FIETSEN OP MANHATTAN: 'VRIJBUITEREN' DOOR HET VERKEER Jonge drugsgebruiker: Ik ben de gevangene van mijn verslaving Amerikaanse notities (3) PZC/zaterdagkrant ZATERDAG 15 OKTOBER 1977 Ho, onmogelijke is in New York gewoon, zeker op de fiets, tien auto mobilist moet zich aan strikte regels houden, maar een fietser kan zich permitteren vrijbuiter te zijn. Ik heb hel geprobeerd, ik heb een fiets ge huurd. Op zondagmorgen zag ik op de hoek van de Seventh Avenue en de Achtenvijftigste straat zo'n merk waardig fietsautootje staan, dat men in het Belgische Knokke op de Boule vard kan huren. Hier was het met een ketting aan een lantaarnpaal vast geklonken en diende het als een re clamezuil, meldend dat er op nummer twee-dertien fietsen te huur waren. En jawel, voor éen dollar vijftig per uur kon men zich een velo aanschaf fen om zich in het Newyorkse verkeer te storten. Het leverde een ervaring van een geheel eigen stijl op: fietser in New York. Eerst het Central Park in, het, heuvel achtige Vondelpark van Manhattan. Niks aan de hand, alsof men in Neder land op een rustig B-weggetje peddelt Na die oefening het rauwe leven in: het verkeer van Manhattan Eerst over de Fifth Avenue, richting Washington Square in Greenwich Village Er is hier eenrichtingverkeer en 'dus' peddel ik met het verkeer mee. Zorgvuldig blijf ik m de tweede baan van rechts om met in conflict te komen met afslaand verkeer Voor de zekerheid pak ik het wiel van een jonge neger op een schitterende fiets met alles er op en er aan. minstens tien versnellingen Die van rnjj heeft er maar drie. maar met mijn Nederlandse tegenwindervaring houd ik hem makkelijk bij Bij het eerste rode licht rem ik haas tig af, maar oei. de man met de blitse fiets kart opgewekt, door het stoplicht, zwierend van links naar rechts om auto's te ontwijken. En héé. kijk daar van de andere kant komt een fietser aanrijden, nota bene dwars tegen het verkeer in Waar is de politie? Is dat, geen geval voor Kojak? Maar nee, niemand trekt zich iets van de tegen ligger aan, alleen een taxichauffeur claxonneert even Ik peddel ondertus sen voorzichtig door. van blok naar blok. van stoplicht naar stoplicht, met een onbekende fietsen een Nederlands achterlichtjes-geweten Op Washington Square - het is er ge zellig- popgroepen. poppenkast, straatgoochelaars - houd ik een me defietser aan- hoe dat eigenlijk mei de fietsregels op Manhattan zit? Hij haalt zijn schouders op „Ik ken ze niet De beste manier is om dwars tegen het verkeer in te gaan. dan zien ze je ten minste. Rijd je met de auto's mee. dan heb je een mooie kans om geschept te worden Stoplichten? Och. soms kan je er nog net door en waarom zou je het dan niet doen Eigenlijk is er maar één regel: zorg dat je niet aangereden wordt,". Een simpele overlevingsregel Voor zover ik kan nagaan werkt die redelijk goed. Ik ben dwars tegen het verkeer in teruggefietst, zo mogelijk stoplich ten negerend, zwierend van de ene baan in de andere, terug naar het uit gangspunt: nummer twee-dertien in de Achtenvijftigste straat bij de Se venth Avenue En daar ben ik zonder kleerscheuren aangekomen Het on mogelijke is mogelijk in New York. ze ker op de fiets Het onmogelijke gebeurt in deze stad ook in de concertzaal. In de Avery Fisher Hall van het Lincoln- centre speelt Eugene Istomin het pianoconcert in C van Mozart, K 467. Een uitverkocht huis. maar ik kan een kaart overnemen van een jongeman wiens vriendin niet is komen opda gen. Dirigent is Lawrence Foster van het Houston Symfonie-orkest, een nog jong musicus van zevenendertig. Er werd uitstekend gemusiceerd. Is tomin - ook wel eens 'dp man van mevrouw Casals' genoemd: tw ee jaar geleden trouwde hij de weduwe van de grote cellisl - speelt het Mozart- concert gearticuleerd en uiterst transparant. Na het eerste deel klatert een ver diend. maar voorbarig applaus op Di rigent Foster maakt een bezwerend gebaar en de zaal. in de ban van dit boeiend musiceren, gehoorzaamt,: de legendarische speld kan men onmid dellijk horen vallen. Langzaam heft. Foster de armen omhoog voor het. tweede deel. Andante Maar dan ge beurt het. op de eerste rij niest een mevrouw uiterst luid en zéér nadruk kelijk Het galmt door de zaal: ..Haaaa-rsjieeeéé En vrijwel on middellijk klinkt van een andere kant een welgemeend Bless you!0' Het pu bliek reageert alsof er een goede mop is verteld daverend gelach Weg con centratie JJjr gaat een verhaal over Mengel berg. die eens werd geïnterrumpeerd tijdens een uitvoering van Pijpers Zes Epigrammen. Na een nogal luid slot van een van deze korte stukken, merkte een nuchtere bezoeker duide lijk verstaanbaar op „Da's hard" Mengelberg draaide zich om en zond een vernietigende, ja dodelijke blik de zaal in: hij duldde geen inbreuk noch op zijn autoriteit, noch op zijn muziek. Foster blijkt uit een ander hout. gesne den. Ook hij draait zich om, maar in plaats van een woedende blik. vraagt hij vriendelijk-laconiek Is there a handkerchief in the house?", is er een zakdoek in de zaal0 Publiek en orkest applaudisseren enthousiast voor deze gevatheid. En dan wordt het opnieuw stil voor het Andante De concentratie blijkt er niet onder te hebben geleden: in New York is het onmogelijke im mers mogelijk Hoewel, ook elders kan men eigenaar dige ervaringen hebben. In San Fran cisco tref ik in de taxi van de air ter minal naar mijn hotel een jonge chauffeur die naar Beethoven luistert. Hij draait zijn hoofd om, wijst op de radio en vraagt ..Weet u wat dal is?" Ik knik. Beethoven, de zesde Hij knikt goedkeurend als een onderwijzer die een goed antwoord van een leerling krijgt Dan komt de moeilijke vraag: welke dirigent? Ik haal hulpeloos mijn schouders op. sorry, maar dat weet ik niet zo éen-i wee-drie na een paar ma ten. afgezien van de vraag of ik het wel ooit zou weten Het valt hem van me tegen „Dal u dat nou niet herkent", zegt. hij bestraffend. Hij wacht, nog even, hij wil me blijkbaar nog één kans geven voor hij me definitief laat zak ken Ik zwijg bedremmeld. Geërgerd zegt hij „Klemperer natuurlijk". Ik probeer een tegenzet te plaatsen: ,.U hebt het vanmorgen eerst opgezocht in het radio-programma". Dat had ik maar beter niet. kunnen zeggen Tot aan het hotel zet hij me docerend uit een dat iedereen die maar even wat van muziek afweet, de vertolkingen van Klemperer direct kan herkennen, met name aan het tempo ..Wie durft, het tegenwoordig aan sommige delen zo langzaam te nemen? Bijna niemand Nee. je maakt mij niks wijs, dit is Klemperer Zo we zijn er" Haas tig helpt hij de koffers uit de wagen, kennelijk wil hij niets van Klemperer missen Och. er zyn slechtere manie ren om op een plaats van bestemming te komen G A. de Kok Door Arjeh Kalmann Een groot aantal jongeren is verslaafd aan zware drugs. Bij zware drugs denkt men aan middelen als heroine, amfetamine, LSD en cocaine. Verschillende van de jongeren proberen al jaren van hun verslaving af te komen, maar de resultaten die een hulpverle nende instelling als het Consultatiebureau voor Alcohol- en Drugbestrijding met het afkicken behaalt, zijn niet erg bemoedi gend. Slechts een enkeling slaagt erin de speed, de pep of de horse de baas te worden. Hij is lijkbleek, zijn ogen zijn rood doorlopen, hij praat af en toe erg on duidelijk. Een aardige jongen, 21 jaar jong. Zijn leven tot dusver: li grote puinhoop. Zijn toekomst: n groot vraagteken. Na lang wikken en wegen was hij bereid ons zijn verhaal te ver tellen. niet omdat hij er behagen in schept zijn lijdensweg in de openhaarheid te brengen maar omdat hij hoopt dat andere jongeren zullen vermijden dezelfde fouten te maken die hij gemaakt heeft. „Als je met drugs begint", zegt hij, „zie je er al leen maar de prettige kanten van. Je realiseert je niet waar je aan begint. Je denkt: met mij zal het zo'n vaart wel niet lopen, ik houd mezelf wel in de hand. Maar voor je hel weet, ben je verslaafd. En verslaafd zijn, dat is een verschrikkelijke puinhoop" „Ik was 14 jaar toen ik begonnen ben hasjiesj te gebruiken Ik had natuur lijk al 's eerder geblowd maar toen ben ik echt regelmatig gaan roken, iedere dag Op school leerde ik een meisje kennen dat Triitrichloorethyleen. een schoonmaakmiddel) snoof Dat heb ik toen ook 's gedaan, je kon zo'n fles ge woon in de winkel kopen Van Tri kreeg je een vreselijke kick Je had hel idee dat er een rubberen beschermlaag om je heen zat, dat je door het verkeer kon huppelen zonder het gevaar te lo pen overreden te worden Alles fib- reert. alles echoot, alles draait je voelde je eerder dronken dan high Maar Tri is wél dodelijk; als je het twee maanden gebruikt ga je de pijp uit Ik was er anderhalve maand mee bezig toen iemand me van de straat af haalde m'n haren waren uitgevallen, m'n tanden vielen zo uil m'n mond" „Tuurlijk wist ik dat je hartstikke ka pot gaat aan dat spul. maar toch haalde ik met dat meisje iedere dag een fles bij de apotheek Ik weet niet waarom Het kon me niet schelen ka pot teeaan: dat maakte me niets uit Zijn ouders grepen in en lieten hem eén keer in de week naar het Medisch Opvoedkundig Bureau in Amsterdam gaan Gesprekken met een psycholoog over „vroeger" graven in het verleden Leuke spelletjes, een dag per week vrij van school Rondwandelen door Am sterdam waar de soft drugs als her ware voor het oprapen lagen Het einde van het liedje was dat. hij wegens dealen en wegens een slechte invloed op zijn medescholieren van school werd get rapt enige maanden voor zijn eindexamen Ontslag op de uitkijk staan als de jongens een kraakie gingen zetten, maar meestal moest ik thuis blijven. Zoals de laatste keer Ik zat 's nachts te wachten tot ze terug zouden komen, maarze kwamen niet. terug, want ze werden op heter daad betrapt" Samen met. wat andere knullen uit de buurt raakte hij in de scene m Zwolle verzeild. Ze woonden in onbewoon baar verklaarde huizen en leefden van de verkoop van stuf en van het oplich ten van Wehkamp Vriendin In 1974 ging hij met c van 'm. een „cleane vogel", op vakan tie naar Finland. Hij leerde daar een meisje kennen, „een mooie meid waar ik het helemaal meezagzitten", en hij nam haar mee naar Nederland. Ze be trokken een huisje achter de woning van zijn ouders, hij ging weer werken. Aan deze kortstondige idyllische pe riode kwam een einde toen zijn Finse vriendin er vandoor ging. Prompt werd hij ontslagen, we schrijven dan al zomer 1975. en even prompt raakte hij aan de heroine. Ik was al die tijd wel met pep en si ui bezig gebleven, maar veel minder al leen de weekeinds en zo Ik had toen ook nog echt niet het idee dat lk ver Hij werkte een paar maanden in een fabriekje in Harderwijk, maar dat werd niks: er stonden flessen Tri in het magazijn, en daar kon hij niet vanaf blijven Na zijn ontslag zat hij een tijdje thuis zonder iets om handen te hebben „Ik had toen een stel vrienden waar mee ik iedere dag blowde We organi seerden feestjes, rookten iedere avond bij een van ons thuis We gingen ook vaak naar Harderwijk: daar zat in be paalde café s in de binnenst ad een hele groep Pepvogels en speedfreaks Via die jongens ben ik aan de pep geraakt Dat werd al gauw dagelijks trippen, want je had toch niks anders te doen Soms wist je niet of je wel of niet iets had ingenomen, zstoned wasje: je wist niet meer wat normaal was en wat niet' Zijn vader stelde hem op een gegeven moment voor de keuze- gaan werken of het huis uit Hij koos voor het laatste Met vier andere joagens ben ik toen in een vakantiehuisje gaan wonen Die jongens waren allemaal een stuk ouder dan ikik was pas zestien Ik ben toen ook speed gaan spuiten, iets waar ik me altijd tegen verzet had want shotten, dat is het einde, daar ga je vroeg of laat dood aan Je wéét dat. maar t och begin je eraan En voordat je het weet. ben je eraan gewend, en kan je er met meer buiten Van speed gaje je erg goed voelen, je hebt hel idpc dat je alles kan. je hebt enorm veel energie Eten doe je bijna met. te luistert nachtenlang naar muziek We leefden met z'n vijven in een heel apart wereldje je had alleen met elkaar te maken, de rest van de wereld kon bar sten" „Die andere jongens gingen inbreken om aan geld te komen voor de speed tk won af en toe de jackpot van 'n gok automaat. daar had ik erg veel geluk mee En ja.je jatte wel eens een fiets of een leren jasje waar je dan 'n geeltje voor kroeg Een enkele keer mocht ik slaafd was Toen kreeg ik een keer een snuifje heroine van iemand, nou dat- was echt te gek. Ik was in die periode erg ongelukkig en van heroine raak Je in een zalige verdoving, je voelt niets meer. en dat was precies wat. ik wilde: niets meer voelen En de „horse" was toen ook nog niet zo duur- voor 25 gul den kocht je een gram en daar was je de hele week knetterstoned van ik had geld genoeg, want ik kreeg een paar maanden na mijn ontslag een ww-uitkering mét terugwerkende kracht, en ik ving iedere week een flink bedrag aan zieklegeld dus ik kon wer kelijk snuiven bij het leven .In die tijd ben ik ook horse gaan spui ten Ik wilde dat eerst niet net als met speed, je hebt dan toch het gevoel dat je een bepaalde grens overschrijdt Maar ik ben tóch gaan shotten, en ik ben niet alleen aan de heroine maar óók aan het spuiten verslaafd geraak! Het klaarmaken van de spuit geeft al een zalig gevoel maar het moment dat jet het spul in je ader spuit, dat is een onbeschrijflijk gevoel Je krijgt een geweldige flash, dat, moment is tien keer fijner als erna" Heroine Heroine betekende een ommekeer in z'n leven. Een paar maanden nadat hij eraan begon realiseerde hij zich dat hij er hopeloos aan vast zat Wat als een lolletje was begonnen, was bittere ernst geworden „Eind 75 ben ik naar het Consulta tiebureau voor Alcohol- en Drug bestrijding gestapt, want ik vond het toen toch wel een beetje te gek worden De horse stond centraal in m'n leven, je liep er echt dag en nacht aan te den ken Met hulp van een maatschappe lijk werkster ben ik toen vier maanden clean geweest toen vond ik dat ik er wel weer tegen kon Ik begon met al leen de weekends maar daar kwam langzamerhand de vrijdag bij. en de donderdag, en op 'I laatst zat ik er weer helemaal aan vast" We gingen toen iedere dag met een man of tien uit de buurt naar Am sterdam om spul te kopen, want als je 't samen haalt. Is het goedkoper Hei is de laatste jaren erg moeilijk geworden om aan horse te komen, de prijzen zijn astronomisch de hoogte in gegaan Vorig jaar betaalde je op een gegeven moment duizend gulden voor een gram. nu betaal je daar ongeveer 200 gulden voor Wfj hebben vaste adres- sen waar we het spul halen, maar het is iedere keer weer een levensgevaarlijke bezigheid Er liggen steeds junkies op de loet die weten dat jij geld hebi en dar je straks horse hebt. en ze wachten gewoon op een gelegenheid om je in elkaar t(- slaan Ja ik ben een paar keer stevig In elkaar geslagen maar dat hoort bil het leven van een junkie Je moet, steeds opnieuw voor je gram metje of je kwart grammetje horse vechten, maar als je iets versierd hebt en je ziet overal junkies liggen en han gen en rondlopen die niets hebben, dan voel je je de koning te rijk" - Hoe kom je aan het geld? „De laatste anderhalfjaar werk ik en verdien ik dus geld. Maar dat geld is natuurlijk zo op. vaak is het al op voordat ik het heb. Ik heb erg veel geld geleend, van banken, van vrien den. noem maar op. In totaal voor duizenden guldens die ik natuurlijk onmogelijk terug kan betalen En ik reis naar popfestivals om wat te dea len: gevaarlijk, jazeker, maar je ver dient er wel een hoop poen mee. Er zijn jongens die werkelijk alles doen geld voor horse te komen: chanteren, auto's openbre ken, zakken rollen, inbreken, maar met die scene heb ik niets te maken. Ik ben er zelfs erg bang voor". Behandeling stap van de verslaving aan hard drugs af te helpen. Het hielp bij hem geen donder Hij bleef even hard snuiven en spuiten als tevoren „Ik zit echt helemaal in de put, ik zie mijn eigen situatie echt niet meer zit ten. M'n vrienden ben ik allemaal kwijt, ik ben nauwelijks in staat om te werken. Ik heb duizenden en duizenden guldens schuld, iedereen krijgt geld van me, zelfs de melkboer. En ik kan er maarniet mee ophouden. Ik zit momenteel op een halve gram horse per dag - moet je nagaan, iedere dag spuit ie honderd gulden in je body. Ik besluit steedsom ermee op te houden Dat houd ik één dag vol. twee dagen, soms drie dagen, maar dan ga je je zo allemachtig ziek voelen, je krijgt overal pijn. en dan stap je weer in de auto en rijd je weer naar Am sterdam" Opnemen Hij heeft na zijn eerste mislukte po ging nog diverse keren geprobeerd zijn verslaving de baas te worden. Toen hij zijn huidige baantje kreeg, slaagde hij erin drie maanden clean te blijven, maar toch ging hij „zoals een goed druggebruiker betaamt" weer de mist in. Daarna ging hij naar het bekende afkickcentrum De Kmillie- hoeve. maar hij bracht het niet verder dan tot de vijfde dag van de intrndur- Vervolgens onderwierp hij zich aan een acupunctuurbehandeling in het psychiatrisch ziekenhuis Veldwijk in Krmelo. Veldwijk is vorig jaar met deze behandelingen begonnen. Hij was een van de eersten op wie deze methode werd uitgeprobeerd. Een half uur per dag kreeg hij naalden in z'n voeten, benen, buik en neus. en dat werkte, zegt hij. verbluffend goed. Weliswaar ontnam de behandeling hem niet de lust om heroine te ge bruiken, maar hij voelde zich tijdens het afkicken tenminste niet lichame lijk ziek. Toch kwam de heroine w eer als w innaar uit de strijd. „Ik ging op een gegeven moment het druggebruik combineren met de acu punctuurbehandeling. Dat was ideaal- als ik horse had. had ik horse, en als ik geen horse had, dan had ik de acupunctuur. Zo werd ik nooit ziek". Dat ging goed totdat Veldwijk erach ter kwam dal hij de zaak bedonderde. Toen weigerde het ziekenhuis hem verder Ie behandelen. Ilij ging toen over op een methadonhrh,indeling onder leiding van het reeds genoemde eniisultal ie bureau Methadon is een ehemiseh preparaat dat in afnemende hoeveelheid aan een druggebruiker wordl verstrekt om hen stap voor Een paar weken geleden heeft hij de finitief besloten zich in een afkick centrum te laten opnemen. „Al krijg ik vandaag honderdduizend gulden, dan laat ik me nog niet van mijn be sluit afhouden. Want op deze manier gaat het niet verder. Ik ben een ge vangene van mijn eigen verslaving, niets heb ik meer over mezelf te ver tellen. Dat moet nou maar eens voor goed afgelopen zijn". Eind oktober wordt hij opgenomen. De behandeling zal een jaar tot an derhalf jaar duren Denkt hij dat 't hem lukken zal van de horse los te ko men? ..Ik weet het met Ik hoop het vurig. De hoop dat ze me daar zullen leren niet meer voor m'n gevoelens op de vlucht te slaan Want dat Is toch de kern van mijn probleem ik heb nooit leren voelen, ik durf niet gelukkig te zijn. niet te lachen, niet te huilen. Ik heb de laatste jaren van mijn leven in een heel beperkt wereldje geleefd, het wereldje van de junkies" Ik hoop dat er een nieuwe wereld voor mij zal opengaan, een wereld waarin ik mezelf durf te zün Maar terwijl ik dat zeg. weet Ik verdomde goed dat er maar heel weinig junkies zijn die erin geslaagd zijn helemaal los te komen van de heroine Jc hebt als junkie toch hei idee dat je een gedoemde bent. dat de horse je altijd in zijn macht zal blijven houden Eén troost heb je daarbij Altijd voor een junkie duurt niet zolnng als voor een normaal Om zijn sfeervolle huisje te verlaten moet je door de keuken. In die keuken hangt aan een van de muren een stic ker met daarop de afbeelding van een spuit Levenslang" staat er in grote

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1977 | | pagina 23