PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
SCHLEYER VERMOORD
Terroristen: „slag
is pas begonnen
Tientallen activisten in
Zuid-Afrika gearresteerd
Gezamenlijke actie Zeeuwse vakbonden en
werkgevers tegen koppelbazen in bouw
de krant
van zeeland
Lichaam na telefoontje ontvoerders gevonden in
kofferruimte van in Mulhouse geparkeerde auto
99
vandaag
229e jaargang no. 241
Donderdag 20 oktober 1977
Van onze correspondent
PARIJS-BONN - Hanns-Martin Schleyer, de 62-jarige Westduitse werkgevers-voorzitter die 5 sep
tember werd ontvoerd, is vermoord. Zijn lijk werd woensdagavond in de Franse stad Mulhouse
gevonden in de achterbak van een auto. Zijn ontvoerders hebben hem de keel doorgesneden.
„Ontsteltenis en gramschap vervullen ons. De laffe moord bewijst dat de daders niet voor rede
vatbaar zijn. De Staat zal de misdadigers die volgens de beschikbare inlichtingen ook verantwoor
delijk zijn voor de moorden op de chauffeur van Schleyer, zijn begeleiders en op Jurgen Ponto,
Siegfried Buback en Jurgen Schumann, met alle hem ten dienste staande middelen vervolgen",
aldus de reactie van de Bondsregering. Regeringwoordvoerder Klaus Bolling zei: „Zij zullen niet
meer tot rust komen. Toegeven aan de«e misdadige fanatici zou hen tot steeds nieuwe moorden
uitnodigen".
Bonn heeft meegedeeld 16 verdachten te sullen opsporen
Schleyer werd in Keulen ontvoerd door
leden van het Commando Siegfried
Hausner, dat gelieerd is met de RAF,
beter bekend als de Baader-Meinhof-
groep. De ontvoerders van Schleyer
doodden diens chauffeur en drie poli
tiemannen die hem begeleidden. De
volgende dag maakten de ontvoerders
hun eisen bekend. Zij verlangden de
vrijlating van elf leden van de RAF.
onder wie Baader, Ensslin en Raspc,
ruzie
PAGINA 3
tegenvallers
zelfmoord
Artsencommissie
moord van drie Rf
PAGINA 7
personeel
Doeen trail sad
uitbreiding va
PAGINA 13
orlon
Dupont ga
recht sluit»
PAGINA 1
optimisme
volgende
gezelschap
Rlents Gratama gaat na jaren weer met
een gezelschap de boer op; Radio- en
televisieprogramma's, Strip.
PAGINA 19
auto 's
In de eerste negen maanden van dit jaar
ajn er in Nederland al 450.000 auto's
verkocht; Beurs-ünanclén-
die dinsdag aelfmoord pleegden. De elf
zouden naar het land van hun keuze
moeten worden gezonden. Voorgesteld
werd Zuid-Jemcn, Somalièof Vietnam.
Het Hjk van Schleyer lag in de achter
bak van een groene Audi. die afkomstig
was uit Eisenstadt, een voorstad van
Frankfort. De Audi was dinsdagavond
om half elf voor het eerst in de buurt van
het ziekenhuis A1 ten r he in in Mulhouse
aangetroffen.
In de loop van woensdagmiddag stond
de auto onbeheerd in de Rue Charles
Peguy. Op dat moment ontving de re
dactie van het Parijse dagblad Libera
tion een telefoontje waarin een anoniem
persoon in het Duits meedeelde dat hij
deel uitmaakte van het zogenaamde
commando Siegfried Hauser, en waarin
werd meegedeeld dat zich in de achter
bak van de groene Audi het lijk van
Hans-Martin Schleyer bevond.
Letterlijk zei de man ln het Duits: „Wij
hebben een einde gemaakt aan het el
lendige en bedorven bestaan van
Hans-Martin Schleyer Zijn dood haalt
het niet bij ons verdriet en onze woede
na het bloedbad van Mogadiscio en
Stammheim. Andreas, Oudrun, Carl,
Ingmar en wijzelf zijn niet verbaasd
over het fascistische toneelspel van de
imperialisten om de bevrijdingsbewe
gingen te vernietigen Wij zullen nooit
het bloed vergeten dat door Schmidt en
de imperialisten die hem steunen, is
vergoten. De slag is pas begonnen. Vrij
heid door de gewapende antiimperialis-
tische st.rijd",zo luidde de mededeling
van het Commando Siegfried Hausner
Nadat de Franse politie via het dagblad
Liberation op de aanwezigheid van de
auto attent was gemaakt, trof zij op de
achterbank een aanzienlijk aantal
bankbiljetten aan De autoriteiten
durfden de auto echter niet te openen
uit angst voor booby-traps De Audi
werd versleept naar het hoofdkwartier
van de politie in Mulhouse, terwijl een
beroep werd gedaan op de mijnoprui-
mingsexperts die in Colmar gevestigd
zijn De komst van de experts werd ech
ter enige tijd uitgesteld doordat ze ln
Epinal aan het werk waren. Ze werden
per helikopter overgevlogen.
De klopjacht op de ontvoerders, de
grootste ln de naoorlogse geschiedenis,
strekte zich uit tot Nederland, Belgié.
Frankrijk en Scandinavië. Herhaalde
lijk werd gezocht naar een jacht waarop
Schleyer gevangen zou zijn gehouden en
dat onder meer gezien zou zijn op het
IJsselmeer
Kaping
Een nieuwe climax bereikte de zaak
toen vorige week vier personen de
Boeing 737 Landshut van de Lufthansa
op een vlucht van Mallorca kaapten
met 91 mensen aan boord. De kapers en
de ontvoerders lieten in gelijkluidende
verklaringen weten dat zij samen
werkten en stelden nieuwe eisen. Zo
werd gelsl dat behalve elf Duitse ex
tremisten, twee Palestijnen die in Tur
kije gevangen zitten, zouden worden
vrijgelaten. Zij wilden ook 15 miljoen
mark losgeld, plus 100.000 mark voor
elk van de vrij te laten gevangenen.
De kapers verschoven enkele malen hun
f Slot zie pagina 4 kolom 2)
MULHOUSE - Agenten onderzoeken de groene Westduitse wagen waarin het lijk van de ontvoerde Hanns-Martin Schleyer
werd aangetroffen
VERBIJSTERDE REACTIES UIT BUITENLAND
BONN-De Westduitse bondskanselier Helmut Schmidt en zijn echtgenote woonden
woensdag in Bonn een speciale kerkdienst bij: een dankdienst voorde redding van
de gegijzelden in de Lufthansa-Boeing Tijdens de dienst werd speciaal gebeden
voor de toen nog steeds vermiste industrialist Hans-Martin Schleyer
DEN HAAG-JOHANNESBURG - Het
regime van premier Vorster heeft
>voensdag het georganiseerde zwarte
protest in Zuid-Afrika gesmoord door
een spectaculair verbod van anti-
apartheidsgroeperingen, de sluiting
van een vooraanstaand zwart dagblad
en de arrestatie van tientallen promh
nente zwarte activisten. Als officieel
motief voor de maatregel is aange
voerd dat het regime een confrontatie
tussen blank en zwart wil voorkomen
en een klimaat voor revolutie wegne
men.
Het monddood maken van de nog res
terende legale oppositie in Zuid-Afrika
door het regime-Vorster heeft geleid tot
scherpe afkeuring in Nederland. Enge
land en de Verenigde Staten.
..Verbijsterend", zo noemde de Neder
landse regering in een verklaring de
maatregelen die woensdag werden ge
nomen door de Zuidafrikaanse minister
van justitie Kruger. Hij liet het bestuur
van de zwarte woonstad Soweto ar
resteren en verbood verder achttien or
ganisaties, waaronder het christelijk in
stituut van dr Beyers Naudé
Het verbod treft ook het zwarte dagblad
The World en zijn zondagskrant Week
end The World ligt al een maand met
Kruger overhoop over de dood van de
studentenleider Steve Biko
Beyers Naudékreeg een beperking
van de bewegingsvrijheid opgelegd ge
durende vijf jaar Naud's Christelijke
Instituut is een oecumenische organisa
tie die de gezinnen van zwarten helpt
waarvan de man is gedetineerd Het
treedt op als „waakhond" en pressieg
roep voor de rechten van de zwarten
De maatregelen druisen, zo staat in de
Nederlandse regeringsverklaring, in te
gen de meest algemene rechtsbeginse
len. „Ze zijn volstrekt af te keuren; bo
vendien dreigen zij de problemen waar
voor Zuid-ACnka zich gesteld ziet nog
onoplosbaarder te maken. Zij scheppen
een sfeer van geweld die het land verder
afbrengt van een vreedzame regeling
voor de gelijkwaardigheid van de ras
sen. waarvoor de Nederlandse regering
vaak heeft gepleit, aldus de verklaring
Tot de belangrijkste organisaties die
onder het verbod vallen behoren be
halve het christelijk instituut, een mul-
tiraciale instelling van geestelijken en
leken die zich verzetten tegen het
Zuidafrikaanse rassenbeleid, de con
ventie van het zwarte volk. de represen
tatieve raad van studenten van Soweto
en twee nationale studentenorganisa
ties SASO en SASM. de vereniging van
ouders en de bond van zwarte journalis
ten
De Zuidafrikaanse regering zou drie
weken lang hebben beraadslaagd over
de repressieve maatregelen „Afrikanen
geloven in krachtige actie en een rege
ring moet tonen dat ze onrust aan kan",
aldus de minister van voorlichting Mul
der
Actief
De zuiveringsacties van de politie be
gonnen vier uur 's morgens plaatselijke
tijd. Dc veiligheidspolitie viel wonin
gen en kantoren van zwarte journalis
ten. advocaten, doktoren, studenten,
academici en zw arte en blanke geeste
lijken in Johannesburg. Kaapstad,
Durban. East Londen. Pieter Maritz-
De maatregelen die de Europese
Commissie heeft genomen om bezuini
gen op het verbruik van energie in de
Europese Gemeenschap te bevorderen
hebben in de eerste helft van 1977 geen
positieve resultaten opgeleverd
De commissie deelde woensdag mee dat
het verbruik in de negen landen verge
leken met de eerste helft van 1976 met 2,5
procent is toegenomen, evenveel als de
gemiddelde toeneming van het bruro
nationaal produkt tde marktwaarde
van alle goederen en diensteni
burg en Soweto binnen. Tientallen
mensen werden gearresteerd, allen
werden ondervraagd en overal werden
documenten in beslag genomen.
De reactie ln Zuid-Afrika was bitter.
Zoeloeleider chief Gatsha Butulezi
noemde de verbodsmaatregel „een er
kenning dat de regering van dit land
met de knoet regeert"
„Er zijn geen wettige gronden voor zo'n
drastische actie die slechts onnoeme
lijke schade kan berokkenen aan de ras-
senrelaties en het beeld van Zuid-Afrika
in het buitenland, zei de directeur van
The World. Slayter.
De Britse regering verklaarde met ont
steltenis te hebben kennis genomen van
het ingrijpend optreden van het re-
gime-Vorster Minister Owen van
buitenlandse zaken noemde het een
„tragische stap achteruit op weg naar
een vreedzame samenleving van alle
rassen' „Het tot zwijgen brengen van
degenen in Zuid-Afrika die spreken voor
de meerderheid, kan alleen maar gezien
worden als een stap terug op de weg
naar dit doel en zal het werk moeilijker
maken van mensen als ik. die pleiten
voor een vreedzame evolutie van de
Zuidafrikaanse maatschappij", aldus
Owen.
De Verenigde Staten veroordeelden de
verbodsmaatregel erg scherp Zij heb
ben aangekondigd dat zij de betrekkin
gen met Zuid-Afrika willen herzien In
een verklaring zegt het ministerie van
buitenlandse zaken „diep verontrust"
te zijn over de maatregelen Ook de We
reldraad van Kerken in Geneve heeft
krachtig geprotesteerd. Op de 293 aan
gesloten kerken in meer dan 90 landen is
een beroep gedaan hun regeringen te
bewegen tot het uiten van de „krach
tigste protesten"
Het Internationaal Verbond van Vrijt
Vakverenigingen wil na de verbods
maatregelen in Zuid-Afrika dat op we
reldniveau een olie-embargo tegen dil
land wordt ingesteld
Bunker
terroristen
§De afschrikwekkend, ge
beurtenlsaen, die rich de af
gelopen weken rond het
Westduitse terrorisme hebben
afgespeeld, roepen de laatste
dagen van de tweede wereld
oorlog ln herinnering. In april 1945 be
vonden rich ln een bunker onder de toen
al grotendeels verwoeste rijkskanselarij
in Berlijn de overlevenden van de nari-
elite. onder wie Goebbels en Hitier. Op
enige kilometers afstand drongen Rus
sische troepen op, terwijl in het westen
de overige geallieerden in snel tempo
oprukten. Een ieder wist - ook in die
bunker - dat het einde van het Hitlerrijk
nabij was Desondanks werd de strijd
niet opgegeven en ging het zinloze do
den verder Men had het richt op de
werkelijkheid verloren, een proces dat
al geruime tijd aan de gang was Toen op
vrijdag de dertiende april bekend werd
dat Roosevelt was overleden, meenden
Hitier en Goebbels dat een keerpunt
was ingetreden de kansen zouden ten
goede keren. Tot op het laatste moment
nep men elkaar verbeten slagzinnen
toe. Zo betoogde Hitier kort voor zijn
zelfmoord dat de oorlog hem was opge
drongen door 'het bolsjewisme, het in
ternationale jodendom en de laat-kapi-
talistische plutocratie'. In een nihilisti
sche sfeer, vervuld van een demonische
vernietigingsdrang, nam men an
dermans leven en benam men rich het
eigen leven. Onwerkelijke demagogi
sche kreten, ziekelijk fatalisme, moord
en zelfmoord: zijn het niet ook de ken
merken van deze Westduitse terroris
ten"3
xsndere overeenkomsten dringen zich
op. Het betreft hier criminele figuren,
die geen misdaden plegen om rich te
verrijken, maar ter wille van politieke
doeleinden Zij hebben - als eertijds de
nazi's en de fascisten van het eerste uur -
het vertrouwen opgezegd in het be
staande politieke
systeem en proberen
dat met geweld ten
onder te brengen
Mensenlevens tellen
daarbij niet. ze heb
ben geen enkele waarde. Er wordt een
terreurbewind uitgeoefend, waarin geen
plaats is voor enige nuancering: zelfs
binnen de eigen gelederen wordt geen
oppositie geduld. Er is voorts sprake
van mensen meteen over het algemeen
hoge intelligentie, die de zwakke plek
ken van een democratische staat heb
ben geanalyseerd om daarop hun aan
vallen te richten. De intelligentsia van
het nazisme deed in wezen hetzelfde. En
een dergelijk optreden houdt weer in
dat een maatschappij met een con
ventionele misd aadbestrijding zelden oi
nooit is toegerust voor een passend
antwoord. Nog een overeenkomst: de
meedogenloosheid waarmee deze ter
roristen optreden, meedogenloos te
genover weerloze slachtoffers. De ver
halen van de gegijzelden uit het Luft-
hansa-vliegtuig rijn in dit opricht il
lustratief: de terroristen traden 'als
beesten' op. zo verklaarden zij. En zo
daarover nog enige twijfel zou bestaan,
dan is de moord op werkgeversvoorat,
ter Schleyer opnieuw een duidelijke
aanwijzing.
PUBLIKATIE 'ZWARTE LIJST VAN MALAFIDE ONDERAANNEMERSIN VAKBONDSBLAD
MALAFIDE
TEWERKSTELLING
VANUIT
ENGELAND
GOES/MIDDELBl'RG- Ook in Zeeland
steekt in de bouwnijverheid de 'kop
pelbaas* of malafide onderaannemer de
kop weer op. Ondernemersorganisatie
en vakbonden hebben besloten daarte
gen gezamenlijk actie te voeren. De
laatste tijd opereren 'koppelbazen' ook
vanuit Engeland op de Nederlandse en
Zeeuwse bouwarbeidsmarkt. Er zou
den alleen in Zeeland al 250 tot 300 En
gelse bouvakkers werken; naar men bij
de vakbonden, maar ook bij de werk
geversorganisatie aanneemt, hierheen
gelokt via (ook Engelse) koppelbazen.
Ir. het nummer van 3 oktober van Pro
fiel'. het vakbondsorgaan Van de Fede
ratie Bouw- en Houtbonden NKV/NW
is een „Zwarte lijst" met de namen en
adressen van malafide onderaannemers
in het Waterweggebied gepubliceerd
Namens "net Algemeen Verbond
Bouwbedrijf Waterweg - een werkge
versorganisatie is daarbij een advies af
gedrukt om met de op de lijst voorko
mende onderaannemers geen relatie
aan te gaan. De Bouw-en Houtbonden
van de federatie zijn van plan hetzelfde
te doen met een lijst van in Zeeland
werkende malafide onderaannemers.
„We krijgen die lijst ter publikatle ln ons
bondsblad van het Zeeuwse Gewest van
het NVOB. het Nederlands Verbond van
Ondernemers in de Bouwnijverheid",
deelde districtsbestuurder H Lenting
mede namens rijn collega R de Vries
mee We hopen op die wijze de bij de
bonden aangesloten werknemers attent
te maken op die onderaannemers,
waarbij ze vooral n i e t in dienst moeten
treden", zegt de heer Lenting.
Penningmeester J M Goedemondt van
NVOB-Zeeland -voorzitter M Leen-
houts was met vakantie- bevestigde een
en andcr:„Wij zullen die lijst inderdaad
aan de bonden ter publikatie verstrek
ken. Want vooral de werknemers in de
bouw moeten het weten Alle namen en
adressen, die erop voorkomen betreffen
stuk voor stuk malafide onderaanne
mers. waarmee men slechte ervaringen
heeft" aldus deze werkgeversbe
stuurder Het aantal namen op de lijst
zal om en nabij de vijftig bedragen
Sluw
Vakbondsbestuurder Lenting wees
nog eens op de sluwe praktijken van
malafide onderaannemers: „Zij hebben
een vergunning, en hebben zich officieel
laten registreren bij de bedrijfsvereni
ging, die de sociale wetgeving uitvoert.
Ook houden ze keurig loonlijsten bij.
waarop bijvoorbeeld tien werknemers
voorkomen Daarvoor wordt netjes
'Slot zie pagina 7 kolom St
frontlijn
Hei
Let is nog te vroeg om aan te geven
welke gevolgen de gebeurtenissen van
de afgelopen weken zullen hebben Niet
alleen in WestrDuitsland zullen alle fei
ten zorgvuldig moeten worden geanaly
seerd, ook in de rest van de wereld isdat
nodig, waarbij met name de vraag aan
de orde behoort te komen hoe de inter
nationale terreurbestrijding het best
kan worden aangevat Aan de orde ook
hoe het zo kwetsbare luchtverkeer beter
kan worden beveiligd. Op sommige
vliegvelden wordt de hand gelicht met
de simpelste veiligheidsvoorschriften,
terwijl toch het toeristenverkeer er ui
terst intensief ia Geen wonder dat de
organisatie van verkeersvliegers zo
scherp heeft gereageerd op de gebeur
tenissen met het Lufthansa toestel: de
terroristen rijn immers door een lucht
havencontrole geslipt De onderlig
gende vraag evenwel bij dit alles luidt
hoe kan een efficlente bestrijding van
deze terreur worden uitgevoerd zonder
dat de regelen van de rechtsstaat wor
den aangetast, zonder ook dat er een
sfeer van angst en wantrouwen ontstaat
tussen burgers onderling, maar vooral
ook tussen de burger en rijn staat Er
rijn tekenen, die er op wijzen dat deze
verhouding in WesLDuitsland is ge
schaad. Ais dat een algemeen en blij
vend verschijnsel zou blijken, dan zou
den de terroristen toch nog successen
hebben behaald In West-Duitsland ls al
opgemerkt dat 'na Schleyer de bonds
republiek niet meer zal zijn als daar
voor.' Gevaarlijke woorden. Het is te
hopen dat de gebeurtenissen van de af
gelopen maanden het jxilitieke klimaat
in en van dit land niet zullen aantasten.
Aan Berlljnse bunkers, omhetevenofze
door lieden van links of van rechts wor
den bevolkt, heeft Europa geen be
hoefte.
Militaire rechtbanken in Bangladesj
hebben 37 doodvonnissen en 20 maal le
venslang uitgesproken tegen de deel
nemers aan een muiterij ln het leger en
de daaropvolgende mislukte poging tot
staatsgreep op 2 oktober.
De dood vonnissen zijn al voltrokken. De
tribunaals spraken 63 beklaagden vifl
De algemene bond van arbeiders
lUGTi, een Spaanse vakvereniging die
de socialistische arbeiderspartij PSOE
na staat, heeft zich maandag uitgespro
ken tegen het economische program
van de overheid, waar alle politieke
partijen het over eens geworden zijn.