PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
REDERS ROEPEN DE HET,F,
HARINGVLOOT TERUG
Zeeland kan nu ook automatisch
telefoneren met 'hele wereld'
Nog geen akkoord over
grondpolitiek bereikt
Britten brengen Katwijker op naar Lerwick
Volgende week besluit
over energiebesparing
's/s/y'~v<
Margarine
vier cent
goedkoper
CENTRALE GOES ALS LAATSTE IN NEDERLAND AANGEPAST
Zeewier
in opmars
220e jaargang no. 148
Zaterdag 2 juli 1977
DAMESMODE
Lange Delft Promenade 111 Middelburg
Ware klasse verloochent zich niet.
OOUXOtXXXX X XXXUX XJUÜCD
(Van onze verslaggevers
LONDEN-DEN HAAG - De Nederlandse vissers hebben de eerste slag in de haringoorlog met
Engeland verloren. De Nederlandse reders hebben vrijdagavond de circa 25 Nederlandse trawlers
opdracht gegeven de Engelse viswateren te verlaten. Dat betekent dat er voor onze vissers voorlo
pig geen Noordzee-haring meer te vangen is.
Schipper Maarten Jonker van de Katwijk 39 „Johanna" werd vrijdagmiddag in Lerwick op de
Shetland-eilanden officieel in staat van beschuldiging gesteld. Zijn schip werd vrijdagochtend
door het Britse patrouillevaartuig HMS „Yersey" opgebracht. Woensdagmiddag moet hij in Ler
wick voor de rechter verschijnen. De beschuldiging tegen hem luidt: „Illegaal vissen op haring".
De beslissing van de reders om hun
schepen opdracht te geven terug te
gaan is genomen na overleg tussen hen
en minister Van der Stee van landbouw
en visserijEerder al deelde diens minis
terie mee. dat de haringvisserij in de
Britse 200-mijlszone in de Noordzee
verboden was. De Engelsen lieten dat
vrijdagochtend officieel weten.
Minister Van der Stee wees de reders er
vervolgens op. dat vissen in Engelse wa
teren risico's met zich mee brengt.
„Maar", aldus een communiqué dat na
afloop van het gesprek met de reders
werd uitgebracht. ..het is niet aan de
Nederlandse regering het vissen aldaar
te beletten. De Nederlandse vissers blij
ven voor hun doen en laten in dezen zelf
verantwoordelijk".
Afgeraden
Minister-president Den Uyl wees er
vrijdagavond op, dat de juridische
geldigheid van het Engelse visverbod
ontwijfelbaar vast staat. „Het is
daarom dat wij de Nederlandse vissers
hebben afgeraden in de Engelse wate
ren te vissen", aldus de premier. Hij
noemde het „buitengewoon vervelend"
burgemeester
getuigen
sluiting
onbekend
beter
Betty Stöve was de betere speelster,
maar Virginia Wade won de
Wimbledon-iinale
engel
onafhankelijk
Saba onafhankelijk? Vergeet het maar
bloedbad
De kans op een bloedbad in Zuid-AMka
bovenop
sluitpost
nog vaak een
eenheid
Benelux: eenheid door samenwerking.
koers
dat een Nederlands schip was opge
bracht.
„Een communautair besluit was wense
lijk en mogelijk geweest, als de Engelse
voorzitter soepeler was geweest", aldus
Den Uyl. Daarmee doelde hij op het ab
rupt afbreken van het overleg tussen de
landbouwministers van de Europese
Gemeenschap afgelopen maandag door
de Britse voorzitter Silkin, nadat de an
dere acht EG-landen min of meer tot
overeenstemming waren gekomen over
beperking van de haringvangst.
Den Uyl zei verder dat Nederland een
oplossing in EG-verband blijft nastre
ven. Een oplossing uit de impasse te
komen kan mogelijk op 18 juli worden
bereikt, als de Europese Landbouwraad
opnieuw vergadert, aldus de premier
Den Uyl zei dat de Nederlandse regering
weliswaar „oog heeft voor de argumen
ten van de Britten", maar voegde daar
aan toe: „Onze grootste grief is dat toen
een communautaire beslissing mogelijk
leek. afgestemd op beperking van de ha
ringvangst. dit door de Britten onmoge
lijk werd gemaakt".
De voorzitter van de Redersvereniging
voor de Nederlandse Zeevisserij, de
Katwijkse reder N. Parlevliet. ver
klaarde vrijdagmiddag dat de reders
hun schepen terugroepen „omdat het
geen zin heeft hiervan een testcase te
maken". Ook hij vecht de Juridische
DEN HAAG (ANP) - D prijzen van mar
garine die de fabrikanten hun aftiemcrs
in rekening brengen gaan maandag
vier centen omlaag, en die van halva-
rine twee cent pert pakje of kuipje van
250 gram. Een woordvoerder van het
ministerie van economische zaken zei
vrijdagmiddag te verwachten dat de
prijsverlaging binnen een week aan de
consumenten kan ivorden doorbere
kend. De prijsverlaging is mogelijk ge
worden door daling van de grondstof-
fenprijzen voor oliën en vetten op de we
reldmarkt.
geldigheid van het Engelse besluit niet
aan. „Wij zijn niet uit op een Engelse
oorlog. Zolang er geordende paden zijn
houden we ons daaraan".
Woensdag en donderdag voeren de Ne
derlandse haringvissers uit. hoewel
toen al bekend was dat de Engelsen
vanaf vrijdag geen haringvangst in hun
wateren meer zouden dulden. De Ne
derlandse reders stelden zich echter op
het standpunt dat, zolang zij officieel
niets wisten, gewoon doorgevist kon
worden. Die officiële mededeling
kwam pas vrijdagmorgen.
Een van de schepen die toen al vanuit de
Ierse Zee naar de Noordzee was opge-
stoomd. was de Johanna Op 12 mijl uit
de Britse kust zette dit schip de netten
uit. Slechts even konden de Neder
landse vissers hun werk doen. Toen
kwam het speciaal voor dit soort taken
bestemde Britse patrouillevaartuig
HMS „Jersey" langszij.
Vijf bemanningsleden van het marine
vaartuig stapten - ongewapend - aan
boord. De Johanna werd daarop ver
zocht op te stomen naar Lerwick. Een
uur later, na overleg met rederij Ken-
nemêrland uit Katwijk, eigenaar van
het schip, gaf schipper Maarten Jonker
aan het verzoek gevolg.
In Groot-Brittannië zelf heerst een
stemming als tijdens de kabeljauwoor
log met IJsland. Het Engelse ministerie
van buitenlandse zaken wees vrijdag
het protest van minister Van der Stoel
krachtig van de hand.
Harry Barrett, hoofdredacteur van het
gezaghebbende blad Fishing News, zei
in een interview dat de Engelse rege
ring domweg geen alternatief heeft. Hij
toonde zich meer bezorgd over de De
nen dan over de Nederlandse vissers,
omdat de eersten een grotere vloot
hebben. „Meer patrouillevaartuigen
inzetten", moet volgens hem verdere
escalatie voorkomen.
Schipper H. P. Jonker van de Katwijkse
treiler KW 39 'Johanna', die door de
Britse Marine is opgebracht.
Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG - De regering zal volgende
week een hesluit nemen over een aantal
voorstellen voor de beperking van het
energiegebruik in Nederland. Het ka
binet heeft vrijdag uitvoerig gediscus
sieerd over een serie voorstellen van de
ministers Lubbers (economische za
ken) en Gruyters (volkshuisvesting)
naar aanleiding van de adviezen over
energiebeperking van de Algemene
Energieraad.
Minister-president Den Uyl, die dit vrij
dag op zijn wekelijkse persconferentie
bekendmaakte, kon nog niet zeggen
met welke voorstellen de regering vol
gende week zal komen. Wel gaf hij aan
dat de maatregelen voornamelijk ge
zocht zullen worden in de bevordering
van de isolatie van woningen en kan
toorgebouwen, de invoering op grote
schaal van stadsverwarming, en het
stellen van eisen aan huishoudelijke
apparatuur, vooral gericht op de beper
king van het energiegebruik door die
apparaten.
Volgens Den Uyl zou het huidige demis
sionaire kabinet nog niet met een groot
scheeps energiebeperkingsprogramma
kunnen komen. Wel zullen een aantal
aanzetten worden gegeven die in de
toekomst verder kunnen worden uitge
werkt. Volgens de premier kunnen die
maatregelen vrij ingrijpend worden.
Hij zei dat er rekening mee gehouden
moet worden dat een dergelijk ener
giebesparingsprogramma grote in
vloed kan hebben op het investerings
klimaat (uitbreiding van de investe
ringen) en dientengevolge ook een toe
name van het aantal arbeidsplaatsen
kan opleveren.
De Katwijkse treiler KW 39 'Johanna', die door de Britse marine is opgebracht
wegen het vissen op haring.
FORMATEUR ZET OVERLEG MAANDAG VOORT
Van onze parlementaire redactie.
DEN HAAG
besprekingen
hebben vrijdagavond niet tot resultaat
geleid. Na uren druk onderhandelen
sprong het overleg tussen formateur
Den Uyl en de fractievoorzitters Van
Agt (CDA), Van Thijn (PvdA) en Ter
louw (D'66) opnieuw af op de prijsbe-
heersing van landbouwgrond, de posi
tie van de Grondbank en de uitwerking
van de vermogenswinstbelasting.
PZC/* a terdag
Het compromis da t formateur Den Uyl -
na het overleg van maandag - vrijdag
aan de drie fractievoorzitters heeft
voorgelegd, bevatte op zich voldoende
basis voor een akkoord, zo meenden de
drie fractievoorzitters, maar het aantal
technische problemen bij het formule
ren van de wettekst was te groot om tot,
een definitief akkoord te komen. Het
overleg wordt maandagavond in een ex
tra ingelaste gespreksronde hervat
Den Uyl gaat er van uit dat dan vrijwel
zeker een akkoord uit de bus zal rollen.
Dit weekeinde zullen de drie partijen
zich buigen over nieuwe alternatieven
om uit de problemen te komen
Het meest vergaande geschilpunt was
de vraag hoe de prijsstijging van land
bouwgrond aan banden kan worden ge
legd. Het CDA heeft opnieuw laten we
ten niets te voelen voor een directe
prijsvaststelling door de Grondbank.
Een beperking via de al bestaande
Grondkamers van de kring van kopers
van grond tot agrariërs, is volgens het
CDA meer dan voldoende. Volgens Van
Agt betekent dat al een aanzienlijke in
greep, aangezien het de groep niet-
beeld ook overdracht tussen familiele-
De formatie- den uit", aldus Van Agt.
de grondpolitiek
Teleurgesteld
PvdA-fractievoorzitter Van Thijn ver
klaarde dat naar zijn mening aan een
instantie tussen koperen verkoper niet
te ontkomen is, als men werkelijk iets
wil doen aan prijsbeheersing. Van
Thijn toonde zich duidelijk teleurges
teld over de vertraging die bij de for
matie is opgetreden. Hij zei dat er
maandagavond beslist een akkoord
moet komen, anders zou er „een zware
wijs gaan klinken". „Ik hoop dat ook de
formateur er dan balen tabak van
krijgt", aldus Van Thijn, die er over
igens aan toevoegde daarmee niet te
bedoelen dat de formateur dan zijn op
dracht aan de koningin zou moeten te
ruggeven. Hij zei dat als de partijen
vrijdagavond nog zo'n twee uur verder
hadden vergaderd, er wel
stemming zou zijn bereikt.
D'66-fractievoorzitter Terlouw was het
op dit punt niet met hem eens. Hij zei
dat de formateur ten aanzien van de
prijsbeheersing en de vermogenswinst
belasting met nieuwe concrete voorstel
len was gekomen, die hij eerst met zijn
achterban moet bespreken. Terlouw
verklaarde het eens te zijn met de
PvdA-opvattlng, dat er maximumprij
zen moeten komen ten aanzien van
landbouwgrond. Volgens Terlouw moet
het uiteindelijk de minister zijn die de
prijs kan vaststellen. Of dat in de prak
tijk via een Grondbank loopt of via de
Grondkamers, is niet zo belangrijk. Als
het maar een open en gecontroleerde in-
agrariérs is die de prijs opdrijft. Van Agt stantje betreft, aldus Terlouw.
EYERLANDSE GAT - Vijjonge zeehondjes, die ongeveer een jaar geleden in
gevangenschap het leven zagen, zijn vrijdag uitgezet in een natuurbescher-
mingsgebied tussen Vlieland en Terschelling Ze komen hier de zeehondenko
lonie. die uit 23 dieren bestaat, versterken. Op de foto is het vijftal te zien.
ziojuist uit de transportkisten losgelaten, op weg naar hun nieuwe domein
gaf toe dat als men een directe prijsbe
heersing van grond voorstaat, een in
stantie als de Grondbank onvermijde
lijk is. „Een verbod van vervreemding
van landbouwgrond tussen particulie
ren is dan nodig Het CDA vindt dat ech
ter nogal wat. want dan sluit je bijvoor-
Terlouw noemde de CDA-plannen ten
aanzien van de prijsbeheersing nadruk
kelijk „onvoldoende". Volgens hem kan
er geen maximumprijs van grond tot
stand komen als men volstaat met de
uitgifte van grond aan strengere regeLs
te binden.
Ook Van Agt verklaarde dat hij liever
had gezien dat de partijen er vrijdaga
vond uit gekomen waren. „De bericht
geving van de laatste dagen was ook
wel erg rozig, al heb ik daar wellicht
zelf toe bijgedragen. Maar het is nu
eenmaal geen fluitje van een cent. an
ders was er ook geen kabinetscrisis
over uitgebroken", aldus Van Agt. Hij
deelde mee dat ook het punt van de uit
sluiting van cumulatie bij onteigenig
opnieuw aan de orde is geweest, on
danks de overeenstemming van afge
lopen maandag dat cumulatie verme
den moet worden. Van Agt heeft vrij
dag echter de vraag opgeworpen wat
onder cumulatie precies verstaan moet
worden. De partijen zijn het daarop
eens geworden over een Formule, maar,
aldus Van Agt, hoe vertaal je dat in de
praktijk. Daar zijn we nog niet hele
maal uit.
Ook de uitwerking van de vermogens
winstbelasting is nog niet helemaal
rond. Daarbij zijn vragen gerezen als.
van welke datum af moet de winst wor
den berekend; moeten vermogensver-
liezen ook in aanmerking worden ge
nomen en moet de belasting ook gelden
voor roerende goederen en zo ja. voor
welke. Van Agt heeft in dit verband ge
pleit om bij de berekening van vermo
genswinsten korte perioden aan te hou
den. bijvoorbeeld bij verkoop van een
huis de winst tussen 1975en 1980 en met
tussen bijvoorbeeld 1910 en 1980. Naar
verluidt gaan dc gedachten van de
PvdA uit naar een iets langere periode,
hoewel het CDA weer voostander is van
toepassing van een hoger tarief naar
mate de periode waarover de winst is
behaald korter is. Eerder hadden CDA
en D'66 al bepleit dat vermogenswin
sten op eigen wonigen buiten de rege
ling zullen vallen, omdat die meestal
onmisbaar zijn om elders een gelijksoor
tig huis te kunnen betrekken
FEESTPROGRAMMA
IN STATENZAAL
TE MIDDELBURG
GOES - De PTT sluit woensdag 6 juli
een belangrijke fase in de automatise
ring van het internationale en inter
continentale telefoonverkeer af. Het
technische district Goes, dat ruwweg
de hele provincie Zeeland omvat zal
dan automatisch kunnen bellen met
vrijwel de hele wereld. Op dat moment
zullen vanuit heel Nederland voor ie
dere telcfoonabonne dezelfde interna
tionale en intercontinentale verbin
dingen automatisch bereikbaar zijn,
omdat Goes de laatste centrale was, die
aan dit systeem aangepast werd.
Een en ander werd mogelijk na een uit
breiding van de centrales in Goes en
Rotterdam. De heer A. K. Mertens van
de telefoondienst'm Breda hierover:..
Als je op wilt bellen moet je naast een
aantal aankiesmogelijkheden een aan
tal aankïesmogelijkheden ook vol
doende verkeerswegen hebben om de
gesprekken over te voeren. Verder heb
je bij de aanleg van een telefoonnet met
twee problemen te maken, namelijk dat
je eerst over voldoende nummers moet
beschikken en ten tweede moeten er
tussen de centrales onderling vol
doende wegen zijn om de gesprekken
aan elkaar door te geven.
Volgens de heer Mertens is er geen spe
ciale reden voor het feit dat Goes de
laatste centrale is die aan het automati
sche telefoonverkeer wordt aangepast.
„Je moet nu eenmaal ergens beginnen
en dan wordt er eerst gekeken naar de
plaatsen waar het aantal gesprekken
dat gevoerd wordt het grootst is. Dat
Discussie over
Zeelands volte
§De discussie over de
Zeeuwse recreatienota van de
PPD - ze is de afgelopen
maanden goed op gang geko
men-is vooral een gesprek
over dé 'volte'. Dat is een wat
in ongebruik geraakt woord dat echter
precies aangeeft waar het hier om gaat:
om het 'vervuld-zijn met mensen'. Zee
land is vooral in de zomermaanden van
mensen vervuld, gasten die hier stuk
voor stuk hun eigen plaats onder de zon
willen hebben. Daarmee stellen zij ech
ter deze provincie voor grote proble
men. zoals uit de PPD-nota blijkt. Er is
reden tot zorg over de spanningen die
deze volte met zich meebrengt: het
landschap dreigt te worden verstoord
en het milieu te zwaar belast. De over
heden in de provincie vragen zich af of
niet een nieuw beleid nodig is, teneinde
Zeeland niet te laten ondergaan in een
toeristische ontwikkeling. Vandaar
deze nota, vandaar ook de discussie
over de Zeeuwse volte met als thema:
hoe kunnen we de recreatie-ruimte in
deze provincie zo goed mogelijk verde
len?
Het opvallende zowel in de nota als in
de discussie is het denken in twee cate
gorieën. namelijk 'Zeeuw' en 'vreemde
ling'.. Zien we het goed, dan is deze be
nadering van recente aard. In de debat
ten over de ontwikkeling van de
Zeeuwse recreatie werd vroeger nimmer
een scheiding gemaakt, het ging om de
recreant of - om het wat commerciëler
uit te drukken - om de toerist, ongeacht
zijn plaats of land van herkomst. Wat
staat echter in de eerste beleidsdoelstel
ling van de nota? We citeren:
..Voorop dient te staan bij het reerea-
tiebeleid dat de Zeeuwse bevolking
thans en in de toekomst naar aard en
omvang voldoende dagrecreatieve
voorzieningen kan ivorden geboden
De belangen van de op Zeeland geo
riënteerde ver-
blijfsrecreante.n
dienen naar beho
ren te worden be
hartigd, voor zo
verdat mogelijk is
rekening houdend met het boven
staande"
In de discussie zoals die tot nu toe is
gevoerd, heeft deze doelstelling naar we
hebben begrepen over het algemeen in
stemming verkregen. Zo maakte het
NW Zeeland deze week bekend dat bij
de recreatie het welzijn van de Zeeuwse
bevolking primair moet worden gestel^,
We vragen ons af of met name dit ele
ment wel helemaal is doordacht: begin
nen we in deze provincie niet te veel nei
ging te vertonen om de slagzin „Zeeland
voor de Zeeuwen" aan te heffen? We
meenden dat er in dit gewest immer een
geest van grote gastvrijheid heeft ge
heerst
fiantlijn
w
elke bestuurlijke eenheid in
Nederland de specifieke voordelen van
het eigen gebied primair voor eigen pa
rochie zou veilig stellen, zou er een
vreemd patroon voor de dag komen.
Aardgas uitsluitend voor de Gronin
gers De Friese meren voor Friezen.
Concerten van het Rotterdams Phil-
harmonisch Orkest eerst toegankelijk
voor Rotterdammers. De Veluwe voor
de Geldersen. De Amsterdamse tram
voor hen die economisch aan de hoofd
stad zijn gebonden. Het kan ook nog op
kleinere schaal: het Domburgse strand
alleen voor de Domburgers en de veer
diensten alleen voor de Zeeuwen. Zeker,
we overdrijven, vooral ook omdat de
nota wel degelijk rekening houdt met
grote groepen verblijfstoeristen van el
ders in Zeeland. Niettemin kan het een
weinig verdraagzame indruk maken
wanneer men' in de discussie over de
toekomst van de Zeeuwse recreatie een
scherpe scheiding aanbrengt tussen
Zeeuwen en niet-Zeeuwen. Deze provin
cie heeft een aantal onmiskenbare kwa
liteiten, waarvan de bewoners profite
ren: stranden, zee, watersportgebieden,
oude stadskernen. Erzljnheel watmen
sen in Nederland en in de ons omrin
gende landen die in dit opzicht minder
zijn bedeeld. Waarom hen niet te laten
meedelen? Men spreekt in deze tijd zo
graag over 'spreiding van kennis en
macht' waarom niet ook het "welzijn' in
de zomermaanden wat gespreid?
De
was in eerste instantie de Randstad en
vervolgens werden alle andere centrales
volgens een bepaalde prioriteitenlijst
afgewerkt. Op die lijst was Goes nu
eenmaal de laatste." vertelde de heer
Mertens,
Nieuwe landen
Het aantal landen waarmee automa
tisch telefoonverkeer mogelijk was is
tSlot zie pagina 6 kolom 4)
discussie over de Zeeuwse volte
moet geen preken voor eigen parochie
worden, maar dient als het enigszins
kan over concrete punten te wonden ge
voerd. Daarbij komen vragen aan de
orde aLs: is de belasting van dit of dat
gebied te hoog geworden, moet de ont
wikkeling daarvan worden afgeremd,
zijn er elders andere mogelijkheden en
zo ja welke. En in elk van dergelijke en
soortgelijke vragen kunnen concrete
namen worden ingevuld. Met instem
ming kan in dit verband de nota worden
aangehaald: „Er dient te worden ge
streefd naar een zo hoog mogelijke ge
bruikswaarde van de ruimten die een
openluchtrecreatieve functie vervullen,
met een zo gering mogelijke aantasting
van het landschap, de natuur, het milieu
en de leefbaarheid van de woonkernen."
Of van die ruimten Zeeuwen of niet-
Zeeuwen gebruikmaken lijkt in een tijd
waarin men de mond vol heeft over een
verenigd Europa van minder belang.
Voor de recreatie in Zeeland kan 'volte'
niet betekenen 'vervuld-zijn met Zeeu
wen'. Er wonen meer mensen in deze we
reld.
De Oegandese p-resident en dictator
Idi Amin zal niet. aanwezig zijn bij de
topconferentie van de Organisatie van
Afrikaanse Eenheid, die zaterdag begint
in Libreville, de hoofdstad van Gabon.
Dit is vrijdag gemeld door Radio Oe
ganda.