PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BONN ROEPT AMBASSADEUR
UIT ZUID-AFRIKA TERUG
CDA is tegen
ministers van
twee
D'66
Scheermessen in cel
Baader gevonden
Sluiting dreigt voor melkfabriek
van Campina in Middelburg
Van der Stoel noemt
Zuid-Afrika dictatuur
de krant
van zeeland
Vorster valt heftig uit tegen president Carter
Portefeuilles
229e jaargang no. 244
Maandag 24 oktober 1977
'Van ome redactie buitenlandi
WASHINGTON-PRETORIA - Na Nederland en Amerika heeft zondag ook West-Duitsland zijn
ambassadeur in Zuid-Afrika teruggeroepen voor consultaties. Bonn sluit zich daarmee ook of
ficieel aan bij de wereldwijde protesten tegen de maatregelen die de Zuidafrikaanse regering heeft
genomen tegen zwarte anti-apartheidsbewegingen.
Intussen trekt premier Vorster zich niets aan van deze kritiek. Voor de Amerikaanse televisie
verklaarde premier Vorster zondag dat Zuid-Afrika zijn eigen weg zal volgen. Hij zei ook dat
Zuid-Afrika door zal gaan met het ontwikkelen van atoomwapens. „Ik heb de Verenigde Staten
nooit beloofd dat wij geen atoomwapens zullen maken", aldus Vorster, die heftig uitviel naar
president Carter. Volgens Vorster heeft Carter al sinds zijn ambtsaanvaarding een vijandige
houding jegens Pretoria aangenomen. „Het Amerikaanse bewind doet zijn best om Zuid-Afrika op
rustige wijze te wurgen, terwijl de Sowjets ons met geweld willen wegvagen", aldus Vorster.
Op de vraag of Vorster het verdrag tegen
een verdere verspreiding van kern
wapens zal ondertekenen, antwoordde
de Zuidafrikaanse premier dat hij
duidelijk had gesteld dat hij eerst be
paalde garanties wilde hebben Welke
garanties dat zijn, zei hy echter niet.
..Zolang we deze waarborgen niet heb
ben gekregen, blijft de bestaande toe
stand voortduren aldus Vorster
Carter verklaarde op een geldinzame-
lingsdtner van de Democratische partij
in Los Angeles dat hij van plan is op
Zuid-Afrika alle pressie uit te oefenen
die mogelijk is" Naar verluidt zal Ame
rika geen gebruik maken van zijn veto
wanneer vandaag dej«ulisheidsraad.za l.
besluiten om een economische boycot
en een wapenembargo in te stellen te
gen Zuid-Afrika
Noi a
Minister Van der Stoel van buiten
landse zaken verklaarde zaterdag voor
de radio dat over enkele dagen een nota
over Zuid-Afrika in de ministerraad zal
worden besproken. De raad zal. aldus
Van der Stoel, dan op zo kort mogelijke
termijn de gehele verhouding met
Zuid-Afrika doorspreken. Zo zal er
over het emigratiebesluit worden ge
sproken en tevens zal worden bekeken
of er Nederlanders in dienst zijn van
het Zuidafrikaanse leger. Op het ogen
blik bevinden zich ruim 11.000 Neder
landers in Zuid-Afrika.
De Nederlandse ambassadeur m Zuid-
Afrika. mr R Froger. die vrijdag door
Van der Stoel voor consultat ies werd te
ruggeroepen. heeft voor zijn vertrek nog
gesproken met het hoofd van het Chris
telijk Instituut in Zuid-Afrika. dr
Beyers Naude. die huisarrest opgelegd
heeft gekregen Mr Froger heeft hem
om zijn mening gevraagd over de
huidige situatie, over de golf van onder
drukking die zich nu aftekent, en ovet
de vraag hoe de toekomstige ontwikke
lingen zouden kunnen zijn Van der
Stoel, die Zuid-Afrika nu rekent onder
de landen die onder een dictatuur zuch
ten. verklaarde ..grote zorg te hebben
belasting
Zeeland is g
tervaartuige
'AGINA 3
premie
Siekenfondspremic van 8.2 naar 8,5 pro-
PAGINA 9
christenen
Voor de serie 'De Christenen' werd in
*r dan dertig landen gefilmd: radio-
televisieprogramma's: strip
PAGINA 11
gepasseerd
heerser
Rob Geervliet alleenheerser zwemsp-
nnt in Zeeuwse recordtijd van 57.5 se
conde
PAGINA 13
incident
zege
ROTTERDAM Een forse brand heeft zondag in Rotterdam bi) de Hollandse Pelmo
len BV voor ca 1 miljoen gulden schade aangericht. Een grote hoeveelheid erwten
en boekweit ging verloren Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor De brand
ging met veel rook en stank gepaard
dat het land snel naar een ramp af
drijft"
Hij wees er tenslotte op dat het cultureel
akkoord, dat eerder bevroren was. in
tussen is opgezegd De kamer moet het
nog goedkeuren, maar Van der Stoel
twijfelde er niet aan dal de kamer haar
goedkeuring aan de opzegging zal ge-
Hulp
Minister Pronk van ontwikkelingssa
menwerking verklaarde zaterdag dat de
ontwikkelingshulp aan organisaties 'n
Zuid-Afrika die zich inzetten voor op
heffing van de apartheid in dat land, zal
worden herzien. ,.Door de maatregelen
van de Zuidafrikaanse regering zijn mo
gelijk de instellingen die gelden ontvin
gen van de Nederlandse overheid niet
langer meer legaal", aldus Pronk
De Westduitse minister van buiten
landse zaken Genscher. die zijn ambas
sadeur in Pretoria heeft teruggeroepen,
verklaarde zondag dat het optreden van
de Zuidafrikaanse autoriteiten tegen de
anti-apartheidsorganisaties en -kran
ten in ernstige mate de kansen op een
vreedzame oplossing van de rassenpro
blemen verkleinen.
Genscher zei dat het Westduitse beleid
ten aanzien van Zuid-Afrika. evenals
dat van de andere lidstaten van de EEG.
erop gericht is bij te dragen tot een
vreedzame regeling van het rassencon
flict in dat gebied In dit verband merkte
de minister op. dat het optreden van de
Zuidafrikaanse regering in grote mate
gericht is tegen zwarte vertegenwoordi
gers die voorstanders zijn van een
vreedzame oplossing „Men moet zich
afvragen vie er aan de zwarte kant nog
over is als onderhandelingspartner
wanneer de maatregelen van de Zuidaf
rikaanse regering een dergelijke vorm
aannemen aldus Genscher
Protest
Vier Zuidafrikaanse schrijvers van we
reldnaam hebben zaterdag in een tele
gram aan premier Vorster krachtig ge
protesteerd tegen de maatregelen die
deze week zijn genomen tegen anti-
apartheldsgroepen en -personen
De vier - Alan Paton, Nadine Gordimer.
Athol Fugard en Andre Brink - spreken
hun 'afschuw' uit over de maatregelen
Een Zuidafrikaanse guerrillagroep heeft
in Cairo meegedeeld dat er in een afge
legen stadje in Natal. Campdown. drie
zwarten terechtstaan Het zijn Stanley
Pule uit Soweto. Morgan Gnekwa en
Isaac Lolwane Mnikwa. beiden uit
Transkei
Zij worden ervan beschuldigd het land
illegaal te hebben verlaten om buiten
lands en militaire opleiding opleiding te
krijgen.
In Johannesburg zei minister van poli
tie Jimmy Kruger in een tv-gesprek dat
er op het moment 39 'terroristische
processen' aan de gang zijn. Het gaat
daarbij om mensen, zei hij. die bet land
verlieten en terugkwamen met wapens
en explosieven 'en een gevaar voor
Zuid-Afrika betekenden'.
DEN HAAG: Beeld van de demonstratie zaterdag voorde ambassade van Zuid-
Afrika. die gericht was tegen het beleid van het bewind- Vorster
DEN HAAG-Vrijdagnacht is tussen
de fractieleiders van PvdA, CDA cn
D'66 in principe overeenstemming
bereikt over de toewijzing van de
ministerzetels. Dat plaatje zagerza
terdag als volgt uit.
PvdA algemenge zaken (Den üyli.
buitenlandse zaken (Van der Stoelt,
defensie rStemerdinkt. financiën
(Duisenberg). onderwijs (Van Keme-
nadei. volkshuisvesting en ruimte
lijke ordening (kandidaat ex-staats
secretaris Schaefert en erm (kan
didaat ex-staatssecretaris Meijer)
CDA binnenlandse zaken (Van Agti.
economische zaken iLubbersi. land
bouw en visserij (kandidaat AR-ka-
merlid De Koning), ontwikkelings
samenwerking (kandidaat
Kruisingai. volksgezondheid en mi
lieuhygiëne (kandidaat staatssec
retaris Hendriks), sociale zaken
(Boersmai en verkeer en waterstaat
(kandidaat Westerterp)
D'66: justitie (kandidaat ex-staats
secretaris Zeevaltang)
Het bovenstaande lijstje werd zater
dagmiddag nog op een punt gewij
zigd De PvdA ruilde erm met. het
CDA voor verkeer en waterstaat,
hetgeen door de socialisten als een
belangrijke concessie werd gezien.
Zaterdag kwam deze verdeling ech
ter weer op losse schroeven te staan
door de problemen rond de vraag of
D'66 één dan wel twee ministers moet
leveren. In het laatste geval zou D'66
de post wetenschapsbeleid en tech
nologie moeten gaan beheren.
FORMATIE IN IMPASSE
tVan onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De informateurs Vrolijk
en Verdam hebben zich het afgelopen
weekeinde beraden over wat hen te
doen staat nu de kabinetsformatie op
de valreep toch weer in een impasse is
geraakt door de weigering van hel CDA
om D'66 in het nieuwe kabinet twee
ministerszetels toe tc kennen. In Den
Haag wordt verwacht dat zij vandaag
met een definitief voorstel zullen ko
men. Het wordt voor de fractieleiders
dan kiezen of delen.
Er blijft echter nog altijd een kansdatde
informateurs er niet in slagen uit de op
nieuw gerezen problemen te komen en
hun opdracht dan teruggeven aan de
koningin. Met. dat laatste zou opnieuw
een ernstige vertraging in de nu al 152
dagen durende kabinetsformatie optre
den.
Dat laatste is niet denkbeeldig meer na
de gebeurtenissen van afgelopen zater
dag Hetoptimismedatde fractieleiders
vrijdagnacht na hun overleg met de in
formateurs ten loon spreidden, toen
leek dat een akkoord in de lucht hing.
sloeg zaterdag plotseling om
Nadat eerder overeenstemming was be
reikt over het aantal ministers voor
PvdA en CDA (belde zeveni en de toe
wijzing van de verschillende posten, en
het CDA bovendien akkoord was ge
gaan met de overgang van justitie naar
D'66. braken de onderhandelingen plot
seling af op het aantal ministersposten
voor D'66 De Democraten legden za
terdagmiddag een claim op twee minis
tersposten. en werden daarin door de
PvdA gesteund
CDA-leïder Van Agt liet echter weten
dat D'66 naar de mening van het CDA
geen recht heeft op nog een minis
terszetel. Zou men toch kiezen voor de
formule 7-7-2. dan eist het CDA op
nieuw justitie op. Volgens de christen
democraten is D'66 met de zware post
van justitie voldoende bedeeld. Het feit
dat Van Agt en het CDA afstand hebben
gedaan van justitie, wordt als een zo
grote concessie gezien, dat daar tege
moetkomingen van PvdA pn D'66 te
genover moeten staan. „Wij hebben
justitie geofferd en daarmee is hel uit",
zo zei Van Agt.
PvdA en D'66 reageerden buitengewoon
boos op de nieuwe CDA-eisen „Als jus
titie terug moet naar het CDA. ligt voor
onsdeoude8-7-l-formule weerop tafel",
zei de woordvoerder van de socialisten.
Hij wees erop dat in de onderhandelin
gen tot nog toe - ook door de infor
mateurs - uitsluitend over 7-7-2 is ge
sproken en dat op basis daarvan de
overgang van justitie van het CDA naar
TERRORISTEN NOG ONVINDBAAR
i Van onze correspondenten i
BONN - De jacht op de terroristen, die
onder meer verantwoordelijk zijn voor
de moord op werkgeverspresident
Hanns-Martin Schleyer. heeft nog niet
tot directe resultaten geleid. Meer dan
15.000 tips uit de bevolking zijn bin
nengekomen. Enkele daarvan kunnen
volgens een woordvoerder van de fede
rale recherche in Wiesbaden wellicht
tot succes bij de opsporing leiden.
Bondskanselier Helmut Schmidt re
kent erop dat de terroristen 'wraak zul
len nemen voor de bevrijdingsactie in
Somalië en de zelfmoorden vun Baader.
Ensslln en Kaspe in de gevangenis van
Stuttgart-Stammheim'. Hij verklaarde
verder de tegenover hem geuite dreige
menten ernstig te nemen „Hoe ouder ik
word. des te meer wen ik eraan" aldus
Schmidt
De bondskanselier zei van mening te
zijn dat er geen vloed van nieuwe wetten
moet komen om het terrorisme te be
strijden „Wij zullen de bestaande wet
ten tot op de bodem moeten toepassen".
zei Schmidt.
In Keulen, waar Schleyer werd ontvoerd
en vier van zijn begeleiders vermoord,
hebben zondag enkele honderden men
sen met zwarte vlaggen door de stad
t Slot zie pagina 7 kolom 2)
INDUSTRIEBOND CNV: REORGANISATIEPLAN ZOU ZEKER 50 ARBEIDSPLAATSEN KOSTEN
PAGINA 16
vliegjes
Piel Vonck na zege in KMS-cross ik had
meer last van vliegjes dan van mijn (e 1
genstanders
CNV BOOS
OVER GANG
VAN ZAKEN
MIDDELBURG - De Industriebond
CNV in Zeeland is bijzonder vrront-
w aardigd over plannen van de directie
van de Coöperatieve Zuivelvereniging
Campina B. A in Eindhoven, over te
gaan tot sluiting van dr botcrmakcrij
en het consumptiemclkbcdrijf van
Campina aan de Poelcndaclesingel in
Middelburg. Districtsbestuurder R Bil
liet zaterdag weten dal zijn bond.
w aarbij de meeste van de rond de 70
werknemers van hel Middelburgse
zuivelbedrijf zijn aangesloten, met zo
maar akkoord zal gaan mei die plan
nen. die vrijdagavond zijn meegedeeld
aan de ondernemingsraad van het
Middelburgse bedrijf en die volgens de
heer Bil vanavond aan het voltallige
personeel zullen worden mcegedeeld.
Volgens de Industriebond CNV staan,
als de reorganisatieplannen doorgaan,
zekor 50 arbeidsplaatsen van de Mid
delburgse vestiging op de tocht 'Conc
reet komt het er op neer. dal het con-
sumptiemelkbcdrijf zal worden ver
plaatst van Middelburg naar Tilburg
Dat zal in 1979 of in 1980 gebeuren Al
eerder moet de botcrmakcrij dicht Er
zal hier dus in Middelburg of nog een
distributiebedrijf overblijven of de
zaak moet helemaal dicht. En daarover
zijn wij als vakhond in Zeeland nog
niet benaderd. Over die 'afslanking zal
dan ook nog wel een stevig robbertje
worden onderhandeld', aldus
de heer Bil
De districtsbestuurder van de Indu
striebond CNV is bijzonder veront
waardigd over de wijze waarop de di
rectie van Campina de reorganisa
tieplannen wil doorvoeren Alleen al de
wijze waarop het vrijdag bekend is ge-
i Slot zie pagina 2 kolom 51
D'66 is afgesproken „Het CDA heeft
geen enkel argument om dit hard te
maken. Het voorstel van Van Agt dient
alleen om de interne problemen binnen
het CDA op te lossen. Wij vinden dat
daar de kabinetsformatie niet op mag
stranden"
Hiermee wordt gedoeld op de aanspra
ken van de CHU binnen het CDA op
twee van de zeven ministersposten, in
dien D'66erook twee krijgt Volgens een
CDA-woordvoerder speelt dit echter
geen rol. „Dat is een interne zaak voor
het CDA"
Niet aanvaardbaar
De socialisten wijzen hot voorstel van
Van Agt bovendien van de hand omdat
zij vinden dat zij zelf ook hebben moe
ten offeren, zowel in de toewijzing van
de ministersposten (zo gaan onder an
dere ontwikkelingssamenwerking en
erm naar het CDA) als door af te zien
van de door de PvdA zo gewenste 8-7-1-
formule. „Het weghalen van een minis
ter bij D'66 is voor ons niet aan
vaardbaar gezien de concessies die al
gedaan zijn".
Nieuwe problemen ontstonden ook over
het aantal staatssecretarissen Op basis
van de formule 7-7-2 hadden de infor
mateurs en fractieleiders afgesproken
dat er 16 staatssecretarissen zouden
komen: 8 voor de PvdA. 7 voor het CDA
en 1 voor D'66. Indien D'66 echter op
grond van de plotselinge weigering van
Van Agt met slechts eén ministerszetel
genoegen moet nemen, eist Jan Terlouw
voor zijn partij als compensatie drie
staatssecretariaten op
PvdA en CDA zouden dan elk een
staatssecretaris moeten afstaan. „Zij
voelen daar echter mets voor. en dat
vind ik op zich begrijpelijk", zei Ter-
louw. die eraan toevoegde geen genoe
gen te zullen nemen met minder dan
drie staatssecretarissen indien D'66
maar één minister krijgt „Dan zouden
we mmder krijgen dan we nu hebben"
De informateurs en Van Agt zouden
daarom hebben voorgesteld er ten be
hoeve van D'66 twee staatssecretaria
ten bij te maken. Dat voorstel werd za
terdag door PvdA en D'66 echter afge
wezen.
Jan Terlouw reageerde zaterdag, tegen
zijn gewoonte in, bijzonder fel. „Het is
voor het eerst dat ik iets weiger. Ik ver
dom het om hiermee naar mijn fractie te
gaan. Ik vind dit hoogst vernederend.
En dat terwijl de oplossing zo gemakke
lijk is, door ons een zo zwak ministerie
als wetenschapsbeleid erbij te geven Ik
ben totnog toe zeercoóperatlef geweest
Ik heb uiteindelijk zelfs geen nee gezegd
tegen 7-7-1. maar nu pas ik"
Terlouw noemde het volstrekt 'onaan
vaardbaar en belachelijk' dat er twee
staatssecretarissen bij verzonnen zou
den moeten worden omdat het CDA niet
bereid is de aanspraken van D'66 op
twee ministersposten te honoreren
Bij de PvdA sprak men in dergelijke
termen. Een woordvoerder had hel ovet
een'bestuurlijk monstrum' De socialis
ten hebben overwegende bezwaren te
gen een vergroting van het aantal
staatssecretarissen „alleen terwille van
de innerlijke verdelingen die al eerder
binnen het CDA zijn gemaakt
In CDA-kring werd echter gesteld dal
over de verdeling van het aantal
staatssecretariaten het laatste woord
nog niet is gezegd. „Er valt met ons nog
over te praten", zo zei men. Maar hel
toekennen aan D'66 van meer dan twee
staatssecretarissen binnen het totaal
van 16 wordt door het CDA van de band
gewezen.