PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT FORMATIE VAST OP WEIGERING VAN CDA PLUNDERAARS SLAAN TOE IN PIKDONKER NEW YORK Loodswezen gaat oefenen met het eerste deel van de walradarketen Westerschelde Noord-Korea schiet VS-helikopter neer Den Uyl brengt vandaag koningin verslaguit g CARTER: NA VIGA TIEFOUT Voor tweede keer in 12 jaar zonder stroom Vakantie: kinderen in het ziekenhuis pagina 2. 220e jaargang no. 159 Vrijdag 15 juli 1977 (Van onze parlemenfaire redactie) DEN HAAG - De formatiepoging van premier Den Uyl is donderdagavond doodgelopen op de VAD. CD A-fractievoorzitter Van Agt weigerde gisteren de voorstellen van Den Uyl inzake de verdeling van overwinst te aanvaarden. PvdA en D'66 konden zich er met enige moeite wél in vinden. Den Uyl zal nu vrijwel zeker zijn formatie-opdracht teruggeven aan de koningin, die hij vrijdagochtend van de ontstane situatie op de hoogte zal brengen. Den Uyl had de drie fractievoorzitters Van Agt. Van Thijn en Terlouw. don derdagmiddag één voor één de vraag voorgelegd of zij zijn voorstel inzake de VAD konden accepteren. Van Thijn en Terlouw zeiden .ja". Van Agt: „Nee". Van Agt stelde een aantal eisen die Den Uyl moest inwilligen, wilde het CDA over zijn bezwaren tegen de VAD kun nen heenstappen. Eén daarvan willigde Den Uyl na enkele uren koortsachtig be raad in. De opbrengst van de VAD zou, volgens de CDA-wens. uitsluitend voor verbetering van de pensioenen dienen en niet slechts ten dele. Die concessie bleek echter voor het CDA niet vol doende. Van Agt toonde zich gisteravond tele urgesteld dat de formatie-poging van Den Uyl was mislukt. „De formatie had behoren te slagen, omdat PvdA en CDA op grond van de verkiezingsuitslag op elkaar zijn aangewezen. Bovendien blijft de VAD nu als een struikelblok tussen de partijen liggen". Van Agt deelde mee dat hij Den Uyl nog had voorgesteld om pas in de loop van van daag de beslissing van het CDA mee te delen, teneinde in de tussentijd de frac tie te kunnen raadplegen, die zich mo gelijkerwijs tegen een breuk zou uit spreken. Den Uyl wees deze suggestie van de hand. Hij hield vast aan zijn eerder genomen besluit dat de knoop gisteren moest worden doorgehakt. verdronken visverbod PAGINA 4 kwetsbaar Opinie: Het Midden-Oosten-beleld van de Verenigde Staten blijft uiterst kwetsbaar. PAGINA 11 vals rancuneus gek Ko van de Griek: als Je aan de militaire vijfkamp meedoet, dan ben je eigenlijk tum Kunsten cultuur Beelden in de tuin Rob de Nljs: blijf bij de tijd, dan houd je je wel staande, radio- en televisiepro gramma's, strip PAGINA 17 groei Het IMF verwacht dat de economische groei van de industrielanden tot het voorjaar van 1978 reéel vijf procent zal bedragen. beurs-financién-e< Volgens PvdA-fractleleider Ed van Thijn, die ook zijn teleurstelling niet onder stoelen of banken stak. is op basis van de opstelling van het CDA samen werking metde PvdA nietmogelyk. Van Thijn zei 'geweldig verbaasd' te zijn dat het CDA niet alleen de verbeteringen die Den Uyl wilde aanbrengen volstrekt van de hand wees, maar zelfs de gronds lagen van het wetsontwerp opnieuw ter discussie wilde stellen. „Een beleid dat gericht is op werkloosheidsbestrijding, waarvan de vermogensaanwasdeling een onderdeel vormt, blijkt voor het CDA niet aan vaardbaar te zijn. Er gaapt een brede kloof tussen PvdA en CDA", aldus Van Thyn. Breekpunten Het akkoord dat Den Uyl voor ogen - de hoogte van het individuele VAD- aandeel - de bestuursvorm van het VAD-fonds. Het CDA wilde het maximum van het individuele VAD-aandeel. dat elke werknemer rechtstreeks krijgt, stellen op ten minste 4 procent van het premie plichtig loon, wat ongeveer neerkomt op 2000 gulden. PvdA en D'66 hielden vast aan 2 procent (1000 gulden). Dit percen tage van 2 was ook opgenomen in het oorspronkelijke wetsontwerp, zy het - volgens Van Agt - met de bepaling dat de tweede kamer het recht had nog aan dit percentage te tomen Daarnaast bleek de samenstelling van het bestuur van het VAD-fonds een on overkomelijk twistpunt tussen PvdA en CDA. Van Agt wilde de VAD-opbrengst onderbrengen in het al bestaande fonds voorheffing pensioenen. Daarin zijn stond is uiteindelijk afgesprongen op werkgevers en werknemers ieder voor was bereid de werkgevers in het kader van de VAD-regeling terug te brengen tot een minderheid, maar PvdA en D'66 hielden vast aan het uitgangspunt dat de VAD uitsluitend toekomt aan de werknemers en dus door de vakbewe ging aangevuld met enkele vertegen woordigers van de overheid, moet wor den beheerd. Percentage Een moeilijk punt vormde ook het per centage van de VAD-heffing. In de laat ste versie van het wetsontwerp was eind januari na lang onderhandelen een percentage opgenomen van 15 pro cent met 1 januari 1976 als ingangsda tum voor de VAD. Den Uyl stelde nu voor het percentage te verhogen tot 20 procent en de wet in te laten gaan op 1 januari 1977, terwijl het percentage tot 1 januari 1980 niet verhoogd zou wor den. De PvdA bepleitte daarnaast een Zaken in Den Haag. percentage van 25 procent. Het CDA bleek bereid een percentage van 20 procent te slikken op voorwaarde dat de V AD-afdracht door de betrokken ondernemingen kan worden verrekend met de vennootschapsbelasting. Dit voorstel werd zowel door PvdA als D'66 DEN HAAG - Mr. A. A. M. van Agt likt gretig aan het ijsje dat hem vanmiddag aangeboden werd voor het ministerie van algemene dc volgende twee punten: de helft vertegenwoordigd. Het CDA Slot zie pagina 3 kolom 2) WASHINGTON (UPn - De Amerikaanse vrachthelikopter van het type Chinook, die woensdag boven Noordkoreaanse gebied werd neergeschoten, overschreed de demarcatielijn door een 'navigaticfout'. Dit heeft president Carter donderdag bekendgemaakt. Drie bemanningsleden van de helikopter werden gedood en 1 werd gevangengenomen. Tijdens een ontmoeting met democrati sche senatoren vertelde Carter donder dagmorgen dat Zuidkoreaanse militai ren een schot losten op de helikopter om de bemanning te waarschuwen dat ze Noordkoreaanse grondgebied naderde. De sfeer van de kamer §De regering heeft een prijs- vraag onder Nederlandse ar chitecten uitgeschreven voor een nieuw kamergebouw, al thans voor een uitbreiding van het bestaande complex. In die uitbreiding moet ook een nieuwe vergaderzaal met honderdvijftig plaat sen komen, waarbij de mogelijkheid dient te bestaan dit aantal tot tweehon derd vyfen twintig uit te breiden. Het is niet de eerste keer dat aan een nieuwe vergaderzaal voor de kamer wordt ge dacht. ruim honderd jaar geleden is al eens een dergelijk voorstel gedaan. In 1863 werd namelijkeen wetsontwerp bij de tweede kamer ingediend om een 'pa leis voor de beide kamers der staten- generaal' te bouwen: de regering vond d at toen een gebaar om de stichting van het koninkrijk - op 17 november 1863 was dat vijftig jaar geleden - te vieren. In de overwegingen weid het fraai uiteen gezet: het paleis zou een blijvend teken zijn 'uit erkentelijke gedachtenis aan de vestiging van de hoofdbeginselen onzer staatsregeling en het grondwettig ver bond tussen Ons stamhuis en het Neder landse volk sedert 1813.' Het parlement zelf reageerde echter lauw: niemand was er echt voor. Weliswaar werd het ont werp tenslotte aangenomen, maar dat gebeurde voornamelijk om de regering een pijnlijke teleurstelling te besparen. Mede als gevolg daarvan is de wet nooit uitgevoerd met onder meer als resultaat dat het bestaande complex in de loop der Jaren voortdurend is aangepast E,. !e" I 1 I 7 fiantlijn ie- NEW YORK - Donkere gebouwen in de vanaf Brooklyn gefotografeerde skyline van New York. De bemanning zette de helikopter aan de grond om te inspecteren of er schade was, steeg weer op en werd vervolgens door Noordkoreaans geweervuur neer gehaald. Volgens Carter werden twee bemanningsleden gedood bij het neer storten en kwam een derde om tijdens een vuurwisseling. Over de verblijf- „Wij proberen de Koreanen te laten we ten dat onze bemanning een fout maakte en we willen het incident niet laten escaleren tot een confrontatie", aldus Carter. Het toestel maakte een vlucht van de westkust van Zuid- Korea naar de oostkust. Carter gaf niet aan op welke plaats precies het toestel werd neergehaald. Hij zei dat contact is opgenomen met de Noordkoreanen en dat de Amerikanen een ontmoeting bij Panmunjon hebben vastgesteld voor vandaag. De Noordkoreanen hebben inmiddels laten weten een bijeenkomst van de bestandscommissie bij Pan munjon te willen op zaterdag. Woordvoerder Thomas Ross van het Pentagon heelt donderdag bekendge maakt dat de Amerikaanse troepen in Zuïd-Korea 'in staat van normale waak zaamheid' zijn gebracht. i Van onze correspondent) WASHINGTON - Negen tot tien miljoen inwoners van New York City en enkele voorsteden in het naburige Westchester en op Long Island zaten donderdagmid dag nog steeds zonder elektriciteit- Ruim 18 uur nadat een centrale woensdaga vond door blikseminslag was lamgelegd en een onderstation vervolgens explo deerde. Donderdagavond omstreeks 9 uur Nederlandse tijd was de storing ver holpen. New York City, in aardeduister gehuld, werd de grootste zelfbedieningswinkel ter wereld: tegen de ochtend had de politie ruim 2500 arrestaties verricht wegens plundering, vernieling, geweldpleging en brandstichting waarbij 80 agenten, on der meer door schoten van sluipschutters, gewond zijn geraakt. Een oude gevan genis uit de 19e eeuw moest opnieuw worden geopend om onderdak te vinden voor alle arrestanten. In Manhattan werden zoveel branden gesticht dat de brandweer het aantal niet eens heeft kunnen bijhouden; in Brooklyn zijn in hele straten geen winkelruit meer heel en de trottoirs zijn er bedekt met scherven, gebroken etala gepoppen en eerst gestolen doch vervolgens weggeworpen stukken winkelinvcn- taris. Burgemeester Abraham Beame, midden in een verkiezingstoespraak door het duis ter verrast, heeft ijlings de noodtoestand afgekondigd. Vast in lift Tienduizenden zijn tijdelijk maar soms langdurig opgesloten geraakt in liften die tussen verdiepingen waren blijven hangen, in treinen die ondergronds waren vastgelopen, of gewoon in hun appartementen omdat de liften in de wolkenkrab bers uiteraard niet werkten. Anderen waren gedwongen de nacht door te brengen op straat ol in de hal van hun torenhoge flatgebouwen omdat ze niet via de trappen naar boven konden lopen - de hotels in de binnenstad werden bestormd met aanvragen om kamers voor één nacht. De Newyorkers hebben in meerderheid geprobeerd er het beste van te maken: talloze vrijwilligers regelden het verkeer op donkere straatkruisingen, soms signa len gevend met lucifers. De ziekenhuizen beschikten op eén na over noodgenerato ren. Alleen het Belviewziekenhttis had aanvankeiyk geen elektriciteit, doch tot opluchting van de artsen heeft geen van de patiënten die op speciale apparatuur waren aangewezen, nadelige gevolgen van de verduistering ondervonden. Het met veel vrees tegemoet geziene ochtendspitsuur kwam niet tot ontwikkeling, maar boven Manhattan en BrooKivn nrngen uij ^ouaupgtuig uicnufiuoKwoiKen van nog steeds voortwoedende branden die waren aangestoken. In het welkome daglicht van donderdagmorgen poogden de autoriteiten zoveel mogelijk de regelmaat en de orde te herstellen. „Later op de dag", beloofde de elektriciteitsrpaatschappij, zouden de lichten weer aan kunnen - burgemeester Beame sprak van 'grove nalatigheid' als oorzaak van het uitvallen van de elektrici teit. De dubbele blikseminslag die om negen uur 's avonds 75 kilometer ten noorden van de stad eerst een transformator en vervolgens een 345,000-voltskabel vernietigde werd door een woordvoerster van de maatschappij gemakshalve als een daad van God bestempeld. Geboorteexplosie De kordate, kleine burgemeester Abraham Beame evenwel zag het anders: „In deze tijd van moderne technologie kunnen we geen elektriciteitsvoorziening tole reren die de grootste stad van het land door één blikseminslag kan verduisteren". Het drukke zaxenleven van New York is volslagen tot stilstand gekomen. De beurs is gesloten, de Verenigde Naties hebben hun vergaderingen moeten afgelasten, overal lagen voorraden in koelhuizen te bederven, schepen konden niet worden gelost en de politie moest in het stedelijk lijkenhuis yiings een generator installeren om de koeling op gang te houden. New York, met de geboortenexplosie van de vorige verduistering in 1965 nog in gedachten, heeft ditmaal een nacht beleefd van nodeloze terreur. Zeven Ocgandese rechters en magi straten zijn door de militaire autoritei ten gearresteerd, aldus is donderdag door het Kenyaanse dagblad 'The Standard' bericht. De arrestaties vol gen op dc ontslagaanvrage, die opper rechter Moehammcd Saeed bij presi dent Idi Amin heeft ingediend, aldus de Standard. Onderzoek naar Zuidmolukse wapenhandel GRONINGEN - De Groninger politie heeft gisteren twee Zuidmolukkcrs uit Hoogkerk gehoord over wapenhandel. Dat gebeurde op verzoek van dc Deven ter gemeentepolitie^die al enkele we ken bezig is met een onderzoek naar il legale wapenhandel onder Zuidmo- lukkers. De twee zijn niet gearresteerd, wel vier anderen, van wie twee in de onmiddellijke omgeving van Gronin- ?en en twee in Deventer. 'olgens hoofdinspecteur R. W. van Soest van de Deventer gemeentepolitie gaat het niet om een omvangrijke wa penhandel. ..Maar het kaliber van de wapens is dusdanig dat wy deze zaak extra aandacht geven. We zijn er ook nog niet mee klaar. Wy verwachten dat er nog wel meer uitkomt", aldus de heer Van Soest. ieder die wel eens In het Neder landse parlement komt. zal moeten er kennen dat de huisvesting van met name de tweede kamer - ondanks vele verbeteringen van de laatste jaren - nogal wat te wensen overlaat Het totale complex is weinig efficiënt ingericht - het kan moeilijk anders - en de verga derzaal is al evenmin zonder gebreken. Toch kan men zich afvragen - toegege ven: het is e aerwetse gedachte - of de traditie nu he lemaal onderge schikt moet worden gemaakt aan de ra tionaliteit. De traditie namelyk dat de tweede kamer altoos in haar huidige vergaderzaal bijeen is gekomen. Daar mee werd begonnen op 1 maart 1796 met de voorloopster van de kamer de toen tot stand gekomen nationale vergader ing nam haar intrek in deze voormalige balzaal van prins Willem V en na de ves tiging van het koninkrijk kwam de tweede kamer in 1815 hier te vergade ren. Sinds de televisie nogal eens ka merdebatten uitzendt, kent vrijwel ie dereen deze zaal: een hoge witte ruimte, tamelijk klein, rechthoekig, met aan de ene kant de voorzitter en zijn stat aan de andere zijde de ministers tafel, twee polen van het 'dualistisch' parlemen taire stelseL Is het nu wel nodig om in het nieuwe parlementaire onderkomen een nieuwe vergaderzaal te creëren? In Engeland stond men destijds na de tweede wereldoorlog voor dezelfde vraag: de eerbiedwaardige vergader ruimte van het lagerhuis was door Duitse bommen verwoest en er moest een nieuwe zaal komen. Welke weg moest hier worden bewandeld? Was het nodig om met de tradities te breken om aldus een vergaderruimte te scheppen, die aan alle moderne eisen zou voldoen? Nee, besloot het lagerhuis. Kampioen van deze besluitvorming was Winston ChurchilL Op 25 januari 1945 hield hij een rede ln het lagerhuis, waarin hij met voldoening vaststelde dat de vergader zaal rechthoekig zou blijven en niet de vorm van een amfitheater zou krijgen. Er zou zelfs niet genoeg plaats worden gemaakt voor alle leden, want er werd voorrang gegeven aan die specifieke in timiteit, die voor een parlementair de bat noodzakelijk werd geacht. Deze uit gangspunten werden algemeen aanv aard: de traditie won het - althans wat de inrichting van de vergaderzaal be treft - van de rationaliteit. PERSONEEL WORDT MET NIEUW SYSTEEM VERTROUWD GEMAAKT BOUW TWEEDE DEEL VOLGEND JAAR VLISSINGEN - Met ingang van 1 au gustus zal - voorlopig op bescheiden schaal - worden begonnen met de op leiding van personeel voor het walra darketen in de Westerschelde. Perso neel van het Loodswezen zal met de nieuwe radarinstallatie vertrouwd worden gemaakt door voorlopig alleen bij goed zicht de beperkte radarketen bij wijze van 'oefening' te bedienen. De directeur van het district Schelde- mond van het Nederlandse Loodswe- 7.en. kapitein ter zee N. M. Bollen, deelde donderdagmiddag desgevraagd mee dat het nog wel enkele maanden kan duren voor het walradarketen langs de Westerschelde geheel opera tioneel zal zijn. Kapitein ter zee Bollen: 'Voorlopig is er alleen sprake van oefenen op beperkte schaal. We doen dat in eerste instantie alleen als er goed zicht is. De mensen die straks met de installatie moeten werken moeten nog wennen aan elkaar en aan de installatie We nemen gaandeweg proeven en op den duur zullen we bij voorbeeld ook bij slecht zicht wel eens oefenen'. De beperkte walradarketen bestaat zoals bekend uit twee onbe mande radarposten bij Saeftmghe in Zeeuwsch-Vlaanderen en bij Waarde en een bemande post op de Antwerpse Zandvliet-sluis. De beperkte walradar keten kwam al geruime tyd geleden ge reed, maar toen was er vooral van Belgi sche zijde nog geen personeel om de in stallatie te bedienen. Het 'beperkt oefe nen' met de nieuwe installatie komt voorlopig op het volgende neer: de in middels in opleiding genomen radar- waamemers zullen in samenwerking met Nederlandse en Belgische loodsen oefenen met de beloodsing van de sche pen op de Westerschelde van en naar Antwerpen. Alleen schepen met mari foon komen daarvoor voorlopig in aan merking, omdat er anders geen deugde lijke communicatie is De loodsen zou den moeten worden uitgerust met por tofoons, maar. aldus de heer Bollen donderdagmiddag, 'die zyn er nog niet. Ze zijn wel in bestelling. Voorlopig kun nen we dus alleen oefenen op schepen die zyn uitgerust met marifoon'. Tweede deel Kapitein ter zee Bollen verklaarde donderdagmiddag, dat op 1 januari naar alle waarschijnlijkheid de voor bereidingen voor de bouw van het tweede deel van de walradarinstallatie afgerond zullen zijn. Dan zal met de bouw van dat tweede deel kunnen worden begonnen. Het tweede deel van de installatie voorziet in acht radarto rens bij Zeebrugge. Vlissingen. Dis hoek, Westkapelle, Temeuzen, Hoofd plaat,Baarland en Ossenisse. 'We ho pen dat er in het begin van het nieuwe jaar kan Worden begonnen met de bouw', aldus de heer Bollen. De kosten van het tweede deel van de nieuwe in stallatie worden geraamd op ongeveer 65 miljoen gulden. De afspraak tussen Nederlandse en Belgische Instanties is overigens, dal de Belgen voor het grootste deel van de kosten opdraaien. Over de realisatie van het tweede deel vanfaetwa Iradarketen WesterscKeldezal inhetnajaarnogoverlegwordengevoerd met de Belgische regering. Verwacht wordt datdi toverlegaanheteind van het jaar zal zijn voltooid Len kan er om glimlachen, maar in het hiervoor geciteerde Churchilliaanse betoog zit veel waars. De Bundestag in Bonn of de zaal van het Europese par lement in Luxemburg, om enkele voor beelden te noemen, zyn pompeus- zakelijke ruimten die aan een sporthal doen denken. Wanneer bij bepaalde or dedebatten in de Nederlandse tweede kamer de leden rond de voorzittersstoeP byeendrommen, debatterend en inter rumperend, wanneer - met name ln een laatste termijn - de leden rond de rege ringstafel proberen de bewindsman na dere uitspraken te ontlokken, dan is er sprake van die zo moeilijk te definiëren parlementaire sfeer, die mede heeft te maken met deze vreemde, staüg- mtieme zaal waarin de kamer vergadert. Men kan een dergelijke ontmoeting niet zomaar ongestraft naar een nieu» amfi theater laten verhuizen.De architecten die aan de wedstrijd gaan deelnemen, zullen over een speciaal zintuig moeten beschikken, het zin tuig namelijk om de geest van de Nederlandse tweede kamer te begrijpen. Een steriele vergaderzaal kan die geest veel schade berokkenen. In het lagerhuisdebat over de herbouw van het 'House of commons' in 1945 werd - zoals nu hier - gepleit voor een prijsvraag. Het lagerhuislid Harold Ni- cholson - een befaamd auteur - erkende dat het in theorie zwak was om in 1945 een kopie op te trekken van een gebouw dat in 1834 al eens was herbouwd als een kopie van een gotisch origineeL Toch hield ook hy vast aan het oor spronkelijk ontwerp: het had in de loop der eeuwen bewezen de kenmerken te bezitten waardoor een parlementair de bat tot zyn recht komt. Het is te hopen dat die kenmerken ook in het te zUnei tijd te bekronen Nederlandse ontwerp te vinden zullen zyn.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1977 | | pagina 1