Sterk verdeelde adviezen
en nog geen formateur
FNV: OPNIEUW KANS
OP ARBEIDSONRUST
Nobelprijs voor
Amnesty International
minikrant
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Financiële positie van de
zorgelijk, maar nog geen
vismijnen
sluitingen
Als werkgevers zich blijven verzetten tegen protocol
PRIJS 1976 ALSNOG TOEGEKEND AAN DE
NOORDIERSE VROUWEN VREDESBEWEGING
Zes doden
op overweg
229e jaargang no. 233
Dinsdag 11 oktober 1977
Elke vrijdag In de PZC de SPECIALE ADVERTENTIE-
RUBRIEK voor verenigingen, actiegroepen e.d. voor
advertenties ZONDER WINSTOOGMERK.
Van onze parlementaire redactiei
DEN HAAG-De Koningin heeft maandag door de sterk verdeelde adviezen
van PvdA. CDA en D'66 nog geen formateur of informateur kunnen benoe
men om de gestrande kabinetsformatie weer op gang te brengen. De Konin
gin ontving maandag op paleis Huis ten Bosch in Den Haag achtereenvol
gens de fractieleiders van PvdA (Van Thijn). CDA (Van Agt) en D'66 (Ter
louw). De Koningin wilde op enige punten nader advies hebben. Over de
inhoud van deze adviezen is maandag niets bekend gemaakt, maar in Den
Haag wordt het zeer waarschijnlijk geacht dat de Koningin twee infor
mateurs zal benoemen-een uit PvdA-en een uit CDA-kring-om de impasse
die vorige week rond de zetelverdeling in het nieuwe kabinet ontstond, te
doorbreken.
PvdA en D'66 adviseerden de Koningin zaterdag Den Uyl tot formateur te
benoemen Deze partijen voelen eventueel wel voor een informateur De
PvdA vindt dat die informateur uit haar kring moet komen CD A-fractievoor
zitter Van Agt adviseerde de Koningin zaterdag een CDA-formateur te be
noemen Hy noemde daarbij de namen van de CHU'ers Scholten en Van
Verschuer en de KVP'er Nelissen
Een woordvoerder van de PvdA-fractie zei maandag dal men zich in zijn
partij nogal heeft verbaasd over de uitspraken die CDA-leider Van Agt
zaterdag deed over een minderheidskabinet ..Het is bij ons als onvoorstel
baar overgekomen dat zo'n kabinet op de eerste de beste dag zou worden
weggestuurd", aldus de woordvoerder. Hij noemde een minderheidskabinet
een mogelijkheid die men uiteindelijk niet geheel kan uitsluiten. ..Tegen de
gedachte van een minderheidskabinet wordt bij ons niet vrolijk aangeke
ken". zei hij.
In de PvdA-fractie zijn nieuwe verkiezingen, die PvdA-mlnlster Duisenberg
zaterdag als laatste mogelijkheid noemde niet serieus overwogen Om uit de
patstelling te komen moeten er volgens de PvdA-woordvoerder. nu serieuze
besprekingen plaatsvinden over do 8-7-1-formule «acht PvdA-ministers, ze
ven CDA en een D'66) en de 7-7-2-formule Zo'n serieus gesprek over beide
formules is er volgens de PvdA-fractie nog niet geweest
AMSTERDAM - De FNV heeft gisteren gewaarschuwd voor mogelijke arbeidsonrust in het ko
mend jaar. „Als de werkgevers zich blijven verzetten tegen uitvoering van het Haagse protocol,
moeten we in 1978 rekenen op arbeidsonrust". Dit verklaarde maandagavond FNV-loononderhan-
delaar Frans Drabbe na afloop van de vergadering van alle 25 bij de FNV aangesloten bonden met
de top van de FNV.
toen ter discussie gest elde onderwerpen
(omzetten van meer winst in meer werk.
het verder 'opschonen' van de prijs
compensatie en het kunnen meebeslis
sen over investeringen) voortgang be
reikt". zo zei Drabbe Hij maakte giste
ren nog eens duidelijk dat er over het
verder opschonen van de prijsvergoe-
ding met de FNV niet valt te praten
..We moeten niet vergeten dat het
Haagse protocol begin dit jaar werd ge
tekend om de toen aan de gang zijnde
stakingsacties te stoppen", aldus
Drabbe ..Inmiddels is op geen van de
een reële loonsverhoging nodig". aldus
FN V-best uurder Drabbe
De FNV vindt voortsdat komend Jaar in
alle bedrijfstakken een begin wordt ge
maakt met de mogelijkheid van het ver
vroegd pensioen Tot nu toe kennen
slechts enkele bedrijfstakken de moge
lijkheid van eerder pensioen De basis
vakantie dient in de komende vier jaar
geleidelijk te worden uitgebreid tot 25
dagen per jaar en er zal een begin moe
ten worden gemaakt met de invoering
van vormen van educatief verlof
De FNV wil het tenslotte aan de leden
overlaten om een deel van de prijscom
pensatie in te leveren voor werk voor
anderen.
Thomas Hammarberg. hoofd van Amnesty International ill neemt de felicitaties
van de voormalig Zweedse eerste-mmister Olof Palme in ontvangst
ontslag
foto
Een getuige-deskundige heeft, ver
klaard. dat de bij het Menten-proces ge
bruikte foto van een man ln uniform niet
Pieter Menten kan zijn.
PAGINA 9
steun
PAGINA 11
pacht
PAGINA 15
nerveus
PAGINA 16
speer
Wim lbo stelde zijn serie van 22 caba
ret-platen in een jaar tijd samen Radio-
en televisieprogramma's Strip
PAGINA 19
toekomst
Het kleinere bedrijf heeft de toekomst
aldusdrs Dieters van hé'. EDI: Beurs-6-
nancién-i
FNV-voorzitter Wim Kok zei maandag
dat de FNV van de werkgevers op zeer
korte termijn wil weten of ze hereid
zijn concrete afspraken te maken over
de kwestie winst werk en met name
over de vraag of ze mee willen werken
aan het tot stand komen van arbeids
plaatsen-overeenkomsten. Kok zei dat
de werkgevers in de stichting van de
arbeid zich tot nog toe uiterst negatief
tegenover deze zaken hebben opge
steld. Hij zei ook dat de FNV niet bereid
is om over de materiële kant van de
arbeidsvoorwaarden te gaan praten, zo
lang nog volstrekt onduidelijk is hoe de
w erkgevers over immateriële zaken als
die arbeidsplaatsen-overeenkomsten
denken. „Wij zullen het antwoord van
de werkgevers op onze vragen zeer
zwaar laten wegen", aldus Kok. Hij zei
dat de werkgevers binnenkort een brief
van de FNV Hierover kunnen verwach
ten.
De federatleraad, het belangrijkste or
gaan binnen de FNV. heeft gisteren de
beleidslijnen vastgesteld voor de ko
mendeloononderhandelingen Hierover
kunnen de ruim iï miljoen aangesloten
leden zich tot begin november in verga
deringen uitspreken Op 14 november
zal dan de FNV haar standpunt defini
tief bepalen
Centraal in de nu uitgeko
men beleidsnota staan de handhaving
van de koopkracht voor de modale
werknemer en de vermindering van de
inkomensongelijkheid De FNV wil
handhaving van de koopkracht berei
ken door de overheid vier maatregelen
te laten nemen Deze zijn
- een verlaging van sociale werkne
merspremies
- het niet laten doorgaan van de infla
tiecorrectie van de loon- en inkom
stenbelasting.
- een belastingverlaging voor iedereen
van ongeveer 200 gulden en
- het niet laten doorgaan van de btw-
verhoging Op aardgas
..Komt de overheid niet of onvoldoende
aan onze verlangens tegemoet dan is
(Van ome correspondenti
OSLO-STOCKHOLM - Hel Noorse No-
bclcomite heeft besloten de vredesprijs
van 1977 toe te kennen aan Amnesty
International, de onafhankelijke or
ganisatie die strijdt voor naleving van
de reehlen van de mens waar ook ter
wereld. Aan de Nobelprijs is dit jaar
een bedrag van rond 350.000 gulden
verbonden Het secretariaat van Am
nesty is gevestigd tc Londen, maar
voorzitter is de in Stockholm wzonach
tige en werkzame journalist Hammer-
berg. Amnesty International werd in
juli 1961 opgericht in Luxemburg
In de verantwoording voor het toeken
nen van de prijs aan Amnesty Inter
national stond dat deze organisatie zich
inzet voor het beschermen van de
waarde van de menselijke persoon ..in
een tyd van toenemende verruwing en
internationalisering van geweld, terreur
en foltering De organisatie, aldus de
Veerdienst op
Harwich hervat
ROTTERDAM iANPi - Na een 24-uurs
staking van Britse zeelieden op de vaar
route Hoek van Holland-Harwich de
bootdiensten het gebruikelijke vaar-
schema hervat De nacht-boor vanaj
Hoek van Holland vertrok om 23 00 uur
en uit Harwich om 22 00 uur
verantwoording, heeft degenen die
vanwege hun ras. godsdienst of poli
tieke overtuiging gevangen zijn gezet,
haar praktische, menselijke, humani
taire en onpartijdige hulp verleend
Volgens Al-voorzitter Thomas Ham-
merberg zal het aan de prijs verbonden
geld worden gebruikt om de werkzaam
heden van Amnesty uit te breiden
Hammerberg. die werkzaam is bij de
Zweedse omroep, heeft achter zijn bu
reau een tekening van een ridder in har
nas, gewapend met een kroontjespen in
plaats van een lans ..Dat geeft duidelijk
aan op welke manier we werkenzo
verklaarde hij .Wij hebben ontzaglijk
veel huip nodig van de massamedia en
krijgen die dikwijls ook Het verschaffen
van ui formatie over hetgeen zich in ver
schillende landen afspeelt, is erg be
langrijk"
Alleen al in Zweden zijn zo'n 270 zoge
naamde adoptiegroepen' Elke groep
bekommert zich om drie politieke ge
vangenen' mensen die vanwege hun po
litieke overtuiging of geloof gevangen
zitten, gemarteld worden of hun land
uitgezet worden Dat kritiek wordt uit
geoefend op Amnesty vindt Hammer
berg niet erg Het feit dat deze kritiek
van zowel links als rechts komt. duidt
erop dat we vrij objectief zijn", zo
meende hij We streven er altijd naar te
blijven wat we zijn een politiek reli
gieus en economisch onafhankelijke
beweging
De Nobelprijs voor 1976. die vorig jaar
niet werd uitgereikt wegens gebrek
aan kandidaten, gaat nu naar de twee
Woning Amerikaanse
consul beschoten
ROTTERDAM (ANP) - De woning van
de Amerikaanse consul aan de Straat
weg in Rotterdam is beschoten. Er zijn
tien kogels op de voorruit van het huis
afgevuurd. Een van de kogels heeft het
huis door de zijruit weer verlaten.
Uiteen onderzoek doorde Rotterdamse
politie is gebleken, dat de schietpartij
vrijdagavond jongstleden omstreeks
half twaalf gebeurd moet zijn. Omdat de
consul niet thuis was, heeft men niets
van de schoten gemerkt Vandaag
kwam de consul pas tot de ontdekking,
dat zijn woning het doelwit is geweest
van een onbekende schutter
De kogels zijn afgevuurd uit een 22. ka
liber vuurwapen Het gehele geval ver
toont gelijkenis van de schietpartij vo
rige week woensdagavond op het huis
van de Duitse consul aan de Parklaan in
Rotterdam Toen werden eveneens om
half twaalf tien schoten met kogels van
hetzelfde kaliber afgevuurd.
Het onderzoek heeft nog niets opgele
verd. De politie staat voor een raadsel,
zowel wat de dader betreft als het motiet
van de schietpartijen, die geen slach
toffers hebben geëist.
oprichtsters van de Noordierse Vrou
wen Vredesbeweging. Betty Williams
en Marid Corrigan. In Oslo werd ge
steld dat. na de blunder de vredesprijs
toe te kennen aan de vroegere Ameri
kaanse minister van buitenlandse za
ken Henrv Kissinger en de voormalige
Japanse premier Eisaku Sato, het
Noorse Nobelcomite nu heeft gepoogd
vertrouwen terug te winnen en de No
belprijs te revalueren.
In de verantwoording bij deze toeken
ning staat dat Vrouwen voor Vrede een
initiatief is dat de weg heeft gebaand
voor energieke tegenstand tegen geweld
en machtsmisbruik, die in brede lagen
van de bevolking opgeld deed De
Noordierrse Vrede voorgeragen In
plaats van de Nobelprijs kreeg zij de
Vredesprijs van het Noorse volk
Het Ierland Comité in Amsterdam pro
testeert ertegen dat de Nobelprijs voor
de Vrede 1976 is toegekend aan Betty
Wiliams enMairead Corrigan van de
Noordierse Vredesbeweging De vre
desbeweging heeft de afkeuring van ge
weld nooit gericht tegen het geweld van
het Britse legeren de Noordierse politie
die - zo zegt het Ierland Comité - de
republikeinse bevolking terroriseren,
arrestanten martelen en gevangenen
schandalig behandelen De vrede waar
naar Betty Williams en Mairead Cor
rigan streven is een Pax Bnttaniea. wat
betekent dat de rust en orde worden
hersteld met Britse wapens
ONDERZOEKNAAR TOESTAND IN NEDERLAND
AFSLAGEN WERKEN
MET VERLIES
VLISSINGEN - De vismijnen in
Zeeland staan er niet gunstig
voor, maar in de nabije toe
komst vallen geen sluitingen te
verwachten. Wel zal binnen het
Permanent Overleg Visafsla-
gen worden bezien welke
maatregelen genomen moeten
worden. Dat overlegorgaan
voert een onderzoek uit naar de
financiële omstandigheden
van alle Nederlandse vis
mijnen. De resultaten zijn niet
op korte termijn te verwach
ten. Volgens de wethouders G.
J. A. M. Adan van Vlissingen en
J. J. Vergouwe van Oostburg en
ook naar het oordeel van bur
gemeester J. D. van der Linde
van Kortgene zal in ieder geval
van het opdoeken van de vis
mijnen in Vlissingen, Colijns-
plaat en Breskens geen sprake
zijn.
De heer Adan bracht de slechte finan-
riële situatie, waarin de Vlissingse vis
mijn verkeert, onlangs onder cïe aan
dacht var de gemeenteraad die zich be
zighield met de voorbehandeling van de
gemeentebegroting Hij liet weten dat
de perspectieven ongunstig zijn De
heer Adan desgevraagd Het gaat re
ver om te stellen dat de gemeentelijke
vismijn za! .vorder opgedoekt Dat is
beslist riet her geval Bovendien speelt
ook het probleem mee dat Ar-
nemuidense en Vlissingse vissers nooit
gebruik zuilen maken van de vismyn in
Breskens We gaan nieuwe investerin
gen wel zoveel mogelijk tegen, het per
soneelsbestand is minimaal en de ge
meente doet er alles aan om het jaarlijks
exploitatietekort zo beperkt mogelijk te
houden De heer Adan is van mening
dat het verkopen van vis buiten de mijn
om een slecht effect heeft op de posiiie
van de mijn. maar aan een schatting
over de omvang waaet hfj zich niet
Ook wethouder Vergouwe van Oost
burg heefl geen inzieht in de hoeveel
heden vis. die huiten de mijn om op de
markt worden gebraeht Over de vis
mijn in Breskens zegt hij: Net als
overal lijdt de mijn een kreupel be
staan. Niettemin moet ik zeggen dat de
toestand dit jaar niet verder is ver
slechterd. Doordat er behoorlijke
prijzen zijn gemaakt, is een stabiele si
tuatie ontstaan. Vorig jaar hadden we
een verlies van f 60 000.-. We verwach
ten. dat we daar dit jaar onder zullen
blijven. Over sluiting wordt in ieder
geval niet gedacht.
Burgemeester Van der Linde van Kort
gene constateert dat de vismijn van
Colijnsplaa' nog steeds verliesgevend
werkt Hij merkt daarbij op. dat de sj-
Slot zie pagina 5 kolom 5
Stemmen in
het licht
tOver het algemeen zal ze-
ker in Nederland, met grote
instemming zijn kennisgeno
men van het bencht dat zowel
Amnesty International als de
Vredesbeweging van de vrou
wen uit Ierland de Nobelprijs voor de
vrede hebben gekregen Bij Amnesty
International gaat het om een organisa
tie die zich het lot van politieke ge
vangenen aantrekt zonder zich te be
kommeren over de ideologie van een re
gering: zij werkt - om een voorbeeld te
noemen - voor gevan genen in Chili als
voor politiek-vervolgden in Rusland,
zonder aanzien des regiems. De vrou
wen uit Noord-Ierland hebben de afge
lopen jaren grote sympathie uit de hele
wereld verworven met. het streven om in
eigen land vrede te stichten Toen een
vorig maal de Nobelprijs voor de vrede
niet werd toegekend, werd van vele kan
ten verontwaardigd gevraagd waarom
deze Ierse vrouwen de prijs niet hadden
gekregen, zij dienden eerder dan wie
ook daarvoor in aanmerking te komen,
was de algemene opvatting De prijs is
dan nu verleend, gelukkig en terecht
Overigens zullen deze gevoelens wel
niet overal worden gedeeld. De leden
van het Ierse Republikeinse Leger bij
voorbeeld zullen weinig ingenomen rijn
met deze toekenning van de Nobelprijs.
Zij verfoeien immers het werk van deze
vrouwen, omdat het hun onverbidde
lijke en meedogenloze actie voor aan
sluiting van Ulster bij Ierland door
kruist. En de protestantse tegenvoeters
van de Ira-fanatici zullen evenmin enige
lof voor deze toekenning kunnen op
brengen Deze vrouwen brengen name
lijk de radikaie doelstellingen van beide
strijdende partijen in gevaar doordat zij
op andere waarden wijzen, bijvoorbeeld
op de onvervangbaarheid van een men
senleven
Soortgelijke afwijzende reacties zijn
voorspelbaar ten
aanzien van Am
nesty International,
wellicht niet uit Ne
derland. want hier
beschikt deze or
ganisatie over veel sympathisanten.
Misschien heeft dat mede te maken met
de omstandigheid dat ons land het zich
tegenwoordig kan permitteren derge
lijke gevoelens te koesteren: het ge
vangennemen zonder enig proces van
mensen met poll tiek-afwijkende me
ningen is in deze tijd hier een onbekend
en zelfs onmogelijk verschijnsel. Zo is
het niet altijd geweest. Veertig jaar ge
leden - om maar eens een datum te prik
ken - zou het allemaal wat dieper in het
vlees hebben gesneden: de onafhan
kelijkheidsbeweging van de Indonesiërs
bijvoorbeeld werd in die dagen vrij al
gemeen beschouwd als een ongehoorde
revolutie, waartegen fors moest worden
opgetreden. Een van de weinige keren
dat een Nederlands minister kamervra
gen met slechts éën woord afdeed, had
te maken met de arrestatie van
Soekamo in 1933 De communist
Roestam Effendi had naar het waarom
van deze gevangenneming gevraagd,
waarop Colijn als minister van koloniën
hooghartig antwoordde: „Omdat de In
dische regenng een en ander nodig oor
deelde En op de vraag of de regering
bereid was de maatregel ongedaan te
maken, antwoordde Colijn met ver
moedelijk het kortste antwoord uit de
parlementaire geschiedenis: „Neen."
Als er toen een Amnesty International
was geweest, die zich met Soekamo zou
hebben beziggehouden, zou deze or
ganisatie vermoedelijk over slechts
wemig populariteit in Nederland heb
ben beschikt, om overde reacties op een
Nobelprijs maar niet te spreken Over
Colijns antwoord schreef men in die da
gen dat het naar het hart was 'van het
overgrote deel van ons volkHet noopt
tot enige bescheidenheid de gang der
geschiedenis bepaalt vaak hoe op zeker
moment de sympathieën van een volk
zijn gericht.
fiadlijn
Do
beide organisaties die thans de
Nobelprijs voor de vrede hebben gekre
gen. hebben een gemeenschappelijke
karaktertrek: zij gaan in tegen verbeten
figuren, die menen dat him eigen
ideologie de enige ware leer is. zo enig en
zo waar dat die met geweld en zonder
proces moet worden gevestigd en ge
handhaafd Er is moed voor nodig om
daar tegen in te gaan. vooral in Ulster.
Deze Ierse vrouwen lopen zelf gevaar
Nochtans durven zij de kruistocht voor
de vrede aan. zij hebben - om Nijhoffs
dichterlijke woorden te gebruiken - 'een
stem m het licht' vernomen. Daarnaar
luisterend werden beide organisaties
zelf 'stemmen in het licht', stemmen ge
richt tot mensen die in kerkers worden
opgesloten omdat zij hun mening dur
ven te zeggen, gencht tot vrouwen en
kinderen die dreigen te worden ver
moord omdat fanatici van twee ge
loofswijzen elkaar met wapens verket
teren. Er zijn Nobelpnjzen voor minder
verleend.
KAMPEN (ANPl - Op een niet be
veiligde overweg in de Oosterholtse
steeg op rond 1500 meter van het sta
tion Kampen is maandagmiddag rond
kwart voor zes de stoptrein Zwolle-
Kampen op een auto gebotst. Alle inzit
tenden, twee mannen, twee vrouwen en
twee kinderen kwamen bij het ongeluk
om het leven Allen hadden de Turkse
nationaliteit Fr waren op dc overweg
wel knipperlichten maar deze ware*i
noe niet in werking