PVDA-PARTIJRAAD
VERWERPT AKKOORD
VS wil een gecoördineerde
'aanpak' van Zuid-Afrika
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Statencommissie voor stoombootdiensten:
geen verhoging veertarieven Westerschelde
adria
-
PORTORICANEN
BEZETTEN HET
VRIJHEIDSBEELD
Mogelijk beslissing via buitengewoon congres
Van Thijn: niet opnieuw onderhandelen
Bommeldingen
in Den Haag
en Den Bosch
Eis: vrijlating gevangenen
EG DOET STAPPEN BIJ REGIME VORSTER
JONGEN (16) IN DE VS
TER DOOD VEROORDEELD
D.i
Publiek opvoeden
pagina 13
229è jaargang no. 246
Woensdag 26 oktober 1977
marconistraat 1 postbus 146 goes telefoon 01100 20440
als het om auto's gaat
(Van onze parlementaire redactiei
UTRECHT - De PvdA-partijraad heeft dinsdagavond het akkoord over de zetelverdeling in het
nieuwe kabinet met een overgrote meerderheid verworpen. Voor een motie, waarin regeringsdeel
name onder de voorwaarden van het akkoord werd afgewezen, stemden 53 leden van de partijraad.
35 leden stemden tegen.
De Pvd A-fractie komt woensdag bijeen om zich op de nu ontstane situatie te beraden. Handhaaft de
fractie haar instemming met het akkoord, dan moet er een buitengewoon congres bijeen worden
geroepen. Het is, volgens PvdA-fractieleider Van Thijn. niet uitgesloten dat de fractie beroep zal
instellen bij het hoogste orgaan van de partij, het congres. Van Thijn maakte de partijraad dinsdag
duidelijk dat hij niet opnieuw zal gaan onderhandelen over de zetelverdeling.
Een dringend beroep van PvdA-onder-
handelaar Van Thijn. party voorzit ter
mevrouw Van den Heuvel en de demis
sionaire minister-president Den Uyl om
het akkoord te steunen, mocht met ba
ten De partijraad had vooral kritiek op
het achterwege blijven van een verster
king van de PvdA-invloed op de so
ciaal-economische sector De PvdA zou
volgens de aangenomen motie mede
verantwoordelyk worden voor loonbe-
vriezing, maar minder kansen krijgen
voor het doorvoeren van maatschappe
lijke veranderingen.
Van Thijn betoogde dat hy defensie niet
wilde inruilen voor sociale zaken Hy
wilde de huidige minister Boersma (cda)
niet laten vallen. ..Ik heb het niet kun
nen verkroppen dat het CDA sociale za
ken als wegwerpdepartement.. en dus
Boersma als wegwerppoliticus be
schouwt". aldus Van Thyn
Volgens de PvdA-leider zat er in de on
derhandelingen niet meer in. ..Er is
beroep
De Stichting Vaste Oeververbinding
doet een hartstochtelijk beroep op de
vaste kamercommissie
PAGINA 3
ontevreden
Binnen de PvdA bestaat, ontevreden
heid met het bereikte akkoord overeen
nieuw kabinet
aanloop
oefening
zaak
De regering moet. de Zuid-Molukkers
hun zaak voor de VN laten brengen,
vindt L.C Mantouw van
sie-KObben
publiek
De Bond van Horeca-personeel vind!
dat het publiek opnieuw opgevoed moet
worden
PAGINA 15
voorbereiden
presentatrice
stimulans
geen tijd meer te verliezen", zei hij. ..De
vakbeweging vraagt om daden. We
kunnen ons niet veroorloven door te
gaan met gemier en getrek. Een maand
vechten tegen de onredelijkheid van
het CDA is genoeg".
Van Thyn wilde een eind aan de onder
handelingen maken omdat hij. zoals hy
zei. verantwoordeUjkheidsgevoel heeft
..Meneer Van Agt heeft een chronisch
gebrek aan veranlwoordelykhedsge-
voel. Wat hem betreft, kan het nog
maanden duren voor er een kabinet
komt", zei Van Thijn
Den Uyl
Ook Den Uyl kon de partij niet •'om'
krijgen. ..Ik durf het aan met een kabi
net met een zetelverdeling die Van
DEN HAAG - Bij de Haagse politie is
gisternacht een bommelding bin
nengekomen. Een late bezoeker ont
dekte in het halletje van het post
kantoor aan het Prins Hendrikplein
een diplomatenkoffertje waaruit en
kele draden naar buiten staken.
Omdat vermoed werd dat. er explosie-
ven in de kofferzaten. werd de Explosie-
ven Opruimingsdienst gewaarschuwd,
die de sloten van de kofTer meteen lichte
lading explosieven opende
Uit een nader onderzoek bleek, dat de
koffer slechts een paar draden bevatte
en een plaatje waaraan ze waren vast
gemaakt Op de koffer was een sticker
met 'Beweging van de 18e oktober' ge
plakt- Deze beweging heeft ook de
brand in de Optilonfabriek in Winscho
ten van maandag geclaimd.
Gistermiddag werd de Bossche politie
tegen vier uur anoniem gebeld dat er bij
VenDrn Den Bosch een bom was ge
plaatst- Eerder op de dag waren er tele
foontjes binnengekomen dat er acties
ophanden waren in verband met 'de
moorden op de gevangenen tn de Duitse
gevangenis Stultgart-Stammheim' De
directie werd gewaarschuwd en bmnen
drie minuten was de hele zaak ont
ruimd.
Thijn heeft geaccepteerd", aldus Den
Uyl. die betoogde dat het kabinet negen
progressieven en zeven CDA-ministers
zou krijgen. Volgens Den üvl is het
nauwelijks aan de kiezer uit te leggen
wanneer de PvdA niet aan een kabinet
zou deelnemen. ..Iedereen die nee zegt
legen dit kreukelige voorstel, moet erg
goed weten wat hij nu gaat zeggen te
gen al dc mensen die op ons hebben ge
stemd. gaat zeggen", aldus Den U.vl.
In dc motie die de afkeruring over het
akkoord uitsprak wordt gezegd dat het
CDA slechts een zeer gedeeltelijke con
cessie heeft gedaan, te weten justitie
niet door Van Agt te laten bezetten
maar wel in handen te houden. Het
CDA heeft alle aandrang vanuit ons
volk om nu eindelijk een Ivbinet Ie
vormen schaamteloos getrotseerd, al
dus de motie verder. Volgens de motie
is het akkoord over de zetelverdeling in
strijd met de verkiezingsuitslag die om
voortzetting en versterking van het
progressief beleid van het kabinet-Den
Uyl vroeg, met de meerderheidsstrate
gie die de partij heeft gevoerd en met
het voorstel van de informateurs Ver
dam en Vrolijk waar in zakelijkheid en
redelijkheid werd beargumenteerd
van een meerderheidspositie van de
PvdA in een coalitiekabinet.
Partijvoorzitster Van den Heuvel kon
digde tijdens de partijraad nog aan dat
het partijbestuur een afwijzend besluit
van de partijraad zou respecteren. Het
partijbestuur was dinsdagmorgen na
veel vieren en vijven met zeven tegen
zes stemmen akkoord gegaan met de ze
telverdeling. zoals de fractievoorzit
ters die waren overeengekomen. Een
resolutie aarin het meerderheids
standpunt werd verwoord kwam ech-
ii sten
mng.
NEW YORK iREUTERlUPh - Een groep Portoricanen heeft dinsdag het
Vrijheidsbeeld bij New York bezet om de vrijlating af te dwingen van de
Porloricaanse nationalisten die 23 jaar geleden de gevangenis ingingen.
President Carter gaf deze maand opdracht tot vrijlating van een ongeneeslijk
zieke Portoricaan die was veroordeeld wegens deelneming aan een aanval
met vuurwapens in het huis van afgevaardigden in 1954 waarbij vijf afge
vaardigden gewond werden. De drie andere Portoricanen, veroordeeld we
gens deze aanval, zitten nog tn de gevangenis
Een deel van de naar schal ling 30 Porloricarten die het Vrijheidsbeeld hebben
bezet, heeft zich vastgeketend aan het. gebouw De Ongewapende demon
stranten willen hun beleg voortzetten totdat hun els is ingewilligd Inmiddels
heeft een rechter de Portoricanen gesommeerd het beleg op tc heffen Als dit
niet gebeurt, zullen ze met geweld vencijderd worden
'Van onze correspondent!
WASHINGTON - Amerika wil sancties
tegen Zuid-Afrika coördineren met zijn
Europese bondgenoten en bevriende
afrikaanse landen. President Carter
verklaarde dinsdag dat hij al heeft be
sloten in hoeverre de VS maatregelen
tegen Zuid-Afrika zullen steunen, maar
hij weigerde te onthullen hoe de VS-po-
litiek zal uitvallen.
Dc Belgische ambassadeur in Zuid-
Afrika zal de Zuidafrikaanse regering
een boodschap overhandigen, waarin de
EEG-landen hun ongerustheid over de
handelwyze van het Vorster-regime uit
spreken Henri Simonet. Belgisch mi
nister van buitenlandse zaken en de
huidige voorzitter van de Europese mi
nisterraad heeft dit dinsdag in
Luxemburg meegedeeld Simonet zei
De partijraad van de PvdA dinsdagavond tn utrecht
Op de foto leest premier Den Uyl een pamjlet van de jongeren m de partij. Kamer
voorzitter Vondeling leest over z'n schouder mee
dat de ambassadeur Vorster zal verzoe
ken de verbodsmaatregelen tegen acht
tien oppositionele organisaties en twee
dagbladen ongedaan, terug te draaien
De Belgische ambassadeur keert
daarna teurg voor ..consultaties" Hij
zal op 11 november tijdens een vergade
ring van de Europese ministers van
buitenlandse zaken verslag uitbrengen
van de Zuidafrikaanse reactie op het
EEG-standpunt
i
Terwijl de VS een reeks van mogelijk
heden bestuderen die Zuid-Afrika
hetzij economisch hetzij militair hetzij
in beide opzichten zullen treffen, ver
langde dc Nigeriaanse minister van
buitenlandse zaken Joseph Garba tij
dens het debat in de Veiligheidsraad
dat tegen Zuid-Afrika een verplicht
olie- en wapenembargo wordt inge
steld gepaard aan een verbod op inves
teringen in het door Vorsters blanke
minderheid geregeerde land.
Garba riep de westelyke landen op deel
tc nemen aan prompte en effectieve
maatregelen teneinde de huidige ver
slechtering van de situatie in ZuidAf-
rika tot stilstand te brengen 'Onze de
legatie' zo zei hy, 'zal niet tevreden zijn
met niet meer dan een veroordeling van
de arrestaties, gewelddaden onder
drukking en terrorisme Dit is al meer
malen gedaan zonder enige bevredi
gende uitwerking op het regime in Pre
toria'
Dc Verenigde Staten werken intussen
haastig aan een herziening van hun be
leid tegenover Zuid-Afrika. waarbij
een reeks van mogelijke maatregelen
wordt overwogen, die reikt van een to
taal handelsembargo tot een ver
scherping van het verbod op wapen-
leveranties aan Zuid-Afrika.
In beginsel aaat het voleéns
woordvoerders van de regering om een
keus tussen twee mogelijkheden acties
via de Verenigde Naties of eenzijdige
maat regelen van de VS om Pretoria on
derdruk te zet ten In de VN-bljeenkom-
sten te New York wordt een wapenem-
Onderzoek justitie
onder Amsterdamse
agenten afgerond
AMSTERDAM - Het naar aanleiding
van berichten over corruptie onder po
litieagenten in de binnenstad van Am
sterdam ingestelde onderzoek door de
Amsterdamse officier van justitie is af
gerond. Zestien politiemensen, onder
aldu:
von
Meyenfeldt.zijn inmiddelsontslagcn of
geschorst.
Acht van hen maakten zich regelmatig
schuldig aan het aannemen van geld en
goederen
bargo van meer allure dan het be
staande beschouwd als het minste
waartoe moet worden besloten om vor
stel en zijn handlangers duidelijk te
maken dat het de wereld ernst Is met de
verontwaardiging over het arresteren
van oppositieleiders en het sluiten van
twee zwarte dagbladen
Hik o
Dc Zuidafrikaanse zwarte leider Steve
Biko die op 12 september in gevangen
schap overleed, is bezweken aan her
senletsel. veroorzaakt door schedel-
verwoningen. Dit isdcconclusie van de
lijkschouwing, zo is dinsdag van wel
ingelichte zijde in Johannesburg ver
nomen
Het eindrapport van het onderzoek is
dinsdag overhandigd aan de procu
reur-generaal van Transvaal- Deze zal
beslissen of er een gerechteUjk onder
zoek zal volgen.
De Zuidafrikaanse autoriteiten hebben
de inhoud van het rapport nog niet be
kendgemaakt
SEBRING - Een jongen van zestien, schuldig bevonden aan moord op een 64-jarige
vrouw, is tc Sebring in de Amerikaanse staat Florida ter dood veroordeeld.
Rechter Clifton Keiley velde het vonnis, dat op de elektrische stoel voltrokken zal
worden, op aanbeveling van een jury die de 16-jarige Fenakfrank Ross in februari
schuldig bevond aan moord op mevrouw Helen Dlxon De jury had maar zeventien
minuten nodig voor haar besluit de doodstraf te adviseren.
Rosse, een negerjongen uit Desoto, een plaats in de buurt van Sebring. is ervan
beschuldigd mevrouw Dixon op 15 november 1976 bij haar huis in Avon Park op
zestien kilometer ten zuiden van Sebring van 6 dollar beroofd te hebben cn daarna
te hebben doodgeschopt
NIET VOLDOEN AAN HET VERZOEK VAN DE MINISTER
CIJFERS VOOR DIT
JAAR VALLEN MEE
MIDDELBURG - De statencommissie
voor de provinciale stoombootdien
sten voelt er niet voorde tarieven voor
de Westerscheldeveren met ingang van
volgend jaar met vijf procent te verho
gen. De eommissie meent, dat er. gelet
op de te verwachten exploitatieeijfers
voor dit jaar, geen aanleiding isom aan
het verzoek van de minister van ver
keer en waterstaat om tc tarieven wel
te verhogen, te voldoen Bij enkele le
den van de commissie bestond wel
enige lerughoudendheid.omdat men
vreesde, dat in de toekomst rigoureuze
verhogingen zouden moeten worden
doorgevoerd als men die nu achter
wege laat. maar de eommissie kwam na
enige discussie toch tot een eensge
zinde afwijzing
Gedeputeerde J Stcnvert maakte aan
het begin van, die discussie duidelijk,
dat valt tc verwachten, dat men dit jaar
vut betrefr de uitgaven binnen de be
groting blijf» Daar staat tegenover dat
het aanbod van passagiers en voertui
gen stijgt In de eerste negen maanden
van dit jaar zyn de inkomsten by de ve
ren 12.5 procent hoger geweest dan in
dezelfde periode van het vorig jaar Dat
heeft tot gevolg, dat het tekort lager
wordt dan de circa 21 miljoen gulden,
die voor di» jaar is geraamd Hei ryk
krijgt derhalve niet meer lasten van de
Westerscheldeveren te dragen Dc ge
deputeerde tekende by die cijfers wel
aan dat men de dienst niet op deze
goedkope manier kan laten draalen als
in de toekomst nieuw materieel moet
worden aangeschaft en hy wees erop.
dat er een koppeling bestaat tussen het
eindtarief van de veren en het begin-
tanef voor de vaste oeververbinding
over en onder de Westerschelde als die
er komt Als de taneven voor de veren
teveel zouden achterblyven krijgt men
in de toekomst met een sterke stijging te
maken als men gebruik gaat maken van
de oeververbinding. De heer ötenvert
meende echter, dat dat argument op dit
moment met het zwaarst moet wegen
Dat was ook de mening van de heer M. J
van Poelje ipvdai. die zei We weten
niet of en wanneer de oeververbinding
er komt en. we hoeven daar met de aan
passing van de tarieven nu dan ook niet
op vooruit te lopen De heer D Geuze
icdai stelde, dat er rekening mee gehou
den moet worden, dat men in de toe
komst niet tot extreme verhogingen zal
t Slot zie pagina 9 Icolom 3i
Te hoge prijs
fDe doem die over deze ka-
inetsformaUe hangt, biyft
onverminderd duren. Giste
ren zag het er de hele d ag naar
uit dat het nieuwe kabinet er
eindelijk zat aan te komen,
maar in de late avonduren stelde de
PvdA-partijraad onbarmhartig vastdat
het akkoord over de zetelverdeling tus
sen de drie partijen te mager was en be
hoorde te worden afgekeurd. Daarmee
is de hele zaak - voor zover dat op het
ogenblik is te bekijken - opnieuw in een
impasse geraakt De PvdA-kamerfrac-
tie moet nu vanmorgen weer in conclaaf
om te overwegen wat er dient te gebeu
ren. Deze fractie had zich overigens in
eerste instantie al evenmin geestdriftig
getoond en zich verdeeld opgesteld: niet
minder dan veertien kamerleden wen
sen het akkoord te verwerpen. Niette
min was de meerderheid voor. maar het
ziet er niet naar uit dat zij zich nu kan
permitteren om de jongste uitspraak
van de partyraad naast zich neer te leg
gen. Het tweede kabinetrDen Uyl is
thans pas goed in gevaar.
Overigens zal dat nieuwe kabinet-
Den Uyl - als het er toch nog zou komen
op basis van het thans bereikte akkoord
- allerminst het kindje zyn. by welks
binnenkomst het hele huisgezin juicht.
En het lachje en de zoete woordjes,
waarmee het volgens het oude 'veers
wordt ingehaald, konden gisteravond
uitsluitend in CDA-knngen worden ge
hoord en gezien. Van Agt verklaarde
voor de tv dat hij zich geen 'triomfator
voelde, maar niettemin had hij onmis
kenbaar op punten gewonnen Het zou
boeiend zijn om eens een psychotech
nisch rapport over deze man te lezen,
vermoedelyk heeft hy een karak
terstructuur die in de Nederlandse sa
menleving maar zeiden voorkomt De
afgelopen maanden is in ieder geval
duidelijk geworden dat hij over het
hardste hoofd en de
langste adem van
Haagse kringen be
schikt. twee eigen
schappen die hem
ook al eens te stade
zijn gekomen bij de afwikkelingen van
gijzelingen. Een aardige man om een
glas bier mee te drinken, maar als te
genstander kan men hem maar beter
niet aan de onderhandelingstafel heb
ben-
De moeizame onderhandelingen van
de afgelopen maanden hadden naar ons
gevoel twee karakteristieken, één by de
PvdA en één bij het CDA. Om met de
laatste groep te beginnen: er was daar
sprake van een soort 'ongenaakbaar
heid'. waarvan Van Agt vanaf het eerste
begin de personificatie was. Het leek er
op alsof alle ergernis en geraaktheid by
het CDA over de vaak geringschattende
manier, waarmee de PvdA tydens het
eerste kabinet-Den Uyl haar tegemoet
was getreden, zich tn een zelfbewustzijn
ontlaadde, dat inderdaad ongenaak
bare trekken kreeg Dat kwam gister
avond nog weer naar voren tydens een
uitzending van Den Haag-vandaag: Van
Agt liet. er geen misverstand over be
staan dat bij de personele samenstelling
van het kabinet de PvdA er niet op
hoefde te rekenen dat met speciale
CDA-ministers rekening zou worden
gehouden. Hij wenste in ditopzichtgeen
inmenging, niet over Boersma. niet over
Boukema, twee als progressief bekend
staande figuren die de PvdA graag in
het kabinet zou zien. Van Agts houding
kon en kan nog het beste worden geka
rakteriseerd met één zin „Gij. PvdA.
hebt ons nodig en dat zult ge blijvend
moeten erkennen
Jiantlijn
'at brengt ons bij de karakteristiek
aan PvdA-kant: er heerst daar nog
steeds de houding van het. 'gedogen', in
de geest van 'het CDA mag blij zijn dat
het aan het progressieve kabinet mag
meedoen dat het Nederlandse volk zo
nadrukkelij k wilDa 11 aa tste - de kiezer
wensteen - iszo vaak en zo uit den treure
herhaald, dat men het bij de PvdA als
een vaste waarheid ts gaan aannemen.
Ten onrechte Bijna vierendertig pro
cent van de kiezers heeft op de PvdA
gestemd, niet meer en niet minder En
bona tweeëndertig procent bracht een
stem uit op het CDA. een verschil van
nog geen twee procent. De PvdA kan
niet staande houden dat 'dé' kiezer zich
zou hebben uitgesproken voor een
tweede kabinet-Den Uyl met een
PvdA-meerderheid.zomin het CDA kan
betogen dat er een kabinet-Van Agt be
hoort te komen. Bij een dergelijke ver
kiezingsuitslag dient men zich bij de
harde realiteit te houden. Die realiteit is
dat de PvdA en het CDA elkaar hard
nodig hebben om met elkaar te regeren,
de PvdA is zelfs meer op het CDA aan
gewezen dan omgekeerd De afgelopen
maanden heeft zij echter stelselmatig
deze feiten genegeerd, tot gisteravond
in de partijraad toe. Daarmee is de kans
nu groot geworden dat zij zich uit ut.
regeringsmarkt prijst. En dat zou in
houden dat er heel weinig van haar ver
kiezingsprogramma en van het zo moei
zaam bevochten regeerakkoord terecht
zou komen. Is dat soms de bedoeling,
terug in de oppositie? Het lykt ons een
te hoge prijs Te hoog voor deze parüj en
voor het land
Het aantal geregistreerde werklozen
m de Europese Gemeenschap is de vo
rige maand voor het eerst boven de zes
miljoen gekomen. Naar het Statistische
Bureau van ae Europese Gemeen
schappen dinsdag meedeelde nam de
werkloosheid met 2,4 procent toe tot
6 041 000 mensen. Vergeleken met sep
tember van het vorige jaar bedroeg de
toeneming 15.5 procent.