PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
P VD A-CON GRES
WIL REPUBLIEK
Schleyer en passagiers van
Boeing met dood bedreigd
E093HB
Voorkeur voor nv-vorm bij PZEM boven
gemeenschappelijke regeling of dienst
PARTIJBESTUUR DISTANTIEERT ZICH
JSriTHELMO BOETIEK
Besluit tegen de zin van het partijbestuur
ULTIMATUM LOOPT ZONDAGMORGEN AF
Van Agt gaat
verkiezingen
niet uit weg
Joegoslavië
wil banden met
EEG versterken
E29e jaargang no. 237
Eaterdag 15 oktober 1977
Spijker- en ribbroeken
in alle modekleuren. Lois, Levis,
land truien 24,90
AMSTERDAM - Het PvdA-partijbestuur heeft vrijdagavond, nadat het con
gres zich in meerderheid had uitgesproken voor een Republikeinse staats
vorm. zich van deze uitspraak gedistantieerd. Vrijwel onmiddellijk nadat de
uitslag van de herhaalde stemming over het republikeinse voorstel was be
kend gemaakt, gaf het bestuur de volgende verklaring uil.
Diep in ons hart zijn ivij socialisten tegen erfelijk leiderschap. Het partijbe
stuur acht het niet opportuun dat in een beginselprogramma vast te leggen
Het congres besliste anders Natuurlijk betekent dit met dat de PvdA in haar
politieke opstelling op korte termijn tot een andere opstelling met betrekking
tot dit punt zal komen. Koningin Juliana verdient ons aller achting en we
hopen haar nog lang als komingin te houden. Kortom het partijbestuur vindt
het besluit wat minder gelukkig, maar het besluit zal geen verandering bren
gen in onze opstelling, aldus de verklaring van het PvdA-bestuur
<Van onze parlementaire redactie
AMSTERDAM - Het PvdA-congres heeft zich vrijdagavond uitgesproken voor de republikeinse
staatsvorm. Met een vrij grote meerderheid steunde het congres een wijzigingsvoorstel op het
beginselprogramma, waarin wordt gesteld dat in een samenleving die is gebaseerd op de democra-
tisch-socialistische beginselen het staatshoofd gekozen moet worden. Het partijbestuur had in een
eerste reactie gesteld dat deze gedachte op zichzelf niet onjuist was. Maar men vond het weinig
opportuun die thans in het beginselprogramma op te nemen.
De in het nieuwe beginselprogramma
opgenomen uitspraak vroeg in totaal
drie stemmingen, omdat de verschillen
tussen voor- en tegenstanders van de
repubüek uiterst miniem waren. Op het
conngres was sprake van een nek-aan-
nek-race tussen 'republikeinen' en 'mo
narchisten'
Het voorstel zich uit te spreken voor een
republikeinse staatsvonn was afkom
stig van de afdeling Koog-Zaandijk.
Bij de verdediging van liet bestuurs-
standpun t werd er op gewezen, dat men
zich nu niet moet vastleggen, omdat
een en ander 'domweg' in de politieke
praktijk verkeerd zou overkomen.
„Denk aan de krantekoppen", zo werd
van bestuurszijde opgemerkL Ook
werd in dit kader gewezen op de lo
pende kabinetsformatie. Het zich uit-
stookolie
Tachtig ton stookolie in het kanaal van
Temeuzen naar Gent na een scheeps-
botslng
stemmingmakerij
De justitie doet aan stemmingmakerij,
vinden de advocaten van de RAF-sym-
pathisanten.
verf
Prins Clï
de oranje
PAGINA 14
knoop
Meta Menter
de keel.
PAGINA 15
te vroeg
opinie
De pers is voor de opinievorming van
het publiek belangrijker dan radio en
televisie. Radio- en televisieprog
ramma's- Strip
PAGINA 19
leermiddel
mijnendienst
spoor
Stan Laurtjs
ter Mengele
PAGINA 23
i rijbuiteren
spreken op dit ogenblik voor een repu
blikeinse staatsvorm, zou daarop aver
echts kunnen werken.
Niet aanstonds verkreeg het voorstel
een geconstateerde instemming. Een
eerste hoofdelijke stemming gal een on
duidelijk beeld, er is met uit te komen,
zo luidde de conclusie. Een tweede
stemming gaf weliswaar een meerder
heid voor de republikeinse staatsvorm
te zien. maar deze was te klein om er
conclusies aan te verbinden Het was
het congres presidiumlid. mevrouw Ti
neke Schilthuis. die deze mededeling
deed. Zij is commissaris der koningin in
de provincie Drenthe
Een derde schriftelijke stemming was
daarop noodzakelijk. De uitslag daar
van was dat 5828 stemmen werden uit
gebracht voor de republikeinse staats
vorm en 4180 daartegen.
In de wandelgangen was er bij de par
tijtop een duidelijke onrust be
speurbaar over het voorstel Men was
bang dat deze beslissing van het con
gres wel eens nadelig zou kunnen wer
ken op de formatlepenkelen Par
tyvoorzitster Ien van den Heuvel liet er
dan ook geen twijfel over bestaan dat
het partijbestuur best tevreden is met
koningin Juliana. ..De koningin doet het
voortreffelijk We hebben grote achting
voor haar en we hopen dat ze nog lang
zal blijven" riep zij uit. maar een deel
van de zaal liet merken het met die
woorden nauwelijks eens te zijn. Even
voor de stemming over het. wijzigmgs-
voorstel van Koog-Zaandijk was met
klein verschil een voorstel verworpen
dat zich veel directer uitsprak voor de
afschaffing van de monarchie Het par
tijbestuurhad hierop gereageerd met de
woorden juist in 1976 is weer eens ge
bleken dat leden van hel koninklijk huis
hun gezag niet ontlenen aan hun er
felijke positie, maar aan respect van de
burgers Wordt het respect verspeeld,
dan verdwijnt ook het gezag"
(Zie ook pagina 14»
De twee Palestijnse terroristen wiens vrijlating door de kapers van het Lufthansa-
toestel wordt geéisl Links Hussein Mohammed El Reshia en rechts Mehdi Moham
med Zirheyde
HILVERSUM (ANP) - In Vara Visie
heeft CDA-fractieleider Van Agt
vrijdagavond gezegd nieuwe ver
kiezingen niet uit de weg te zullen
gaan. Van Agt zei voorts een even
tueel progressie! minderheidskabi
net niet overeind te zullen houden.
Hij sprak de hoop uit, dat de infor
mateurs Vrolijk en Verdam alsnog op
basis van een 7-7-1 of7-7-2 formule tot
een regeling zouden komen Uit het
gesprek bleek, dat de heer Van Agt
tijdens het overleg met de beide in
formateurs nog eens heeft bevestigd
dat hij zichzelf zowel in de formule
7-7-2 als 8-7-1 voor de ministerspost
van justitie beschikbaar heeft ge
steld. Van Agt was van mening dat
beide informateurs bij hun werk de
PvdA tegemoet waren gekomen
iVan onze redactie buitenlandi
BONN-DUBAI - Werkgeversvoorzitter
Hanns-Martin Schleyer en de 91 inzit
tenden van de gekaapte Lufthansa-
Boeing in Dubai zullen zondagmorgen
om negen uur worden doodgeschoten
alsnietaar. deeisen van de ontvoerders
wordt voldaan. Dit betekent dal elf
Baader-Meinhof-gcvangenen en twee
in Turkije gevangen zittende Pales
tijnse terroristen zondagmorgen hun
'doel' moeten hebben bereikt. Dat doel
is Vietnam. Zuid-Jcinen of Somalië, zo
staat in een ultimatum dat de Bonds
regering vrijdag via de Zwitserse ad
vocaat Payot heeft ontvangen. Boven
dien moeten de elf gevangen zittende
terroristen in de Bondsrepubliek elk
een losgeld van 100.000 Duitse mark
krijgen. Van de Turkse regering wordt
een bedrag van 15 miljoen dollargeëist.
Regeringswoordvoerder Klaus Boiling
zei vrijdag op een persconferentie dal
men zich „zeer bewust is van de emsl
van de situatie". Doel van de strategie
van de Westduitse regenng isom levens
te redden, die van de passagiers, onder
wie vrouwen en kinderen, en de beman
ning (5 personen» van het vliegtuig en
dat van Hanns-Martin Schleyer
In het ultimatum dat kennelijk is opge
steld door de ontvoerders en de kapers
samen, staat dat bondskanselier Hel
mut Schmidt nu genoeg tijd heeft gehad
om een beslissing te nemen Na40dagen
gevangenschap van Schleyer zal geen
verlenging van hel ultimatum meer
plaatsvinden, zo is dreigend gefor
muleerd
Nadat de terroristen de bevestiging
hebben gekregen dal aan hun eisen Is
voldaan zal Hanns-Martin Schleyer
binnen 48 uur worden vrijgelaten
In een zogenaamde politieke verklaring
hebben de terroristen hun acties om
schreven als .noodzakelijkestrijd tegen
het wereldimperialisme"
In Bonn leiden sommige politieke
waarnemers uit het feit dat regerings
woordvoerder Bolling voor het eerst
sinds weken weer een verklaring met
betrekking tol de ontvoering van
Schleyer heeft gegeven, af dat de
Bondsregering waarschijnlijk van
plan is de elf Baader-.Meinhof-ge-
vangencn vrij te laten.
Dit zijn Baader Ensslin. Raspei alle drie
tot levenslang veroordeeld en de harde
kern van de Rote Armee Fraküon vor
mend) Dellwo Krabbe Rossner (even-
Eindhovense politie
lost groot aantal
diefstallen op
EINDHOVEN (ANP) - De Eindhovense
gemeentepolitie heeft in samen
werking met de politie van Geldrop cn
de rijkspolitie een groot aantal
diefstallen en twee gewapende over
vallen opgelost. Acht personen in leef
tijd variërend van 15 tot 36 jaar werden
aagehouden. De buil bedroeg op en
nabij dc half miljoen.
De verdachten worden in totaal 140 za
ken ten laste gelegd Daaronder zijn 21
diefstallen van auto's. 73 inbraken en
twee gewapende overvallen
Een kaper komt uit het vliegtuig om de container met voedsel te controleren
eens tot levenslang veroordeeld wegens
de aanslag op de Westduitse ambassade
in Stockholmi. Becker. Hoppe. Schu
bert. Moller en Sonnenberg i verdacht
van de moord op procureur-generaal
Siegfried Bubacki
Ernst
Aangenomen wordt dat de verklaring
van de Bondsregering ertoe dient om
de Westduitse bevolking de ernst van
de situatie duidelijk te maken cn haar
erop voor te bereiden dat aan de eisen
van de terroristen moet worden vol
daan.
Onzekerheid bestaal over het land
datde vrijgelaten terroristen eventueel
zal willen opnemen. In de Bondsrepu
bliek houdt men er rekening mee dat
Vietnam en Zuid-Jemen niet op hun
eerder uitgesproken afwijzingen terug
zullen komen. De houding van Somalië
is niet bekend.
Regeringswoordvoerder Bolling
maakte vrijdag eveneens bekend dat er
een Duits vliegtuig naar Cyprus is ge
vlogen met aan boord mensen van de
federale recherche en leden van een spe
ciaal commando van de Bundengrenz-
schutz. Eventueel was men bereid ge
weest, aldus Boiling, om een gewapende
bevrijdingsactie te ondernemen
Niet bekend is evenwel of het speciale
commando voor terreurbestrijding weer
in West-Duitsland is teruggekeerd
De eis tot uitlevering van de twee Pa-
lestijnen die in Turkije gevangen zit
ten, vormt ongetwijfeld een aan
zienlijke extra complicatie. Van alle
landen die met dit soort problemen te
maken hebben gehad zijn Turkije en Is-
ral de enige twee die nooit aan enigerlei
eis van terroristen hehhen toegegeven
en er is nauwelijks reden voor de ver
wachting dat Turkije dit nu wel zal
doen.
De twee Palestijnen waar het om gaat
hebben zich in augustus vorig jaar
schuldig gemaakt aan een schietpartij
en het gooien van een bom bij het ver
trek van een El Al-vliegtuig vanaf het
liegveld van Istanboel. waardoor vier
mensn omkwamen - onder wie waar
schijnlijk een van hen - en 21 personen
gewond raakten. Ze werden in eerste in
stantie veroordeeld tot de doodstraf, de
voltrekking waarvan door het hoogge
rechtshof werd verhinderd. Ze zitten nu
een levenslange straf uit
Op hel vliegveld van deoliestaat Dubai
wordt sinds vrijdagochtend zes uur
druk onderhandeld met dc twee kapers
van een Boeing 737 van de Westduitse
luchtvaartmaatschappij Lufthansa.
Aan de onderhandelingen nemen deel
de minister van defensie van Dubai en
de Westduitse ambassadeur in de Ver
enigde Arabische Emiraten. Zij willen
proberen allereerst de elf vrouwen en zes
kinderen en een zieke passagier aan
boord van het vliegtuig vrij te krijgen
Onder de zeker 90 inzittenden van het
vliegtuig bevinden zich drie Neder
landers: de 22-jarige stewardess Elise
van der Eist, woonachtig in Palma de
Mallorca, en een verloofd paar uit Nij
megen, de 24-.iarige dienstplichtige mi
litair Gerrie Wetenkamp en de 20-ja-
rige telefoniste Helena van Dreumel.
PARIJS (Reuter) - President Tito van
Joegoslavië die volgens goedingelichte
kringen meer economische steun wil
om zijn land in rustig vaarwater te
kunnen houden, heeft vrijdag in Parijs
verklaard dat Joegoslavië zich ver
waarloosd voelt door de Eutopese Ge
meenschap en de banden tussen zijn
land en de Europese Gemeenschap wil
uitbreiden en versterken.
Tito die een officieel bezoek van twee
dagen aan Frankrijk brengt zei dit te
gen verslaggevers na zijn derde ge
spreksronde met president Valery Gis-
card d'Estaing van Frankrijk Een
woordvoerder van de Franse president
liet weten dat Frankrijk Joegslavie zal
steunen bij de onderhandelingen om $pt
een nieuw handelsakkoord met de
Eutopese gemeenschap te komen
AMBTELIJKE WERKGROEP BRENGT RAPPORT UIT
INVLOED VAN
GEKOZEN
BESTUURDERS
VERZEKERD
MIDDELBVRG-De ambtelijke werk
groep. die door gedepuleerde staten is
ingesteld om de beste toekomstige
structuur van de provinciale Zeeuwse
energiemaatschappij te onderzoeken,
kiest voor een opzet, die het gemak
kelijkst aansluit bij de huidige situatie,
de NV-vorm. Men geeft de voorkeur aan
de „grote naamloze vennootschap" ho
ven de mogelijkheid van de PZEM een
provinciale dienst of een gemeen
schappelijke regeling tc maken. De
werkgroep ziet mogelijkheden ..om
binnen het wettelijke regime van de
grote naamloze vennootschap een
structuur te bewerkstelligen, waarbij
dc invloed van gekozen overheidsbe-
stuurders op het beleid van het ener
giebedrijf gew aarborgd is Hierin hoeft
degrote naamloze vennootschap niet te
verschillen van dc gemeenschappe
lijke regeling.zo zegt de werkgroep in
het rapport, dat gedeputeerde staten
nu naar buiten hebben gebracht
De omzetting van de PZEM in een grote
NV is gemakkelijker uit te voeren dan
wanneer het bednjf wordt omgezet tn
een provinciaal bedrijf of een gemeen
schappelijke dienst, aldus de werk
groep die bestaat uil statengriffierdrD
van der Wel J Wagenvoort provinciale
griffie mr E H A M Donders, directie-'
secretaris var de PZEM en secretaris mr
J A R M Douwes De vennootschap
blijft in hun conceptie in feite m stand
zodat hei geheel der relaties en daar
mee samenhangende rechten en ver
plichtingen onaangetast blijft
Dc werkgroep erkent, dat de gemeen
schappelijke regeling .goede mogelijk
heden biedt voor een ruime invloed
van de gekozen overheidsbestuurders
op de beleidsorganen van het energie
bedrijf. Die mogelijkheden acht men
echter niet groter dan bij de grote
naamloze vennootschap, als daar recht
kan worden gedaan „aan het bijzondere
karakter van het energiebedrijf als
openbaar nutsbedrijf Daarbij tekent
men aan. dat de werkgroep uit informa
ties by het ministerie van justtitie de
indruk heeft gekregen, dat het daar ge
voerde ontheffingsbclcld in die richting
voldoende ruimte' laat en dat men aan
de wensen op dat stuk van zaken tege
moet wil komen
Behalve de controle van de provincie en
de gemeenten via hun vertegenwoordi
gers in de vergadering van aandeel
houders is er volgens de werkgroep op
een aantal belangrijke punten" ook
preventief toezicht mogefijk Daarby
kan de invloed van met name de provin
cie volledig tot zyn recht komen, als de
vertegenwoordigers in dc vergadering
van aandeelhouders bindend mandaat
wordt verleend zoals nu ook gebeurt by
belangryke zaken Om het preventieve
toezicht inhoud te geven kunnen in de
statuten bepalingen worden opgeno
men over zaken, waarover voorafgaand
goedkeuring van de algemene vergade
ring nodig is
In haar rapport attendeert de werk
groep erop. dat de erole NV een onder-
i Slot zie pagina 12 kolom 2
Verkeerd besluit,
verkeerd moment
fv/ongressen van de PvdA
zijn vaak radikaler dan de lei
ding van deze partij. Gister
avond deed zich dit ver
schijnsel opnieuw voor. toen
het congres besloot dat Ne
derland in beginsel een republiek zou
moeten zijn. Op zichzelf geen opzienba
rend besluit: de voorgangster van de
PvdA. de SDAP, heeft jarenlang uiterst
koel. ja zelfs vijandig tegenover het ko
ningsschap gestaan en vele jaren ook
heeft zij de opening van de sta ten-gene-1
raai geboycot Van Troelstra is de uit
drukking dat in Nederland het konings
schap slechts een 'onschuldige liefheb
berij' is. maar hij voelde zich niettemin
gedwongen zich er tegen af te zetten. Hij
deed dat vooral omdat het 'Oranje-bo-
ven' naar zijn mening m Nederland 'Weg
met het socialisme' betekende Hij be
toogde altyd weer dat niet hy. maar zyn
politieke tegenstanders het konings
huis in de politieke strijd betrokken.
Langzamerhand werden de repu
blikeinse gevoelens van de SDAP min
der nadrukkelijk uitgedragen Destijds
zei Drees er in zyn memoires over dat de
vraag 'monarchie of republiek' geleide
lijk in een ander licht was komen te
staan, „zowel in het algemeen als in ver
band met de historisch zo sterk gewor
den band van Nederland met het vor
stenhuis." En met enige ironie herin
nerde hij er aan dat tijdens de tweede
wereldoorlog in Londen radio-Oranje
voornamelijk door sociaal-democraten
werd verzorgd Overigens wilde
Troelstra evenmin de monarchie na
drukkelijk tot inzet van de politieke
strijd maken. Zo stelde hij in 1918 vast
dat bij een eventuele revolutie in Ne
derland het koningsschap buiten be
schouwing diende te blijven: „Het zou
een nodeloze verzwakking van onze
kracht betekenen, die wij voor reëlere
doeleinden hebben te sparen Het con
gres van de PvdA zou er goed aan heb
ben gedaan als het deze woorden gister
avond nog eens had
fjanttijn
overgelezen:
heeft door dit
nieuwe beginselbe
sluit de kracht van
de PvdA tijdens
deze moeizame kabinetsformatie no
deloos verzwakt, De komende dagen zal
dat ongetwyfeld duidelyk worden, dit
besluit zal tegenkrachten oproepen, die
de PvdA beter had kunnen voorkomen
Een verkeerd besluit op een verkeerd
moment
Omgekeerde
discriminatie
in de Verenigde Staten zijn deze week
voor het hooggerechtshof in Was
hington de pleidooien gehouden m een
ongewone 'discriminatie'-zaak. Zy be
treft de weigering van de universiteit
van Califomië om een Vietnam-vete-
raan blanktoe te laten tot de medische
studie, hoewel hij daartoe volledig was
gekwalificeerd. De afwijzing stoelde op
een verdeling van het aantal he
schikbare plaatsen: zestien procent
wordt toegewezen aan mensen uit min
derheidsgroepen. zoals negers. Porton-
canen enz Daardoor kan het voorko
men dat blanken met goede cijfers wor
den afgewezen ten gunste van iemand
uit een minderheidsgroep met lagere
cijfers. Dat was hier hetgeval en daarom
had de bewuste blanke Amerikaan be
roep aangetekend bij het hof van Cali-
forrue. welk college hem m het gelyk had
gesteld De universiteit echter vocht
deze beslissing aan by het hoogge
rechtshof in Washington en dat nu zal
een uitspraak moeten doen over de
vraag of deze 'omgekeerde discrimina
tie' toegelaten is of niet.
Ooi
'ok in Nederland wordt wel over der
gelijke 'omkeringen' gediscussieerd. De
bekendste uitdrukking in dit verband
lijkt ons 'omgekeerde klassejustitie'
Met deze term wordt gesuggereerd dat
sommige figuren uit wat 'hogere klas
sen' heet forser worden aangepakt dan
de gemiddelde verdachte, teneinde ook
maar de schijn te vermijden dat zij over
privileges zouden beschikken. De zorg
om klassejustitie te voorkomen zou al
dus tot een omgekeerde vorm van dit
verschijnsel leiden Het is overigens de
vraag of dat waar is. Als regel wordt de
uitdrukking 'klassejustitie te haastig
gebruikt en dat geldt precies zo voor de
omkering ervan Niettemin hoeft ei
geen twijfel over te bestaan dat be
paalde verschijnselen in hun tegendeel
kunnen verkeren De Amerikaan, wiens
zaak thans dient voor het federale
hooggerechtshof, is kenneUjk de me
ning toegedaan dat daarvan m zijn ge
val sprake is: minder gekwalificeerde
mensen dan hyzelf worden voorgetrok
ken om de schijn van discriminatie te
vermijden en daardoor voelt hy zich op
zijn beurt gediscrimineerd. Toch lykter
ons een groot verschil te bestaan tussen
wat men een 'primaire discriminatie
zou kunnen noemen en de vervolgens
optredende afgeleide, dan wel omge
keerde vorm Betrokkenen uit de eerste
groep zijn namelijk slachtoffer van een
(m de loop der tijden ontstane en blijk
baar algemeen geaccepteerdei opvat
ting dat bepaalde minderheden nu
eenmaal minder kansen hebben dan de
(blanke) meerderheid. Mensen uit de
tweede groep komen echter pas in de
knel omdat men iets voor de eerste ca
tegorie wil doen Het gaat hier niet om
een vooropgezette discriminatie, maar
om een gevolg van een poging om daar
aan een einde te maken
De basis van dit conflict heeft met ra
cisme te maken, het zich afeetten tegen
t Slot zie pagina 3 kolom 1