PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HET CDA EIST PORTEFEUILLE
JUSTITIE OF ONDERWIJS
Nederlander verdacht
van hulp aan de RAF
Gevolgen pijlerdam Oosterschelde voor
het milieu zijn nog niet goed te overzien
adria
Formatie weer in kritieke fase
Carter: kernwapens
alleen voor defensie
Ex-gegijzelde
vrouw bevallen
Beter laat dan nooit
220e jaargang no. 228
Woensdag 5 oktober 1977
marconistraat 1 postbus 146 goes telefoon 01100 -20440
als het om auto's gaat
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De kabinetsformatie verkeert sinds dinsdag opnieuw in een uiterst kritieke fase nude
onderhandelingen over de zetelverdeling in het nieuwe kabinet in een impasse lijken te zijn
geraakt. CDA en PvdA hebben de informateurs Den Uyl en Veringa zulke harde, elkaar uitsluitende,
eisen voorgelegd dat overeenstemming nauwelijks mogelijk lijkt. Desondanks verwachten de
informateurs vandaag tot een afronding te kunnen komen.
CDA-leider Van Agt legde dinsdag de
eis op tafel dat het CDA ofwel het minis
terie van justitie, met hemzelf als minis
ter, ofwel het ministerie van onderwijs
moet knjgen. Het zijn beide voor de
PvdA onaanvaardbare zaken De socia
listen blijven de voorkeur geven aan de
zogenaamde 8-7-1-formule (8 PvdA-
ministers. 7 CDA en 1 D'66), maar zijn
bereid eventueel de 7-7-2-formule te
aanvaarden. Dan moet justitie (en na
tuurlijk onderwijs) echter wel in handen
van de PvdA komen, zo is de opvatting
van de PvdA-fractie
De PvdA acht het voorts niet gewenst
dat bij een gelijk aant al ministersposten
voor PvdA en CDA. zowel Van Agt als
Ananessen en Kruisinga in het kabinet
zitting nemen. Alleen bij een 8-
7-1-formule worden deze drie CDA-
prominenten wl geaccepteerd.
Voor CDA-leider Van Agt en zijn fractie
is deze laatste formule „absoluut on
aanvaardbaar", zoals de CDA-leider
dinsdag voor zijn bezoek aan de infor
mateurs op een persconferentie mee
deelde Volgens de woordvoerder van de
informateurs heeft Van Agt dat „onaan
vaardbaar" tijdens het overleg echter
met uitgesproken.
De informateurs zouden vanmiddag
om drie uur aan de drie fractieleiders
bijgewerkte versies van hun dinsdag
besluit
dissidenten
Een Ween se psychiater is van mening
dat Rusasche dissidenten terecht in een
inrichting zitten
boycot
De Oegandese ex-mlnister Kyemba
vindt, dat WesUEuropa Amin kan verja
gen door een boycot
verrassend
te vroeg
VARA-Visie komt voor de VARA eigen
lijk te vroeg, Radto-en televisieprog
ramma's: Strip.
PAGINA 15
beslissing
De Raac van de Nederlandse werkge
versorganisaties vindt een spoedige be
slissing over de bouw van drie nieuwe
kerncentrales nodig. Beurs-fin ancien
economie
gedane voorstellen voorleggen. In het post van justitie toebedacht. De infor-
ene voorstel gaan de informateurs uit mateurs willen hun werk vandaag zien
van de 8-7-1-formule, in het andere van af te ronden. Daarmee is nog niet ge-
dc 7-7-2- formule. In beide gevallen zegd dat zij verwachten hun pogingen
hebben Den Uyl en Veringa het CDA de met succes te kunnen bekronen. Ken
PLECHTIGE BELOFTE IN VN:
PAGINA 2
bemiddeling
appèl
Dc Zuidmolukse treinkapers en school-
bezetters willen geen beroep aanteke-
i nen tegen hun vonnis.
grenzen
De zichtbare en onzichtbare grenzen
tussen Japan en de rest van de wereld
NEW YORK (RTR) - President Carter
heeft dinsdag gepleit vooreen besnoei
ing tot 50 procent in de Russische en
Amerikaanse nucleaire bewapening.
De Verenigde Staten zullen wat aan
nucleaire wapens in hun arsenaal
overblijft, alleen gebruiken voor hun
eigen verdediging.
In zijn grote rede voor de algemene ver
gadering van de Verenigde Naties in
New York, zei de Amenkaanse presi
dent: „De Verenigde Staten zijn bereid
hun nuclaire bewapening zo sterk mo
gelijk te beperken en in te krimpen als
de nationale veiligheid toestaat.
„Op basis van wederkerigheid zijn zij nu
bereid haar in te krimpen met 10. 20.
zelfs 50 procent. Daama zullen zij
ijveren voor verdere beperkingen, tot de
wereld echt bevrijd is van kernwapens
Carter, die het woord voerde een dag na
het verlopen van heteerste Salt-verdrag
van vijfjaar ter beperking van de strate
gische bewapening van de Verenigde
Staten en de Sowjet-Unie. legde een
plechtige verklaring af ten aanzien van
het Amerikaanse gebruik van nucleaire
wapens
Hij zei: „ter vermindering van de afhan
kelijkheid van landen van kernwapens,
verklaar ik hierbij plechtig namens de
Verenigde Staten, dat wij alleen kern
wapens zullen gebruiken voor onze ei
gen verdediging. Dat wil zeggen, onder
omstandigheden van een daadwer
kelijke nucleaire of conventionele aan
val op de Verenigde Staten, onze gebie
den of krijgsmacht of zulk een aanval op
onze bondgenoten."
Carter zei dat zijn land en de Sowjet-
Unieop het punt staan een verdrag van
betekenis te bereiken over beperking
van hun tatale aantal wapens en beper
king van bepaalde categorieën wapens
die voor beide landen bijzondere
draagwijdte' hebben Hij had het ook
over de huidige onderhandelingen tus
sen de beide grote mogenheden en
Groot-Brittannié. over een algeheel
verbod van nucleaire ontploffingen.
Gunstige reactie
Westelijke VJ7.-diplomaten hebben de
verklaring van president Carter dat de
Amerikaanse regenng ook bij een aan
val op bondgenoten kernwapens zal ge
bruiken, bijzonder positief opgenomen.
Zij zeiden dinsdag na Carters rede dat
hij ook aanvallen op Amerikaanse troe
pen heeft genoemd, wat van betekenis is
in verband met de legering van Amen
kaanse troepen in Berlijn. Een Egypti
sche diplomaat noemde het een voor
uitgang dat Carter voor de eerste maal
gesproken heeft van 'wettelijke rechten'
van de Palestijnen en niet slechts van
hun 'belangen'
Een diplomatie van het oostblok had
waardering voor Carters oproep tot
ontwapening en controle daarop. Di
plomaten uit de Derde Wereld en
Afrika waren teleurgesteld dat Carter
met geen woord gerept heeft van het
conflict tussen noord en zuid en de
kwestie Zuidelijk Afrika slechts ter
loops aanroerde.
mislukking van hun informal iepoging
is niet uitgesloten.
Een uitweg uit. de huidige impasse lijkt
erg moeilijk geworden, vooral nu CDA-
leider Van Agt. zich dinsdag - na overleg
met zijn frac t ie - harder heeft opgesteld
dan eerder in de onderhandelingen Van
Agts aanbod om - voor het weislagen
van de formatie - geheel uit de politiek
te verdwjjnen indien het CDA toch jus
titie krijgt, werd door zijn fractie met
geaccepteerd Van Agt is voor de PvdA -
gezien zijn opstelling In de abortus
<westie - op justitie onaar aardbs
Oeworden
Van Agt stelde dinsdag voor zijn be
zoek aan de informateurs dat het CDA
óf justitie óf onderwijs zou moeten heb
ben omdat de christen-democraten niet
„deze terreinen waarop het, Nederlandse
geestelijke leven in de jaren zeventig
zich concentreert" beide aan de PvdA
wil laten „Dat is ondenkbaar, vooral
gezien de grote aandacht die juist wij in
de verkiezingsstrijd aan deze immate
riële zaken hebben gegeven" aldus Van
Agt
De fractieleider van D'66, Jan Terlouw.
noemde deze eis van het CDA met te
recht Gezien de verkiezingswinst van
de PvdA heeft deze partij het recht om
justitie te claimen. „Het CDA moet een
dergelijk verlangen bespreekbaar ma
ken Als ze dan zeggen dat onderwijs in
ruil voor justitie naar het, CDA moet. is
dat. geen bespreekbaar maken Dat is
met de ene hand geven en met de andere
weer terugnemen", aldus Terlouw
Van Agt
Ook D"66 houdt ernstige bezwaren
tegen een voortgezette ambtsperiode
van Van Agt op justitie, omdat justitie
i Slot zie pagina 3 kolom 2>
DEN HAAG - Aankomst van de CDA-lijcttrekker Van Agt voor overleg met de
informateurs Den Uyl en Veringa dinsdag in Den Haag.
ARRESTATIE AAN GRENS BIJ KERKRADE
NEW YORK-President Carter tijdens zijn rede voor de algemene vergadering van
de Verenigde Naties.
KERK RADE-DEN HAAG-BONN - De
douane heeft maandagavond bij de
grensovergang Locht in Kerk rade de
21-jarige Frans Souren aangehouden.
Hij wordt verdacht van medeplichtig
heid aan de schietpartijen in Den Haag
en Utrecht van vorige maand, waarbij
één politieman werd gedood en twee
gewond. Bij die vuurgevechten waren
zoals bekend leden van de Rote Armee
Fraktion (RAF) betrokken.
De jongeman is afkomstig uit het Lim
burgse Nut h, maar woont al sinds enige
tijd op kamers in Kerkrade. Hij is
werkloos. Maandagavond kwam hij te
rug van een bezoek dt hij had gebracht
aan zijn meisje in West-Duitsland «ij
de grens werd hij herkend, naar ver
luidt door een leerling-douanier.
De kamers van Frans Souren waren al
geruime tijd In de gaten gehouden.
Dinsdagmiddag zijn deze kamers door
zocht Het is niet bekend ofdal iels heeft
opgeleverd Zeker is inmiddels wel. dat
de jongeman nooit eerder met de politie
in aanraking is geweest
Hij is maar even op het politiebureau in
Kerkrade gevangen gehouden Een wa
gen van het parket bracht hem snel over
naar Den Haag. De naam van Frans
Souren is al anderhalve week geleden
door enige dagbladen genoemd. Hij zou
een van degenen zijn wiens naam op de
politietelex verscheen kort na de dode
lijke schietpartij in Utrecht Volgens
goed ingelichte bronnen had hij de
kranten waarin zijn naam stond, bij zijn
arrestatie bij zich
Getuigen
Knut Folkerts. het Westduitse RAF-lid
dat ervan wordt verdacht de fatale
schoten op brigadier Kranenburg te
hebben gelost, zal worden geconfron
teerd met getuigen van misdrijven die
hij in West-Duitsland zou hebben ge
pleegd. Vandaag komen daartoe de eer
ste getuigen naar ons land.
De Westduitse justitie zoekt Folkerts
onder meer voor de moord op
procureur-generaal Buback. die op 7
april in Karlsruhe werd doodgeschoten.
De hoofdofficier van Karlsruhe had zyn
Utrechtse collega mr W H. Overbeek
gevraagd om de confrontaties op grond
van een Europees verdrag over weder
zijdse rechtshulp, daterend uit 1959.
Hei. opperste gerechtshof in Karlsruhe
heeft inmiddels bekend gemaakt dat de
maandag in een sneltrein in de buurt
van Bremen aangehouden mensen als
de 27-jarige Folker Speitel uit Stuttgart
en de eveneens 27 jaar oude Ecsemarie
Pries uit Hamburg zijn geïdentificeerd.
Zij worden verdacht tot een terroristi
sche groep rond de vroegere advocaat
Siegfned Haag te behoren, die als me
deplichtige wordt beschouwd aan de
moord op de bankier Jurgen Ponto
Speitel is de echtgenoot van de even
eens in verband met de moord op Ponto
gezochte Angelika Speitel. Beiden
werkten, zoals de officier van justitie
dinsdag in Frankfurt bekendmaakte, op
het bureau van de in Frankrijk op ver
zoek van de Bondsregering aangehou
den Duitse advocaat Klaus Croissant
De Nederlandse justitie verspreide vo
rige week een foto van de25-jarige Ange
lika Zij zou met de twee schietpartijen
in ons land iets te maken hebben.
Croissant wordt verdacht als schakel
tussen de in hechtenis zijnde leden van
de Baader-Metnhofgroep en de buiten
opererende terrorisfcengroepen gewerkt
te hebben Zijn kantoor werd gesloten
en de meeste van zijn medewerkers
gearresteerd
Schlever
In de zaak van de ontvoering van de
Westduitse industrieel Hans Martin
Schleyer zijn volgens een verklaring van
bondskanselier Schmidt geen bijzon
dere veranderingen te constateren. De
crisisstaf wacht nog steeds op nieuwe
informaties van de kant, van de ont
voerders via de advocaat Denis Payot in
Genève. die als bemiddelaar tussen de
terroristen en de regering in Bonn op
treedt. Tegen de achtergrond van deze
stagnerende ontwikkeling was de kleine
crisisstaf maar kort bijeen
Zoals bondskanselier Schmidt voor de
SPD-Bondsdagfractie duidelijk maak
te. zullen alle voorstellen tot verscher
ping van de wetgeving tegen terroristen
zorgvuldig moeten worden overlegd. Hij
kondigde daarbij een tweede topge-
sprek tussen regering en oppositie voor
half oktober aan. Oppositieleider Hel-
muth Kohl wil dat de kwestie van be
strijding van het internationale terro
risme op de in Belgrado dinsdag begon
nen KSZE-conferentie door de Bonds
regering ter sprake wordt gebracht
De internationale verstrengeling van
het terrorisme zei Kohl in een inter
view. raakt ook de kwestie van veilig
heid en samenwerking in Europa
Vreemde Haagse
handel
§De nieuwste ontwikkeling
rond een eventuele zetelver
deling in het komende kabi
net gaat mank aan een zon
derlinge inconsequentie. In
het ene geval (formule 8-7-1)
beperkt men zich tot zakelijke aangele
genheden. namelijk de verdeling van de
departementen, in het andere geval
daarentegen speelt men keihard op de
man. m casu op Van Agt. De achter
grond daarvan is duidelijk: de PvdA kan
Van Agt niet pruimen en zou hem het
liefst ver weg wensen, bijvoorbeeld naar
een kleine Limburgse gemeente op de
Mookerhei. Dat zij zo. Het vreemde ech
ter is dat de socialisten bereid blijken
over hun bezwaren heen te stappen in
dien het CDA de 8-7-1 formule accep
teert. In dat geval mag Van Agt wel naar
justitie Een zonderlmg spel, waarbij
zaken tegen personen worden uitgewis
seld op een weinig elegante manier Nu
wordt politiek overigens niet bedreven
terwille van de elegantie: in de meeste
gevallen is er sprake van een onver
bloemde machtsstrijd. Maar ook dan
mag men eisen dat er consequent wordt
gehandeld. Indien Van Agt voor de
PvdA onaanvaardbaar is als minister
van justitie, dan is hij dat bij elke formu
le. Het gaat niet aan de -tegen de figuur
Van Agt gerichte- bezwaren maar even
in te ruilen tegen een extra ministers-
zetel. Een weinig hoogstaande Haagse
handeL
LJe vraag is bovendien: is het van de
PvdA verstandig te handelen zoals zij
nu doet? Het gevolg van de jongste for
matiegebeurtenissen is dat het CDA de
rijen sluit.En dat is iets wat deze groepe
ring best kan gebruiken: zo uniform
wordt er in haar fractie met gedacht. De
PvdA fungeert sinds gisteren als een
'externe integrator', als een dreiging
van buitenaf, waardoor de bedreigden
min of meer in eikaars armen worden
gedreven. Dat was
gisteren al merk
baar- vertegen
woordigers van de
drie samenstellende
CDA-delen riepen
om strijd dat ze Van Agt niet laten val
len Op die manier levert ook de PvdA
nog weer een bijdrage tot de verdere
ontwikkeling van het CDA. Bij die party
kan men ook om andere redenen moei-
ïyk anders doen dan achter Van Agt te
gaan staan. In de afgelopen maanden is
hij immers duidelfik dé CDA-poUticus
geworden. Dat was al in de verkiezings
strijd het geval, maar vooral tijdens de
formatie heeft hij het gezicht van het
CDA naar buiten bepaald. Hy was en is
de onderhandelaar voor zyn geestver
wanten bij deze formatie en heeft daar
mede zijn stempel op gedrukt, of men
dat nu prettig vindt of niet. In zo'n situa
tie kan men moeilyk van zyn fractie
vergen, dat zy hem op een zijspoor zet.
Dat zou niet alleen tot gezichtsverlies
van betrokkene leiden, maar ook tot
grote interne moeilijkheden binnen het
CDA Zelfs diegenen, die niet behoren
tot de bewonderaars van de heer Van
Agt -ook op deze plaats is vaak kritiek
op hem uitgeoefend - zullen met be
vreemding van de nieuwste formatie-
ontwikkeling hebben kennis genomen
HOOFD AFDELING MILIEU EN INRICHTING DELTADIENST:
PRESENTATIE
OP OPEN DAG
MIDDELBURG - De gevolgen, die af
sluiting van dc Oosterschelde doer
middel van een stormvloedkering zal
hebben op het milieu, zijn op een aantal
punten nog niet goed te overzien. De
uitwerking van de afsluiting op de ge
tijdestanden en - stromen is wel vrij
nauwkeurig te voorspellen, maar over
hoe het onderwaterlandschap mei alles
wat daarin leeft, erop zal reageren, is
heel wat minder zekerheid. Dat geldt
ook voor het landmilieu. Er is wel be
kend hoeveel de oppervlakte van de
schorren en slikken zal afnemen, maar
de veranderingen in de flora en de
fauna als gevolg van het gedempte
getij, zijn niet goed te overzien, Dat
schrijft de hoofdafdeling milieu en in
richting van de Deltadienst van de
rijkswaterstaat in een bulletin, dat zal
worden uitgereikt aan bezoekers van
deopen dag. die op 14 oktober door deze
afdeling wordt gehouden. In het bul
letin wordt een uiteenzetting gegeven
o\er de talrijke onderzoeken, die mi
lieu en inrichting uitvoert, om meer in
zicht te krijgen in wat w ordt aangeduid
als „De nieuwe Delta".
Tijdens de open dag zal aan de be
zoekers van liet nieuwe kantoor van de
hoofdafdeling milieu en inrichting van
de Deltedienst worden duidelijk ge
maakt op welke terreinen met onder
zoek verncht en hoe dat is georgani
seerd. In het bulletin wordt uiteengezet,
dat de afdeling innchtingszaken zich
bezighoudt met de bestudering van de
inrichting van de nieuwe bekkens met
hun dammen, eilanden, oevers en ha
vens. Concrete onderwerpen zijn het
maken van projecten voor de
openluchtrecreatie op drooggevallen
platen zoals het Grevelingenstrand en
hetpian Schelphoek in her YeerseMeer.
Over de Oosterschelde merkt ir G.H S.
Hofker van de afdeling inrichtingszaken
op. dat één van de grote vraagstukken
is, na te gaan m hoeverre belangen van
natuurbehoud en van de recreatie op el
kaar afgestemd kunnen worden. Hy
voorspelt, dat de druk op het Ooster-
scheldegebied zeer zwaar zal zijn en hij
bepleit een geleidelijke ontwikkeling
van de recreatie.
Een belangrijk deel van de studies van
de hoofdafdeling milieu en inrichting is
gewijd aan de waterhuishouding, zoals
die in de nieuwe Delta gevoerd zal moe
ter. worden. De afdeling waterhuishou
ding van milieu en inrichting houdt zich
Jjentlijn
Er
specifiek bezig met de aanpassing aan
de nieuwe situatie, die ontstaat door de
uitvoering van de Deltawerken. Zo
wordt onder meer gezocht naar metho
den om zoet en zout water zo goed mo
gelijk van elkaar gescheiden te houden.
De afdeling milieu-onderzoek van de in
Middelburg gevestigde dienst houdt
zich in de eerste plaats bezig met de
Grevelingen. de Oosterschelde. het
Veerse Meer en het toekomstige Zoom
meer. In het bulletin wordt uiteengezet,
dat wetenschappelijk onderzoekers uit
allerlei richtingen zich bezighouden met
Slot zie pagina 7 kolom 5>
zyn ook nog politieke redenen, die
aan deze gang van zaken een twyfelach-
tig karakter geven Dit spelen-op-de-
man leidt tot spanningen tussen de twee
grootste fracties, waarop de nieuwe re
gering moet steunen Toen het eerste
kabinet-Den Uyl optrad werden er over
en weer nogal wat onvriendelykheden
geuit, maar bij de debatten over de rege
ringsverklaring ontstond er tenslotte
een sfeer van 'laten we het maar probe
ren. misschien groeit het vertrouwen
tydens de nt. Daarvan is met zo heel
veel terecht gekomen en dat houdt in
dat er op dit ogenblik nog altyd weinig
vriendelijk tussen PvdA en CDA wordt
gedaan Toch moet men nu samen aan
het regeren, toch moet men samen een
reeks van problemen oplossen, die bij
wyze van spreken een nationaal kabinet
verantwoord zouden doen zyn. Er komt
nog bij dat de tot nu toe gemaakte af
spraken -vooral m de sociaal-
economische sector- tamelijk mager
zijn. zodat in de prak ty k nog heel wat zal
moeten worden ingevuld Met andere
woorden: het is dringend nodig dat er
een hecht en goedwerkend team komt.
dat kan steunen op een grote mate van
overeenstemming tussen PvdA en CDA
Van de wil om daartoe te geraken is nog
niet veel gebleken. De gebeurtenissen
.van gisteren dragen met bij tot verbete
ring van de verstandhouding tussen de
toekomstige regeringsfracties. Jammer
GRONINGEN - In het Academisch
Ziekenhuis in Groningen is mevrouw
V Ellenbroek-Pnnsen. die in mei 10
dagen was gegijzeld in de trein bij De
Punt., bevallen van een welgschapen
zoon. Hij kreeg de namen Johannes
Petrus Henricus Het jongetje woog
bij de geboorte 3300 gram. Mevr. El
lenbroek was vorige week al naar
Groningen gegaan om in het zieken
huis de bevalling af te wachten Toen.
zij op 23 mei werd gegijzeld, was zij,
eveneens op weg naar dat zieken
huis. om een specialist te raadple
gen. Tegelijkertijd met een vrouw uit
Ntjmegen. die eveneens zzcanger
was, werd mevr EUenbroek na lang
aandringen van het crisisteam uit de
trein vrijgelaten
