PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
FAMILIE GEDODE KAPERS IN
BOVENSMILDE GEARRESTEERD
TUSSENVOORSTEL VAN
AGT O VER GRONDPRIJZEN
Geen verrassing
bij verkiezingen
eerste kamer
Beslissing over opening in pijlerdam
moet vóór 1 september worden genomen
Dorp woedend: politie greep niet in bij rellen van dinsdagnacht
CDA: „geen nationalisatie grond"
vandaag
Smith wil geen
vredesmacht
van Gemenebest
Suiker
vier cent
duurder
220e jaargang no. 152
Donderdag 7 juli 1977
Van ome parlementaire redactiei
DEN HAAG - Voor de derde achtereenvolgende avond hebben kabinetsfor
mateur Den Uyl en de drie betrokken fractieleiders. Van Agt (cda). Van Thi.jn
(pvda) en Terlouw (d'6G), zich woensdag gebogen over de afspraken die
moeten worden gemaakt over de grondpolitiek. Bij het sluiten van deze
editie waren de besprekingen nog aan de gang. Het grootste knelpunt blijft
de instelling van een grondbank, die de distributie van landbouwgronden
moet regelen. Het CDA vindt dat een dergelijke instelling neigt naar natio
nalisatie van de grond.
Fractieleider Van Agt heeft in het overleg een tussenvoorstel gedaan, waar
mee volgens de christen-democraten wordt bereikt dat de prijzen van land
bouwgronden worden teruggedrongen. Van Agt wil via de bestaande grond
kamers een scherpe toetsing van de kopers van agrarische grond Niet-
J ie grond v
e geven. 5
alleen agrariërs in aanmerking moeten komen.
Omdat daarmee het aantal geïnteresseerden wordt teruggedrongen en der
halve ook de vraag zal afnemen, zullen de prijzen, zo verwacht het CDA. ook
niet meer in een snel tempo stijgen. Van Agt is bereid om. als het CDA-
voorstel over enige tijd in de praktijk niet goed blijkt te functioneren,
nadere voorstellen te doen of te accepteren, die meer in de richting van de
wensen van de progressie ven gaan. De fractie heeft hem woensdag echter in
een intern beraad op het hart gedrukt geen voorstellen te accepteren die
kunnen leiden tot een nationalisatie van de grond.
De hobbel en de
nieuwe
verhoudingen
fBij de kabinetsformatie is
nu de hobbel van de grondpo
litiek genomen en dat heeft
her en der de vraag doen rijzen
of de kabinetscrisis - achteraf
gezien - wel nodig is geweest
Van Agt zelf heeft immers meegedeeld
dat met een akkooiti als dit een crisis
vermeden had kunnen worden. Met an
dere woorden: een overbodige kabi
netscrisis. We geloven niet in deze theo
rie. Ze gaat er namelijk van uit dat aller
lei nevenomstandigheden geen of al
thans geen doorslaggevende rol hebben
Deze driewielige rijdende sigaar werd ontworpen door studen- gespeeld en dat uitsluitend het pro
ten van de Cranfield Institute of Technology, en won de eerste prijs bIee"? v?n d.e erondpoiitiek de oorzaak
van de breuk zou zijn geweest. Dat nu
in een door Shell uitgeschreven ontwerp-wedstrijd voor techni- lijkt ons een reductie van de feiten, die
sche studenten. De 'auto' bestaat hoofdzakelijk uit wasmachine niet in overeenstemming is met de wer-
onderdelen keujkheid.
W„
ASSEN-BOVENSMILDE (ANP-GPD) - De rijkspolitie heeft in Bovensmilde vier Zuidmoluklkers
aangehouden in verband met de treinkaping bij De Punt en de gijzeling in de school in Bovensmil
de. In verband met het onderzoek wil de politie geen nadere mededelingen over de aanhoudingen
doen. Ook zijn geen namen van de arrestanten bekendgemaakt. De eerste arrestaties vonden
dinsdagmiddag al plaats. Dinsdag werden twee Zuidmolukkers in het Drentse dorp aangehouden.
Woensdagmiddag werden nog twee Zuidmolukkers uit Bovensmilde opgepakt.
De Zuidmolukkers die zijn gearresteerd,
zouden familieleden zijn van de op 11
juni gedode kapers. Bij die militaire ac
tie kwamen om het leven Max Papilaya.
Hansina Uktolseja. Mattheus Tuny.
Ronnie Lumalessel. Mingus Rumamory
PAGINA 2
automatisch
boete
wegen
arbeidsplaatsen
PAGINA 12
primeur
Het Zeeuwse landelijke rulterkam-
ploenschap is snel, gevarieerd en biedt
een primeur polo.
Kuiper „Ik voel dat ik in deze ronde
alles aankan"
PAGINA 14
faam
PAGINA 15
radioman
Tony van Verre Is op en top een radio
man. Radio- en televisieprogramma's;
Strip.
winst
Meer winst voor Oce. Bcurs-flnancièn-
en Georg Matulessy Hun arrestatie zou
het resultaat zijn van een huiszoeking
bij de Nederlandse cineast Benzer. ruim
drie weken geleden. In diens huis werd
belastend materiaal gevonden.
Volgens goed ingelichte kringen is Be
nzer de man geweest die de militante
groepering van ds. Metiari in contact
heeft gebracht met de Fransman Guy
Charpentier. Charpenticr zegt Vietnam
te vertegenwoordigen in Parijs. Vol
gens Molukse kringen wil Benzer, die
vaak in Bovensmilde en Assen komt
om met de Zuidmolukse jongens te pra
ten, de RMS-leider ir. Manusama 'poli
tiek liquideren".
In de Nederlandse wijken van Boven
smilde is grote verontwaardiging ont-
SALISBURY (UPI/DPA) - Premier Ian
Smith van Rhodesiè heeft woensdag op
een persconferentie laten weten dat hij
niets ziet in een vredesstrijdmacht be
staande uit troepen van het Britse ge
menebest. Hoewel hij de landen niet
met name noemde, gaf Smith wel te
kennen iets te zien in de komst van
Britse en Amerikaanse troepen.
De Rhodesische premier zei dat in een
regeling voor de overgang naar een
(zwart) meerderheidsbewind van zijn
kant garanties zouden worden geëist
dat geen vergeldingsacties zouden wor
den uitgevoerd tegen militairen en rege
ringsfunctionarissen.
Op een vraag of hij de macht aan uitslui
tend het Patriottisch Front (de harde
lijn) zou willen overdragen, antwoordde
Smith: „Neen, zeker niet, als ik er iets
aan kan doen, zal dat niet plaatsvin
den". Het Patriottisch Front van Jos-
hua Nkomo en Robert Mugabe werd
deze week door de Organisatie van Afri
kaanse Eenheid erkend als enige wet-
tige vertegenwoordiger van Zwart Rho
desiè.
Smith achtte nieuwe verkiezingen na de
scheuring binnen zijn Rhodesische
Front-partij niet nodig. HIJ zei over een
solide meerderheid in het parlement te
beschikkea
staan over het uitblijven van politie
optreden in de nacht van dinsdag op
woensdag toen Zuidmolukkers in het
dorp rellen ontketenden. Daarbij wer
den stenen en een molotov-cocktail ge
worpen en werd de Zuidmolukse wijk
gebarricadeerd. Ondanks herhaaldelijk
aandringen van bewoners van het dorp
kwam de politie niet opdagen.
De bewoners kregen van de lokale poli
tiefunctionarissen te horen, dat
politie-optreden uitbleef op bevel van
hogerhand. Pas vroeg in de ochtend
werd toch tot het uitrukken van twee
wagens mobiele eenheid besloten. Vol
gens het ministerie van justitie is dat
gedaan op gezag van de Asser officier
van justitie, mr. C. J. van Oldenbeek.De
officier zou ook eerder in de nacht bevel
hebben gegeven niet tot optreden over
te gaan.
Veel bewoners zijn vooral verontwaar
digd over dit lankmoedig handelen van
de politie, omdat kort na de gijzelingen
extra politiemacht voor het dorp is toe
gezegd. terwijl bovendien de politie in
Bovensmilde extra waakzaam zou zijn
..Nu er wat gebeurt, hebben we nog niets
aan zoveel politie hier. als men toch niet
mag optreden Op zon manier krijg je de
situatie dat de mensen zich hier maar
zelf gaan bewapenen om voor hun eigen
veiligheid te zorgen meent een bewo
ner.
De problemen van de afgelopen nacht
deden zich vooral voor op de grens met
de Zuidmolukse wijk. Al laat in de
avond constateerden bewoners van
deze straten samenscholingen van
jonge Molukkers bij hun eigen wijkcen
trum. Rond èèn uur werden stenen ge
gooid naar de woningen aan de Magno
liastraat, maar toen de inwoners naar
buiten kwamen, dropen de Molukkers
af.
Brand
Tegen twee uur werden er opnieuw
stenen gegooid. Ditmaal werden van
een woning aan de Magnoliastraat alle
ruiten vernield. Bovendien werd een
molotov-cocktail naar het huis gewor
pen. die het balkon op de eerste verdie
ping in brand zette. De bewoners kon
den de brand (met moeite) blussen.
Om twee uur ging dan ook een tele
foontje naar de politie in Bovensmilde.
Vergeefs, want de politie kwam met.
Een hernieuwd telefoontje rond half drie
leverde eveneens niets op. De bewoon
ster van het huis ontdekte rond half vier.
dat in de bosjes bij de gymzaal, recht
tegenover haar huis. Molukkers zaten
die stenen naar de voorzijde van de wo
ning gooiden. Ten einde raad ging zij op
de fiets naar het politiebureau, maar
moest onverrichterzake terugkeren.
Om half vijf deed zij opnieuw een po
ging. Na het dreigement net zo lang op
het bureau te blijven zitten tot de politie
zou uitrukken besloot de dienstdoende
wachtcommandant 'hogerhand' te be
wegen toestemming tot uitrukken te
geven. Na een drie kwartier durend
overleg kwam die toestemming. Het
was inmiddels half zes.
Met twee overvalwagens ging men
naar de Molukse wijk in Bovensmilde.
maar de daders waren volgens oogge
tuigen kort tevoren uit de bosjes bij dc
gymzaal verdwenen.
De bewoners van het beschadigde en de
gehele nacht bedreigde huis- ..Ik snap
het niet Wij hebben de Molukkers niets
gedaan Maar ik denk dat men de Neder
landers weg wil hebben uit de woning
tegen de Molukse wijk.
Zijn vrouw kan het - net als veel dorps
genoten - niet verkroppen dat de politie
niet kwam.
De officier van justitie mr. Van Olden-
bcek noch de plaatsvervangend div
trictscommandant van de rijkspolitie
in Drente waren voor commentaar be
reikbaar.
Vorster benoemt
'bewindvoerder'
voor Namibië
PRETORIA (RTR/AFP) - Zuid-Afrika
gaat Namibië (Zuidwest-Afrika) in de
overgangsperiode naar onafhankelijk
heid besturen via een 'algemeen be
windvoerder".
Als zodanig werd woensdag benoemd de
blanke jurist M. T. Styn. Hij was vroeger
opperrechter in Oranje-Vrijstaat en
wordt in Pretoria beschouwd als een
man zonder politieke ambities.
Het kabinet van premier Vorster
maakte bekend datSteyn bij decreet zal
regeren.
anthjn
AMSTERDAM - De 34-jarige Mel Clay uit New York bezoekt Amsterdam op
een wel heel merkwaardige wijze met een via een advertentie verkregen
'huisgenote' woont hij in dropen iuclit boven op een vrachtauto. Gedurende
vijf dagen zal het paar hier constant verblijven, terwijl hun gedragingen op
een videoband worden vastgelegd. Een selectie van de opnamen zal i.z.t.
worden opgenomen in de collectie van een video-galery.
DEN HAAG - Dc PvdA en de WD zijn de grote winnaars geworden van de
woensdag gehouden eerste-kamerverkiezingen, waarbij het ging om 37 van de 75
zetels. De socialisten wonnen vier zetels en hebben er in de nieuwe eerste kamer
25. De liberalen maakten drie zetels winst en komen op vijftien zetels.
Verlies was er voor het CDA. dat van 29 op 25 vertegenwoordigers ln de eerste kamer
terugviel. D'66, dat drie zetels had, is uit de Senaat verdwenen. Winst was er verder
voor PSP en GPV (elk van nul naar één zetel) en voor de PPR. Die laatste partij heeft
nu vijf senatoren. Daardoor is de PPR in de eerste kamersterker vertegenwoordigd
dan ln de tweede kamer, waar de partij na de laatste verkiezing nog slechts drie
zetels overhield.
De CPN werd gehalveerd door het verlies van 2 zetels, de SGP verdween. De SGP
had 1 zetel in de eerste kamer. De Boerenpartij blijft met 1 zetel, die ze voorheen ook
had
Onder de nieuwgekozen eersle-kamerleden bevinden zich bekende figuren als de
oud-PPR-fraclieleider in de tweede kamer dr. B. de Gaav Fortman en minister F.
H. Trip. Ook een andere minister, mr. W. F. de Gaay Fortman, werd gekozen.
GS VAN ZEELAND AAN KAMERCOMMISSIE:
aaruit bestond die werkelijkheid?
In de eerste plaats was er sprake - mede
methetoog op de verkiezingen - van een
toenemende spanning tussen PvdA en
CDA. Zo was er bij de laatste groepering
een niet weg te redeneren irritatie over
het bijwagen-effect. Vanuit de CDA-
gezichtshoek bekeken liet de PvdA het
namelijk voorkomen dat alle goede da
den van het kabinet-Den Uyl voor haar
rekening kwamen, terwijl daarentegen
de missers er een gevolg van waren dat
men destijds - min of meer helaas - con
fessionele bewindslieden had moeten
accepteren. Omgekeerd kon men erzich
bij de socialisten mateloos over opwin
den dat het CDA voortdurend dwars lag
bij een aantal onderwerpen, die voor de
PvdA juist 'sleutelkwesties' waren.
Deze wederzijdse gevoelens van onhar
telijkheid uitten ach de laatste maan
den vooral rond de figuur van Van Agt.
Zo ging de PvdA er in de discussies over
de zaak-Menten 'hard tegenaan' en
sprak daarbij scherpe beschuldigingen
uit aan het adres van de minister van
justitie Omgekeerd leidde deze PvdA-
houding bij het CDA
er toe dat de gelede
ren rond Van Agt
werden gesloten.
Men vond daar dat
deze zich terechtkon
beklagen over de houding van de socia
listische kamerfractie. Dergelijke irrita
ties over en weer werden onverbloemd
uitgesproken en leidden er toe dat men
een breuk binnen het kabinet als een
normale mogelijkheid begon te be
schouwen. Deze opvatting werd nog
weer versterkt door de omstandigheid
dat de verkiezingsdatum inmiddels was
vastgesteld: er behoefde niet meer tot
elke prijs een oplossing voor de geschil
len te worden gezocht.
J.n een dergelijk spanningsveld ls een
breuk soms onvermijdelijk, niet omdat
men technisch gesproken geen oplos
sing zou weten te vinden, maar uitslui
tend omdat men onder nieuwe verhou
dingen opnieuw wil beginnen. Daarvoor
zijn echter verkiezingen nodig. Een
stembusuitslag kan als een 'politiek va
gevuur' werken: de politici komen er in
zoverre gelouterd uit te voorschijn dat
er voor hen nieuwe verhoudingen zijn
ontstaan, op grond waarvan een nieuw
regeerakkoord valt te sluiten. Hoe zien
hier de nieuwe verhoudingen er na de
vijfentwintigste mei uit? In de eerste
plaats zijn PvdA en CDA zodanig in het
parlement teruggekeerd dat ze min ol
meer gedoemd zijn om met elkaar sa
men te werken, wil er althans een sta
biele regeringsperiode volgen. Voorts ls
het CDA van zijn 'bijwagen-trauma' a£
men kan zich bij deze formatie als een
volwaardige partij opstellen. En tens
lotte hoeft de PvdA zich geen zorgen
meer te maken over het premierschap
en het aantal ministers. In dat kader is
een hobbel als de grondpolitiek betrek
kelijk makkelijk te nemen. Het ls echter
te simpel om nu maar hoofdschuddend
te betogen dat 'dus' de kabinetscrisis
niet nodig is geweest. Zo eenvoudig ligt
het niet. In de politiek kan men er niet
van uitgaan d at twee en twee samen vier
zijn. Er spelen teveel onmeetbare facto
ren in het politieke spel mee. factoren
die pas enigszins kunnen worden geneu
traliseerd als het 'kiezersvolk' naar de
stembus is geweest. De vraag 'was deze
kabinetscrisis nu wel nodig geweest' is
derhalve irreëel: zij was kennelijk in de
toen geldende omstandigheden onver
mijdelijk.
WERK KOMT
ANDERS TE
LAAT GEREED
MIDDELBURG- Gedeputeerde staten
van Zeeland vinden dal de regering en
hctparlement vóór 1 september van dit
jaar een beslissing moeten nemen over
deomvang van de doorlaatopcning, die
in de pijlerdam in de monding van de
Oosterschclde moet worden gemaakt.
Gs vrezen, dat uitstel van de beslissing
tot na die datum, tot gevolg/al hebben,
dat de pijlerdam niet in 1985. maar een
jaar later zal worden voltooid. Het col
lege schrijft dat in een brief aan de
vaste tweede-kamercommissie van
verkeer en waterstaat. Debrief, waarin
wordt aangedrongen op een snelle be
slissing. is ook verstuurd naar de
Tweede Kamer en naar de minister van
verkeer en waterstaat.
De vaste kamercommissie heeft eerder
het standpunt, ingenomen, dat de keuze
van de grootte van de doorlaatopening
in de stormvloedkering tot die onder
werpen behoort, waarover de kamer
niet met de huidige demissionaire rege
ring van gedachten kan wisselen Gs
schrijven nu, dat zij daarvan „niet ver
ontrusting" hebben kennis genomen
Het college schrijft: Zoals u bekend is.
heeft het demissionaire kabinet de op
dracht alles te doen wat in het belang
van het koninkrijk noodzakelijk is Het
provinciaal bestuur is van oordcel. dal
debeslissing terzake geen verderultstel
duldt en derhalve behoort tot die on
derwerpen. waarvan het ln het belang
van het koninkrijk noodzakelijk ls dat
deze demissionaire regering in overleg
kan treden met de kamer
Om die stelling te motiveren herinneren
gs aan de brief, die de minister van ver
keer en waterstaat op 25 april van dit
jaar zond aan de voorzitter van de
Tweede Kamer. In die brief stelde de
bewindsman, dat een spoedige beslis
sing, dat wil zeggen vóór 1 september
1977. onder meer vereist ls om vertra
ging In de on twerp-fase te voorkomen en
omdat de keuze bepalend ls voor de
hoogte van de drempels in de sluizen
van de compartimenteringsdam-
men.wat weer maatgevend is voor het
gereedkomen van het gehele project.
Het college van gs wijst erop. dat de mi
nister in zijn brief aan de kamervoorzit
ter heeft gesteld, dat .als voor 1 septem
ber geen beslissing is genomen de be
slissing van juni 1976 van kracht blijft.
Die beslissing houdt in. dat voor een
doorstroomopening van 11.500 vler
kante meter wordt gekozen
Gs aan de vaste kamercommissie
„Zoals u bekend is. hebben de provin
ciale staten van Zeeland unaniem een
doorlaatopening van 11.500 vierkante
meter, gezien de vele daaraan verbon
den nadelen en risico's, afgewezen. De
grote voordelen van de doorlaatopening
van 20 000 vlerkante meter voor visserij,
milieu en schelpdiercultures gaven de
staten aanleiding zich unaniem uit te
spreken voor de grootste opening". Gs
wijzen erop, dat zij er ook in een brief
aan de minister van verkeer en water
staat - verzonden op 13 juni - al op heb
ben aangedrongen, dat vóór 1 septem
ber een beslissing overeenkomstig het
unaniemestandpunt van de provinciale
staten wordt genomen.
Gs maken duidelijk, dat zij willen vast
houden aan het uitgangspunt, dat in
1985 Deltaveiligheid moet worden be
reikt en dat zij het daarom van groot
belang achten, dat de besluitvorming
in regering en parlement tijdig zal zijn
voltooid. Het college wijst erop, dat dc
keuze oorspronkelijk al in dit voorjaar
zou zijn gemaakt cn stelt, dat het niet
denkbeeldig is, dat verder uitstel van
dc beslissing met zich zal brengen, dat
de „voltooiing van deze werken met
één seizoen zal worden vertraagd".
DEN HAAG (ANP)- De prijs van een
kilo suiker gaat met ingang van
vandaag met vier cent omhoog. Dit
heeft het centraal bureau leven-
smiddclenbcdrijf in Den Haag
woensdagmiddag meegedeeld.
De prijs van een kilo suiker in de
winkel komt hiermee op een niveau
van 1,77 terwijl de minimumprijs
voor een kilo stijgt van 1,60 tot
ƒ1,64.
Als reden voor de verhoging wordt
opgegeven de eerder dit jaar in
Brussel genomen beslissingen van
de Europese, raad van ministersover
de landbouwprijzen. Daarnaast zijn
als gevolg van de gestegen vracht
prijzen de vrachttarieven aange
past.