GENERAL ELECTRIC
GEDEELTELIJK DICHT
Maandag conclusies
informateur verwacht
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
S
zc
Verbeterde kwaliteit zwemwater in en
bij Westerschelde gevolg droge zomer
de krant
van zeeland
BOMMEN EGYPTE
OP BASIS LIBIË
Bedrijf wil - na benzeenverbod -
overschakelen opgebruik tolueen
Sadat: lesje voor Gaddafi
VAN THIJN BIJ ALBEDA
Overwinning
voor oppositie
in Sri Lanka
220e jaargang no. too
Zaterdag 23 juli 1977
Van onze correpondent)
BERGEN OP ZOOM - General Electric Plastics in Bergen op Zoom mag geen benzeen meer
gebruiken, omdat de uitstoot van schadelijke gassen die hiervan het gevolg is, een gevaar voor de
volksgezondheid oplevert. Onlangs werd bekend dat er sinds september vorig jaar 600 ton uiterst
giftig benzeengas bij GE Plastics is ontsnapt.
De commissaris van de koningin in waren vertegenwoordigers van General
Noord-Brabant. J. van der Harten, heeft Electric, van rijkswaterstaat en van de
arbeidsinspectie bij de besprekingen
bet bedrijf gelast het gebruik van be
nzeen stop te zetten, nadat vrijdag uit
voerig overleg over deze zaak had
plaatsgevonden op het Provinciehuis in
Den Bosch. Daarbij waren betrokken de
burgemeesters van Bergen op Zoom en
Halsteren, alsmede de regionale inspec
teur voor de volksgezondheid. Verder
NEDERLANDERS
IN FRANKRIJK
OMGEKOMEN
AUXERRE (AP) - Bij een ongeluk op de
'Autoroute Du Soleil' zijn vrijdag twee
Nederlandse toeristen en vier leden
van een Frans gezin om het leven ge
komen, aldus is door de politie bekend
gemaakt
In de buurt van de stad Auxerre kwam
de auto met de twee Nederlandse inzit
tenden door nog onbekende oorzaak op
de verkeerde weghelft terecht en botste
frontaal op de Franse auto.
De twee Nederlanders werden geïdenti
ficeerd als Joannes Tacx (23) en Mana
Kroon, beiden uit Wassenaar Zij wer
den op slag gedood.
PAGINA 5
uitbouw
kritiek
high
PAGINA 10
verslaan
Piet Vonck wintde Uurloop van Zeeland
Sport: Ik kwam alleen om Cor Vriend te
verslaan.
PAGINA 11
meesterschap
Schitterende vechter Hennlc Kuiper er
kent het meesterschap van Bernard
Thevenet.
PAGINA 23
exotisch
PAGINA 25
concurrentie
SVZ-voorzitter Rotterdam moet in
urrentie blijven, beurs - financiën
economie.
zaterdag
ongegomd
De idylle van
ongegomde pi
PAGINA 16
samen
DeHugenote
int de kerke
PAGINA 17
gedoe
Documenta-
Letterkundii
PAGINA 19
inspectiebeurt
Commissaris Van der Harten, die voor
de tweede maal gebruik maakt van zijn
bevoegdheid om een deel van het bedrijf
in Bergen op Zoom stil te leggen, schrijft
in een brief aan General Electric Plas
tics. dat onder de huidige omstandighe
den bij voortgaand gebruik van benzeen
in het produktieproces. te verwachten is
dat de uitstoot van het giftige gas (voor
alsnog) blijvend zal voorkomen. Dat is
volgens de commissaris in het gesprek
komen vast te staan. Het ontsnappen
tieperiode. die ook volgende week nog
duurt. Daarna zal de produktie pas
weer zijn toegestaan, aldus Van der
Harten, als het gevaar voor de volksge
zondheid wordt weggenomen. Daarbij
wordt gewezen op de mogelijkheid een
andere, minder gevaarlijke stof in
plaats van benzeen in het produktie
proces te gebruiken. Gedacht wordt in
dat verband aan tolueen.
General Electric heeft overigens al
proeven genomen met deze minder gif
tige stof. die zich voor de installatie van
het bedrijf uitstekend leent. Zou Gene
ral Electric besluiten om bij wijze van
proef het produktieproces met een an
dere stof dan benzeen voort te zetten,
het bezeengas zou zich in een derge- dan zal dat in nauw overleg moeten ge
lijke mate voordoen, meent de commis
saris. dat dit 'een dreiging van aanmer
kelijk gevaar voor de volksgezondheid'
inhoudt, aldus de brief.
Het bedrijf van GE Plastics ligt mo
menteel stil in verband met de vakan-
beuren.met technici van de provincie
de regionale inspecteur voor de volks
gezondheid en het districtshoofd van de
arbeidsinspectie.
Begin deze week werd dooreen woord
voerder van het bedrijf toegegeven da(
sinds september vorig jaar grote hoe
veelheden benzeen zijn ontsnapt. Dal
was het gevolg, zo liet deze woordvoer
der weten, van verschillende lekkages.
Tijdens het opstarten van deze nieuwe
fabriek van General Electric waren al
lerlei storingen opgetreden, waardooi
grote hoeveelheden benzeen konden
ontsnappen. De produktie werd echter
niet stopgezet.
General Electnc kwam in januari ook al
in het nieuws toen er een fosgeenlek
werd vastgesteld. Die lekkage deed 18
werknemers m het ziekenhuis belanden
Toen het ontsnappen van benzeen - een
stof die bij inademing van hoge concen
traties acute vergiftiging veroorzaakt -
bekend werd. was dat voor de Vereni
ging voor Milieubeheer en Leefbaarheid
in West-Brabant VML) aanleiding voor
een verzoek aan de commissaris van de
koningin om de fabriek te sluiten totdat
aan de voorwaarden in het kader van de
hinderwet en de wet op de luchtveron
treiniging wordt voldaan. De VML vroeg
bovendien aan de officier van justitie, na
te gaan of er bij General Electric sprake
is geweest van onzorgvuldig handelen.
VML-voorzitter Frans Fakkers sprak
Slot zie pagina 3 kolom 5)
De Engelse prinses Anne. die in novemoer een baby venvacht. verricht
toch nog officiële handelingen zoals hier de opening van de Newham City
Farm. De prinses verbrak daarmee een 'paleisregel'. want het is niet eerder
voorgekomen dat een lid van de Britse koninklijke familie zich tijdens een
zwangerschap in het openbaar vertoonde
CAIRO AFP/UPIt - De Egyptische luchtmacht heeft vrijdagmiddag een aanval
uitgevoerd op de Libische luchtmachtbasis Adem. die 120 kilometer ten westen
van de Libisch-Egyptische grens ligL
De aanval werd bevestigd door het Libische persbureau Arna dat hier aan toe
voegde dat Egyptische parachutisten en commando's waren neergelaten.
President Sadat van Egypte trechtsi
Egypte uitgebroken grensoorlog.
Volgens de Egyptische woordvoerder
was het bombardement een vergelding
voor drie aanvallen van Libische vlieg
tuigen vrijdagmorgen op doelen in
Egypte Bij deze aanvallen zouden drie
Egyptenaren zijn gewond.
Het bombardement heeft zware schade
loegebrachtaan installatiesop de basis,
die door Libië is omgedoopt in Gamal
Abdel Nasser, en aan enkele gepar
keerde vliegtuigen, aldus de woord
voerder.
PresidentSadat van Egypte bevestigde
de aanval indirect door in een toespraak
te verklaren dat de strijdkrachten de
Libische leider Gaddafi 'vandaag en gis
teren een lesje hebben geleerd dat hij
nooit zal vergeten'.
tVan onze parlementaire redactiei
DEN HAAG - Informateur Albeda heeft vrijdagmiddag zijn ideeën over de
vermogensaamvasdcling (VAD), waarop vorige weck dc formatiepoging
van Den Uyl strandde, op een rijtje gezet. Voordat Albeda die ideeën verder
gaat uitwerken, sprak hij vrijdagavond met PvdA-fractielelder Van Thijn
om dc mogelijkheden voor een oplossing van het conflict af te tasten. Van
daag spreekt de informateur achtereenvolgens met de fractieleiders Ter
louw (d'66) en Van Agt (cda).
Van Thijn zei na het gesprek dat hij de conclusiès van de informateur maan
dag verwacht. Er ts volgens de PvöA-ieider nog geen reden om liet PvdA-
standpünt- geen concessies meer- te wijzigen, omdatde informateur nog een
nieuwe voorstellen heeft gedaan Van Thijn benadrukte dat het om een oriën
terende bespreking ging. Op de vraag of hij optimistisch is over een oplossing
van de VAD-problemen. zei Van Thijn: ,Ik kan pas optimistisch zijn als ik het
verslag van de gesprekken met de andere fractievoorzitters ken. Ik ben wel
optimistisch over de vaardigheid, inclusief de slagvaardigheid, van deze in
formateur
Prof. Albeda had vrijdagmorgen gedurende anderhalf uur een gesprek met
dr. Ruppert. vice-voorzitter van de raad van state. Dr. Rupper was de laatste
van het rijtje politici, dat de informateur een beeld moest verschaffen van
dc pioblemen rond de kabinetsformatie. Donderdag sprak prof. Albeda met
dc heren Den Uyl. Van Thijn. Terlouw. Van Agt ern Bocrsma.
Sadat zei dat hij zijn strijdkrachten
deze twee dagen .niet kon tegenhouden'
toen zij wilden antwoorden op Libische
provocaties.
De president deed ook een duidelijke
aanval op de Sowjet-Unie die hij ver
weet druk te willen uitoefenen op Egyp
te. Hij zei dat zijn land vandaag de dag
geen Russische wapens meer koopt
omdatdie uithet westen ,100 keer beter
zijn' en omdat aan de aankoop daarvan
geen voorwaarden zijn verbonden.
..Waarom zouden we ons laten vernede
ren (door de Sowjet-Unie) en ingaan op
hun eisen voor een verdrag tussen de
twee landen", vroeg SadaL „Ik hoop dat
de Russen begrijpen dat de wereld ver
anderd en (als dat zo is) dan zullen zij
ons bereid vinden vriendschap te slui
ten".
Ook beschuldigde hij de Sowjet/Unie
ervan via Libië invloed te willen verwer
ven over Ethiopië en in het algemeen en
Eritrea in het bijzonder
COLOMBO (RTR) - Bij de algemene
verkiezingen in Sri Lanka, het vroegere
Ceylon, heeft de oppositie een overtui
gende overwinning behaald. De Ver
enigde Nationale Partij (unp) van de
veteraan Junius Jayewardene kreeg
van de 142 tot dusver bekende zetels er
122, wat een meerderheid van twee
derden in het 168 zetels tellende parle
ment betekent.
De links georiënteerde vrijheidspartij
van de demissionaire premier mevrouw
Sirimavo Bandaranaike behaalde niet
meer dan vier zetels
De UNP had in het laatste parlement
slechts 17 zetels, de vrijheidspartij 85.
Het is voor de zesae keer achtereen, dat
de kiezers de aan de macht zijnde partij
een nederlaag toebrengen.
METINGEN RIZA TUSSEN MEI EN SEPTEMBER VORIG JAAR
KWALITEIT IN
STROOMGEULEN
ONVERANDERD
VLISSINGEN - De verbeterde kwali
teit van het (zwem)waler in de Wester
schelde en de monding van dc Wester
schelde. zoals die bij dc metingen tus
sen mei en september vorig jaar is ge
constateerd. is voor een groot deel het
gevolg van de zeergrote droogte. Daar
door is er veel minder poldcrwater uit
geslagen dan in voorgaande jaren en is
er sprake geweest „van geringe afvoer
van zoet water naar dc Westerschelde
tijdens de extreem droge zonicr in dat
jaar", liet rijksinstituut voor zuivering
van afvalwater geeft die verklaring in
een rapport over het bacteriologisch
onderzoek van de recreatiewateren in
Zeeland in 1976. Op die gegevens - op
gedaan bij 45 monsterpunten - is de
voor het toeristenseizoen verschenen
folder over de kwaliteit van het
Zeeuwse zwemwater in 1977 geba
seerd.
Bacteriologisch was het water op de on
derzochte zwemplaatsen in de Ooster-
schelde (11 punten) de Grevelingen <5
punten) en het Veerse Meer (5 puntem
van een goede, gewenste kwaliteit In de
omgeving van Tholen waren twee van
de vier onderzochte plaatsen - Staven -
isseen Gonshoek goed. de twee andere
St Annaland en St Phtlipsland - wuren
minder van kwaliteit maar nog wel
aanvaardbaar als zwemwater Bij de
monding en in de Westerschelde was de
situatie vorig Jaar minder gunstig, al
was de kwaliteit op alle meetpunten (20
stuks) zichtbaar beter dan vonge Jaren.
Het RIZA-rapport signaleert bij een
vergelijking, dat tussen 1973 en 1976 de
„bacteriologische gesteldheid van het
kustwater aan de badstranden steeds
slechter werd
In het Westerscheldegebled werd aan de
hand van een serie metingen geconsta
teerd dat alleen op de meest zeewaarts
gelegen meetpunten - Cadzand Nieuw-
vliet. Breskens. Nollestrand Vlissingen
Zoutelandeen Westkapellehet waterde
gewenste kwaliteit had. Op alle verder
landinwaarts gelegen punten was de
kwaliteit aanvaardbaar maar was ver
betering wenselijk, behalve op de twee
punten in de omgeving van Waarde
(Brabantse persleidingi, waar het water
de kwalificatie „verbetering dringend
gewenst" krëeg.
(/pptl verandering
Bij dc analyse van de resultaten signa
leert het rijksinstituut voor de zuivcr-
iugvan afvalwater nu, dat er in de
stroonigeuien van de Westerschelde
nauwelijks of geen verandering in de
coli-gehalten is geweest. Dal leidt men
al uit dc resultaten van de onderzoe
ken. die het RIZA al enige jaren in de
stroomgeulen van de Westerschelde
doet.Het rapport: „Dit betekent, dat in
de stroomgeulen de bacteriologische
gesteldheid van het water gedurende
dc periode 1972 tot en met 1976 gemid
deld over dc gehele Westerschelde
weinig of niets is veranderd. De gecon
stateerde verbetering in de bacteriolo
gische gesteldheid van het kustwater
aan de badstranden in de monding van
de Westerschelde is derhalve niet toe te
schrijven aan de bacteriologische ge
steldheid van het Westerschelde water
in de stroomgeulen."
Daarbij wijst men erop. dat er in 1976
..uitzonderlijk weinig regen ïsgevallen".
„Dit betekent tevens, dat de uitgesla
gen hoeveelheid polderwater minder is
geweest dan in voorgaande jaren. Daar
gebleken is. dat de toestand in de
stroomgeulen van de Westerschelde
niet noemenswaard Is veranderd, moet
i Slot zie pagina 7 kolom 6)
Bocrsma frank
en vrij
§W eekbladlnterviews met
ministers worden de laatste
jaren in Nederland met rode
oortjes gelezen: men kan er
heel wat uit leren. Zo vertelde
Vrede ling in de begintijd van
het kablnetrDen Uyl openhartig aan
Vrij Nederland hoe hij over zijn collega's
dacht met als aardig resultaat dat poli
tiek Den Haag op zijn achterste benen
stond. Boersma kwam nog niet zo lang
geleden eveneens in de kolommen van
Vrij Nederland voor, daarbij typerende
bijzonderheden over zichzelf vertellend-
Deze week is het opnieuw Boersma die
de aandacht vraagt Rob Vermaas van
De Tijd had een vraaggesprek met hem
over de kabinetsformatie, een interes
sant stuk waaruit blijkt dat de huidige
minister van sociale zaken het op enkele
punten niet eens is met het optreden
van zijn fractie, in het bijzonder van de
fractievoorzitter Vermoedelijk zal dit
interview in PvdA-kring met een lichte
glimlach zijn gelezen: de CDA-fractie
kan nog niet zoveel discipline opbren
gen dat zij althans tijdens de formatie
periode de gelederen gesloten houdt Bij
de christen-democraten in nieuwe for
matie is het kennelijk nog wennen aan
elkaar.
ÜJnkele voorbeelden van Boersma-
uitlatingen in De Tijd. Zoals bekend wil
Van Agt maar men moet aannemen:
namens de CDA-fractie) de werkgevers
betrekken bij het fonds vermogensaan-
wasdeling. Boersma daarover „Een
motie van wantrouwen tegen de vakbe
weging" Op een vraag van de intervie
wer of de meerderheid van de CDA-
fractie de gedachte van Van Agt deelt:
„Dat weet ik niet. We hebben hier geen
enkele stemming over gehad En
daarom verrast het me ook zo dat dit
punt kennelijk vanuit onze fractie zo
sterk naar voren is gebracht." Weet
Boersma het werkelijk niet? Is hij dan
zo'n buitenstaander
in zijn eigen fractie?
Stelt hij zich niet op
de hoogte terwijl het
om een onderwerp
gaat bij de voorbe
reiding waarvan hij ten nauwste was be
trokken? Zo naïef is hij toch ook weer
niet? Interviewer Vermaas wijst hem er
op dat Van Agt de PvdA-weigering om
werkgevers in het fonds op te nemen
'dogmatisch' heeft genoemd Boersma:
„Daar moet ik dan falikant van mening
met hem verschillen." Over de CDA-
fractie (waarvan hJJ zelf lid is): „Ik vind
datdaar te weinig idee, inzichten begrip
bestaan voor de vakbeweging. Er is zo
aanmerkelijk meer begrip voor de boe
ren." Uit alles blijkt datBoersma kenne
lijk behoefte heeft om zich tegen zijn
fractie (of een deel ervan) af te zetten
Kritiek heeft hij ook op PvdA en D'66:
blijkbaar vindt hij het nodig om daar
over het een en ander te zeggen, ook al is
Van Agt formeel woordvoerder van zijn
fractie. Het maakt hem kriegel-zegt hij -
dat de PvdA na het mislukken van de
formatie-Den Uyl met het advies kwam
dat het CDA het eerst maar eens moest
proberen met de WD. En D'66 vindt hij
vakbewegingsvijandig' Wat beoogt ei
genlijkdeze bewindsman metdergelijke
uitspraken? Wil hij de (in)formatie beïn
vloeden? Moet dat dan niet via zijn frac
tie. heeft hij daann niet ook spreek- en
stemrecht? Vindt hij wellicht dat hij te
weinig invloed heeft en probeert hij die
te vergroten door middel van een inter
view? Of denkt hij er gewoon niet over
na en gaat hij er van uit dat hij als ieder
willekeurig burger zo maar wat in het
openbaar kan filosoferen overde kansen
en moeilijkheden van de kabinetsfor
matie?
frontlijn
Linisters dienen uitlatingen in inter
views zorgvuldig te overwegen: voor
hun uitspraken kunnen ze politiek wor
den aangesproken. Dat is een grondre
gel die het ministeriële bestaan niet al
tijd makkelijk maakt. Deze regel wordt
nog weerverzwaard na de kamerverkie
zingen. namelijk In de periode waarin
sommige bewindslieden een dubbele
verantwoordelijkheid dragen, als minis
ter en als kamerlid, beter nog- als lid van
een kamerfractie. De politieke groepe
ring waartoe zij behoren is op dat ogen
blik meestal in moeilijke onderhande
lingen gewikkeld over programma en
samenstelling van een nieuw kabinet.
De voorzitters van de fracties treden op
als onderhandelaars bij dit beraad en
fungeren tegelijkertijd naar buiten als
woordvoerders van hun fractie. Daar
door wordt de suggestie hooggehouden
dat de onderhandelende fracties elk
voor zich als een eenheid optreden. In
een dergelijke situatie is het gebruike
lijk en geboden dat individuele fractie
leden - ook al zijn zij tevens minister -
geen controversiële uitspraken doen
naar aanleiding van fractieberaad.
Doen ze dat wel dan lopen ze hun frac
tievoorzittervoor de voeten, hetgeen al
lerlei extra-moeilijkheden kan opleve-
rea Bij de PvdA is in dit opzicht sprake
van een voorbeeldige discipline: Van
Thijn leidt de onderhandelingen en If
tevens woordvoerder Zelfs Den Uyl
zwijgt, althans naar bulten. In de afge
lopen periode heeft hij alleen gesproken
toen zijn formatiepoging mislukt was.
tijdens de onderhandelingen echter
trad en treedt uitsluitend de fungerend
fractievoorzitter naar buiten op. Zo
hoort het ook Minister en CDA-
fractielid Boersma heeft van deze ge
dragsregel blijkbaar geen last. hij praat
frank en vrij met Tijd-redacteur Rob
Vermaas en geeft aldus een markant In
zicht in tegenstellingen tussen hem en
zijn fractie De leider van de Boersma-
vleugel kan kennelijk op eigen houtje
opereren. Amusant, maar vreemd.
