ALBEDA CDA-
INFORMATEUR
t
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Bestaande voorzieningen in de recreatie
moeten zo veel mogelijk worden benut
de krant
van zeeland
Opdracht: breuk lijmen
GEVANGENISOPSTANDEN
SPANJE BREIDEN ZICH UIT
Patiënte dood
na hersenbloeding
WLLÜHJJlLi'A,
Lijk gevonden in
metro-bouwput
in Rotterdam
Dubbele moord
in Duitsland
220e jaargang no. 164
Donderdag 21 juli 1977
i Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De koningin heeft woensdag het CDA-eerste-
kamerlid prof. dr. W. Albeda benoemd tot informateur. Prof. Al
beda moet proberen de breuk in de formatie-Den Uyl te lijmen.
Over de omvang van de opdracht van prof. Albeda lopen de me
ningen uiteen: de PvdA vindt dat er alleen over de VAD gepraat
moet worden, CDA en D'66 willen ook het sociaal-economisch
beleid in de discussie betrekken.
De koningin besloot tot de benoeming VanThijn ipvdalstaatophetstandpunt
van prof Albeda, nadat zij de drie frac
tieleiders van PvdA. CDA en D'66 voor
een gezamenlijk gesprek op Huis ten
Bosch bad uitgenodigd Dit staatkun
dig vrij unieke initiatief was nodig om
klaarheid te scheppen omtrent de sterk
uiteenlopende adviezen die de drie frac
tievoorzitters de koningin hadden ver
strekt. De PvdA wilde een CDA-
informateur (dr. Ruppert), het CDA een
PvdA-informateur en D'66 een comité
van wijze mannen óf een CDA-
lnformateur.
De fractievoorzitters kunnen zich alle
drie verenigen met de aanwijzing van
prof. Albeda als de man die de formatie
van Den Uyl weer op gang moet bren
gen. Onenigheid bestaat nog wel over
de interpretatie van de ruim geformu
leerde opdracht aan Albeda. Deze luidt:
„Een onderzoek in te stellen naar de
mogelijkheden om de tijdens de
formatie-Den Uyl gerezen meningsver
schillen uit de weg te ruimen, opdat de
formatie hervat kan worden". De vraag
is of het volgende hete hangijzer, de
omvang van de collectieve sector, ook
tot de 'tijdens de formatie gerezen me
ningsverschillen' behoort Of dat de op
dracht beperkt is tot de VAD.
drieduizend
Hasj-vondst. boven drieduizend kilo,
Rijkspolitie kan drukte nauwelijks aan,
Inwoner van Bruinisse gedood bij Zle-
rikzee.
agent
Zweden stationeert een narcotica-agent
in de ambassade te Den Haag; Confe-
renüe van Genève kan nog dit jaar wor
den hervat; Boersma valt Van Agt af ir
formatiegeschi edenis.
uitspraak
Waterschap wil uitspraak van gedepu
teerde staten over het probleem rond de
zuivering bij Wissenkerke; Nieuwbouw
ls goedkoper dan aankoop en verbouw
van de Goese 'Prins van Oranje'; Oost-
burg probeert opnieuw grond in de in
laag van Hoofdplaat te verkopen
rustig
Unliever-conüict nu ln rustiger vaarwa
ter; Rotterdam wil steun van de regering
voor de werkgelegenheid in het Rijn
mond gebied. .Kleine' Europeanen zijn
tevreden met hun bestaan.
hackney
NaUonaai hackneykampioenschap en
twee topruiters naar 'Serooskerke', SK
Lokeren beschouwt de wedstrijd tegen
Manchester City in Hulst als een thuis
duel. Henk Elzerman eerste schaap over
de Zweedse zwemdam
hoofdfiguren
Hoofdpersonen ln de achtuende etappe
van de Tour de France domme Joa
chim. moedige Eddy en links Luis,
AgosÜnho, een van de kleurrijkste figu
ren ln de Tour; Fevenoords eerste fluil-
concerten.
werkvormen
Texuele werkvormen ln hel Graven
steen ie Zierikzee. kunst-radio- en tele
visieprogramma's. strip
waterverbruik
De waterschappen verwachten een toe
name van hel waterverbruik; beurs
Snandên-economie.
dat Albeda alleen het conflict over de
VAD moet oplossen. Over het sociaal-
economisch beleid, zoals door Den Uyl
vastgelegd in zijn memo-H. is wel al een
eerste gespreksronde gehouden maar er
zijn nog geen conclusies uit getrokken of
zwart op wit meningsverschillen gecon
stateerd Van Agt daarentegen meent
dat ook de omvang van de overheid
suitgaven tot het pakket van Albeda
behoort Hij vindt het veelbetekenend
dat het woord VAD in de opdracht van
de koningin niet voorkomt „De bespre
kingen over memo-n waren vorige week
in volle gang. Ik heb Den Uyl meege
deeld dat met zijn voorstel inzake de
overheidsuitgaven de economie niet ge
zond te krijgen is", aldus Van Agt,
daarmee aangevend dat ook dit onder
deel nu geregeld moet worden wil een
verdere formatiepoging van Den Uyl
kans van slagen hebben.
Van Agt sloot uitdrukkelijk uit dat er
problemen als abortus, kernenergie en
defensie aan de orde zouden komen.
Hetzelfde geldt voor de zetelverdeling
ROTTERDAM (ANP) - Het lijk van een
Joegoslaaf is woensdagavond gevon
den in een bouwput van de Rotter
damse metro, op de hoek van het Eend-
rachtsplein en de Rochussenstraat De
politie wilde nog niets zeggen over de
identiteit van de man, omdat de familie
woensdagavond nog niet was ingelicht.
Het is nog onbekend hoe de Joegoslaai
om he t leven is gekomen. Wel staat vast
dat het'lichaam sinds dinsdagavond in
de bouwput heeft gelegen. Het lijk werd
zo laatontdektomdater woensdag in de
put niet werd gewerkt.
en de rol van D'66 daarin. Hij gaf toe dat
dat laatste wel tot een meningsverschil
in de formatie heeft geleid maar. zei hij,
bij de discussie van woensdagmiddag
is dat punt niet aan de orde geweest
Terlouw (d'66) bleek het met Van Agt
eens te zijn dat Albeda ook onderwer
pen buiten de VAD bij de kop zou kun
nen pakken. ..Dat vergroot de kans van
slagen van de formatie", aldus Ter-
louw.
In Den Haag wordt opgemerkt dat veel
afhangt van de interpretatie die Albeda
aan zijn opdracht geeft Na lezing van
hetdossier van Den Uyl over de formatie
zal Albeda waarschijnlijk eerst proce
dureafspraken maken met de drie frac
tievoorzitters. Van Thijn zei woensda
gavond niet uit te sluiten dat de PvdA
zal meewerken als Albeda verder gaat
dan alleen de VAD en ook uitstapjes
maakt naar de sociaal-economische
problemen. Het gaat de PvdA echter te
ver als Albeda gedetailleerde regelingen
zou willen treffen op bijvoorbeeld het
punt van de overheidsuitgaven. Dat
hoort volgens de PvdA thuis bij het ver
volg van de eerste formatiepoging van
Den Uyl.
Strijdbijl
Den Üyl en Van Agt hebben de strijdbijl
begraven voor wat betreft de uitleg van
de gebeurtenissen van vorige week
donderdag, die tot de breuk in de for
matie hebben geleid. De beide politici
hebben elkaar dinsdag een brief ge
schreven waarin zij hun versie van bet
beslissende gesprek van die middag
nog eens uiteenzetten.
Woensdagmiddag hebben de fractielei
ders Van Thijn, Van Agt en Terlouw een
gezamenlijke bespreking aan het con
flict gewijd met als conclusie dat er nu
maar een punt achter moet worden ge
zet
Het gesprek van woensdagmiddag tus
sen de drie fractieleiders, een initiatief
van Van Thijn, heeft 'sfeerverbeterend'
gewerkt, al is het verschil van mening
niet geheel uit de wereld geholpen. Den
Uyl kon aan het gesprek niet deelne
men omdat hij enkele dagen met zijn
gezin op vakantie is gegaan. Den Uyl
heeft overigens afgezien, met het oog op
de verstandhouding tussen PvdA cn
CDA, van zijn plan om in een nader
rapport de juiste toedracht van de ge
beurtenissen van de bewuste donder
dag openbaar te maken.
i Van onze correspondent)
MADRID - De onrust in de Spaanse gevangenissen heeft zich over bet gehele land
uitgebreid. Bijna alle gevangenen in Spanje hebben soiidariteitsmanlfestaties op
de daken van de gevangenissen gehouden om de eisen van hun Madrileense colle
ga's - volledige amnestie en de modernisering van de gcvangenisreglementen, die
nog uit de vorige eeuw stammen - kracht bij te zetten.
In tegenstelling tot dinsdag in Madrid, men- Bovendien eisen de gevangenen
treedt de politie niet meer hardhandig
op tegen de protesterende gevangenen
De onderhandelingen tussen de advo
caten van de gedetineerden van de
Carabanchel-gevangenis ln Madrid en
de Spaanse autoriteiten zijn woens
dagmiddag vastgelopen De gedeti
neerden eisen nu dat alle politieverster-
king in en rondom de gevangenis wordt
verwijderd en dat er geen disciplinaire
maatregelen tegen hen worden eeno-
De Amerikaanse inlichtingendienst
CIA heeft in de jaren vijftig in het geheim
experimenten uitgevoerd op vaak on
wetende mensen, ajn methodes te vin
den waarmee het menselijke gedrag
kon worden beheerst. Dit blijkt uit do
cumenten van de dienst die ivoensdag
zijn vrijgegeven, overigens zwaar ge
censureerd ln de papieren wordt voorts
gesproken over manieren om iemand te
vermoorden zonder een spoor achter te
laten.
De gevangene die dinsdag ernstig ge
wond raakte bij een gewelddadige con
frontatie met de politie in de
Carabanchel-gevangenis, is in een
Madrileens ziekenhuis opgenomen.
Zijn toestand is zorgwekkend.
Het aantal gewonde gevangenen in
Madrid is zestien, zo wordt van be
trouwbare zijde vernomen. Vierhonder
dtwintig gedetineerden die niet aan de
opstand meedoen, zijn woensdag naar
andere inrichtingen gebracht.
Vijfentwintig man oproerpolitie zouden
ook verwondingen hebben opgelopen.
Foto: Demonstrerende gevangenen op
het dak van de Carabanchelgevangenis
in Madrid.
De koningin ontving woensdagmiddag op huis Ten Bosch de drie fractie-voorzitters i PvdA. D'66 en CDA> Foto Van Agt. Van
ONDERZOEK VOORTGEZET
ROTTERDAM (ANP) - i.et ziet er naar uit dat het instituut Acudent geen
schuld heeft aan de dood van mevrouw P. J. Maat Door sectie heeft men
kunnen vaststellen dat de vrouw is overleden aan een bijzondere vorm van
hersenbloeding. Het onderzoek van justitie en inspectie van de volksge
zondheid gaat nog door.
Mevrouw Maat, 45 jaar oud en afkomstig uit Den Haag, was dinsdagochtend
bij Acudent om enkele tanden en kiezen te laten trekken. De 74-jarige tan
darts van het instituut verklaarde later dat de vrouw onwel was geworden,
nadat hij haar een plaatselijke verdoving had toegediend. De vrouw werd
naar het Dijkzigtziekenhuis gebracht, waar zij twaalf uur later overleed.
De officier van justitie, mevrouw A. G. Horvinus, ziet geen aanleiding Acu
dent voorlopig te sluiten.
De zaak is aan het rollen gekomen door twee politieagenten. Zij zagen bij het
instituut een ambulance voor de deuren besloten polshoogte te nemen, aldus
hoofdinspecteur Van Straten. Binnen werden de agenten te woord gestaan
door iemand, die zich voorstelde als tandarts N. Hij verklaarde de vrouw te
hebben behandeld. De recherche hoopt te kunnen vaststellen of de man. die
inderdaad tandarts is. de waarheid heeft gesproken.
Eén barst
en niet meer
§Deopdrachtaan de gisteren
aangewezen informateur is
opvallend beperkt. Albeda
dient er uitsluitend voor te
zorgen dat er alsnog overeen
stemming komt tussen PvdA
en CDA over de vermogensaanwasde-
ling Zodra hem dat is gelukt, kan hij
weer naar huis' op dat ogenblik moet
Den Uyl het formaüewerk weer over
nemen. Voor elk der dne partijen die tot
nu toe in het formatieberaad zijn be
trokken. is Albeda acceptabel. Begrijpe
lijk. In de eerste plaats is hij een man die
meermalen heeft getoond over kwalitei
ten als bemiddelaar te beschikken,
voorts onderhoudt hij goede relaties
met de vakbeweging en tenslotte heeft
hij gevoel voor politieke verhoudingen,
hij is senator. Al die hoedanigheden zal
hij overigens hard nodig hebben. Het
gaat immers bij dit VAD-geschil niet
primair om menigsverschillen tussen
mensen, maar om uiteenlopende
maatschappij-visies. Daarbij zijn niet
alleen politieke partijen in het geding,
maar ook de partners in de sociaal-
economische politiek, in het bijzonder
de vakbeweging, een element waarop de
PvdA sterk hetaccentlegt. Metname in
dit opzicht is Albed a een goede keus. En
het gevoel voor politieke realiteit dat
hem algemeen wordt toegedacht, kan
hem te stade komen als hij zijn overleg
partners moet herinneren aan de par
lementaire krachtsverhoudingen. Dat
zal hier en daar wel eens nodig zijn.
LJe thans gevonden constructie - een
beperkte opdracht aan een CDA-
informateur - is vermoedelijk op dit
ogenblik de enige die voor de PvdA aan
vaardbaar ia Daar betoogt men immers
dat het CDA Den Uyl de stok tussen de
benen heeft gegooid en dat daardoor
deze formateur is gestruikeld. Naar het
oordeel van de PvdA moet eerst maar
eens die stok worden weggehaald voor
men verder kan
gaan. Alleen daar
voor is Albeda inge
huurd en voor niets
anders, ook al sug
gereert men in Den
Haag vagelijk iets anders. Zou de infor
mateur namelijk een bredere opdracht
hebben gekregen, dan zou daarmee stil
zwijgend zijn erkend dat Den Uyl niet in
staat wordt, geachtom zelf de baas voor
zijn nieuwe kabinet te leggen Vanzelf
sprekend ïseen dergelijk gezichtsverlies
voor de formateur onaanvaardbaar.
Vandaar dat Albeda maar één barst
mag lijmen en niet meer. Een gang van
zaken die weliswaar begrijpelijk is,
maar die tevens duidelijk maakt hoe
verkeerd het is geweest destijds direct
een formatie-opdracht te verstrekken
zonder dat daaraan een goed benutte
informatie-periode was voorafgegaan.
Daarbij kwam nog dat Den Uyl een ei
gen methode ontwikkelde, namelijk een
werken in fasen zonder eerst een totale
inventarisatie te maken. Men moet
aannemen dathij na het lijmen met deze
methode zal doorgaan, daarbij echter
opnieuw het risico lopend dat er op ze
ker moment weer een lijmer aan te pas
moet komen. Het is bijvoorbeeld denk
baar datmen het nieteens wordt over de
regeling van de abortus: moeterdan een
figuur uit de sociaal-medische sfeer
worden bijgehaald om de formatiekar
weer in het spoor te krijgen? En dan pra
ten we nog niet eens over moeilijkheden
rond rond de defensie en de kernenergie.
RAAD VOOR DE ARBEIDSMARKT NAAR AANLEIDING
ETI-RAPPORT WERKGELEGENHEID EN RECREATIE
IN RECREATIE
BIJNA 7 PCT VAN
ARBEIDSPLAATSEN
MIDDELBURG-De Zeeuwse raad voor
de arbeidsmarkt vindt, dat de be
staande voorzieningen in de recreatie
zo veel mogelijk benut moeten worden.
Dat is met name te bereiken door een
betere bezetting van de accommoda
ties in het voor- en naseizoen. Daarbij
heeft men vooral het oog op de posi
tieve gevolgen, die dal voor de perma
nente werkgelegenheid zou hebben. De
raad voor de arbeidsmarkt merkt dit
op als reactie op een rapport, waarin
hel ETl in opdracht van de raad de ef
fecten van de werkgelegenheid in de
Zeeuwse recreatie onder de loep heeft
genomen. In dat rapport stelt het ETI
het aandeel van de recreatie - direct cn
indirect - op bijna zeven procent van
het totale arbeidsvolume in Zeeland,
men komt op jaarbasis tot een totaal
van 6950 arbeidsplaatsen.
Voor de verdere ontwikkelingen van de
recreatie m Zeeland in relatie tot de
werkgelegenheid vindt de Zeeuwse raad
voor de arbeidsmarkt het van belang:
dat er bij de situering en de opzet van
recreatieprojecten - ook in de water
sport - gestreefd wordt naar beperking
van de kostprijs. „De prijs van de ver-
blijfsaccommodatie kan een sleutel
vormen voor het al of met bezetten van
een slaapplaats en de daaraan verbon
den effecten voor het arbeidsinkomen."
zo wordt gezegd:
dat er economisch met de ruimte wordt
omgesprongen, zowel met het oog op de
kostprijs als op de planologie „Een ge
forceerde uitdunning van kampeerter
reinen zal prijsverhogend werken en de
druk tot aanleg van nieuwe terreinen
verhogea Uiteindelijk zou de werkgele
genheid negatief beïnvloed worden." zo
zegt men.
dat wordt gelet op de omstandigheid,
dat in dunbevolkte delen van Zeeland
met beperkte economische vooruitzich
ten de effecten van het arbeidsinkomen
een grotere betekenis kunnen hebben,
vooral bij kleinschalige projecten. Men
verwacht, dat de minder guntige neven
effecten van een recreatieve ontwikke
ling daar het minst storend zijn:
dat de verschuiving ln de belangstelling
naar zomerwoningen voor verhuur en
appartementen voor verhuur in de ga
ten moet worden gehouden „Een derge
lijke ontwikkeling betekent een groei
van de permanente werkgelegenheid
ten koste van de seizoenwerkgelegen-
heid." aldus de raad.
dat de bestaande regionale onderne
mingen - individueel of gezamenlijk -
zoveel mogelijk betrokken worden bij
de ontwikkelingen in de recreatie; men
denkt, dat kleinschalige uitbreidingen
daartoe de beste kansen bieden.
Tegen die achtergrond stemt de
Zeeuwse raad voor de arbeidsmarkt in
met een aantal aanbevelingen in die
geest uit de recente recreatiediscussie
nota. Die instemming geldt onder meer
de uitspraak voorlopig geen nieuwe
verbfijfsprojecten in voorbereiding te
nemen, te streven naar een zo hoog mo
gelijke gebruikswaarde van de ruimten
voor de openluchtrecreatie, opvoeren
van het gebruiksrendement van de
aanwezige recreatiegebieden, voorra-g
geven a aan accommodaties voor ver
huur voor een kortere periode, bijzon
dere aandacht voor terreinen, die op
..non-profit" basis worden verhuurd
(,roie betekenis
D«- raad voor de arbeidsmarkt conclu
deert uit het ETIrapport, dat de ge
combineerde impuls van verblijfsre-
creatie, Belgisch kooptoerisme en da
grecreatie voor Zeeland van grote be
tekenis is, „mede door de indirecte ef
fecten op inkomens en werkgelegen
heid". Men signaleert, dat er bij het
verblijfstoerisme -afhankelijk van de
accommodatïevorm - grote verschillen
zijn in effecten op de arbeidsmarkt,
vooral in de verhouding tussen „vaste"
en seizoenwerkgelegenheid. Als nade
lig element in de werkgelegenheid in de
recreatie noemt de raad het grote aan
tal seizoen- en hulpkrachten, dat nodig
is en waarvan slechts een deel een dui
delijke band heeft met dc beroepsbe
volking.
Het ETI-rapport schat, dat bij een aan
tal toeristische overnachtingen van 10.7
miljoen het arbeidsinkomen berekend
t Slot zie pagina 4 kolom 1
fiantlijn
De.
'eze gang van zaken rond de kabi
netsformatie doet denken aan het eerste
hoofdstuk van Dickens' David Copper-
field. De held van het verhaal staat op
het punt ter wereld te komen, maar
haast zich met, hetgeen tante Betsy
Trotwood zeer verdriet. De ter assisten
tie ontboden dokter Chillip raakt door
haar optreden min of meer van streek en
weet op haar vorsende blik slechts te
antwoorden „Wij vorderen langzaam,
mevrouw Een goede zin, ook voor deze
kabinetsformatie: Albeda nu aangewe
zen ais informateur, 'we vorderen lang
zaam. mevrouw.' Ais hij hetzelfde resul
taat weet te bereiken als bij Copperfield
de eerbiedwaardige dokter Chillip. dan
komt er nog wei een kabinet. In 1957
promoveerde de informateur aan de
Vrije Universiteit op een dissertatie over
de rol van de vakbeweging in de maat
schappij. In dit proefschrift toonde hij
zich een man zonder starre dogma's, een
houding die hij sindsdien niet heeft ge
wijzigd. In een later geschrift over het
zelfde onderwerp wees hij erop dat in de
moderne maatschappij een collecti
visme kan optreden, die zich uit m
staatsalmacht. Maar waarschuwend
voegde hij er aan toe: „Er is ook een
collectivisme denkbaar, dat zich uit in
de heerschappij der massorganlsaties."
De auteur van deze schone zin moet nu
proberen de VAD een plaats te geven in
het niet geringe spanningsveld tussen
deze colleetivismen, daarbij echter te
vens rekening houdend met de indivi
duele werknemer Het zal hem nietmee-
vallen: het wordt langzaam-vorderen
geblazen.
DUSSELDORP (DPA) - Dc 36-jarige
ex-gedetineerde Rainer Sturm heeft
twee jonge vrouwen vermoord en in
een bij een van de lijken gedeponeerd
briefje gedreigd meer mensen te zullen
vermoorden als de autoriteiten een tot
levenslang veroordeelde moordenaar
Olto Bartel niet vrijlaten, zo heeft de
officier van justitie in Wuppertal
woensdag meegedeeld.