PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
De aardappelprijzen gaan sterk omlaag
NCW: UITVOER GAAT
STERK ACHTERUIT
Gs: „Afspraken provinciaal beleid
van 1974 'redelijk uitgevoerd"
Formateur presenteert
nieuwe ramingen CPB
'Export-bevorderende maatregelen
betrekken in formatie-gesprek
vandaag
Eddy Merckx:
thuisblijver pagina 11
220e jaargang no. 174
Dinsdag 2 augustus 1977
Van onze correspondent)
DEN HAAG - De aardappelprijzen in een aantal winkelbedrijven worden
bijna gehalveerd. Een drietal grootwinkelbedrijven - Albert Heijn. Dirk
van den Broek en Jac Hermans - heeft vandaag al de prijs van de nieuwe
oogst Bintjes verlaagd tot dertig cent per kilo.
Een woordvoerder van de vereniging van Nederlandse aardappelgroothande
laren zei maandagavond niet te weten of alle bedrijven direct tot deze prijs-
halvering zullen overgaan. „Maar het is inderdaad zo dat de aardappelprijzen
de afgelopen weken wat zijn gezakt en dat nu de start van het seizoen wat
lagere prijzen aangeeft. Dus zullen de prijzen in de winkels wat lager komen te
liggen".
De afgelopen twee jaar stegen de aardappelprijzen tot ongekende hoogten
doordat de oogst mislukte. Dit jaar ziet het er aanmerkelijk gunstiger uil
Door het voor de aardappelen gunstige weer wordt een grote opbrengst per
hectare verwacht. Bovendien speelt, naast de grote opbrengst, een uitbrei
ding van het aardappelareaal (met rond 8 procent) een flinke rol.
Volgens de aardappelgroothandel zal de kwaliteit van de aardappels dit jaar
bijzonder goed zijn, in tegenstelling tot de voorgaande twee jaar. Hoe de
aardappeloogst in zijn totaliteit zal worden, is overigens nog niet helemaal te
voorspellen.
Deskundigen wijzen op het voorbeeld van 1975, toen er aanvan
kelijk ^ok een overvloedige oogst was, die echter door de grote regenval in het
najaar voor een deel verloren ging en waardoor ook de kwaliteit werd aange
tast.
t Van onze redactie economie)
DEN HAAG - „Uit ons door het Centraal Planbureau ter beschik
king gestelde cijfers kan de conclusie worden getrokken dat onze
export veel lager uitkomt dan aanvankelijk werd gedacht. Bo
vendien stijgt de invoer meer dan het gemiddelde in de wereld.
Daardoor komen we waarschijnlijk dit jaar al in de problemen.
Het wordt de hoogste tijd dat tijdens de kabinetsformatie ge
sproken gaat worden over exportbevorderende maatregelen".
Dit zei de heer H. H. F. Wijffels, secretaris van het Nederlands
Christelijk Werkgeversverbond, tijdens een toelichting op deze
cijfers.
Het NCW heeft berekend dat 1,1 miljoen eens 500.000 werknemers van de toele
veringsbedrijven. Vijfenvijftig procent
van wat er in ons land wordt geprodu-
werknemers direct afhankelijk zijn
onze export. Daarbij komen dan nog
PAGINA 3
geen voorwaarden
driedeling
PAGINA 7
dichter
PAGINA 9
moed
Hetpersoneel van Gevato geeft de moed
nog niet op.
PAGINA 10
risico's
vijf
droomwereld
Toon Hermans, de cabaretier die de
mensen een droomwereld voorhoudt,
radio- en televisieprogramma's, strip.
voorrang
Redding herenconfectie-industrie krijgt
voorrang: beurs/fmanciên/economiQ
PILOOT U-2
GARY POWERS
VERONGELUKT
LOS ANGELES (REUTER/UPI/AFP) -
Francis Gary Powers, dc piloot van het
Amerikaanse spionagevliegtuig U-2
die In 1960 boven de Sowjet-Unie werd
neergeschoten, is maandag om het le
ven gekomen bij een helikopteronge
luk in Californiè. Hij vloog de laatste
jaren per helikopter boven de stede
lijke agglomeratie Los Angeles om de
verkeerssituatie door te geven aan
plaatselijke radio-en televisiestations.
Zijn helikopter raakte maandag zonder
brandstof en stortte neer in het open ve-
leld. De co-piloot kwam eveneens om.
Gary Powers werd in mei 1960 boven de
Sowjet-Unie neergeschoten terwijl hij
met het U-2-verkenningsvliegtuig een
spionagevlucht maakte. Hij wist zich
met zijn parachute in veiligheid te bren
gen. Het U-2 incident groeide uit tot een
internationale rel en maakte een voort
ijdig eind aan de topconferentie in Pa
rijs. Powers zat 21 maanden gevangen in
de Sowjet-Unie voor hij werd uitgewis
seld tegen de Russische meesterspion
Rudolf Abel, die in de Verenigde Staten
was gepakt.
Als gevolg van het U-2 incident werd de
topconferentie van 1960 in Parijs, waar
aan Eisenhower. Chroesjtsjow en de
Gaulle zouden deelnemen, afgelast.
ceerd, gaat naar het buitenland. Uit de
cijfers die het NCW nu ter beschikking
heeft gekregen, blijkt, aldus de heer
Wijffels, dat met name de sterke stijging
van het looninkomen daarvan de hoofd
schuldige is. „In andere ons omringende
landen zijn de loonkosten vrijwel niet of
nauwelijks gestegen in de afgelopen ja
ren". aldus de heer Wijffels.
Het NCW meent dat de maatregelen die
ter verbetering van onze economie tij
dens de kabinetsformatie aan de orde
komen, alleen maar zijn gericht op het
binnenland. „De in het zogenoemde
memo II van de kabinetsformateur ge
noemde problemen gaan helemaal
voorbij aan het grote belang dat onze
nationale economie heeft bij de export",
meent het NCW.
De positie van onze export wordt ver
sluierd door de aardgasexporten. Doch
het NCW heeft berekend dat hierin tij
dens de komende kabinetsperiode een
keer zal komen. Dan zullen de stijgende
aardgasopbrengsten een daling gaan
vertonen en daarmee onze betalingsba
lans ongunstig gaan beïnvloeden.
De wereldhandel zal dit jaar volgens de
ramingen stijgen met 7 procent, „Tot nu
toe heeft Nederland gelijke tred gehou
den met deze stijging, doch sinds de
tweede helft van 1976" zijn we achterop
geraakt. Nu verwacht het Centraal
Planbureau een stijging van onze ex
port met slechts 1 a 2 procent. Het Cen
traal Economisch Plan raamde enkele
maanden geleden nog een stijgingsper
centage van 3,5", aldus het NCW
In de periode januari tot en met mei van
1976 exporteerden de Nederlandse be
drijven nog voor een bedrag van 2 mil
jard meer ten opzichte van 1975. In die
zelfde maanden van dit jaar werd er ech
ter 2,5 miljard minder gexporteerd dan
in 1976. Het NCW ziet voor de toekomst
grotere moeilijkheden door het feit dat
steeds meer regeringen hun eigen na
tionale produktie daadwerkelijk gaan
steunen. „Steeds meer oneerlijke han
delspraktijken worden er bij het GATT
gemeld", aldus de heer Wijffels.
Steeds meer bedrijven doen een beroep
op financiële steun van de overheid om
draaiende te blijven. In 1974 werd 90 mil
joen aan steun verleend, in 1975 437 mil
joen, in 1976 600 miljoen en in de eerste
vier maanden van dit jaar al 500 miljoen.
„Dit is ook een signaal waaruit blijkt dat
BEJAARDE MAN
OVERVALLEN
EN BEROOFD
DEN HAAG (ANP) - Maandag is in zijn
woning in Krimpen aan de Lek de 82-
jarige alleenwonende ongehuwde B. F
S. gewond en buiten kennis aangetrof
fen Klaarblijkelijk is de man overvallen
en beroofd. De man is In ernstige toe
stand naar het Dijkzigtziekenhuis te
Rotterdam overgebracht. De politie
stelt een onderzoek in.
het allemaal niet zo erg goed gaat", al
dus het NCW.
Het NCW meent dat het door de rege
ring te voeren matiglngsbeleid ook ge
bruikt moet worden voor exportbevor
derende doeleinden, door onder meer
het gezond houden van bedrijven. Bo
vendien zullen volgens het NCW over
heid en bedrijfsleven moeten gaan sa
menwerken bij het zoeken naar ex
portmarkten en de technologische ont
wikkelingen. Daarbij zal volgens het
NCW ook aandacht besteed moeten
worden aan de waarde van de gulden.
De in het buitenland hoge koers van
onze gulden correspondeert allang niet
meer met de concurrentiekracht van
ons bedrijfsleven, aldus de heer Wijf
fels.
Omzien in
tevredenheid
flJTedeputeerde staten blik
ken terug. In hun begelei
dingsbrief bij de provinciale
begroting voor 1978 hebben zij
nog eens nagegaan wat er te
recht is gekomen van de af
spraken, die de 'regerings'-fracties in
1974 hebben gemaakt Het is namelijk
voor het laatst dat gedeputeerden in
hun huidige samenstelling een begro
ting hebben ingediend. Volgend jaar
worden erstacenverkiezingen gehouden
en wordt meteen nieuw mandaaten een
vernieuwd college begonnen. Dit terug
blikken blijkt allerminst een 'omzien in
wrok' te zijn geworden: „We hebben het
gevoel op redelijke wijze uitvoering te
hebben gegeven aan de afspraken van
1974." Zo hoort men het ook eens van de
heren zelf, dan hoeft een ander het niet
meer te zeggen. Omzien in tevreden
heid. Ach ja, waarom zou men zichzelf
niet een schouderklop geven als er aan
leiding toe is? Dit college heeft zich in
derdaad 'op redelijke wijze' aan de af
spraken van 1974 gehouden en daarvoor
past enig bescheiden applaus. De vraag
is echter of er niet meer mocht, ja moest
worden verlangd van Zeelands gedepu
teerden, of niet met name meer kwali
teit moest worden gevergd van een te
rugblik over de afgelopen jaren. Daarin
ging het namelijk om veel meer dan om
het nakomen van een reeks
programma-afspraken, in het geding
was hoe een beleid moest worden ge
formuleerd en gevoerd in een periode
van 'omslag'. Dat was het kenmerk van
de afgelopen jaren. Kennelijk is dit col
lege zich daarvan weinig bewust ge
weest
Ee,
Een maandag buiten de zomerresidentie op het eiland Oeland gemaakte foto
van Karl Gustaaf van Zweden met in zijn armen de in witte kant gehulde
prinses Victoria. Rechts koningin Silvia.
fianthjn
DEN UYL SPRAK DRIE FRACTIELEIDERS
OVER SOCIAAL-ECONOMISCH BELEID
(Van onze parlementaire redactiet
DEN HAAG - De bij de formatie be
trokken fracties (PvdA, CDA en D'66)
zullen zich vandaag buigen over dc
nieuwe ramingen voor de economische
ontwikkeling van onze economie, die
zijn opgesteld door het Centraal Plan
Bureau (CPB). Kabinetsformateur Den
Uyl heeft de drie fractievoorzitters
maandag op de hoogte gesteld van de
verse voorspellingen. Hij zal ze van
daag publiek maken.
Den Uyl heeft maandag met de drie frac
tieleiders afzonderlijk gesproken over
het sociaal-economisch beleid. „Hij
heeft een toelichting gegeven op de be
leidslijnen die hij heeft uitgestippeld in
zijn tweede memorandum aldus frac
tieleider Van Thijn na afloop van het
DEN HAAG - Formateur Den Uyl maandagmiddag tijdens zijn onderhoud met
fractievoorzitter Van Thijn (pvda).
onderhoud. Ook deze toelichting zullen
de fractie vandaag bespreken. Vanmid
dag zullen de drie politieke leiders de
formateur op de hoogte stellen van het
verloop van die fractieberaden.
De formateur zal daarna de opmerkin
gen verwerken in een centraal voorstel,
dat door Van Thijn, Van Agt en Terlouw
woensdag in een gezamenlijk onder
houd met de formateur wordt bespro
ken.
Van Agt
Van Agt zei na afloop dat Den Uyl in de
eerste discussieronde over het sociaal-
economisch akkoord 'nieuwe elemen
ten' heeft gevoegd, die in het enkele we
ken geleden gepubliceerde tweede me
morandum niet waren te vinden. Van
Agt wilde niet kwijt of deze nieuwe pun
ten het voor de CDA-fractie moeilijker
of makkelijker maken de plannen van
Den Uyl te slikken. Van Agt verwacht
vandaag in de fractie een 'kritisch ge
sprek'. Zoals bekend, wil het CDA cp het
gebied van de bezuinigingen op de
overheidsuitgaven verder gaan dan de
PvdA.
Van Agt verraste de formateur maan
dagavond door niet alleen te komen,
maar zijn financiële specialist, het
KVP-kamerlid Peijnenburg, mee te ne
men. De CDA-fractievoorzitter was na
afloop vol lof over de kennis van zaken
van de formateur. „De man blijkt de ma
terie goed te verstaan. Hij heeft een
boeiend college gegeven".
'TERUGBLIK' IN LAA TSTE BEGROTINGSBRIEF ZITTINGSPERIODE
'omslag' in de tijd is - naar een
woord van Jan Romein - „een verschui
ving van waarden, die de criteria zijn
van ons denken en doen." In de afgelo
penjaren heeft Zeeland, in het bijzonder
naar we meenden het provinciaal be
stuur. die verschui
ving duidelijk erva
ren en daarop het
beleid van de pro
vincie moeten af
stemmen. Toen het
college van gedeputeerde staten aan
trad om zijn mandaat tot uitvoering te
brengen, waren de uitlopers van wat het
'ontwikkelïngsdenken' is genoemd, nog
aanwezig, al was een algemene herbe
zinning begonnen. Een herbezinning
over de vraag welke rol Zeeland in de
toekomst behoort te vervullen in de gro
tere gemeenschap van Nederland en
West-Europa. De ontwikkeling van de
zeehavens was opnieuw ter discussie
gesteld, zo ook de industrialiserings- en
energiepolitiek In vrijwel alle partijen
werd er over gedebatteerd, maar ook in
de 'buitenparlementaire' sfeer. Meer
dan in het verleden maakten groepen
uit de bevolking duidelijk hoe zij over
bepaalde richtingen in die ontwikkeling
dachten, In deze totale discussie, zowel
in als buiten de staten, kwam vrijwel elk
onderdeel van het beleid aan de orde,
ook die punten waarover in het verleden
geen of vrijwel geen meningsverschil
bestond. Was niet vooral de Ooster-
schelde he t symbool van deze 'omslag in
de tijd'? Hoe vaak hebben gedeputeerde
en provinciale staten niet over deze
aangelegenheid moeten spreken? Het
deltaplan-oude stijl betekende veilig
heid zonder meer en aan dit belangrijk
gegeven werden andere waarden onder
geschikt gemaakt. In de uiteindelijke
oplossing kregen die overige elementen
een andere, hogere prioriteit dan in het
verleden. Heeft dat niet in het parle
ment, in dc Zeeuwse gemeenschap,
maar vooral ook in de staten van deze
provincie tot bewogen discussies ge
leid? Was er bij alle meningsverschillen
niet altijd sprake van eenzelfde basis,
namelijk het belang (in de breedste zin
van het woord) van dit gewest? Was bij
deze debatten een gevoel van gezamen
lijke verantwoordelijkheid niet soms
tastbaar in de oude refter van de Mid
delburgse abdij? Zeeland heeft de afge
lopenjaren meer dan welke andere pro
vincie geworsteld met het probleem van
de omslag. Ook in de komende jaren zal
dat herhaaldelijk en diepgaand de aan
dacht vragen.zowel nationaal als ge
westelijk. Men zou zo denken dat het
college van gedeputeerde staten in de
afgelopen jaren daarover een eigen vi
sie. een eigen filosofie zou hebben ont
wikkeld. Indien dat het geval is, blijkt
daarvan weinig of niets uit de begro
tingsbrief: men komt niet veel verder
dan de constatering dat 'op redelijke
wijze' uitvoering is gegeven aan de af
spraken van 1974. Jammer.
We
NOG GEEN
EINDOORDEEL
PLANBUREAU
MlDDELBURG-Gedeputeerde staten
van Zeeland hebben het gevoel, dat zij
„op redelijke wijze uitvoering hebben
gegeven aan de afspraken, die in 1974
over het provinciale beleid zijn ge
maakt". Dat laat het college weten in
de begeleidingsbrief bij de provincie-
begroting voor volgend jaar. die - be
halve informatie over de plannen voor
1978 - ook een terugblik geeft op het
beleid van gedeputeerden in de zit=
tingsperiode van de staten, die in juni
volgend jaar afloopt. Tolde verlangens
en afspraken, die bij het begin van de
rit zijn gemaakt en die niet rond zijn
gekomen, hoort de opzet van een plan
bureau en de prioriteitenlijst met de
meerjarenplanning voor de culturele
voorzieningen.
Over het planbureau zeggen gs „Hier
over hebben wij als college reeds enkele
malen gediscussieerd. Wij zijn nog niet
tot een eind-oordeel over deze zaak ge
komen". En over de culturele meerja-
aan een versterking van de afdeling om
deze zaak te bespoedigen. Gs zetten de
afspraken op een rijtje en concluderen:
„Op enkele uitzonderingen na zijn de af
spraken reeds in de eerste drie jaren na
gekomen Men onderstreept echter,
dat de afspraken lang niet alle activitei
ten van het college dekken en dat aller
lei zaken op het provinciaal bestuurzijn
afgekomen, „zonder dat men er van te
voren afspraken over had gemaakt oi
had kunnen maken", zaken, die vaak
van „ingrijpender aard waren dan bij de
afspraken kennelijk was voorzien en
kon worden voorzien." Daarbij noemt
men met name onder meer de kwesties
van de afsluiting van de Oosterschelde.
de vaste verbinding Westerschelde en
de zorg voor de veerdiensten, de inrich-
tingsschets Grevelingenbekken, de
plannen voor de bestuurlijke reorgani
satie. de concentratie in het Zeeuwse
openbaar vervoer, de in het begin van de
tachtiger jaren voorziene uitvoering van
de plannen voor verdere concentratie
van de Zeeuwse waterschappen en de
milieuwetgeving.
Milieuwetgeving
Over de bemoenenis met zaken rond de
milieuwetgeving zeggen gsinhun - laat
ste - begrotingsbrief; „Wy hebben steeds
getracht een goede afweging te vinden
tussen de eisen, die een moderne mi
lieuwetgeving aan bedrijven, zowel in de
sector van de industrie als die van de
recreatie, stelt en de noodzaak om een
beheerste en verantwoorde groei van de
werkgelegenheid te bevorderen. De
spanning, die tussen deze uitgangspun
ten per definitie heerst, leidt vaak tot
beslissingen, die of naar de ene kant óf
naar de andere kant niet iedereen ge
lukkig maken. Het is het lot van be
stuurders, juistin deze sectoren waarde
zaken vaak gevoelig liggen, dat er altijd
aanleiding is tot het uiten van kritiek,
welk besluit zij ook nemen."
In de inleiding tot de begrotingsbrief zet
het college de afspraken, die bij het be-
t Slot zie pagina 6 kolom 1
e erkennen: gedeputeerde staten
geven nauwkeurig aan hoe de verhou
ding tussen de werkelijkheid van nu en
de afspraken van 1974 ligt. Van dat
standpunt uit bekeken is er geen reden
tot kritiek: als altijd is het college pre
cies en systematisch. Maar waar hetaan
ontbreekt is de verwoording van enige
beleidsfilosofie over de plaats van Zee
land tussen gisteren en morgen. Uit de
opsomming in de begrotingsbrief blijkt
dat het college voortdurend bezig is ge
weest met aanpassingen van het beleid,
maar het heeft het desondanks niet no
dig gevonden met visie en diepgang dit
beleid in deze periode van omslag als
totaliteit teverwoorden. Dat geldt even
zeer voor de vage aanduidingen, die met
het oog op de toekomst zijngeformu-
leerd.Tot oveirnaat van ramp vervalt
men af en toe weer in dat trieste taalge
bruik, waarvan in het koninkrijk der
Nederlanden de overheid zich zo gaarne
bedient. Een voorbeeld: „Voorts zal een
nieuw college ook verder beleidsmatig
moeten gaan invullen de consequenties
van een beleid, gericht op een beheer-
t Slot zie pagina 3 kolom 11
