KANSEN OP COMPROMIS ABORTUS 'ZEER KLEIN' Waterschappen rond Oosterschelde willen meepraten over beheer stormvloedkering de krant van zeeland Den Uyl somber over mogelijkheid nog oplossing te vinden na CD A-besluit: NIEUWE NEDERZETTINGEN WESTELIJKE JORDAANOEVER Van Agt: Laat PvdA ons nu maar eens wat tegemoet komen vandaag NW wil overeenkomst over arbeidsplaatsen Israël negeert buitenlandse protesten m- Van ome parlementaire redactie DEN HAAG - De kans dat kabinetsformateur Den Uyl een uitweg zal vinden uit de abortus-problematiek, wordt in Den Haag nog steeds erg klein gacht. PvdA en D'66 hebben woensdag het voor stel van het CDA om inzake abortus alles bij het oude te laten, onaanvaardbaar genoemd. Den Uyl zal donderdag zijn conclusies ten aanzien van de negen resterende programmapunten, waar van abortus het voornaamste struikelblok vormt, aan de fractie leiders van PvdA. CDA en D'66 meedelen. Daarna zal de forma teur met de drie partijen een eerste gezamenlijk gesprek over de problemen hebben. ven. Het CDA wil echter geen toezeg gingen doen dat het vervolgingsbeleid niet mag worden verscherpt, noch wil het CDA afspreken dat geestverwante ministers een eenmaal aanvaard initia tiefwetsontwerp van hun handtekening zullen voorzien. PvdA-fracticvoorzitter Van Thi.jn vond dat Van Agt de formatie onderhandelingen met zijn stelling- name 'onder een zware hypotheek had gelegd'. Hij noemde een initiatiefvoor stel uit de kamer de enige mogelijkheid tot een regeling van het abortusvraag stuk te komen. „Gezien de huidige toestand van rechte loosheid. waarbij een duidelijke kloof bestaat tussen wet en praktijk, is het onaanvaardbaar dat de regeling van abortus op zijn beloop wordt gelaten", aldus Van Thijn Als PvdA en CDA in houdelijk niet tot een akkoord kunnen komen is de parlementaire weg de enige die overblijft Een kabinet van CDA en WD staat immers voor hetzelfde onop losbare probleem en de kant van een minderheidskabinet wil niemand op dit Den Uyl toonde zich woensdag somber gestemd over de mogelijkheid van een compromisoplossing voor het abortus vraagstuk. nadat CDA-fractieleider Van Agt hem van het CDA-standpunt op de hoogte had gesteld. Bij PvdA en D'66 merkte men woensdag op dat het CDA- standpunt daarvoor weinig ruimte biedt, mede gezien de stelligheid waar mee Van Agt de CDA-beslissing dins dagnacht direct na afloop van de frac tievergadering naar buiten bracht. Wel licht dat Den Uyl nog zal proberen om PvdA en CDA toch tot een inhoudelijk gesprek te bewegen over abortus. Hij PAG. 2 afscheid NW-distri PAGINA 3 bestuur pleidooi Cultuur-historische waarden zijn van belang bij ruil-verkavelingen, aldus "Na tuur en milieu' zou dan aansluiten bij een stroming in het CDA die ondanks de gebleken prin cipiële verschillen tussen PvdA en CDA, vindt dat desondanks een vergelijk ge zocht moet worden. Zoals gemeld wil het CDA verbieden dat een van de regeringsfracties de ko mende vier jaar een initiatiefwet tot re geling van abortus steunt. Ook wil men voorkomen dat PvdA of D'66 een initia tiefwet van een andere partij (VVD) steunt. Het CDA wil alleen over een op lossing praten als daarbij wordt uitge gaan van het oude KVP-ARP-voorstel Gardenier-Van Leeuwen, dat eerder in de kamer geen meerderheid heeft ge kregen. Lukt dat niet. en die kans is ook volgens Van Agt vrijwel nihil, dan moet de huidige praktijk gehandhaafd bhj- moment nog op. zo meende Van Thijn. De bezwaren van PvdA-zijde tegen het CDA-voorstel noemde Van Thijn 'prak tisch onoverkomelijk', ook al zou bet CDA bereid zijn te beloven dat het ver volgingsbeleid niet verder wordt ver scherpt. Handhaving van de huidige toestand is volgens Van Thijn 'té ge makzuchtig'. Hij verzette zich ook tegen de CDA-wens dat de PvdA zich bij voorbaat zou moeten verplichten een mogelijk WD-initiatief niet te on dersteunen. ..Het is ondenkbaar dat wij een stemdwang inzake een gewetens kwestie als abortus zullen accepteren", aldus Van Thijn. Slot zie pagina 3 kolom 2) CDA-fractieleider Van Agt pas seerde woensdagmiddag de monstranten tégen abortus. kernwapen PAGINA 4 voorstel Het. voorstel voor de opening van de Oosterscheldedam ligt thans bij het ka binet. wedstrijd verdiend beter WEER DEVALUATIE ISRAËLISCH POND TEL AVIV IRTRi - Israël heeft dinsdag zijn pond voor de vierde maal in ruim zes weken gedevalueerd en wel met twee procent, waardoor de koers ten opzichte van een samenstel van zes Eu ropese sleutelvaluta's op 10,37 pond is gekomen. Volgens een regerings woord voerder is de devaluatie bedoeld om de uitvoer te st Formateur Den Uyl in gesprek met CD A-fractievoorzitter Van Agt. DEN HAAG - De Industriebond NW wil dat vakbonden en werk gevers nog dit najaar een arbeidsplaatsovereenkomst afsluiten. Daarin moet worden geregeld welke de gevolgen zijn van inves teringen voor de werkgelegenheid. Bovendien moet in de overeenkomst volgens de bond worden vastgelegd dat het aantal arbeidsplaatsen in ieder geval niet mag afnemen. De overeenkomst moet worden afgesloten tijdens de on derhandelingen over de lonen voor 1978. De bond heeft, ongerust als zij is over de dalende werkgelegen heid in het bedrijfsleven, haar eis voor een arbeidsplaatsover eenkomst inmiddels bij de werkgevers op tafel gelegd. JACHT MET OPVARENDEN VERMIST DRACHTEN - De 37-jarige Klaas Pieter Faber en de 24-jarige Sjoerdje Bouw man uit Drachten worden sinds 25 juli met hun zeewaardig jacht varende van Spanje naar Nederland, vermist. De ouders van het meisje hebben de politie van Draehten van de vermissing op de hoogte gesteld. Ongeveer 9 weken geleden vertrokken Klaas Faber met Sjoerdje Bouwman, haar zuster Corrie en vriend Frank Ter- selewel de Witt Hamer naar Frankrijk waar het zeewaardige jacht Concorde werd gekocht. Enige weken vertoefde bet viertal in de omgeving van de Spaanse kust. Op 25 juli vertrokken Frank en Corrie vanuit het Spaanse Ceuta naar Nederland. Afgesproken werd dat Klaas en Sjoerdje op 27 juli naar Nederland zouden bellen. Vanaf die datum heeft de familie echter niets meer van het tweetal vernomen. Ver moed wordt dat het jacht in de Golf van Biskaje is vergaan. i Van onze correspondent i JERUZALEM - De Israëlische rege ring heeft gisteren besloten tot het oprichten van drie nieuwe nederzet tingen op de door Israël bezette wes telijke Jordaanoever. Officieel was reeds tot het oprichten van deze ne derzettingen besloten door de vo rige regering. Het besluit tot de daadwerkelijke uitvoering hiervan over te gaan is echter pas gisteren genomen in de commissie van het vestigingsbeleid dat onder voorzit terschap staat van ex-generaal en minister van landbouw Arik Sha- Met het besluit over te gaan tot de vestiging van drie nieuwe nederzet tingen op de door Israël bezette wes telijke Jordaanoever heeft de rege ring een eindgemaakt aan de vele speculaties dat de nieuwe Likoed- regering niet zou besluiten tot het oprichten van nieuwe nederzettin gen tot het bijeenkomen van de Ge- neefse vredesconferentie Een aag na oegin s terugkeer uit Amerika besloot de Israëlische rege ring tot het officieel erkennen van drie reeds bestaande nederzettingen. Deze nederzettingen waren al onder de vorige regering opgericht en nooit officieel erkend omdat ze deels het resultaat waren van de illegale acties van de nationalistische Gush Emoeniem-beweging Teleurstelling Dit besluit wekte dc verbazing en ergernis van Amerika op en het Amerikaanse State Department sprak zijn diepe teleurstelling uit over het Israëlische besluit. Rege ringskringen in Washington spra ken zelfs van een vertrouwenscrisis en het saboteren van de zojuist op gebouwde goede betrekkingen lus sen Carter en Begin. Aan het begin van deze week ging de Israëlische regering ertoe over be woners van de westelijke Jordaanoe ver en de Gaza-strook dezelfde rech ten op overheidsdiensten toe te ken nen als de inwoners van Israël. Hoe wel er geen sprake is van officile an nexatie van deze gebieden door Is raël of van enige verandering in de juridische status van de bewoners wekte dit besluit bij de plaatselijke bevolking de vrees op dat dit een stap in de richting van feitelijke an nexatie was. Bij monde van haar woordvoerder in Beiroet, Machmoed Labadi. heeft de Palestijnse Bevrijdings Organi satie (PLOl de jongste stap van Is raël 'een slag in het gezicht van pre sident Carter' en de 'basis voor nieuwe Israëlische aanvallen tegen de Arabieren' genoemd. De Israë liërs, aldus Labadi hebben nu weer laten zien dat zij nog steeds probe ren alle vredespogingen te verijde len. Labadi zei voorts dat uit het besluit van de Israëlische regering weer drie nederzettngen in Cisjordanië offi cieel te erkennen opnieuw duidelijk blijkt dat Israël niet van plan is zich uit de bezette gebieden terug te trek ken. Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft meegedeeld dat de VS via hun ambassadeur in Israël, protest zullen aantekenen tegen het besluit van de Israëlische regering weer drie joodse nederzet tingen in bezet gebied te legaliseren. Woordvoerder .Hodding Carter zei dat de Amerikaanse regering niet van te voren in kennis is gesteld van het Israëlische besluit. De Ameri kaanse regering heeft altijd gesteld dat nieuwe nederzettingen in de be zette Arabische gebieden hinderpa len vormen voor de vrede in het Midden-Oosten. De werkgroep Israël in Amsterdam heeft een protest gestuurd naar de voorzitter van het Israëlische parle ment waarin ze zeggen onthutst te zijn over de laatste maatregelen van de regering-Begin ten aanzien van de bezette gebieden GESPREK MET KAMERCOMMISSIE VERKEER EN WATERSTAAT CRISISCENTRUM OF PERMANENT OVERLEGORGAAN BURGHSLL'IS - Dc besturen van dc waterschappen rond de Oosterschelde hechten er veel belang aan. dat de regio wordt betrokken bij het beheer van de stormvloedkering in de monding van de Oosterschelde. Dijkgraaf A. M. Ge luk van het waterschap Schouwen- Duiveland maakte dat woensdagmor gen duidelijk tijdens een gesprek, dat de vier dijkgraven van de waterschap pen van Schouw eiiDuiveland. Tholen. Noord-Beveland en de Brede Watering van Zuid-Beveland hadden met de vaste commissie voor verkeer en wa terstaat uit de tweede kamer. In ant woord op vragen van het kamerlid H. Eversdijk van het CDA. stelde de heer Geluk, dat zou moeten worden gedacht aan een soort crisiscentrum of een overlegorgaan, waarin het rijk. de pro vincie en de waterschappen zouden moeten zijn vertegenwoordigd en dat de beslissing zou moeten nemen over het moment, waarop de stormvloedke ring w ordt gesloten en weer geopend. De heer Geluk: We moeten in staat te zijn gezamenlijk te oordelen over de vraag of de stormvloedkering moet worden gesloten en het is van groot be lang. dat we over het beheerssysteem tijdig afspraken maken". De heer Geluk, die namens de vier wa terschappen hel woord voerde, beklem toonde. dat op zeer korte termijn een beslissing moet worden genomen over de omvang van de doorstroomopening omdat anders de stormvloedkering niet in 1985 klaar kan zijn Minister Wester terp van verkeer en waterslaj' liet later op de dag tijdens een persconferentie weten, dat de beslissing nog deze maand genomen zal worden Zorgelijk toonde de heer Geluk zich over de voortgang van de partiele dijk verhoging Hij hield de kamercommis sie voor. dat de werken tot nu toe in éen rdelijk tempo zijn verlopen, maar dat ook begonnen is met dc- makkelijk te verwerven stukken ,,Op enkele plaat sen is het moeilijker grond in eigendom te krijgen Dat werkt kostenverhogend en vertragend" aldus de heer Geluk. Hy bracht verder in het midden, dat de wa terschappen ervan uitgaan, dat de dijk verhogingen een integrerend onderdeel vormen van de stormvloedkering en dat geen compromissen kunnen worden ge sloten door bepaalde stukken zwak te laten. Hij wees erop. dat zwakke plek ken in de dijken de sterkte van dc keten bepalen Over het verband tussen de omvang van de doorstroomopening en de kosten van beheer van vooroevers zei de heer Ge luk. dal daarover weinig bekend is. maar dat de waterschappen de indruk hebben, dat een keus voor de kleinste opening- die van 11.500 vierkante meter minder gunstig kan werken, omdat in dat geval hoge stroomsnelheden ont staan Bureau Tijdens een korte discussie met de ka mercommissie zei de heer Geluk in antwoord op vragen van de heer H. Rienks van de PvdA. dat voor de dijk verhoging zo gauw mogelijk een plan voor het hele gebied zou moeten wor den gemaakt, maar dat daarvoor uit breiding van het bureau dijkverster king nodig zou zijn. De dijkgraaf w ees erop. dateerst overleg met een aantal instanties en belangenorganisaties moet worden gevoerd, dat dan pas lij nen kunnen worden gelrokken en d3t eerst daarna onteigeningsprocedures in gang gezel kunnen w orden. Minister Westerterp zei tijdens de pers conferentie over de voortgang van de partiële dijksverhoging. dat er met alle macht naar zal worden gestreefd binnen het schema te blijven. Hij merkte daar bij wel op. dat zich tegenvallers op tech nisch en planologisch gebied kunnen voordoen. Over de kosten van de dijks verhoging zei de bewindsman, datdie wat hoger komen, dan aanvankelijk was geraamd, maar dat dat kan worden op gevangen binnen de totale raming van 5.7 miljoen gulden, een bedrag dat nodig is voor de stormvloedkering, de com partimentering. de dijkverhoging en de verbreding van het kanaal door Zuid- Beveland. Dijkgraaf Geluk liet de ka mercommissie weten, dat op dit mo ment enige stabilisatie in de grondprij zen optreedt, waardoor verdere kosten stijging mogelijk beperkt kan bin ven Onbespreekbaar probleem fD e grote moeilijkheid rond het huidige abortusconflict is dat het niet bespreekbaar is. Voor PvdA en D'66 is. uit een oogpunt van democratische besluitvorming, de CDA-eis volstrekt onacceptabel dat de nieuwe regeringspartners er zonder meer aan moeten voorbijgaan dat een kamer meerderheid destijds een abortus wetsontwerp van PvdA-WD heeft aanvaard. Vanuit PvdA en D'66 gerede neerd is er geen enkele reden te beden- ken om op dit stuk van zaken stappen terug te doen. Het CDA vraagt van hen niets meer en niets minder dat zij. tegen eigen principiële opvattingen in, alsnog een wetsontwerp aanvaarden dat des tijds moest worden ingetrokken omdat het geen kamermeerderheid kon ver werven. Evenmin is vanuit deze gedach- tengang continuering van de huidige si tuatie aanvaardbaar, vooral niet omdat Van Agt in dat geval tot een strenger vervolgingsbeleid wil overgaan. Daar mee wordt namelijk in deze toch al zo moeilijke kwestie een element van wil lekeur geïntroduceerd een CDA- minister zal vermoedelijk een hard ver volgingsbeleid toepassen, een PvdA- bewindsman zal dat daarentegen nala ten. beiden overigens meteen beroep op het geweten. Als het hier om een kwestie zou gaan zonder gewetensconflicten, maar" met een soortgelijke parlemen taire voorgeschiedenis, zou iedereen het CDA-standpunt verwerpelijk vinden. JLn dit bijzondere geval denkt het CDA daarover duidelijk anders, Hetachtzich kennelijk naar eer en vooral geweten verplicht om harde eisen op tafel te leg gen om een eerder op gang gebrachte len in CD A-kring kennelijk als funest beschouwde) ontwikkeling terug te draaien. Daarbij moet nog worden aan getekend dat het destijds onvoldoende gesteunde CDA-wetsontwerp naar het ooitleel van meni geen in katholieke en in reformatori sche kring als 'te li beraal' werd geken schetst. Zo gezien is dit ontwerp - waarnaar het CDA nu wenst terug te keren - al een uiterste grens voor deze groepering. Inmiddels is ook ter andere zijde het geweten ter sprake gebracht: Jan Terlouw van D'66 heeft in scherpe bewoordingen de abortus-eisen van het CDA afgewezen, daarbij stellend dat hij tot die aftvijzing kwam op grond van zijn gewetensover tuiging. Zo staat men op dit ogenblik tegenover elkaar, zich over en weer op de consciëntie beroepend. Over en weer ook eist men dat de tegenpartij conces sies moet doen. Een immorele eis In een- dergelijke gewetenszaak: waarom zou het geweten van de tegenpartij plooi baarder zijn of eerder het zwijgen kun nen worden opgelegd dan dat van zich zelf? Van Agt en Terlouw - beiden heb ben er een gewetensconflict van ge maakt - behoren uit te gaan van de on aantastbaarheid van andermans con sciëntie. Maar als zij dat doen ls deze zaak helemaal niet meer bespreekbaar en eigenlijk vrijwel onoplosbaar, al thans binnen deze formatie. fiantlijn ZJij is onoplosbaar ook In een ander opzicht Indien bij een formatie de kandidaat-regeringspartijen het met elkaar niet eens kunnen worden, moet er worden gezocht naar een andere mo gelijkheid. erdienteen andere combina tie te worden geprobeerd. In de huidige politieke verhoudingen zou dat het CDA met de WD moeten zijn. Dat ech ter is op op dit stuk van zaken onmoge lijk. want ook de VVD heeft zich in de tweede kamer achter het daar aan vaarde wetsontwerp abortus wetsontwerp geschaard, sterker nog: zij had het mede ingediend Het lijkt ons ondenkbaar - want politiek immoreel - dat de WD bereid zou worden gevon den ten aanzien van de abortuswetge ving een principiële stap terug te doen door in te gaan op de eisen van het CDA. We laten dan maar buiten beschouwing dat dan de sociaal-economische para graaf nog weer helemaal opnieuw aan de orde zou moeten komen en vermoede lijk in niet geringe mate zou worden ge- i wijzigd Een zichzelf respecterende pan tij leent zich niet voor een dergelijke koehandel: een plaats in het 'regerings- kasteel' tegen inlevering van de eigen principes inzake de abortus. In een combinatie WD-CDA ligt derhalve de oplossing evenmin -filles bijeen een weinig opgewekt beeld rond en in het Haagse Binnenhof, de drie formatie-partijen hebben zich in een stelling gemanoeuvreerd, van waaruit maar weinig zetten meer moge lij k zijn. Een van die zetten is het voor stel van de formateur evenals de vorige keer er een open kwestie van maken, de kamer moet dan maar beslissen, zij het dat de minister van justitie dan wel ge houden is zijn handtekening onder het aldus aanvaarde ontwerp te zetten. Voor Van Agt een onmogelijke eis. zo heeft hij opnieuw laten weten. Dat leidt dan onvermijdelijk tot de tweede zet in deze stelling: een andere minister van justitie, dat wil zeggen: geen post voor hetCDA. Van Agtzou bijvoorbeeld bin nenlandse zaken kunnen nemen. Als geheel een weinig fraaie oplossing, maar een van de weinige mogelijkheden om er uit te komen. Men moet nu eenmaal verder dit land zal toch weer eens door een 'normaal' kabinet moeten worden geregeerd Gambia i West-Afrika) - ls als gevolg van de droogte officieel tot rampgebied verklaard

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1977 | | pagina 1