wordt de Kamer gevraagd De Hoop
voor de vissers op zee te behouden
Het belang van het schip is volgens
vooratter Thurmer „een stuk li
chamelijke en geestelijke volks
gezondheid op zee. Dat zijn de pijlers
waarop het schip is gebouwd
Volgend jaar bestaat de vereniging 80
jaar. „Sinds 1888 varen er hospitaal
kerkschepen op zee De schepen zijn
door de verenigmg tot 1954 steeds zelf
onderhouden. Het werd betaald uit
particuliere middelen", zegt Thurmer.
Ontwikkelingen
„Maar door de enorme ontwikkeling
van de visserij sedert de jaren '50
werd De Hoop meer en meereen func
tioneel schip, dat onmogelijk meer uit
particuliere middelen kan worden
onderhouden. De eerste politicus die
dat duidelijk werd. was oud-minister
van landbouw en visserij Mansholt,
die een reis met De Hoop maakte toen
de vissersvloot voor Normandië
opereerde".
Mansholt onderkende toen de nood
zaak om het schip te subsidiëren. Hij
stelde de zaak ter discussie met col
lega Suurhof. toen bij sociale zaken
Die was metMansholt van mening dat
het werk van De Hoop (gezondheids
zorg op zee) diende te worden gesubsi
dieerd.
Omdat op het departement van so
ciale zaken de deskundigheid ontbrak
om verantwoorde besteding van sub
sidies op zee te kunnen beoordelen,
werd deze post op de begroting van
landbouw en visserij geplaatst. Daar
was die deskundigheid wei.
Dat is de reden waarom de subsidie
voor De Hoop op de begroting van
landbouw en visserij voorkomt. Wij
willen die post. juist bij volksgezond
heid ondergebracht hebben", zegt
voorzitter Thurmer
„Wij hebben in de nota aan de
Tweede-Kamercommissie gezet, dat
het geld voor De Hoop bestemmings-
geld is. Vaak wordt hel ten onrechte
gezien als geld dat zou zijn getrokken
van de post structuurverbetering vis
serij. Het zou geld moeten zijn dat niet
ten laste komt van dc begroting van
visserij. Het moet naar mijn mening
van volksgezondheid komen", zegt
Thurmer. Dc nadruk moet volgens
hem liggen op de gezondheidszorg op
zee.
„Als iemand op de wal een ongeluk
krijgt, dan staan er ziekenhuizen ge
reed met bedden en ziekenauto's, enz.
Dat moet ook op zee. want de vis
serman is ook een Nederlands burger.
Behalve deze diensten zijn wij ook een
soort van wegenwacht op zee en een
bunkerschip dat voor olie en water
zorgt voor de schepen in volle zee".
Niet alleen Nederlandse schepen wor
den door De Hoop geholpen. Er wordt
ook hulp verleend aan schepen die tot
de Europese Gemeenschap behoren.
De EEG beschikt in totaal over vijftien
hulpschepen, waarvan er veertien be
horen aan de lidstaten en één aan de
Vereniging Hospitaal-Kerkschip De
Hoop. Met andere woorden, de veer
tien schepen zijn civiele staatssche
pen, die gebouwd en gerund worden
door de regeringen van de lidstaten.
De vijftien hulpschepen zijn bedoeld
voor een potentieel van 50 000 vissers
in volle zee, dus niet voor de kustvis
serij.
Coördinatie
„In ontwikkeling is momenteel een
coördinatie van gemeenschappelijke
hulpverlening. Het zou te betreuren
zijn", aldus Thurmer, „dat op het
moment dat een gemeenschappelijk
actief sociaal-economisch visserijbe
leid tot stand wordt gebracht, Neder
land zijn enige schip zou terugtrek
ken. En dit omdat enkele tonnen geld
niet beschikbaar komen om De Hoop
in de vaart te houden.
Dat De Hoop geen staatsschip is. komt
volgens Thurmer doordat het een hos
pitaal-kerkschip is. Alleen Nederland
kent zo'n kerkschip voor alle vissers.
De mensen op zee stellen daar - dat is
gebleken - veel prijs op De vissers uit
Den Helder. Texel en Urk hebben tele
grammen aan de Tweede Kamer ge
stuurd om bij de regering te pleiten
voor medische, technische en geeste
lijke hulpverlening op zee".
De vereniging heeft ondanks alles hel,
volste vertrouwen dat. De Hoop in de
vaart kan blijven. „De hulpverlening
ter zee is voor de vissers een verworven
recht". De medische hulpverlening
kost de vissers niets, de geestelijke
hulp wordt door de kerken betaald, en
de technische assistentie komt voor
rekening van de betrokken rederijen of
kottereigenaren.
„De Hoop maakt in het algemeen rei
zen van drie en een halve week. maar
dat wordt steeds moeilijker omdat de
visgronden steeds verder weg komen
te liggen. Momenteel bevindt het
schip zich ten westen van Ierland op
de Atlantische Oceaan. Er zijn daar
bijna 800 vissers op veertig schepen
aan het werk".
Twee schepen
Na zo'n reis ligt het schip ruim een
week in de thuishaven Scheveningen
en kunnen de vissers een beroep doen
op de hulp van de veertien andere
schepen. „In feite hebben we twee
schepen nodig", zegt voorzitter
Thurmer. „Want binnen het beleid
van de EEG ontstaan nieuwe taken
voor de hulpschepen, die zijn van be
geleidende en waarnemende aard".
Een wapenfeit van De Hoop was on
langs de begeleiding van opgebrachte
vissers in de Ierse havenplaats Cork.
Veertien Nederlandse trawlers werden
toen opgebracht naar Cork in verband
met het eenzijdig instellen van een
70-mijlszone rond Ierland door dat
zelfde land. Ruim 250 vissers zaten op
dat moment in arrest. De bemanning
van De Hoop heeft toen eveneens de
rechtszaak begeleid. „Minister Van
der Stoel heeft schriftelijk zijn dank
aan het bestuur van De Hoop overge
bracht", zegt voorzitter Thurmer.
Het schip De Hoop is 13 jaar oud en
geeft twintig man werk, inclusief de
geestelijke en lichamelijke hulpverle
ners. „De bemanningsleden zijn op
hun gebied allemaal specialisten",
zegt Thunner. „Momenteel vaart het
schip bij Ierland op de Atlantische
Oceaan. Wat een eenzaamheid moet
daar zijn", zegt Thunner. terwijl hij op
de kaart het gebied aanwijst. „Het is
nu meer dan nodig dat er een dergelijk
schip is. De haringgebieden op de
Noordzee zijn momenteel gesloten,
daarom zoeken de vissers het ver
derop".
Grote bewondering heeft men bij de
Vereniging Hospitaal-Kerkschip
voor hulpverlening door de marine
middels helikopters. „Maar dat gaat
goed vlak onder de kust. Op de At
lantische Oceaan moet de hulpverle
ning echter per schip gaan. Nogmaals,
er is een fantastische samenwerking
met de marine, maar ze zijn door
NAVO-verplichtingen gebonden niet
verder dan 60 mijl uit de kust te gaan.
en als er een flinke storm staat, kun-
gewondemensen al niet meermet
een helikopter van boord worden ge
haald. Met De Hoop kan dat nog tot
windkracht tien tot elf, zegt Thur-
De laatste dag van oktober staat in de agenda's opgetekend als de dag van dr
kerkhervorming en dan staat er gewoonlijk nog bij pr. wat zo\ cel wil /.eggen
als dat het een protestantse gedenkdag is. Zoals ieder die enigszins in de
geschiedenis thuis is weet, is het de dag waarop in 1517 Maarten Luther zijn95
stellingen tegen de aflaathandel heeft aangeslagen, met het verzoek er bij dat
ieder die het wilde daarover de volgende dag. op Allerheiligen, met hem daar-
over kon discussieren. Of het alles precies zo gebeurd is als later werd beschre
ven, is historisch hier en daar een vraag. Maar dat «loet er weinig toe. Die
stellingen zijn geschreven. Ze werden overgeschreven en gedrukt en in zeer
korte tijd waren ze over West-Europa verspreid en het werd een zeer drukke
discussie.
aanleiding van een tekst (welke we
ten we niet meer) waarin het woord
'bron' voorkwam. De bron van Gods
Woord, van het Evangelie, was onder
allerlei dat er overheen gegroeid was,
onvindbaar geworden. Dc rcformato-
ren hebben die bron van het zuiverste
water weer teruggevonden en
schoongemaakt, zodat we er ons
sindsdien weer kunnen laven. Dit was
zo ongeveer de korte inhoud. We von
den dat toen nogal een indruk
wekkende preek. Wisten we toen iets
van het feit dat in ons land in 1477 de
Delftse Bijbel in druk was versche
nen, in onze eigen landstaal? We heb
ben dat feit dit jaar herdacht met een
facsimile-uitgave van die bijbel, met
een tentoonstelling en zelfs met een
extra postzegel, zodat het ons nu wel
voldoende ingeprent moet zijn dat
reeds veertig jaareer Lutherzijn stel
lingen aansloeg, een bijbel te krijgen
was in eigen taal.
In die aflaathandel heeft Luther blijk
baar een pun t aangeraakt dat reeds de
ergernis van velen had opgeroepen.
Om die stellingen is 31 oktober tot
hervormingsdag gemaakt Wanneer
we die stellingen lezen kan het ons nu
verbazen dat zij in het-begin van de 16e
eeuw zulk een invloed hebben gehad
dat daaruit de Reformatie zou voort
komen. Wanneer men ze aandachtig
leest, knjgt men niet hel gevoel dat
daarin reeds heel de Reformatie zit.
Hier wordt de vinger gelegd bij een
zieke plek Meer heeft Luther ook niet
willen doen Is er reden om die 31ste
oktober nu bij uitstek te gaan bestem
pelen als de dag van de kerkhervor
ming?
Merkwaardig is dat je daarvan in de
16eeeuwnietsvindt Enseenbnefvan
Luther bewaard aan een van zijn
vnenden die liij geschreven heeft op 1
november 1527 Hij eindigt dat
schrijven: Te Wittenberg op Allerhei
ligendag in het tiende jaar na het on
der de voet lopen van de aflaat, tot
welker gedachtenis wij in dit uur een
waarlijk kostelijke drank hebben ge
nomen' Luther denkt hier dus alleen'
aan de aflaat en er is geen sprake van.
dat het een algemene kerkelijke-
feestdag zou zijn. Bovendien schrijft,
hij op 1 november. Tien jaar geleden
had hij in het geheel niet iets in de
gedachten van wat wij nu verstaan
onder de kerkhervorming. Maar ach
teraf gezien heeft dat feit toch wel een
grotere betekenis gekregen door het
geen eruit is voortgevloeid. Luther zou
er later zelf van zeggen dat God herp
sindsdien had voortgedreven zoals
men een blind paard voortdrijft.
Ma,
W ie
ie het begin zoekt van een dag
voor de Kerkhervorming, zal deze na
tuurlijk zoeken In Duitsland en dat te
recht. Maar in de 16e eeuw zullen we
hiervoor tevergeefs zoeken naar de
31-ste oktober. Duitsland bestond uit
een hele verzameling van landen en
ieder land had zijn eigen landskerk.!
voor zover deze landen protestant wa
ren. Toen men de kerkhervorming
ging herd enken, heeft men dat gedaan
op verschillende data. In de kerkorde
van Neder-Saksen van 1585 staat als
datum voor herdenking vermeld de
zondagnaSt Jan <24junn en ook staat
er de reden waarom, 'omdat op St.
Jansdag in Neder-Saksen het
geopenbaarde Woord begonnen is ge
predikt te worden' In Brandenburg
vierde men de Reformatie op 8 nov. In
Zwitserland op 1 nov Het is pas in de
17e eeuw dat als datum voor de Re
formatieherdenking de 31 okt. op
duikt Maar algemeen is deze datum
niet geworden, zelfs niet in Duitsland.
In ons land heeft men van de 16e tot de
18e eeuw in het geheel niet gedacht
aan een aparte dag voor de kerk
hervorming. Daarvoor was het Cal
vinisme hier te doorslaggevend ge
weest wat de Reformatie betreft. Bo
vendien heeft het Calvinisme, veel
meer dan het Lutheranisme, een gron
dige afkeer gehad van allerlei aparte
kerkelijke feestdagen. De zondag was
de enige feestdag. Zelfs de Kerstdagen
zijn maar met moeite aanvaard. In de
oude kerkorden kan men daarover
telkens weer lezen. Maar hoe komen
we dan toch aan die kerkhervor-
Laar in ieder geval heeft men de
Hervormingsdag gehouden, althans
in de N.H.-kerk. In de postillen die
vóór en na de laatste wereldoorlog
verschenen zijn, stond er steevast ook
een voor deze dag, ook al viel de vie
ring in de kleinere gemeenten dan op
de dichtstbijzijnde zondag. In het be
gin zal de nadruk gevallen zijn op het
hervormd-zijn, het protestant-zijn.
Maar er heeft een verschuiving
plaatsgevonden sinds een eeuw gele
den.
Er is veel meer nadruk komen te vallen
op de gedachte dat wij altijd weer op- j
nieuw hervormd moeten worden; op j
de bekering, om het anders te zeggen.
De tegenstellingen Rome-Reformatie
liggen met meer als in de 16e eeuw en
ook niet meer als in de 19e eeuw. De i
kerken weten dat zij in deze tijd elkaar j
nodighebben. Er is in het verleden niet
al te best over Luther en zijn theologie i
geoordeeld vanuit de r.-k kerk. Alles
wat slecht was, is hem aangewreven, i
Tegenwoordig wordt er over deze.
kerkhervormer van r.k zijde heel an-
Naar mij vroeger eens is verzekerd,
hebben we de gedenkdag voor de
kerkhervorming te danken aan de
z.g.n. April-beweging van 1853. Ik heb
dit nergens bevestigd kunnen vinden,
maar ik kan mij wel indenken dat dit
zo zal zijn. Die April-beweging was de
agitatie onder het volk om het herstel
van de bisschoppelijke hiërarchie in
ons land. die mogelijk was gemaakt
door de wetgeving van minister Thor-
becke enkele jaren voordien. Het recht
van volledige vrijheid van kerkinrich
ting werd daarin erkend. In die April
beweging hield men bijeenkomsten en
verzamelde handtekeningen voor een
petitie aan de koning om geen bis
schoppen toe te laten. Meer dan 50.000
handtekeningen! Daar kwam bij dat
de paus ook niet erg taktisch was ge
weest met zijn woorden toen hij herin
nerde aan de ketterij na 1559 die de
katholieke kerk in Nederland had
trachten te vernietigen. Alles wat
Geuzen- en Hugenotenbloed in zijn lijf
had. kwam daartegen in opstand. Ons
land was op weg zijn karakter als pro
testantse natie te verliezen. Toen
kwam er op het protestant-zijn extra
nadruk te liggen en sindsdien zou men
in ons land de 31ste oktober als her
vormingsdag hebben gevierd. Dit
klinkt in ieder geval érg aannemelijk.
Vanaf onze jeugd hebben we de vie
ring van de 31ste oktober gekend. We
herinneren ons nog een preek naar
Allerheiligen
ders geschreven dan vroeger het geval
was. soms met zoveel waardering, dat
we wel eens de ogen hebben uitgewre-
ven. En van protestantse zijde wordt
er sinds het 2e Vaticaans concilie heel
anders geschreven en geoordeeld over
de kerk van Rome. Er is ook geen kerk
zozeer In beweging als deze kerk en
telkens weer vragen we wat er uit zal
komen. Van beide zijden kunnen we
een hernieuwde studie over Luther
waarnemen en men heeft leren zien
dat die stellingen niet meer zijn ge
weest dan een sein voor een beweging
die veel dieper en breder was dan het
protest tegen de aflaat Niet door op
een enkele misstand te wijzen heeft
Luther de kerk vernieuwd, maar van
uit een andere prediking van het
Evangelie die bekerend, hervormend, i
werkt, is de hervorming tot stand ge
komen. Natuurlijk hebben er ook al
lerlei andere factoren meegespeeld,
maar die laten we buiten beschou-
wing. Luther heeft de grote vraag, voor
al wat mens is. gesteld: wat zegt God
van mij? Kan God vrede hebben met
mij? Wat is rechtvaardig voor God?
Hier kunnen de te geven antwoorden
nog altijd uiteen gaan. Rome legt een j
bepaald accent, waarbij de kerk nog
steeds een bepaalde plaats krijgt. En
de Reformatie legt ook een bepaald
accent, waarbij de Schrift- en het geloof
de nadruk krijgen.
He,
tijd dat wij wonderlijke
dingen kunnen beleven, ook kerke
lijk. Zo kan het gebeuren dat de kerk
hervorming herdacht wordt dooreen
protestantse pastor en een rooms-ka-
tholieke geestelijke gezamenlijk. We
hebben dit persoonlijk wel niet mee
gemaakt, maar er over gelezen. Wèl
hebben we in een r.k. kerk preken ge
hoord waarvan we zo dachten dat hel
een protestantse preek zou kunnen
zijn. Bepaalde uitdrukkingen en zins
wendingen herinnerden er ons aan
dat het inderdaad een rooms-katho-
liek was die er sprak.
En we hebben ook wel eens protes
tantse preken gehoord waarbij we
dachten: wat is daarin nu van de Re
formatie overgebleven? We bedoelen
dit dan in de zin zoals Luther ons het
Evangelie weer opnieuw heeft leren le
zen
Het is tegenwoordig een tijd van ver
vloeiende grenzen Reformatie van de
kerk is nie t ie ts wat een keer voor altijd
heeft plaatsgevonden. Wie in de kerk
leeft, zal weten dal ze altijd nodig zal
zijn.
Op,
de zondag na I november wordt in veel kerken een gedeelte voorgelezen uit het boek
van de Openbaring van Johannes en wel uit Hoofdstuk VII van vers 1 tot, 14. Daar ziel
Johannes tn een visioen honderd vier en veertig duizend getekenden staan voor de troon en
voor hel Lam, gehuld in witte gewaden en met palmtakken in de hand.
Uit iedere stam van Israèl telkens 12 000 getekenden. Daarna zag Johannes een grote
menigte, die niemand tellen kon, uit. alle rassen en stammen en volken en talen en aller,
riepen met luider stem 'Het heil is van onze God Die op de troon is gezeten en van het Lam'
Het zijn al die heiligen waaraan wij denken op die bewuste zondag. Je kunt niet aan iedereen
denken. 144.000 en dan nog die grote menigte die niemand tellen kan Heilige afbeeldingen
van het Oude en Nieuwe Verbond kom je nogal eens tegen in die prachtig gebrandschilderde
ramen in lal van kerken, ook in onze omgeving. Misschien hebt u ooit een bezoek gebracht
aan dc kathedraal van Sint Jan in 's-Hertogenbosch of aan de Lieve Vrouwekcrk in Antwer
pen of misschien hebt u wel eens die prachtige Kerkramen gezien in Chartrcs Die gebrand
schilderde ramen zijn op zijn mooist als er het zonlicht doorheen valt. dan komen ze to!
leven Een heilige is als een gebrandschilderd raam, het licht van Gods Geest komt erdoor
binnenvallen. Ze laten iets zien van God zelfvan Hem, die zelf woont m het ontoegankelijke
licht
Zo veel heiligen: dat kun je zo maar ineens niet verwerken Als je dat zou proberen dan lijkje
op iemand die in marstempo het Rijksmuseum in Amsterdam of het Frans Halsmuseum m
Haarlem of het Vaticaanse museum zou doorlopen Alles bij elkaar heb je dan niets gezien.
Als je die grote massa ziet zou je er een uit moeten pikken en hem wat nauwkeuriger bekijken
'j.v Frav.ciscus 750jaar geleden gestorven.Nooit van gehoord' zeggen jonge mensen He',
verhaal van Franciscus met de wolf kent men misschien. Toch heeft zo'n heilige ons iets te
zeggen Juist in onze tijd Franciscus. een njke jongen gaf alles weg en leefde als een
bedelaar. Hij bracht Jezus woord in praktijk dat Christus sprak tot de rijke jongeling
'Verkoop alles wat ge bezit en deel het uit aan de armen - ge zult een schap bezetten in de
hemel en kom dan terug om mij te volgen'. Wat leert ons Franciscus in deze tijd"' Niet langs de
deur lopen om te bedelen maar zelf doen aan versobering Liefde tot alles wat God schiep du<
niet alleen dierenbescherming maar ook denken aan behoud van het milieu. En zo heef-
iedere heilige ons iets te leren Alle Heiligen: gebrandscliildere ramen, je moet er het licht
van God door laten vallen, hel is leerzaam
Pastoor Van Alphen
-Hemkenszand
