PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HERVERDELING VAN
ARBEID IS NODIG
71
1 EUROPA MEUBEL
Kapers
en kind
willen vrouwen
niet laten gaan
Rijkswaterstaat heeft twee tracé's
voor aanleg Oesterdam Oosterschelde
V71
Adviezen aan de regering om massale
werkloosheid na 1980 tegen te gaan
PVDA WIL SOEPELER HOUDING
CDA OVER ZETELVERDELING
8
Terlouw komt met voorstel: 7-7-2
Storingspark...
pagina 9
220e jaargang no. 223
Donderdag 29 september 1977
PASJHXfTSTHAAT H
Ttl 01>»4-ei2«0
UXNOEVKU
Omdat u niet elke dag meubelen koopt
(Van onze redactie economie)
DEN HA AG-Er zijn bijzondere maatregelen nodig om, vooral na 1980, massale werkloosheid tegen
te gaan. Het aantal niet-actieven dreigt de komende jaren nog steeds groter te worden. Daarom
moeten extra arbeidsplaatsen worden geschapen in de niet-commerciële dienstverlenende sector
en moet er een herverdeling van arbeid komen. Om het arbeidsaanbod te beperken is nodig:
leerplichtverlenging, vervroegde pensionering en arbeidstijdverkorting. Met extra verlof zou het
ziekteverzuim kunnen worden bestreden.
Aldus enkele aanbevelingen uit het
rapport 'Maken wij er werk van'', ver
kenningen over de verhouding tussen
actieven en niet-actieven, dat de Weten
schappelijke Raad voor het Regerings
beleid (WRR) woensdag aan de regering
uitbracht
Een steeds grotere groep werknemers
blijft verstoken van arbeid, terwijl zij
wel graag wil werken. Met name de
'zwakke groepen' worden van deze ont
wikkeling de dupe De toekomstver
wachtingen zijn somber De vraag naar
arbeid zal aanzienlijk achterblijven bij
het aanbod van werkwilligen Maar ook
de toeneming in kwalitatieve verschil
len vraagt de aandacht
Omdat steeds meer mensen niet meer
kunnen werken moeten de wei
werkenden een steeds groter deel van
faun inkomen besteden voor de uitke
ringen aan de niet-actieven. De vraag is
of er grenzen zijn aan de bereidheid tot
deze inkomensoverdracht. Van belang
is ook welke economische gevolgen een
toenemende collectieve lastendruk
met zich brengt
voorstellen
zoekactie
sloop
Het provinciaal bestuur wil geheel
Hansweert-oost slopen bij de verbete
ringvan hetkanaaldoorZuid-Beveland
offerte
De CVI komt met een lagere offerte v<
verwerking van huisvuil dan
Zeeuwsch-Vlaamse gemeenten.
donors
nieuwe donors zijn van levensbelang
voor vele nierpatiènten.
jeugd
Ijverig zwoegende Jeugd zorgde voor
het gevaar van Ajax
advies
ji tie de uitzendingen vanOpsporing ver-
I" zocht'testaken. Radio-en televisiepro
gramma's: Strip.
PAGINA 23
dumpen
Nederland mag geen goedkoop textiel
f dumpen in België. Beurs financiën
l. economie
De WRR heeft als uitgangspunt geko
zen dat het steeds stijgen van het aantal
niet-actieven niet mag worden aanv
aard. Maar de traditionele middelen zijn
ontoereikend om dit ernstige probleem
te bestrijden. Mogelijk biedt een wijzi
ging van het financieringsstelsel in de
sociale verzekeringen perspectief voor
de werkgelegenheid Het rapport geeft
daarvoor geen oplossing: alternatieven
moeten In studie worden genomen
Ziekteverzuim
Er is een betere registratie nodig van de
gegevens over de sociale verzekering
om op dit punt verder te kunnen ko
men. Duidelijk is verder dat de arbeid
somstandigheden een belangrijke ver
klarende factor vormen voor de stij
ging van het ziekteverzuim. Daarom
moet worden gestreefd naar doorzich
tige arbeidsverhoudingen, waarin de
eigen verantwoordelijkheid beter tot
uiting kan komen.
Ter verheldering van zowel de verzuim-
als de wao-problematiek is het wense
lijk te streven naar verfijning van de re
gistratie van het ziekteverzuim naar
duur.
Om het 'vermijdbaar' ziekteverzuim te
rug te dringen moeten proefnemingen
worden genomen. De WRR beveelt in
dit verband twee maatregelen aan: uit
breiding van het gewone verlof met on
geveer vijf dagen, maar tegelijk het af
boeken van elke eerste ziektedag als
verlofdag, met een maximum van vijf
dagen Ruimere toekenning van bui
tengewoon verlof bij een sociale indica
tie van 'overbelasting', om onnodige
tussenkomst van artsen te voorkomen
Meer arbeidsplaatsen
Meer arbeidsplaatsen moeten worden
geschapen nu de perspectieven voorde
werkgelegenheid in de landbouw, de
industrie en de bouwnijverheid ongun
stig zijn. In de dienstensector doen zich
tal van problemen voor, zodat daar niet
al te groot vertrouwen op aanwas kan
bestaan. Inmiddels zal het aanbod van
arbeidskrachten fors stijgen, terwijl
ook een wijziging in het aanbod zich
voltrekt door grotere deelneming van
getrouwde vrouwen.
Als uitzichthjedende sector voor de uit
breiding van arbeidsplaatsen in de toe
komst wijst het rapport op de 'quartaire
sector', waarmee de niet-commerciële
dienstverlening wordt bedoeld, zoals
bejaardenzorg en onderwijs voor vol
wassenen Uitgangspunt is daarbij dat
er onvervulde behoeften in de samenle
ving bestaan, die door middel van ar
beidsintensieve voorzieningen kunnen
worden bevredigd Maar ook voor deze
werkgelegenheid dienen middelen te
worden opgebracht
Vooral door gebrek aan zekerheid dat
omscholing leidt tot een nieuwe betrek
king is nu de feitelijke deelneming aan
omscholing vrij gering De WRR vindt
dat naar grotere zekerheid moet worden
gestreefd Te denken valt aan een ver
dere uitbreiding van de omscholings
subsidies aan bedrijven als zij bereid
Verboden wapens, vlaggen en Nazi-
emblemen. alsmede oude SS-
uniformen. zijn door de Belgische politie
in beslag genomen na huiszoekingen in
neo-nazistische en rexistische kringen,
op last van de Luikse rechter van in
structie
zijn daarvoor in aanmerking komende
werklozen in dienst te nemen
Stimulering van investeringen vanuit
een werkgelegcnheidsvisie verdient
niet altijd aanbeveling. Dat zou meer
moeten geschieden in het kader van een
produktiviteitspolitiek zonder dat
daarbij de arbeidsplaatsengrondslag
moet worden gehandhaafd.
Wat leerplicht verlenging betreft, het
rapport stelt dat die niet in de eerste
plaats vanuit arbeidsmarktoverwegin
gen zou moeten worden ingevoerd Be
ter zou zijn een beleid dat vrijwillig tot
meer deelneming aan het onderwijs
leidt, waardoor ook vermindering van
de werkloosheid ontstaat. Het arbeids
bestel is onvoldoende ingericht op de
overgang van oudere werknemers van
werken naar pensionering Meer proe
ven met vervroegde pensionering zijn
noodzakelijk
Het instrument van de arbeidstijdver
korting verdient alle aandacht, maar
de invoering mag niet met stijging van
de arbeidskosten gepaard gaan Ar
beidstijdverkorting zou moeten wor
den ingevoerd als alternatief voor
loonstijging. Getracht zou moeten
worden een verantwoorde startpositie
voor algemene arbeidstijdverkorting
te vinden. Werk dat vrijwel alleen aan
trekkelijk is voor gastarbeiders zou
aantrekkelijker moeten worden ge
maakt om de noodzaak tot het aantrek
ken van buitenlanders te verminderen
DES HAAG'ANP) - Indianen uit Canadade Verenigde Staten en Suriname
hebben woensdag in gesprekken met Nederlandse kamerleden morele steun
gevraagd voor hun streven naar erkenning, eigen gebieden en bescherming
van hun eigen identieit. Een groep indianen grengl op het ogenblik een
bezoek aan Nederland na afloop van de internationale conferentie in Geneve
over de discriminatie van de inheemse volkeren in Amerika
De onttoverde
wereld
§De in 1970 overleden ND-
meegse cultuurfilosoof Han
Fortmann gaf eens een klein
boek de titel mee: .Wat is er
met de mens gebeurd?' Een
variatie daarop zou kunnen
zijn: .Wat is er met de kerk gebeurd?' De
katholieke bisschoppen van Nederland
hebben dezer dagen een nota het licht
doen zien, waarin een aantal cijfers zijn
verwerkt die aantonen dat de RK-kerk
van Nederland zich in een crisis bevindt.
Een enkel voorbeeld slechts één derde
van de katholieken vervult nog zijn
zondagsplicht, een opvallende achter
uitgang vergeleken bij 1966. toen nog
bijna tweederde op zondag naar de kerk
ging. Ruim vijfendertig procent van de
katholieken gaat een gemengd huwelijk
aan en er worden minder kinderen ge
doopt dan vroeger: thans negentig pro
cents ruim tien jaar geleden was dat
bijna achtennegentig procent Geen
wonder dat de bisschoppen het woord
'crisis' in de mond nemen. Zij wijzen er
overigens op dat alle christelijke ge
meenschappen zich in een dergelijke si
tuatie bevinden, maar menen dat de
RK-kerk door allerlei geestelijke en
maatschappelijke veranderingen het
meest is getekend. Wat is er met de kerk
gebeurd'
Mis
i Van onze redactie buitenland)
DACCA - De vermoedelijk twee kapers
van een DC-8 van de Japanse lucht
vaartmaatschappij JAL weigerden
woensdagavond nog steeds de zes
vrouwen en een kind onder de 142 pas
sagiers en veertien bemanningsleden
van het toestel vrij te laten. In de zin
derende hitte van de luchthaven van
Dacca, de hoofdstad van Bangladesj.
verstreek woensdagavond een ultima
tum van de kapers, leden van het ex-
Hef gekaapte toestel tijdens het tanken in Dacca
tremistische Japanse Rode Leger, zon
der dat hun dreigement - opblazen van
het vliegtuig - werd uitgevoerd.
De kapers eisen de vrijlating van negen
leden van het Rode Leger die in Japan
gevangenisstraffen uitzitten, en een los
geld van 6 miljoen dollar
De kapers die erop staan Hidaka-
eommando-eenheid te worden ge
noemd. naar een lid van het Rode Leger
dat zelfmoord pleegde na zijn arrestatie,
willen dat de regering van Bangladesj
rechtstreeks met hen onderhandelt.
Achtennegentig passagiers hebben de
Japanse nationaliteit Volgens een
woordvoerder van het JAL-kantoor in
Amsterdam zijn er geen Nederlanders
aan boord
Tot de gevangen leden van het Rode
Leger behoort onder meer de 28-jarige
Juzo Okudaira. die een aandeel zou
hebben gehad ln gijzelingsaffaires in
Den Haag (Franse ambassade. 1974).
Koeala Loempoer (Amerikaanse am-
In de Verenigde Staten is het aantal
ernstige misdrijven in 1976 met vier pro
cent gedaald. Het aantal diefstallen is
zelfs met tien procent verminderd, zo
blijkt uit dinsdag gepubliceerde statis
tieken van de FBI. de Amerikaanse Fe
derale Rcherche. De algehele criminali
teit (misdrijven en overtredingeni is
slechts met één procent toegenomen.
19751 en de kaping van een
J AL-toestel in Libië
De Japanse regering heeft woensdag la
ten weten dat. zij bereid is het losgeld te
betalen
Nederlandse vragen
naar verblijfplaats
medewerker Biko
tVan onze correspondent)
JOHANNESBURG - Staatssecretaris
Kooymans van buitenlandse zaken
heeft woensdag het PvdA-tweedc-
kamerlid Relus ter Beek meegedeeld
dat de Nederlandse ambassade in Pre
toria doende is met een onderzoek naar
de naar de verblijfplaats van de 28-
jarige Peter Jones, een medewerker
van de zondag begraven studentenlei
der Steve Biko.
Navraag bij de ambassade in Pretoria
■eerde evenwel dat men daar nog niet op
de hoogte was van het Nederlandse ver
zoek. dat volgens Kooymans enkele da
gen geleden bij het ministerie de deur
zou zijn uitgegaan
Volgens goed geïnformeerde kringen ln
Oost-Londen verblijft Peter Jones ver
moedelijk in de gevangenis van Port
Elizabeth, waar hij na zijn arrestatie
samen met Biko werd opgesloten
frontlijn
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG-De PvdA is niet bereid om
te gaan onderhandelen over de zetel
verdeling van het nieuwe kabinet zo
lang het CDA het 'slikken of stikken'
hanteert van de 7-7-1 (respectievelijk
ministersposten voor PvdA. CDA en
D'66)-formuic. De PvdA vindt onder
handelen alleen zinvol als de partijen
bereid zijn hun standpunten Ier discus
sie te stellen en zich niet van tevoren in
te graven.
De drie fractieleiders Van Thljn ipvdai.
Van Agt icdai en Terlouw (d'66i komen
vanmiddag, donderdag voor een geza
menlijk gesprek met de twee kabinet
sinformateurs Den Uyl en Verlnga bij
een. Woensdag hebben Den Uyl en Ver-
inga de drie fractievoorzitters ln afzon
derlijke gesprekken op de hoogte ge
bracht. van de standpunten van hun col
lega's, zoals die dinsdag naar voren zijn
gekomen in de eerste gespreksronde
De PvdA heeft zich gestoten aan de
harde wijze waarop Van Agt vasthoudt
aan zijn eis van een 7-7-I-verdeling. nog
voor de werkelijke onderhandelingen
zijn begonnen. Reeds op 15 juni. in de
allerprilste fase van de formatie-Den
Uyl, kondigde Van Agt aan dat het CDA
in geen stadium van de formatie genoe
gen zou nemen met minder zetels in het
nieuwe kabinet dan de PvdA. Den Uyl
noemde dat toen al een 'ultimatum',
maar stelde dat dit conflict pas na het
opstellen van een regeerakkoord aan
de orde zou komen.
CDA-woordvoerder Van Tellingen rea
geerde woensdagavond op de els van de
PvdA met de woorden ..Van Thijn mag
van ons best de gelegenheid hebben om
het tegendeel te bewjjzen. maar we ge
ven hem weinig kans Ons standpunt
ten aanzien van de zetelverdeling is al
tijd duidelijk geweest Dat wy akkoord
zouden gaan met een verdeling van 8-7-1
(de wens van de PvdA) is vrijwel uitge
sloten De kwestie ls wel bespreekbaar,
maar louter theoretisch"
Woensdag liet het CDA weten dat PvdA
en CDA niet bij voorbaat eikaars be
windslieden moeten gaan uitsluiten in
de laatste ronde van de kabinetsforma
tie. ..Als het gaat om de keuze van de
bewindslieden moeten wij wederkerig
op dezelfde wijze met elkaar omgaan",
zei de CDA-woordvoerder Hij doelde
hierbij op berichten dat PvdA en D'tifi
Van Agt niet aanvaardbaar zouden
vinden voor de portefuille van justitie
..Wij zeggen toch ook niet dat Van Kc-
menade of Pronk voor ons bij voorbaat
onaanvaardbaar zouden zijn", aldus de
woordvoerder van he CDA.
D'66-fract ie voorzit ter Terlouw gaat
vandaag proberen een zetelverdeling
van 7-7-2 tot stand te brengen Terlouw
is het niet eens met de 8-7-1 -formule van
de PvdA noch met- dc 7-7-1 van het CDA.
Ais de PvdA evenveei zetels krijgt als
het CDA. zou de Partij van de Arbeid
enige compensatie moeten krijgen in de
zwaarte van de portefeuilles zo meent
Terlouw Een absolute meerderheid
spositie voor het CDA vindt hy echter
niet gerechtvaardigd gezien de onder
linge krachtsverhoudingen Het pre
mierschap voor Den Uyl ls immers van
een niet weg te cyferen politiek gewicht,
aldus Terlouw
MEDIO 1978 MOET 'ROUTE' DAM ZIJN VASTGESTELD
OOK OMKADING
MARKIEZAAT
OPGENOMEN
BERGEN OP ZOOM-Rijkswaterstaat
heeft twee alternatieven in kaart ge
bracht voor een trace, dat gevolgd zou
kunnen worden bij de aanleg van de
Oesterdam achterin de Oosterschelde
tussen Tholen en de ..staart" van
Zuid-Beveland. De komende maanden
zullen die routes naar de minister van
verkeer en waterstaat gaan. die de raad
voor de waterstaat om advies zal vra
gen. Het is waarschijnlijk, dat van die
kant het volgend voorjaar de inspraak
in de streek wordt georganiseerd. Om
het werkschema niet in de war te
gooien-Oesterdam in 1985 klaar zal het
trace halverwege volgend jaar defini
tief moeien worden
Er zyn twee mogelykheden uitgewerkt
het eerste trace ligt het meest ooste
lijk zo dicht mogelijk tegen de
Schelde-Rynverblndmg aan een af
stand van ongeveereen halve kilometer
Met die oplossing is een zo groot moge-
lijk getydegebied te handhaven Wel
moet dan - ren oosten van de Schelde-
Rijnverbinding het Markiezaat van Be
rgen op Zoom worden ..omkaad" Het
hoofd van de eompartimenteringswer-
ken in de Oosterschelde, ir T G van der
Meer .Tegen de tijd dat de Oesterdam
gesloten moet worden komt alle water
van eb en vloed door het sluitgat Dan
krijg je zulke grote stroomsnelheden.
dat de Schelde-Rijnverbinding als in
ternationale vaarweg vrijwel onbruik
baar zou worden tijdens bepaalde pe
rioden van de dag Rykswaterstaat
vindt dat niet acceptabel Je kunt die
problemen voorkomen door achter de
Schelde-Rynverbinding een dam te
maken waarmee je het Markiezaat om-
kaadt De stroomsnelheden worden dan
minder, het water wordt gekeerd Kos
ten- rond 180 miljoen
•de andere mogelijkheid om de Oester
dam te situeren ligt zover van de
Schelde-Rynverbinding vandaan, dat
de stroomsnelheden van het water door
hef sluitgat geen invloed van betekenis
meer zouden uitoefenen op de vaarweg
Dan zou het niet nodig zyn het Markie
zaat te omkaden Rykswaterstaat heeft
dit tweede trace ook becyferd. waarby
wel een omkading van het Markiezaat ts
toegepast Het voordeel daarvan ls vol
gens u- Van der Meer. dat er een minder
kostbare sluiting van de dam nodig is.
omdat de hoeveelheid water, die in en
uitsyroomt. geringer is. Het Markiezaat
heeft een oppervlakte van ongeveer
2000 hectares De kosten van deze op
lossing komen zonder omkading op on
geveer 150 miljoen gulden: met een om-
iSlot zie pagina 11 kolom 2\
Lisschien moet de vraag breder wor
den geformuleerd: wat is er met de we
reld gebeurd? Ook in dit opzicht willen
we de titel van een klein boek noemen,
namelijk van de vrijzinnig-protestantse
godsdienstsocioloog Smits: De ontto
verde wereld' Het betreft een geschrift
over de toenemende onkerkelijkheid en
daarin gaat de auteur onder meer in op
de vermaarde studie van de zeventiende
eeuwse predikant Balthasar Dekker De
betoverde wereld' Dekker bond in zijn
dagen de strijd aan tegen het toenma
lige duivelsgeloof zoals dat met name
tot uiting kwam in de bestrijding van
heksen. Herinne
rend aan een uitr
drukking van Max
Weber dat het pro
testantisme de we
reld heelt .ontto
verd'. kwam Smits op de titel van zijn
boekje. Hij betoogt, dat het protestan
tisme in vergelijking met het katholi
cisme een geweldige Inkrimping heeft
bewerkstelligd van het .heilige', van het
sacrale De denk- en leefwereld van de
mens is meer en meer op de wereld ge
richt. mede waardoor allerlei .onver
klaarbare' zaken een rationele verkla
ring kregen De eigen verantwoorde
lijkheid van de mens is aldus sterker
geaccentueerd. Zo heeft een Brite histo
ricus eens nagegaan hoe in Engeland: is
gereageerd op een aantal scheepsram
pen. zowel in de negentiende als in deze
eeuw Voor de keuze van de laatste ca
tegorie lag 1912 voorde hand mdatjaar
speelde zich de ramp met de .Titanic' af
Het bleek dat er duidelijke verschillen
waren in rapportage over en reacties op
dit ongeval in vergelijking met. die van
de vorige eeuw. In 1912 hield men God
niet langer verantwoordelijk voormen
selijke fouten, in tegenstelling tot de
opvattingen in de eeuw daarvoor. Voor
de gang van zaken rond de .Titanic'
werd de mens zelf verantwoordelijk ge
steld. Dat lseen vorm van verwereldlij
king, van secularisatie ook.
Xn de RK-kerk is er - als we het goed
zien - sprake van een extra-element in
dit proces. De kerk was niet alleen de
behoedster van het heilige, maar voerde
tegelijkertijd een gedetailleerde admi
nistratie over de verhouding van de
mens tot dit heilige. Dat kwam tot uitr
ing in vérgaande voorschriften met be
trekking totschuld en boete, verdienste
en genade, waardoor een levensstijl ont
stond die wel is aangeduid als het .rijke
roomse leven'. Een oud-collega vertelde
ons eens hoe een zijner goed-kalholieke
vrienden in het begin van de jaren der
tig. studerend in Nijmegen, gewetens
conflicten had over het lezen van een
boek, dat in het bisdom Den Bosch
(waaronder Nijmegen ressorteerde) was
verboden De oplossing voor een zuiver
geweten hij nam de pont naar Lent, aan
de noordelijke oever van de Waal, kwam
aldus in het bisdom Utrecht, waar het
boek met was verboden. En d aar werd er
kennis van genomen. Van deze merk
waardige levensstijl is gelukkig weinig
of niets meer of over. Maar het heeft dc
RK-kerk wel een extra-schok gegeven:
men is er niet alleen anders gaan denken
over het sacrale, maar tegelijkertijd
heeft men het Juridlsch-admlnlstraüeve
beoordelingssysteem van hel menselijk
handelen over boord gezet. De RK-kerk
is - de bisschoppen zeggen het terecht -
inderdaad het meest getekend'
Het isonduidefijk waartoe dit alles zal
leiden. In Rome zetelt een vermoeide,
tachtigjarige paus, in meer dan één op
zicht het symbool van zijn geloofsge
meenschap. Hy is door leeft ijd en ach
tergrond gebonden aan een traditioneel
bepaald verleden, maar tevens staat hy
voor uitdagingen, die vrijwel niemand
kan omvatten. Aan de andere kant: de
RK-kerk heeft al zo vaak grote spannin
gen en crises meegemaakt., maar is niet
temin een kracht (en vaak ook een
macht) in deze wereld gebleven. .Qui
pensamo in secoli' zegt men m het Vau-
caan. wy denken in eeuwen. Misschien
moet dat wel de enige .crisis-maatstaf
zyn in een instituut als de kerk.
Willy Brandt, voorzitter van de West-
duitse SPD. heeft secretaris
generaal Kurt Waldheim van de V N en
de presiden t van de wereldbankRobert
Mcnamara. laten weten dat by het voor
zitterschap op zich zal nemen pan een
onafhankelijke commissie voor ontwik
ketingsvraagstukken