PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
LONEN 2 JAAR OP NULLIJN
Zo weinig mogelijk
belastingverhoging
Loonmatiging op
vrijwillige basis
Dayan
niet in
wil PLO
Genève
Bath-Hoedekenskerke niet geschikter
ais lokatie kerncentrale dan Borssele
kleintjes
Sociaal-economisch akkoord: miljardenbezuiniging
en invoering wet algemene ziektekosten
vandaag
220e jaargang no. 181
Woensdag 10 augustus 1977
(Van onze parlementaire redactie
DEN HAAG - Verhoging van de belastingen en de sociale premies zal in 1978 en 1979, als de
inkomens op de nullijn moeten uitkomen, zoveel mogelijk achterwege worden gelaten. Voorkomen
moet worden dat beperking van de sociale uitkeringen leidt tot een daling van het inkomen van
groepen die aanspraak kunnen maken op handhaving van hun koopkracht. Er komt zo spoedig
mogelijk een algemene wet ziektekosten, waardoor het onderscheid tussen ziekenfonds- en particu
liere patiënten komt te vervallen.
Dil zijn enkele punten uit het akkoord
dat kabineteformateur Den üyl en frac
ties van PvdA. CDA en D'66 met elkaar
hebben gesloten over het in de komende
vier jaar te voeren financieel en sociaal-
economisch beleid. Formateur Den Uyl
zei dinsdagmiddag op een persconfe
rentie. dat het moeilijkste stuk uit de
formatie nu in een akkoord is gevangen.
Er zullen volgens Den Uyl nog wel en
kele weken nodig zijn voor er een nieuw
kabinet is. „Elke dag kunnen er echter
verstoringen optreden", aldus de dins
dag jarige Den Uyl.
De formateur wil de resterende pro
grammatische punten als één geheel
behandelen. Hij zal daarbij dezelfde
procedure volgen als bij het financieel
en sociaal-economisch beleid. Eerst van
gedachten wisselen met de fractievoor
zitters van PvdA (Van Thijn). CDA (Van
Agt) en D'66 (Terlouw) om daarna con-
PAGINA 2
niet overtuigd
Golf van geweld in Ulster aan de voor
avond van het bezoek van de Engelse
koningin EllzabeUi
PAGINA 4
studeerkamer
ontruiming
Brouwershaven vordert de ontruiming
van de ambtswoning van de gemeentc-
secretaris.
omhoog
PAGINA 11
matig
i Lokeren speelden
catastrofe
Dreigende catastrofe
studiomusici, radio- e;
gramma s; strip
PAGINA 13
trager
CIA-rapport voorspelt, ei
van de Russische
- economie
ceptconclusies aan hen voor te leggen.
Volgens Den Uyl moeten er nog punten
worden behandeld zoals abortus, ker
nenergie. energie in een breder vlak
(energiebesparing), defensie, huisves
ting, openbaar vervoer en ontwikke
lingshulp (bijvoorbeeld de hulp aan In
donesië) Daarna moet er in samenhang
met de departementale indeling worden
gepraat over de zetelverdeling. Tot slot
volgt dan het aantrekken van de be
windslieden.
Werkloosheid
Den Uyl wil met zijn beleid bereiken
dat er in 1981 ongeveer 150.000 werklo
zen zullen zijn. Op dit moment zijn er
ruim 213.000 werklozen. Sinds februari
van dit jaar stijgt het werkloosheids
cijfer weer. Verder wil Den Uyl de in
flatie terugdringen met rond 1 procent
per jaar. Het hele beleid staat of valt
van liet bereiken van de loonmatiging
in de komende jaren. Lukt het niet om
de inkomens te matigen, dan moeten
extra bezuinigingen op de collectieve
uitgaven (overheidsuitgaven en sociale
uitkeringen) worden doorgevoerd. Bo
ven de 4 miljard aan bezuinigingen die
nog resteren van de zogenaamde één-
procentsoperatie, moet het nieuwe ka
binet volgens het akkoord „tijdig com
penserende plannen ter grootte van
enkele miljarden voorbereiden".
Die plannen kunnen zowel betrekking
hebben op een verdergaande beperking
van de collectieve uitgaven, als op een
vergroting van de overheidsbestedin
gen Doel van de plannen is slagvaardig
te kunnen reageren als de inkomensma
tiging onvoldoende wordt gerealiseerd,
of als het bedrijfsleven ondanks stimu
lerende maatregelen onvoldoende ar
beidsplaatsen schept. In het laatste ge
val wordt de oprichting van overheids
bedrijven ter hand genomen. Ook zal
dan van jaar tot jaar bekeken worden of
er bij de overheid arbeidsplaatsen ge
schapen moeten worden.
WAO-uitkering
De bezuinigingen van 4 miljard moeten
bij voorkeur, maar niet uitsluitend, ge
vonden worden in de sfeer van de so
ciale uitkeringen. De socinle minima
mogen daarbij niet worden aangetast.
Dit betekent onder andere dat de ver
laging van de wao-uitkeringen, waar
van lange tijd sprake is geweest, van de
baan is. Met name de vakbeweging had
zich altijd fel tegen deze plannen ge
keerd. Overheidsinvesteringen en ma
teriële overheidsbestedingen moeten
zoveel mogelijk worden ontzien om ne
gatieve effecten op de werkgelegenheid
te vermijden.
Dat de bezuinigingen van 4 miljard
vooral in de sociale sector gevonden
moeten worden, komt volgens Den Uyl
door het feit dat in de directe overheid
suitgaven nogal wat is gebeurd „Het is
geen eenvoudige operatie, maar verge
leken met wat het nu demissionaire
kabinet-Den Uyl heeft verricht is het
een ombuiging van een betrekkelijke
omvang", aldus Den Uyl. Het nieuwe
kabinet zal overigens moeten aangeven
waar er precies bezuinigd moet worden.
Ambtenaren
Den Uyl toonde zich verbaasd over reac
ties uit ambtenarenkringen. Daar heeft
men al aangekondigd acties te onder
nemen als er getornd zou worden aan de
welvaartsvaste pensioenen van de amb
tenaar. Er is volgens Den Uyl amper
over een extra bijdrage van de ambte
naren gesproken. ..De gedachte is in ie
der geval niet aanvaard dat de ambte
naren een extra bijdrage zouden kun
nen geven. Er is geen sprake van dat de
TELAVIV - Vance bij aankomst op het vliegveld van Tel Aviv met rechts zijn
Israëlische ambtgenoot Moshe Dajan. Midden de Amerikaanse ambassadeur in
Israël, Samuel Lewis
OOK NIET BIJ ERKENNING ISRAEL
Slot zie pagina 6 kolom 1
DEN UYL: SNOEIEN IN TOPINKOMENS
vorming, waaraan het ministerie van
sociale zaken hard werkt, niet tijdig ge
reed zal zijn. moet er een mogelijkheid
worden gevonden tot gedwongen mati
ging van hoge inkomens. Volgens Den
waarbij enige vergelijking met de Mach
tigingswet opgaat Maar dan moet de
politieke wil er zijn om meteen tijdelijke
maatregel deze ..aftopping" in de pe-
(Van ome parlementaire redactie)
DEN HAAG - De eerste (voorlopige)
reacties van de sociale partners op het
sociaal-economisch akkoord van for
mateur Den Uyl met de drie fractie
voorzitters zijn gemengd. FNV- Üyl kan dit"door een „simpel wetje". (Slotzie pagina 6 kolOVl 3)
voorzitter Wim Kok vindt dat het pro
gramma „al met al de steun van de
vakbeweging verdient", ai zitten er
pijnlijke zaken in. Het Nederlands
Christelijk Werkgeversverbond vreest
dat de aangekondigde maatregelen on
voldoende zijn om de economische
problemen het hoofd te bieden.
Van vakbewegingszijde heeft men er
grote waardering voor dat het akkoord,
zoals het nu ter tafel ligt. ook de sociale
partners de nodige vrijheid laat op het
gebied van de loonvorming. Den Uyl
heeft er dinsdag dan ook sterk de nad
ruk op gelegd dat de gevraagde loonma
tiging vrijwillig en in het algemeen be
lang dient te zijn. „Wij doen hiermee een
appel op ondernemers, werknemers en
andere betrokkenen", zei hij. ..Zij kun
nen nu zien hoe de economische situatie
is en wat er gezamenlijk kan worden be
reikt Loonmaatregelen zijn met te ver
wachten"
De vakbeweging heeft met grote be
langstelling kennis genomen van de
ideên. die de formateur lanceerde om
hoge inkomens, die niet per cao worden
geregeld, te doen matigen. Hierbij gaat-
het vooral om de vrije beroepen. Voor
zover daar de inkomens door tarieven
worden bepaald kan de overheid optre
den Wat het arbeidsbestanddeel van
die inkomens betreft kan dit niet Toch
ziet Den Uyl wel een mogelijkheid om in
de topinkomens te „snoeien".
Omdat de raamwet op de inkomens-
JERUZALEM (AP/DPA) - De minister
van buitenlandse zaken van Israël,
Moshe Dayan heeft dinsdag een kri
tisch commentaar geleverd op de wij
zigingen in het Amerikaanse Midden
oosten beleid wal betreft Palestijnse
deelname aan een mogeiijke vredeso
verleg.
Dayan zei op een persconferentie, na
dat hij gesproken had met zijn Ameri
kaanse colega, Cyrus Vance, dat 'het
doel van de PLO is om ons te vernieti
gen.'
Zelfs als de PLO resolutie 242 zou aan
vaarden waarin het bestaansrecht van
Israël wordt erkend kan de PLO vol
gens Dayan geen enkele rol in het vre
desoverleg spelen.
Een van de verschillen tussen Israël en
de VS die ter sprake is gekomen tijden.s
de besprekingen tussen Dayhn en
Vance is Israel's weigering om een Pa
lestijnse staat te aanvaarden.
Dayan bevestigde op de persconferentie
het Israëlische standpunt dat de PLO
niet in aanmerking kan komen om deel
te nemen aan de Geneefse vredesconfe
rentie omdat deelname slechts open
staat aan landen en niet aan 'partijen'.
Jordanië behartigt volgens Dayan de
De formatie-onderhandelingen verliepen dinsdag in een feestelijke sfeerPremier Den Uyl vierde zijn 5 Se verjaardag. Terwijl
Van Agt en Van Thijn toekijken,, zet Den Uyl hel mes in een grote verjaardagstaart
belangen van de Palestijnen al. Israël
zal volgens hem geen bezwaar maken
als er Palestijnen in de Jordaanse af
vaardiging worden opgenomen, mits
het geen PLO-leden zijn.
Dayan's woorden worden uitgelegd als
een teken dat de Israëlische regering
een hard standpunt zal innemen tegen
over de wijziging die zich in het Ameri
kaanse beleid met betrekking tot de rol
van de Palestijnen in het vredesoverleg
zou hebben voorgedaan.
Op dit momentziet Dayan, naar hij zegt.
„geen neigingen aan Amerikaanse zijde
om de PLO deel te laten nemen aah een
Geneefse vredesconferentie." „Ik heb
daarover nog niets vernomen", zei
Dayan na zijn besprekingen met Vance,
„maar mochten wij hiermee geconfron
teerd worden, dan zullen wij dat stand
punt bestrijden",
Ook bevestigde Dayan dat Israël zich
verzet tegen een machtsoverdracht van
het gebied op de linker oever van de
Jordaan aan welke buitenlandse mo
gendheid dan ook. Toen men hem vroeg
ofditook voor Jordanië gold, zei Dayan.
„Inderdaad"
PLO-commentaar
In Beiroet gaf het Palestijnse persbu
reau Wafa een commentaar op de 'Wa
terval' van berichten over de Palestijnse
houding ten aanzien van resolutie 242.
„Om eens en vooral de zaken duidelijk
te stellen; de PLO baseert zich ten aan
zien van die resolutie op de besluiten
van de Palestijnse Nationale Raad (par
lement). De PLO kan niet aan de confe
rentie van Genève deelnemen zolang re
solutie '242 het Palestijnse volk en zijn
nationale recht op terugkeer naar zijn
vaderland, het recht op zelfbeschikking,
en het vormen van zijn nationale onaf
hankelijkheid staat op zjjn nationale
grondgebied blijft negeren.
De centrale raad zal volgende week in
Damascus bijeenkomen, zo is door het
PLO in Egypte verklaard. De Palestij
nen eisen dat. resolutie 242 wordt aange
vuld in de zin van resolutie 3236 van de
algemene vergadering, „die de wettige
nationale rechten van de Palestijnen
erkent."
Volgens het Egyptische dagblad Al
Achram heeft minister Fachmi de
Egyptisch-Palestijnse coördinatie
commissie in spoedzitting bijeengeroe
pen nadat hij een boodschap van Vance
had ontvangen over de besprekingen in
Jordanië en Saoedi-Arabiè.
Vance gaat na zijn besprekingen in Is-
ral donderdag terug naar .Amman, Da
mascus en Alexandrië voor kort over
leg mei regeringsleiders.
fiantlijn
PPD NA VERKENNING VIA BEVOLKINGSNORMEN:
NOG STEEDS
GEBREK AAN
DUIDELIJKHEID
OVER NORMEN
MIDDELBURG-Een eerste verken
nende studie heeft de provinciale pla
nologische dienst in Zeeland duidelijk
gemaakt, dat een eventuele vestiging
van een kerncentrale in het gebied
Batli-Hocdekenskerke „zeker niet gun
stiger uitpakt" dan de situering van
een nieuwe kerncentrale bij Borssele,
als de landelijke bevolkingsnormen
voor de omgeving worden toegepast.
Evenals bij een nieuwe vestiging-
Borssele zal een groei van Goes nauwe
lijks meer mogel ijk zijn. Ook in Kapel Ie
zal het inwonertal maar weinig meer
kunnen toenemen, terwijl een kerncen
trale in het gebied Bath-
Hoedekenskerke eveneens duidelijke
beperkingen zal opleggen aan de groei
van Bergen op Zoom.
Dat is een eerste indruk van dc- provin
ciale planologische dienst, die nog niet
door „hard cijfermateriaal" wordt ge
staafd. Zoals gemeld hebben gedepu
teerde staten van Zeeland de staten
voorgesteld de ministers van economi
sche zaken en ruimtelijke ordening te
berichten dat er in Zeeland bij toepas
sing van de absolute bevolkingsnormen
geen geschikte plaats voor nieuwe
kerncentrales aanwezig is In die geest
heeft begin mei de adviescommissie
voorde streekplannen u;t de staten zich
eveneens uitgelaten. In die vergadering
liet men wel de mogelijkheid open om
samen met het rijk te bestuderen welke
mogelijkheden er voor kerncentrales
langs de Westerschelde nog zijn. Daarbij
toonde men zich wel bevreesd voor de
aantasting in het gebied Bath-
Hoedekenskerke door infrastructuur
werken als gevolg van een kerncentrale
en werd betoogd, dat dan ook de plano
logische consequenties van de Belgi
sche kerncentrales bij Doe! in de norme
ring moet worden betrokken.
Bij de opzet van de bevolkingsnormen
rond een kerncentrale is de Gezond
heidsraad uitgegaan van een extreem
ongeval, waarvan is berekend, dat het
eens in de tien miljoen jaar kan voorko
men. Rond het gebied van de kerncen
trale is tot een afstand van twintig kilo
meter een „windroos" gelegd, verdeeld
in zestien sectoren. Hoe verder men van
een kerncentrale woont, hoe kleiner de
kans op gevolgen bij een extreem onge
luk in de centrale is Tegen die achter
grond heeft men bepaalde gewichtsfac
toren berekend, waarbij ook rekening is
gehouden met het feit. dat het aantal
inwoners niet gelijk over een gebied is
Slot zie pagina 7 kolom 5
Zeeland en
kernenergie
§G°«ieputeenien hefaben vo-
rige week provinciale staten
meegedeeld van mening te
zijn, dat de normen uit het
'aanvullend structuurschema
electriciteitsvoorziening' van
de regering geen tweede kerncentrale in
Zeeland mogelijk maken. Deze conclu
sie lijkt ons een markant voorbeeld van
wat onlangs op deze plaats de 'omslag'
in het Zeeuwse beleid is genoemd. We
gebruikten deze uitdrukking in een kri
tische beschouwing over de begrotings-
brief van gedeputeerde staten. In dat
stuk maakte het college balans op over
zijn huidige beleidsperiode en toonde
zich daarover (en daardoor ook over
zichzelf) redelijk content Het vond ech
ter kennelijk geen aanleiding om te po
gen allerlei veranderingen in en ombui
gingen van het beleid te interpreteren
vanuit een tijdverschijnsel, namelijk
een verschuiving van waarden en nor
men, die de criteria vormen van bestuur
en beleid. Dat verschijnsel noemden we
in navolging van Jan Romein - de 'om
slag'. Het college past zich weliswaar
aan de hier bedoelde verschuivingen
aan. maar is zich blijkbaar onvoldoen-
debewust van het samenhangend ver
band tussen deze verschijnselen. Van
enig inzicht daarin laathet althans naar
buiten niets blijken. Het Zeeuwse
kemenergie-beleid nu heeft alle ken
merken van deze 'omslag', van een meer
dan opvallende verschuiving van waar
den en nonnen.
Toen destijds tot de bouw van de
kerncentrale Borsele werd besloten,
verliep dat allemaal vrij rustig: van al
gemeen verzetwas geen sprake. Datzou
nu heel anders zija op dit ogenblik zou
zeker felle oppositie worden gevoerd. En
het merkwaardige daarbij is, dat dit
verzet zich mogelijk mede zou kunnen
baseren op de normen van het 'aanvul
lend structuurschema'. Zo is in dit op
zicht de vraag inte
ressant; indien dit
schema had bestaan
in de periode, waarin
het besluit moest
worden genomen
over de bouw van de huidige kerncen
trale Borsele. had die bouw dan op pla
nologische nonnen (zoneringsnormen)
kunnen of moeten worden afgewezen?
De provinciale planologische commis
sie heeft zich deze voor de hand liggende
vraag gesteld, maar heeft er in het
schema geen antwoord op kunnen vin
den, het is namelijk te onvolledig. Nog
een vraag; gesteld dat de kerncentrale
Borsele niet zou voldoen aan deze eisen,
dienen dan voor deze centrale aange
paste normen te worden ontwikkeld?
De planologische commissie kon
daarop evenmin een antwoord vinden.
De omstandigheid echter, dat derge
lijke vragen gesteld kunnen worden, is
een duidelijke aanwijzing voor de 'om
slag" in dit deel van het beleid. Destijds
kwamen planologische normen ais hier
bedoeld niet ter discussie, nu evenwel
worden ze essentieel geacht
De kentering in het officiële Zeeuwse
denken over kernenergie trad aan het
licht in het najaar van 1973. In de staten
werd toen gesproken over een voorstel
van gedeputeerden om de PZEM een
studie te laten verrichten over de bouw
van een tweede kerncentrale. Bij de dis
cussies tekenden zich 3 stromingen af.
De progressieve partijen waren tegen
elke beslissing, ook tegen een studie
Hun voornaamste overweging was dat
het hier om een nationale aangelegen
heid ging. waarover eerst parlement en
regenng maar eens moesten spreken,
met name over de vraag; is kernenergie
in de toekomst voor Nederland noodza
kelijk? Ter verduidelijking: de energie
nota van minister Lubbers was op dat
ogenblik wel aangekondigd, maar nog
niet verschenen. Een tweede stroming
bestond uit AR. CH en KVP: daar ging
men er van uit dat wel voorzichtigheid
geboden was bij de besluitvorming in
zake een tweede kerncentrale, maar
omdat gedeputeerden uitsluitend een
studie hadden voorgesteld, wilden deze
confessionele partijen daaraan wel
meewerken. Een definitief oordeel wen
sten zij op te schorten tot het moment
waarop er eventueel een voorstel tot de
bouw van een tweede centrale ter tafel
zou liggen. De derde stroming tenslotte
was zonder voorbehoud voor de voorbe
reidingen ten behoeve van een tweede
kerncentrale. Van deze stroming waren
WD en SGP uitgesproken exponenten.
Een meerderheid in de staten toonde
zich derhalve op basis van een meerder-
heidsvoorstel van gedeputeerden (de
PvdA-leden waren tegen) bereid om
over de eventuele bouw van een tweede
centrale te denken.
Het is nu vier jaar later. Het debat
over kernenergie is in deze achterlig
gende periode vooral op nationaal ni
veau gehouden, zonder dat men overi
gens tot definitieve beslissingen is ge
komen. Wel zijn inmiddels allerlei pla
nologische procedures op gang geko
men. uitmondend onder meer in het
'aanvullend structuurschema' Op dit
oenblik gaat het voornamelijk om de
vraag; indien erin Nederland nog meer
kerncentrales moeten komen, waar
moeten die dan worden gebouwd? En
wat ziet men nu in Zeeland gebeuren?
Op grond van de normen uithet aanvul
lend schema komt het voltallig college
van gedeputeerden tolde conclusie dat
er in Zeeland geen plaats is voor een
tweede kerncentrale En de studie,
waarover vier jaar geleden zo fel werd
gebekvecht, ligt al jaren in de ijskast.
Destijds verloren de progressieve par
tijen hetdebat. maar ach terafblijktdat
ze het beleid hebben gewonnen. Op
nieuw. alles bijeen een voorbeeld van
een duidelijke 'omslag'. Een omslag in
het Zeeuwse kernenergiebeleid.